#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره بى‌گمان، در آفرينش آسمان‌ها و زمين و در كوتاهى و بلندى شب و روز، و در كشتى‌هايى كه در دريا با كالاهايى كه به مردم سود مى‌رسانند، روانند و در بارانى كه خدا از آسمان فروفرستاد و زمين را پس از آنكه مرده و بى‌گياه بوده به وسيله آن حيات بخشيد، و از هرجنبنده‌اى در آن پراكنده ساخته، و در فرستادن بادها از سويى به سوى ديگر، و در ابرهاى مسخر شده ميان آسمان و زمين نشانه‌هايى بر وجود آفريدگار و يكتايى او در تدبير جهان است. اين نشانه‌ها را مردمى درمى‌يابند كه به خرد، حق را از باطل تشخيص مى‌دهند. (164) و از ميان مردم كسانى هستند كه غير خدا را همتايان خدا قرار مى‌دهند و آن‌ها را مانند دوست داشتن خدا دوست مى‌دارند؛ ولى كسانىكه ايمان آورده‌اند، محبّتشان به خدا بيش‌تر است. اى كاش ستمكاران (مشركان) مى‌ديدند زمانى را كه عذاب را مشاهده مى‌كنند، آن‌گاه درمى‌يافتند كه قدرت به تمامى از آن خداست و اين‌كه خدا عذابش شديد است، (165) آن‌گاه كه سران شرك از پيروان خود تبرّى مى‌جويند و همگان عذاب را مى‌نگرند و پيوندهايى كه آن‌ها را به يكديگر ارتباط مى‌داد، گسسته مى‌شود. (166) و پيروان مى‌گويند: اى كاش، بازگشتى به دنيا داشتيم، آن‌گاه از آنان تبرّى مى‌جستيم، همانگونه كه امروز آنان از ما تبرّى جستند. اين‌گونه خداوند كارهايشان را كه برايشان مايه حسرت‌هاست به آنان مى‌نماياند و آنان را به آتش درمى‌آورد، و آنان از آتش بيرون‌آمدنى نيستند. (167) اى مردم، از آن‌چه در زمين است بهره بريد، كه خدا آن را براى شما حلال و پاكيزه ساخته‌است و گام‌هاى شيطان را دنبال نكنيد كه براى شما دشمنى آشكار است؛ پس مبادا به پيروى از شيطان آن‌چه را خدا حلال كرده است حرام بشماريد و آن‌چه را حرام كرده‌است روا بدانيد. (168) شيطان فقط شما را به بدى و زشتى فرمان مى‌دهد و از شما مى‌خواهد كه چيزهايى را بر خدا ببنديد كه نسبت آن‌ها را به خدا نمى‌دانيد. (169)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره و چون به آنان گفته‌شود: كتابى را كه خدا فروفرستاده‌است پيروى كنيد، مى‌گويند: نه، بلكه از آيينى كه پدرانمان را بر آن يافته‌ايم پيروى مى‌كنيم. آيا هرچند پدرانشان چيزى نمى‌دانستند و به راه راست هدايت نيافته‌بودند، باز هم از كيش آن‌ها پيروى مى‌كنند؟ (170) اى پيامبر، حكايت تو در فراخواندن اين كافران به توحيد، هم‌چون حكايت چوپانى است كه بر گوسفندان خود با كلماتى نهيب مى‌زند، ولى آن‌ها از كلمات او جز خواندن و آوايى نمى‌شنوند. اينان نيز كر و لال و كورند؛ نه سخن سودمند را مى‌شنوند و نه خود درست سخن مى‌گويند و نه نشانه‌هاى حق را مى‌نگرند؛ ازاين‌رو هيچ حقيقتى را درنمى‌يابند. (171) اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از آن‌چه روزى شما كرده‌ايم كه همه پاك و پاكيزه است بخوريد و خدا را سپاس‌گزارى كنيد اگر فقط او را مى‌پرستيد. (172) او تنها مردار و خون و گوشت خوك و حيوانى را كه هنگام سر بريدن، نام غير خدا بر آن برده‌شده، بر شما حرام كرده‌است. پس هركس به خوردن آن‌ها ناچار شود، به شرط آن‌كه ناچارى او در اثر ستمكارى و سركشى نباشد، بر او گناهى نيست، چراكه خداوند آمرزنده و مهربان است. (173) كسانىكه حقايق آن كتابى را كه خدا فروفرستاده است كتمان مى‌كنند و آن را به بهاى