📜بیانات علامه طباطبائی بن مایه نظریه ابتکاری ارجاع بدیهیات به علوم حضوری
شرح برهان شفاء جلد ۱ ص۶۲
ره یافت ها و ره آوردها ج۱ ص ۱۷۴
دومین یادنامه علامه طباطبائی ص ۲۶۶
منطق و شناخت شناسی از نظر حضرت آیت الله مصباح یزدی ص۳۴۱
علامه مصباح در شرح برهان شفاء می فرمایند:
"سرّ بداهت اوّلیات و وجدانیات این است که باز گشت به علم حضوری دارند."
استاد حسین زاده در بحث معیار صدق بدیهیات اولیه می گویند : استاد مصباح یکی از برجسته ترین و بدیع ترین نظریه های خود را ارائه کرده اند...... ابتنای علوم حصولی یقینی بر علوم حضوری و یافتن ارتباط معرفت شناسی آنها با یکدیگر ، از جمله دستاوردهای این نظریه بدیع و ابتکاری است.
مرحوم علامه مصباح این نظریه را مستبط از کلام مرحوم علامه طباطبائی می دانند و بیانات ایشان را ریشه این نظریه می دانند، ایشان در دومین یادنامه علامه طباطبائی می فرمایند:
" از بیانات حضرت علامه طباطبائی اینطور استنباط می شود که علوم حصولی به علوم حضوری منتهی می شوند و آنجا که نفس بتواند معلوم حضوری و صورت حصولی را با هم مقایسه کند ، می تواند مطابقت مفهوم را با مصداق بیابد."
🔹نظرات فلسفی آیت الله مصباح 🔹
@PhilosophyofAyatollahMesbah
هدایت شده از روابط عمومی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره
🔴 تمدید شد
✳️ فراخوان مقاله همایش بین المللی علوم انسانی اسلامی در اندیشه علامه محمدتقی مصباح یزدی(ره)
✅ محورهای همایش:
1️⃣ دیدگاههای علامه مصباح یزدی(ره) درباره:
🔷 چیستی، امکان و اعتبار علوم انسانی
🔷 مبانی علوم انسانی
🔷 روش و فرآیند تولید علوم انسانی اسلامی
🔷 مسایل علوم انسانی
2️⃣ مطالعه تطبیقی اندیشههای علامه مصباح یزدی(ره) با دیگر متفکران در حوزه علوم انسانی
3️⃣ منظومه فکری علامه مصباح یزدی(ره) در علوم انسانی اسلامی
4️⃣ انعکاس و تأثیرگذاری اندیشه علامه مصباح یزدی(ره) در آثار اندیشمندان علوم انسانی
🗓 آخرین مهلت ارسال مقالات: 1401/05/31
🗓 زمان برگزاری: 25 و 26 خرداد 1402
🏢 دبیرخانه: قم، خیابان جمهوری اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، طبقه 4
🔷 دریافت ریزموضوعات از سایت همایش
🌐 www.ihsam.iki.ac.ir
🔷 کانال همایش در ایتا، سروش و بله
🔰 @ihsam_ir
🌐 پایگاه اطلاعرسانی آثار حضرت علامه مصباح(ره)
🌐 https://mesbahyazdi.ir
☎️ دبیرخانه همایش: 02532113456
☎️ اداره همایشها: 02532113429
☎️ روابط عمومی: 02532113627
📱 همراه: 09051810128
🌐 کانال و سایت مؤسسه امام خمینی(ره)
🔰 https://eitaa.com/iki_ac_ir
🌐 https://iki.ac.ir
📜معنای "باید اخلاقی" ؛ بیان دیدگاه ها
برگرفته از کتاب باید اخلاقی از دیدگاه اندیشمندان معاصر اسلامی ص۳۲_۳۴
1️⃣استاد صادق لاریجانی : معنای باید بدیهی هست .ایشان بدیهی بودن "باید" را دلیلی بر بی نیازی آن از تعریف می دانند.
2️⃣محقق اصفهانی : ایشان باید اخلاقی را با مفهوم اخلاقی دیگری مانند "خوب" تعریف می کنند.
3️⃣ آیت الله جوادی: ایشان معنای باید اخلاقی را ضرورت تکلیفی می دانند.
4️⃣مرحوم مهدی حائری : معنای باید اخلاقی ضرورت بالغیر است.
5️⃣استاد معلمی : "باید اخلاقی" به معنای ضرورت بالقیاس و بالغیر هست.
