نکته تفسیری صفحه ۸۲:
اسلام و برده داری:
یکی از پدیده های اجتماعی که تا حدود 120 سال قبل، رسماً در جهان وجود داشته، مسأله ی «برده داری» است. به درستی روشن نیست که برده داری از چه زمانی آغاز شده؛ ولی دانشمندان می گویند که برده داری از زمانی آغاز شد که انسانها کم کم از شکار دست کشیدند و به راه های دیگری مانند کشاورزی رو کردند. پیش از آن، نگهداری اسیران جنگی و تأمین غذای آنان بسیار دشوار بود؛ ولی با پیشـرفت انسانها و امکان زنده نگهداشتن اسیران جنگی، دیگر آنان را نمی کشتند و از آنان کار می کشیدند. پس از مدّتی، حالت برده داری گسترش یافت و گاه زنان و فرزندان یک ملّت نیز بردگان کسانی می شدند که آن سرزمین را فتح می کردند.
برده داری در برخی از اقوام کهن مانند یونان و روم با خشونت زیادی همراه بود و با بردگان ماننـد حیوانات ـ بـلکه بدتـر ـ رفـتار می شد. برده داری تا قرون اخیر ادامه داشته است؛ به طوری که در اواخر قرن 18میلادی، دولت انگلستان هر سال دویست هزار برده را معامله می کرد و یکصدهزار انسان آزاد را از آفریقا می گرفت و برای بردگی به آمریکا می برد. سرانجام در سال 1890 میلادی، طی قطعنامه ای در کنفرانس بروکسل، سنّت شوم برده داری برای همیشه و در همه جا لغو شد. در هنگام ظهور اسلام، برده داری، یکی از سنّتهای رایج سرزمین حجاز بود. هزاران برده در خانه های ارباب خود می زیستند و به آنان خدمت
می کردند. در آن هنگام امکان نداشت که این رسم به کلی برچیده شود؛ زیرا اگر اسلام طی یک فرمان عمومی دستور آزادی همه ی بردگان را صادر می کرد، شاید بیشتر آنان تلف
می شدند؛ چرا که گاهی نیمی از جامعه را بردگان تشکیل می دادند. آنان، نه کسب و کار مستقلی داشتند و نه جا و مکان مناسبی برای زندگی. اگر یکباره همه ی بردگان آزاد
می شدند، گروه عظیم بیکاری پدید می آمد که هم زندگی خودشان با خطر مواجه می شد و هم ممکن بود نظم جامعه را بر هم زنند، و اگر محرومیت به آنان فشار میآورد، ممکن بود به همه جا حمله ور شوند و درگیری و خون ریزی به راه اندازند. به همین سبب، اسلام برنامه ای دقیق و حساب شده برای آزادی تدریجی بردگان تنظیم کرد که اگر به درستی اجرا می شد، برده داری بسیار زودتر از قرن نوزدهم به پایان می رسید. اسلام هر نوع تجاوز و ستم را ممنوع شمرد، و بدین ترتیب، ریشه ی برده داری را خشک کرد؛ زیرا بیشترین نوع برده داری، نتیجه ی تجاوز ملّت های زورگو به ملّت های ضعیف بود. اسلام همچنین یکی از مصارف زکات را ـ که درآمدی پرفایده برای حکومت اسلامی است ـ آزاد کردن بردگان قرار داد. از نظر اسلام، آزاد کردن بردگان، پاداش بسیار زیادی دارد و زندگی پیشوایان ما نشان می دهد که آنان با کوچک ترین علّتی، یا حتّی بدون علّت، بردگان زیادی را آزاد کرده اند. از نظر دین اسلام، کفّاره ی بسیاری از گناهان، آزاد کردن برده است. همچنین، برنامه ها و دستورهای دینی دیگری وجود دارد که نتیجه ی همه ی آن ها، آزاد شدن بردگان از اسارت بردگی است. همچنین اسلام از همان ابتدا به بردگان شخصیت داد، آنان را مانند اربابشان انسان برشمرد و سهم ایشان از بیت المال را به اندازه ی صاحبانشان مشخّص کرد. به هر حال، تمام شواهد، گویای این مطلب است که برنامه ی اسلام، با رسم شوم برده داری مخالف، و با حذف کامل آن موافق بوده است.[1]
[1] - اقتباس از تفسیر نمونه، ج 21، ص 412 و ترجمة تفسیر
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d
هدایت شده از رادیو انتظار 📻
هیچکس نگفت13.mp3
5.66M
📚 مجموعه 30 قسمتی "هیچکس به من نگفت...!"