ناچيز دنيا مى‌فروشند، آنان در شكم‌هاى خود جز آتش فرونمى‌برند و روز قيامت خدا به آنان توجّه نمى‌كند و با آنان سخن نمى‌گويد و از زشتى‌ها پاكشان نمى‌كند و برايشان عذابى دردناك است. (174) اينان كسانى‌اند كه گمراهى را به هدايت و عذاب را به آمرزش خريده‌اند. پس چقدر بر آتش شكيبايند! (175) آن [عذاب] بدينسبب است كه خداوند كتاب آسمانى را به حق نازل كرده‌است و كسانى كه در آن كتاب اختلاف مى‌كنند، در نقطه مقابل حق قرار گرفته‌اند كه با حق فاصله‌اى دور و دراز دارد. (176)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره نيكى آن نيست كه [هنگام عبادت] روى خود را به سوى مشرق و مغرب بگردانيد و آن را به عنوان قبله تلقى كنيد، بلكه نيكى آن است كه انسان به خدا و روز واپسين و فرشتگان و كتاب‌هاى آسمانى و پيامبران ايمان آورده و مال خود را با اين‌که به آن علاقه‌مند است، به خويشاوندان و يتيمان و بينوايان و درراهمانده و گدايان و در راه آزادى بردگان داده‌است، و نماز را برپا داشته و زكات خود را پرداخته‌است؛ و آن است كه چون پيمانى بستند به پيمان خود وفا كردند و آن است كه در تنگدستى و زيان‌كارى و به هنگام كارزار، شكيبايى و پايدارى نمودند. اينانند كسانى كه راست گفته‌اند و اينانند تقواپيشگان. (177) اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، در مورد كشته‌شدگان حق قصاص بر شما مقرر شده‌است. آزاد در برابر آزاد و برده در برابر برده و زن در برابر زن قصاص مى‌شود. پس هركس مرتكب قتل شد، و از سوى ولىّ مقتول، به حكم اين‌كه برادر دينى اوست، چيزى از حق قصاص به وى بخشيده‌شد، بايد ولىّ مقتول به‌طور شايسته درصدد گرفتن ديه برآيد و قاتل نيز به خوبى و با پرهيز از تأخيرى آزاردهنده ديه را بپردازد. اين حكم، تخفيف و رحمتى از جانب پروردگار شماست. پس هركس بعد از بخشيدن قاتل و گذشت از حق قصاص، از قانون الهى تجاوز كند و قاتل را قصاص نمايد، او را عذابى دردناك خواهد بود. (178) اى خردمندان، براى شما در قصاص حياتى نهفته است. قصاص مقرّر شده‌است تا شايد از كشتن يكديگر بپرهيزيد. (179) اى مؤمنان، بر شما مقرّر گرديده‌است كه چون يكى از شما را مرگ دررسد، اگر مالى قابل توجّه برجاى مى‌گذارد، براى پدر و مادر و خويشاوندان نزديك‌تر بهطور پسنديده وصيت كند. اين حكم بر عهده تقواپيشگان ثابت شده‌است. (180) پس هركس بعد از شنيدن وصيت آن را تغيير دهد، گناهش تنها بر گردن كسانى است كه آن را تغيير مى‌دهند. به راستى خدا شنوا و داناست. (181)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره ولى هركه دريابد كه وصيت‏ كننده‏‌اى در وصيتش به كژى گرايش يافته و حقى را پايمال نموده و در نتيجه نزاعى ميان وارثان پديد آمده‌است، پس با تغيير دادن وصيت ميان آنان صلح برقرار كند، بر تغييردهنده گناهى نيست و همچنين است اگر به گناهى وصيت كرده باشد، چرا كه خدا آمرزنده و مهربان است. (182) اى كسانى كه ايمان آورده‌‏ايد، روزه بر شما مقرّر شده‌است، همان‌‏گونه كه بر امّت‌هايى كه پيش از شما بودند مقرّر شده بود، باشد كه بر تمايلات خويش فايق آييد و تقوا پيشه كنيد. (183) روزهايى معدود بايد روزه بداريد. پس اگر كسى از شما در آن روزها بيمار يا در سفر بود، روزه شمارى از روزهاى ديگر بر عهده اوست. و بر كسانى‏كه روزه را بايد به سختى به پايان برند، روزه مقرّر نشده