6️⃣آیت الله مصباح یزدی : ایشان معنای "باید اخلاقی" را ضرورت بالقیاس بین فعل و نتیجه در نظر گرفته اند.
🔹نظرات فلسفی آیت الله مصباح 🔹
@PhilosophyofAyatollahMesbah
نظرات فلسفی آیت الله مصباح رحمه الله
📜بدیهیات عقل عملی برگرفته از : آموزش فلسفه درس ۲۰ اخلاق در قران ج ۳ ص ۱۲۸_ ص ۲۸۲ نقد و بررسی مکا
بداهت گزاره العدل حسن.mp3
زمان:
حجم:
2.02M
📜تبیین تحلیلی بودن برخی گزاره های اخلاقی همچون العدل حسن
👤علامه مصباح یزدی رحمه الله
🔹نظرات فلسفی آیت الله مصباح 🔹
@PhilosophyofAyatollahMesbah
📜نظر آیت الله مصباح در مورد حکایت شانی
برگرفته از
آموزش فلسفه درس ۱۴ ، ۱۸
مقاله ماهیت حکایت از دیدگاه استاد مصباح
علامه مصباح رحمه الله در دو جای از کتاب آموزش فلسفه بحث شانی بودن حکایت تصورات را مطرح فرموده اند:
درس ۱۴: تصور در لغت به معناي «نقشبستن» و «صورتپذيرفتن» است، و در اصطلاحِ اهل معقول عبارت است از پديده ذهني سادهاي که شأنيت حکايت از ماوراي خودش را داشته باشد .
٢. درس ۱۸: چنانکه در تعريف تصور اشاره شد، هر تصوري فقط شأنيت نشان دادنِ ماوراء خود را دارد؛ يعني هيچگاه تصور يک امر خاص يا يک مفهوم کلي، به معناي تحقق مطابق آن نيست و اين واقعنمايي شأني، هنگامي به فعليت ميرسد که به شکل يک قضيه و تصديق درآيد و مشتمل بر حکم و نمايانگر اعتقاد به مفاد آن باشد؛ مثلاً مفهوم «انسان» بهتنهايي دلالتي بر تحقق انسان خارجي ندارد، ولي هنگامي که با مفهوم «موجود» ترکيب شد و رابطه اتحادي آنها را بهصورت يک علم تصديقي درآورد، کاشفيت بالفعل از خارج پيدا ميکند، يعني ميتوان اين قضيه را که «انسان موجود است» به عنوان قضيهاي که حکايت از خارج ميکند تلقي کرد.
شاید تصور شود که از منظر علامه مصباح رحمه الله تصور وقتی در قالب قضیه قرار بگیرد به حکایت بالفعل می رسد در حالی که ظاهرا این برداشت، برداشت غلطی به نظر می رسد .
در مقاله ماهیت " حکایت" از دیدگاه استاد مصباح بعد از ذکر شرط در قالب قضیه بودن برای حکایت بالفعل دو شرط دیگر نیز ذکر شده است :
1⃣ تعلق تصدیق به قضیه : فاعل شناسا باید محتوای قضیه را تصدیق کند.
2⃣صادق بودن قضیه : علاوه بر اذعان فاعل شناسا به مفاد قضیه ، صدق مطابقت قضیه با واقع نیز لازم است.
بنابراین اگر تصوری در قالب قضیه قرار بگیرد ولی تصدیق به آن تعلق نگیرد یا اینکه اذعان و تصدیق به آن تعلق بگیرد ولی مطابق با واقع نباشد حکایت در مرحله شانیت باقی می ماند.
نتیجه : از منظر علامه مصباح رحمه الله حکایت در عمده مرحله (تصورات و قضایا) بالقوه، و فقط در تصدیقاتِ صادق، بالفعل است .
🔹نظرات فلسفی آیت الله مصباح 🔹
@PhilosophyofAyatollahMesbah
🔰 المپیاد علوم عقلی
▫️اولین المپیاد علوم عقلی با محوریت کتاب بدایة الحکمه نگاشته مرحوم علامه طباطبایی رضواناللهتعالیعلیه توسط مرکز تخصصی آموزش فلسفه اسلامی و مؤسسه آموزشی پژوهشی نفحات با همکاری دیگر مؤسسات و مراکز تخصصی آموزشی برگزار میگردد.
▫️این المپیاد ویژه طلاب و دانشجویان متولد سال ۱۳۷۰ به بعد است.