📝 #قسمت_سیزدهُم
🎙 به کلام : مصطفی صالحی
🎼 تنظیم: بابک رحیمی
📕 برگرفته از کتاب ((هیچکس به من نگفت)) نوشته حسن محمودی
#نشر = #صدقه_جاریه
#کانال_رادیو_انتظار 👇👇👇
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2471231687Ca52bb40a84
doaye salamati master.mp3
4.68M
📻 دعای سلامتی امام زمان(عج)...
🎙 با صدای مصطفی صالحی(ادمین کانال)
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2471231687Ca52bb40a84
به نام خدا
السَّلامُ عَلَى الْحُسَيْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَيْنِ
🌺اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم🌺
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
✅ سلام و ادب
روز دوشنبه زیبایتان به خیر
🌺
✅ ذکر روز دوشنبه :
( ذکر روز:یا قاضی الحاجات /ای برآورنده حاجت ها )
100 مرتبه.
🌹🌷🌼🌹🌷🌼🌹🌷
💎 اَللّهُمَّ نَوِّر قُلُوبَنا بِالْقُرآن اَللّهُمَّ زَیِّن اَخْلاقَنا بِزینَةِ الْقُرآن اَللّهُمَّ ارْزُقنا شَفاعَةَ الْقُرآن
آیات صفحه🌹( ۸۳ )🌹
به نیت: برطرف شدن موانع ظهور
☀️ اعوُذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیمِ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d
83.mp3
792.7K
🔸ترتیل صفحه ۸۳ قرآن کریم با صدای استاد حامد ولی زاده
🔸مقام : عجم - کرد
🛑 فایل بدون ترجمه
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d
4_5895702762565403979.mp3
1.73M
🔸ترتیل صفحه 83 قرآن کریم با صدای استاد حامد ولی زاده_مقام عجم - کرد
🔸به همراه ترجمه گویای فارسی با صدای مرحوم استاد اسماعیل قادرپناه
☘️☘️☘️☘️
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d
قرآن ترجمه المیزان
سوره 4
سوره مبارکه النساء
صفحه 83
وَاللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيمًا (27)
و خدا مى خواهد از شما بگذرد، و کسانى که از پى شهوات مى روند مى خواهند شما دچار انحرافى بزرگ شويد. (27)
يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُخَفِّفَ عَنْكُمْ ۚ وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا (28)
خدا مى خواهد به شما تخفيف دهد و انسان، ضعيف آفريده شده است. (28)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ ۚ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا (29)
اى کسانى که ايمان آورده ايد! اموالتان را در ميان خودتان به باطل نخوريد; مگر اين که تجارتى با تراضى باشد و خودتان را نکشيد. همانا خدا به شما رحيم است. (29)
وَمَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ عُدْوَانًا وَظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا ۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا (30)
و هر کس اين کار را از روى تجاوز و ستم انجام دهد به زودى او را به آتشى [عظيم ]مى سوزانيم; و اين بر خدا آسان است. (30)
إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيمًا (31)
اگر گناهان بزرگى را که از آنها نهى مى شويد ترک کنيد [بقيّه ]گناهانتان را از شما مى زدائيم و شما را به جايگاهى ارجمند در مى آوريم. (31)
وَلَا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۚ لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا ۖ وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ ۚ وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا (32)