است، ولى بايد كفّاره‏‌اى بدهند كه آن غذايى است كه يك بينوا را سير مى‏‌كند. و هركس از روى رغبت كار نيكى انجام دهد براى او بهتر است؛ و روزه داشتن براى شما كار خوبى است، اگر بدانيد. (184) ايام روزه واجب، ماه رمضان است ماهى كه قرآن در آن فرو فرستاده شد، در حالى‏ كه براى عموم مردم رهنمود است و براى كسانى ‏كه در علم و عمل به كمالى دست يافته و شايسته دريافت حقايقى شده‌‏اند، دلايل روشن هدايت و وسيله تشخيص حق از باطل است. پس هر كس از شما اين ماه را دريابد، بايد آن را روزه بدارد؛ و هركه بيمار يا در سفر باشد، روزه شمارى از روزهاى ديگر بر عهده اوست. خداوند براى شما آسانى مى‏‌خواهد و دشوارى براى شما نمى‏‌خواهد، اين است كه بر بيماران و مسافران شما روزه را واجب نكرد و قضاى روزه را از آن‏‌روى بر شما واجب نموده است كه تعداد روزهاى ماه رمضان را كامل كنيد. آرى، خدا روزه را بر شما مقرّر داشت تا او را به پاس اين‏كه هدايتتان كرده است به بزرگى ياد كنيد، و باشد كه شكر هدايتش را به جاى آوريد. (185) و هرگاه بندگان من از تو درباره من بپرسند، بدانند كه من به آنان نزديكم؛ دعاى دعاكننده را- آن‏گاه كه مرا بخواند- اجابت مى ‏كنم؛ پس بايد دعوت مرا بپذيرند و به درگاه من دعا كنند و به من ايمان بياورند كه دعايشان را اجابت مى‏كنم، اميد آن‏كه در دعايشان به درگاه خدا راهياب شوند. (186)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره در شب روزه‌دارى بر شما حلال شده است كه به سوى زنانتان برويد و با آنان آميزش كنيد. آنان جامه شمايند و شما جامه آنانيد. خداوند دانست كه شما به خود خيانت مى‌كرديد و حكم حرمت آميزش در شب‌هاى روزه را پاس نمى‌داشتيد؛ از اين‌رو با رحمت خود به سوى شما بازآمد و از شما درگذشت و حرمت آن را برداشت. اكنون مى‌توانيد با آنان آميزش كنيد و بدين طريق آن‌چه را خدا براى شما مقدر كرده است طلب نماييد. و شب‌هاى روزه بخوريد و بياشاميد تا وقتى كه رشته سپيد صبحدم از رشته سياه شب براى شما آشكار شود. از آن پس خوردن و آشاميدن را ترك كنيد و روزه را تا شب به پايان بريد. و هنگامى كه در مساجد معتكفيد، حتى شب‌هاى آن، با همسرانتان آميزش نكنيد. اين‌ها حدود و مقرّرات خداست؛ به آن‌ها نزديك نشويد و آن‌ها را نشكنيد. بدين‌سان خداوند آيات خود را براى مردم بيان مى‌كند، باشد كه تقوا پيشه كنند. (187) و اموال را كه به همه شما مردم تعلق دارد و بايد برطبق مقرّرات الهى ميان شما تقسيم شود، از راه‌هاى ناروا به دست نياوريد و مصرف نكنيد؛ و آن‌ها را به رسم رشوه پيش داوران نبريد تا به حكم آنان بخشى از اموال مردم را به گناه به چنگ آوريد، در حالى‌كه خود نادرستى اين كار را مى‌دانيد. (188) از تو حكمت هلال‌هاى ماه را مى‌پرسند، بگو: آن‌ها گاه‌شمارهايى براى مردم و مراسم حج‌اند؛ و نيكى آن نيست كه پس از بستن احرام حج، از پشت خانه‌ها، به خانه‌ها درآييد، بلكه نيكى آن است كه كسى تقوا پيشه كرد. و به خانه‌ها از در آن‌ها وارد شويد و از خدا پروا كنيد، باشد كه سعادتمند شويد. (189) و در راه خدا با كسانى (مشركان مكه) كه با شما سر جنگ دارند بجنگيد و از حدود الهى تجاوز نكنيد، كه خدا تجاوزگران را دوست نمى‌دارد. (190)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره و هركجا بر آنان دست يافتيد بكشيدشان و از مكّه، همان شهرى كه شما را