- برای طلابی که پس از تحصیلات دانشگاهی وارد حوزه علمیه شدهاند، شرط سن سال ۱۳۶۷ به بعد است.
⏱ مهلت ثبتنام: تا ۲۰ مردادماه ۱۴۰۱
⏱ زمان برگزاری المپیاد: ۱۵ مهرماه ۱۴۰۱
🖥 جهت ثبتنام به سامانه آموزشی نفحات به آدرس ذیل مراجعه نمایید؛
http://elearn.nafahat-eri.ir/
📱جهت بیان سؤالات و دریافت پاسخهای خود میتوانید با پشتیبان المپیاد به آیدی زیر در پیامرسان ایتا در ارتباط باشید؛
@Olympiad1401
🏷 کانال اختصاصی المپیاد:
https://eitaa.com/Olympiadhekmat1401
@falsafeh_eslamii
https://eitaa.com/joinchat/729677891Cc0cea1ba96
نظرات فلسفی آیت الله مصباح رحمه الله
📜اصیل یا اعتباری بودن وجود پرسش: در كتاب آموزش فلسفه، در باب شناخت شناسی فرمودهاید كه مفهوم وجود
📜عدم خلط مفهوم و مصداق
برگرفته از
آموزش فلسفه درس ۲۱
دروس فلسفه ص ۲۳۰
سابقا در جواب مرحوم علامه در سوالی که در مورد جمع اصالت وجود با معقول ثانی فلسفی دانستن وجود مطرح شد، دانستیم که نباید بین عالم واقع و عالم مفاهیم یا به عبارت دیگر بین مفهوم و مصداق خلط کرد نکته ای که خود مرحوم علامه در آموزش فلسفه به آن اشاره کرده اند. ایشان می فرمایند:
" حاصل آنکه در مقام بهکار گرفتن مفاهيم، بايد به دو نکته مهم توجه داشته باشيم: يکي آنکه ويژگي خاص هر نوع از مفاهيم را در نظر داشته باشيم که مبادا بيجهت حکم نوع خاصي از مفاهيم را به انواع ديگر تعميم ندهيم و مخصوصاً به ويژگيهاي هريک از مفاهيم ماهوي و فلسفي و منطقي توجه داشته باشيم؛ زيرا بسياري از مشکلات فلسفي در اثر خلط بين اين مفاهيم پديد آمده است، و ديگري آنکه ويژگي مفاهيم را به مصاديق، و بالعکس ويژگي مصاديق را به مفاهيم سرايت ندهيم تا در دام مغالطه و اشتباه مفهوم با مصداق نيفتيم. "
حال می خواهیم مثال دیگری را بیان کنیم که شبیه بحث مفهوم وجود و واقعیت وجود در بحث مذکور است و توجه به تفاوت مفهوم و مصداق باید لحاظ شود تا دچار اشتباه نشویم.
علامه مصباح رحمه الله در مورد جوهر و کیفیت می فرمایند:
"جوهر و کیفیت مفهوماً از معقولات ثانیه هستند ولی مصادیق آنها ماهیت نوعیه است "
دقت به این نکته موجب مصون بودن از مغالطات میباشد.
🔹نظرات فلسفی آیت الله مصباح 🔹
@PhilosophyofAyatollahMesbah
📜تعریف ذهن از منظر استاد مصباح
برگرفته از
آموزش فلسفه درس ۴۹
تعلیقه علی النهایه ص ۹۱ رقم ۵۰
هم اندیشی معرفت شناسی ج۱ ص ۳۳۵ و ج ۲ ص ۴۲۰_۴۲۱
حضرت علامه مصباح رحمه الله در آموزش فلسفه در این زمینه می فرمایند:
"مرتبهاي از وجود نفس بهنام «ذهن» ظرفگونهاي براي علم حصولي بهشمار ميرود كه خود آن داراي مراتب و شئون مختلفي است و بعضي از مراتب آن، اشراف بر مرتبه ديگر پيدا ميكند، بهطوري كه مرتبه پايينتر، حكم خارج را نسبت به ذهن مييابد و علم ديگري به آن تعلق ميگيرد"
همچنین در تعلیقه بر نهایه می فرمایند:
"أنّ الذهن لیس هو الدماغ بل هو من شؤون النفس المجرّدة"
ایشان در هم اندیشی معرفت شناسی نیز فرموده اند:
"در فلسفه ما ذهن جایگاه یا عامل علم حصولی است."