و نعمت ها و مال و ثروتى كه خدا به سبب آن برخى از شما را بر برخى برترى داده آرزو مكنيد [كه آرزويش مايه حسد و فساد است اين تفاوت ها و برترى ها لازمۀ زندگى دنيا و بر اساس محاسبات حكيمانه است، اما در عين حال] براى مردان از آنچه كسب كرده اند بهره اى است، و براى زنان هم از آنچه كسب كرده اند بهره اى است و [با كمك تقوا و عمل صالح] از بخشش خدا بخواهيد، يقيناً خدا همواره به همه چيز داناست (32)
وَلِكُلٍّ جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ ۚ وَالَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا (33)
و براى هر گروهى که آنان را وارث قرار داده ايم، از آنچه پدر و مارد و خويشان نزديک تر بر جا گذاشته اند سهمى است و به کسانى که با آنان پيمان بسته ايد نيز نصيبشان را بدهيد همانا خدا بر هر چيزى گواه است. (33)
💐💐💐💐
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d
نکته تفسیری صفحه ۸۳:
هیچ تفاوتی بی حکمت نیست:
انسانها به دو شکل زن و مرد آفریده شده اند. مردان و زنان از نظر جسمی و روحی، تفاوتهای زیادی با هم دارند؛ امّا هیچیک از این تفاوتها بی علّت نیست. وضع جسمی و روحی مرد، برای کسب و کار و فعالیت های سخت مناسب است، و وضع جسمی و روحی زن، برای پرورش فرزند و گرما بخشیدن به کانون خانواده ـ که مهمترین بخش جامعه را تشکیل می دهد ـ تناسب دارد. بر همین اساس، هر یک از مرد و زن، وظایف مشخّصی دارند و برای انجام این وظایف، حق و حقوق ویژه ای به آنان تعلّق می گیرد. مثلاً مرد وظیفه دارد که از همسر و فرزندانش مراقبت کند و خرج و مخارج آنان را بپردازد. بنابراین، حق سرپرستی خانواده به مرد واگذار شده است. زن نیز امور همسر و فرزندان خود را سامان می دهد، و در مقابل، مخارج زندگی اش توسط شوهرش تأمین می شود. این آیه به همه ی انسانها یادآوری می کند که هر یک از حقوق مرد و زن، حکمت مشخّصی دارد و بر اساس وظایفی است که خدا بر عهده ی آنان قرار داده است. به همین سبب نباید زنان آرزو کنند که ای کاش حق و حقوق مردان را داشتند؛ یا مردان بگویند که ای کاش از حقوق زنها برخوردار بودیم؛ بلکه به جای این آرزوهای نادرست باید از خدا بخواهند که از لطف و فضلش به آنان عنایت کند و نعمتهای مادی و
معنوی خویش را بر آنان بیشتر کند. در تاریخ آمده است که روزی یکی از همسران
پیامبر ‹ به نام امّسلمه به پیامبر صلوات الله علیه عرض کرد: «چرا مردان به جهاد می روند و ما زنان نمیرویم؟ چرا ارث ما، نصف ارث مردان است؟» در آن هنگام، این آیه نازل شد و به این گونه سؤالات پاسخ داد[1]. آری، اگر زنان به علّت وضع جسمی و قدرت بدنی
نمی توانند به جهاد بروند، در عوض، به سبب سامان دادن به امور خانه و همسر و فرزند، پاداش جهاد را دریافت می کنند،[2] و اگر ارثشان نصف ارث مردان است، بدین علّت است که بار زندگی آنان و فرزندانشان بر عهده ی مردان است.[3] به هر حال، این تفاوتها هیچ یک بی حکمت نیست و هر یک از مرد و زن، با ایمان و عمل صالح میتواند به کمال و سعادت انسانی برسد و هیچ تبعیضی میان این دو جنس قرار داده نشده است.[4] آری، این پیام اسلام است که ملاک برتری انسان در پیشگاه خداوند، ایمان و تقوای الهی است. هر کس به وظیفه ی خود در برابر خداوند، خانواده و جامعه عمل کند، نزد خداوند محبوب تر، و جایگاهش برتر از دیگران است؛ مرد باشد یا زن.