از آن بيرون كردند، بيرونشان كنيد. آنان بر شرك اصرار مى‌ورزند و شما را به انواع عذاب‌ها شكنجه دادند، و شرك و شكنجه از كشتار سنگين‌تر است. و كنار مسجد الحرام با مشركان نجنگيد، مگر اين‌كه آنان در آن‌جا به كارزار شما آيند. پس اگر به كارزار شما آمدند بكشيدشان كه سزاى كافران چنين است. (191) و اگر از جنگ در محدوده مسجد الحرام دست كشيدند، از آنان درگذريد، كه خدا آمرزنده و مهربان است. (192) و با آنان بجنگيد تا شرك از بين برود و دين از آن خدا گردد و كسى را نرسد كه مردم را به پرستش غير خدا دعوت كند. پس اگر از شرك دست برداشتند و ايمان آوردند با آنان نجنگيد، زيرا تعدّى جز بر ضد ستمكاران روا نيست. (193) اگر آنان در ماه حرام با شما جنگ را آغاز كردند شما نيز با آنان بجنگيد، زيرا ماه حرام در برابر ماه حرام است، و اگر حرمت مكّه و مسجد الحرام و ماه‌هاى حرام را شكستند شما نيز حرمت آن‌ها را ناديده انگاريد كه حرمت‌ها قابل تلافى است. پس هركس بر شما تعدّى كرد، شما نيز به مثل آن بر او تعدّى كنيد، و از خدا پروا نماييد و در مقابله به مثل از حدّ تجاوز نكنيد. و بدانيد كه خدا با پرواپيشگان است. (194) در راه خدا و براى برپايى دين هزينه جهاد را تأمين كنيد و خود را به دست خويش به هلاكت نيفكنيد، و نيكى كنيد كه خدا نيكوكاران را دوست مى‌دارد. (195) و حج و عمره را ناتمام نگذاريد و آن را براى خدا به پايان بريد، و اگر پس از احرام، در اثر بيمارى يا از سوى دشمن بازداشته شديد و نتوانستيد حج يا عمره را تمام كنيد، هر دامى كه براى شما آسان است قربانى كنيد [سپس با تراشيدن سر از احرام خارج شويد]. و تا قربانى به جايگاهش (مكّه براى احرام عمره و منى براى احرام حجّ) نرسيده است سر خود را نتراشيد. پس اگر كسى از شما بيمار يا از ناحيه سرش در رنج باشد [و نتواند تا رسيدن قربانى به قربان‌گاه تحمّل كند بر او رواست كه سر خود بتراشد و از احرام خارج شود سپس] بايد به رسم كفّاره روزه‌اى بگيرد يا صدقه‌اى بدهد يا گوسفندى ذبح كند. و هنگامى كه ايمنيد و مانعى براى به پايان رساندن حجّ و عمره نداريد، هركس با انجام دادن عمره و خروج از احرام تا موقع پرداختن به حج، از آن‌چه بر او حرام بوده بهره برده است (عمره تمتّع انجام داده است)، بايد براى حج خود هر دامى كه آسان است قربانى كند، و هركس قربانى نيابد، بايد سه روز در ايام حجّ و هفت روز هنگامى كه به وطن بازگشتيد روزه بدارد، كه اين ده روز كامل است. اين گونه حج (حج تمتع) براى كسى مقرّر شده است كه خانواده‌اش در كنار مسجد الحرام نباشد. از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خدا سخت‌كيفر است. (196)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره موسم حج ماه‌هايى معيّن (شوّال، ذى القعده و ذى الحجّه) است. پس هركه در اين ماه‌ها با بستن احرام، انجام حج را بر خود واجب كند، بداند كه در اثناى حج آميزش با زنان و دروغ گفتن و سوگند خوردن به نام خدا روا نيست، و هركار نيكى كه انجام مى‌دهيد خدا آن را مى‌داند. و بر شماست كه توشه برگيريد، و بهترين توشه پرهيزگارى است، و از من اى خردمندان پروا كنيد. (197) بر شما گناهى نيست كه در دوران حج از راه داد و ستد در طلب رزقى كه آن بخششى از جانب پروردگار شماست برآييد؛ و چون از عرفات- پس از وقوف در آن- كوچ كرديد، در مشعر الحرام وقوف نماييد و