🔹نظرات فلسفی آیت الله مصباح 🔹
@PhilosophyofAyatollahMesbah
🏴 إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ
آیت الله ناصری از علمای برجسته اخلاق و اساتید حوزه علمیه اصفهان دارفانی را وداع گفت.
بدینوسیله ارتحال عالم ربانی حضرت آیت الله ناصری قدس سره را به اطلاع عموم مؤمنین و علاقمندان می رسانیم و از خداوند متعال علو درجات ایشان را خواستاریم.
🔹نظرات فلسفی آیت الله مصباح 🔹
@PhilosophyofAyatollahMesbah
📜فاعلیت نفس نسبت به اراده
برگرفته از
آموزش فلسفه ج۲ درس ۳۸
اخلاق در قرآن ج۲ ص۸۳
تعلیقه علی نهایه الحکمه ص۱۹۷ رقم۱۸۱ و ص ۴۹۰ رقم ۴۴۲
علامه مصباح رحمه الله در کتاب آموزش فلسفه در مورد نوع فاعلیت نفس نسبت به اراده می فرمایند:
"اراده بهمعناي تصميم بر انجام كار را ميتوان فعلي اختياري دانست، هرچند از قبيل فعل بالقصد و مسبوق به اراده و تصميم ديگر نيست و شايد بتوان فاعليت نفس را نسبت به اراده، نوعي فاعليت بالتجلي بهحساب آورد."
ایشان همچنین در اخلاق در قرآن می فرمایند:
"فاعليّت نفس نسبت به خود اراده، فاعليّت بالقصد نيست تا مسبوق به اراده قبلى باشد و از تسلسل سر درآورد كه باطل و ناممكن است؛ بلكه، از نوع فاعليّت بالتجلّى است و از آنجا كه هيچ عاملى انسان را در اراده كردن مقهور نمى كند اين كار بطور جبرى انجام نمى گيرد و بنابراين، جزء افعال اختيارى نفس خواهد بود."
در تعلیقه نیز عباراتی در این زمینه وجود دارد:
"رقم۱۸۱: وأمّا حقیقتها فالأشبه أنّها فعل اختیاریّ صادر عن النفس بنوع من التجلّی.
رقم۴۴۲:وأمّا بالمعنى الثانی فالمشهور أنّها من أنواع الكیف النفسانىّ، لكن لا یبعد كونها فعلاً نفسانیّاً، فیكون قیامها بالنفس قیاماً صدوریّاً، وفاعلیّة النفس لها بالتجلّی."
🔹نظرات فلسفی آیت الله مصباح 🔹
@PhilosophyofAyatollahMesbah
📒پرسش و پاسخ
📜اولویت های تحقیقی
سوال:
شما که تجربه چندین دهه را داشتید و در متن این مسائل بوه اید، اگر بخواهید دو سه مورد از مسائل نظری اصلی که به عنوان اولویت به شمار می رود و در ادامه کارهای انجام شده است، چیست؟ تهدید های اصلی در مسائل نظری چیست؟ به عبارت بهتر اگر امروز چهل سال جوانتر بودید، چه مسائلی را در اولویت کاری خود قرار می دادید؟
👤علامه مصباح یزدی رحمه الله
به نظر من در چند مسأله باید بیشتر کار شود؛ در حوزه علوم علوم اجتماعی و به ویژه علوم انسانی که اسلامی سازی آن ها مطرح است، در بین آن، آنچه بیشتر احتیاج به کار دارد، رابطه مسائل فردی و اجتماعی یا به عبارت دیگر رابطه روانشناسی و جامعه شناسی در قسمت های مختلف آن است؛ این که اصل کدام است و از کدام باید شروع کرد؟ آیا جامعه شناسی فرع بر روانشناسی است و یا روانشناسی مقدمه جامعه شناسی است و اصالت با جامعه است؟
وی افزود: هم چنین در مسائل دینی تبیین رابطه تقدیر با اختیار مهم به نظر می رسد؛ تبیین توحید افعالی با وجود وظایف سنگین که تا پای جان دادن بر عهده انسان وجود دارد باید مورد توجه قرار گرفته و تبیین شود
پایگاه اطلاع رسانی آثار علامه مصباح رحمه الله
http://www.mesbahyazdi.ir/node/6720/%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%AD%DB%8C%D9%85-%D9%BE%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B2%D8%BA%D8%AF%DB%8C#
🔹نظرات فلسفی آیت الله مصباح 🔹
@PhilosophyofAyatollahMesbah