[1] - تفسیر نمونه، ج 3 ، ص 362
[2] - برگرفته از روایات معصومین. کافی، ج 5، ص 10. باب جهاد الرجل و المرأه
[3] - در این مورد ذیل آیه 11 سورة نساء مطالبی ذکر شد.
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d
هدایت شده از رادیو انتظار 📻
هیچکس نگفت14.mp3
6.33M
📚 مجموعه 30 قسمتی "هیچکس به من نگفت...!"
📝 #قسمت_چهاردهُم
🎙 به کلام : مصطفی صالحی
🎼 تنظیم: بابک رحیمی
📕 برگرفته از کتاب ((هیچکس به من نگفت)) نوشته حسن محمودی
#نشر = #صدقه_جاریه
#کانال_رادیو_انتظار 👇👇👇
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2471231687Ca52bb40a84
doaye salamati master.mp3
4.68M
📻 دعای سلامتی امام زمان(عج)...
🎙 با صدای مصطفی صالحی(ادمین کانال)
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2471231687Ca52bb40a84
به نام خدا
السَّلامُ عَلَى الْحُسَيْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَيْنِ
🌺اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم🌺
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
✅ سلام و ادب
روز سه شنبه زیبایتان به خیر
🌺
✅ ذکر روز سه شنبه :
(یا ارحم الراحمین /ای بخشنده ترین بخشندگان)(۱۰۰مرتبه)
💎 اَللّهُمَّ نَوِّر قُلُوبَنا بِالْقُرآن اَللّهُمَّ زَیِّن اَخْلاقَنا بِزینَةِ الْقُرآن اَللّهُمَّ ارْزُقنا شَفاعَةَ الْقُرآن
🌹🌷🌼
آیات صفحه🌹( ۸۴ )🌹
به نیت: بر طرف شدن موانع ظهور جان جهان، مهدی صاحب الزمان(عج)
☀️ اعوُذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیمِ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d
84.mp3
714.8K
🔸ترتیل صفحه ۸۴ قرآن کریم با صدای استاد حامد ولی زاده
🔸مقام : رست
🛑 فایل بدون ترجمه
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d
4_5900069709218317794.mp3
1.66M
🔸ترتیل صفحه 84 قرآن کریم با صدای استاد حامد ولی زاده_مقام رست
🔸به همراه ترجمه گویای فارسی با صدای مرحوم استاد اسماعیل قادرپناه
☘️☘️☘️☘️
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d
قرآن ترجمه المیزان
سوره 4
سوره مبارکه النساء
صفحه 84
الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا (34)
مردان بر زنان خود مديريّت دارند بدان جهت که خدا بعضى از آنان (مردان) را بر بعضى (زنان) برترى داده است و نيز بدان جهت که از اموالشان [در زندگى مشترک خود] هزينه مى کنند. پس زنانِ شايسته فرمانبردارند و در غياب [شوهر حقوق او را ]حفظ مى کنند همان طور که خدا [حقوق آنان را ]حفظ کرده است. و زنانى را که از ناسازگارى آنان بيم داريد [اوّل ]اندرزشان دهيد و [اگر سود نداد ]در بستر از آنان دورى کنيد و [اگر سود نداد ]بزنيدشان، پس اگر از شما اطاعت کردند راهى بر زيانشان مجوييد. همانا خدا بلند مرتبه و بزرگ است. (34)
وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُوا حَكَمًا مِنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِنْ أَهْلِهَا إِنْ يُرِيدَا إِصْلَاحًا يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُمَا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا (35)
و اگر از جدايى ميان آن دو، بيم داريد داورى از کسان مرد و داورى از کسان زن برانگيزيد [تا راه اصلاح را بيابند ]اگر آن دو، اراده اصلاح داشته باشند خدا ميانشان توافق برقرار مى کند. به يقين خدا دانا و آگاه است. (35)
۞ وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا ۖ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَىٰ وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مَنْ كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا (36)
و خدا را بپرستيد و هيچ چيزى را شريک او قرار ندهيد و به پدر و مادر نيکى کنيد و به خويشان و يتيمان و مسکينان و همسايه نزديک و همسايه دور و يار نزديک و در راه ماندگان و بردگانى که مالکشان هستيد. همانا خدا کسى را که متکبّر و خود ستا باشد دوست نمى دارد; (36)
الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ ۗ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُهِينًا (37)
همانان که بخل مىورزند و مردم را به بخل وا مى دارند و آنچه را خدا از فضل خود به آنان داده است کتمان مى کنند. و براى کافران عذابى خوار کننده آماده کرده ايم; (37)
💐💐💐💐
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d
نکته تفسیری صفحه ۸۴:
به همسایه نیکی کنید:
از زمانی که بشر به صورت اجتماعی زندگی کرده، واژه ی «همسایه» برای او معنا و مفهوم داشته است. ما انسانها، موجوداتی اجتماعی هستیم و خواسته یا نخواسته در کنار انسانهای دیگر زندگی می کنیم. دین اسلام که برای همه ی امور انسانها برنامه دارد، به موضوع همسایه و همسایه داری توجه ویژه ای کرده است. نیکی و محبّت همسایگان به یکدیگر، مایه ی آرامش خاطر آنهاست و بسیاری از مشکلات، با کمک همسایگان حل و فصل می شود. در مقابل، آزار و اذیت همسایگان به یکدیگر، زندگی را در کام انسان تلخ می کند و خانه را که باید محل آرامش انسان باشد، به مکان رنج و ناآرامی او تبدیل می کند. این آیه به همه ی مسلمانان دستور می دهد که به همسایگان خود نیکی کنند. البته همسایگان نزدیک در اولویت قرار دارند؛ ولی همسایگان دور نیز باید مورد توجه قرار بگیرند. بر اساس برخی از روایات، تا چهل خانه از چهار طرف، همسایه ی انسان محسوب می شوند.[1]
پیشوایان معصوم ما در باره ی حق همسایه و لزوم نیکی به او، توصیه های مهمّی کرده اند. در وصیت های امیر مؤمنان علی علیه السلام چنین می خوانیم: «خدا را در مورد همسایگانتان در نظر بگیرید؛ که نیکی به همسایگان، سفارش پیامبر شماست. پیامبر صلوات الله علیه آن قدر در باره ی نیکی به همسایه سفارش کرد که ما گمان کردیم به زودی دستور می دهد که همسایه از همسایه ارث می برد.»[2] در روایت دیگری آمده که روزی پیامبر اسلام (ص) سه بار فرمود: «به خدا سوگند، ایمان ندارد.» شخصی پرسید: «چه کسی؟» فرمود: «کسی که همسایه اش از آزار و اذیت او در امان نباشد.»[3] جالب اینکه در روایات می خوانیم که همسایگان سه نوع اند: 1ـ همسایه ای که به گردن انسان یک حـق دارد؛ 2ـ همسایه ای که دو حق دارد؛ 3ـ همسایه ای که سه حق دارد. آن که یک حق دارد، همسایه ی کافر است. زیرا فقط همسایه است. دومین گروه که دو حق دارند، همسایگان مؤمن هستند؛ زیرا هم حق همسایگی دارند و هم از جهت ایمانی، برادر مسلمان انسان محسوب می شوند. سومین گروه، همسایگان خویشاوند هستند؛ زیرا علاوه بر دو حق یادشده، حق خویشاوندی نیز بر گردن انسان دارند.[4]
[1] - کافی، ج 2، ص 669
[2] - نهج البلاغه، نامة 47
[3] - تفسیر نمونه، ج 3، ص 381
[4] - تفسیر آسان، ج 3، ص 228
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d