خدا را ياد كنيد آن‌گونه كه او شما را راه نموده است يادش كنيد، كه قطعا شما پيش از اين از گم‌گشتگان بوديد. (198) وانگهى شما ساكنان حرم نيز بايد از عرفات، از همان‌جا كه ساير مردم كوچ مىكنند كوچ كنيد و از خدا آمرزش گناهانتان را بخواهيد كه خدا آمرزنده و مهربان است. (199) و هنگامى كه مناسك حج خود را به جاى آورديد، خدا را آن‌گونه كه پدرانتان را پس از انجام حج ياد مى‌كنيد، بلكه بيشتر و بهتر، ياد كنيد. برخى از مردم دنياطلبانى هستند كه مى‌گويند: پروردگارا، در دنيا به ما بهره‌ها عطا كن. آنان در آخرت هيچ بهره‌اى ندارند. (200) و برخى از مردم آخرت‌طلبانى هستند كه مى‌گويند: پروردگارا، در دنيا به ما بهره‌اى نيكو كه خوشايند توست و در آخرت نيز بهره‌اى نيكو كه خود مى‌پسندى عطا فرما و ما را از عذاب آتش دوزخ نگاه دار. (201) اينانند كه از آن‌چه فراهم آورده‌اند بهره‌اى [وافر] خواهند داشت، و خدا كارها را به سرعت- همان‌گاه كه انجام مى‌شود- حسابرسى مى‌كند. (202)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره و بر شما حج‌گزاران است كه در روزهايى چند (روزهاى يازدهم، دوازدهم و سيزدهم ذى الحجّه) در سرزمين منى ذكر خدا گوييد. پس هركه حج‌گزارد، بر او هيچ گناهى باقى نمى‌ماند، خواه تعجيل كند و در دو روز نخست (بعد از ظهر روز دوازدهم) از منى كوچ كند، و خواه كوچ خود را به تأخير اندازد و روز سوم منى را ترك نمايد. البته آمرزش گناهان براى كسى است كه از محرمات احرام پرهيز كرده باشد، امّا كسى كه آن‌ها را مرتكب شده است بايد هرسه روز در منى بماند و به ذكر خدا بپردازد [تا بر او نيز گناهى باقى نماند]. و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه به سوى او روانه خواهيد شد. (203) از ميان مردم كسى است كه در زندگى دنيا سخنان او در وصف حق و رعايت عدل تو را به شعف مى‌آورد، و خدا را بر آن‌چه در دل دارد گواه مى‌گيرد، در حالىكه سخت‌ترين دشمنان حق است. (204) و چون به حكومت رسد، در زمين به تكاپو مى‌افتد تا در آن تباهى كند و كشت و نسل بشر را به نابودى كشاند، و خداوند تباهى را دوست نمى‌دارد. (205) و چون به او گفته شود: از خدا بترس و از تبهكارى دورى گزين، عزّت و شكوه خيالى كه با گناه و نفاق به آن دست يافته است، او را فرامى‌گيرد [و پند نمى‌گيرد]. دوزخ او را بس است، و راستى كه آن بد جايگاهى است. (206) و از ميان مردم كسى نيز هست كه خود را به خدا مى‌فروشد تا در همه كارها خشنودى او را طلب كند. وجود چنين كسى، لطفى از سوى خدا بر آدميان است، و خدا به بندگانش رئوف است. (207) اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، همگى در برابر خدا تسليم شويد و از او دستور بگيريد و گام‌هاى شيطان را دنبال نكنيد كه او براى شما دشمنى آشكار است. (208) و اگر پس از آن‌كه دلايل روشنگر براى شما آمد، بر اثر پيروى از شيطان دچار لغزش و انحراف شديد، بدانيد كه خدا مقتدرى شكست‌ناپذير است و براساس حكمت خود با شما رفتار مى‌كند. (209) آيا مشركان چيزى جز اين انتظار دارند كه خدا در سايبان‌هايى از ابرها به سراغشان آيد و نيز فرشتگان بيايند و كار پايان داده شود؟ و همه امور به خدا بازگردانده مى‌شود. (210)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره از بنى اسرائيل بپرس چقدر نشانه‌هاى روشن و روشن‌گر كه هركدام نعمتى به شمار مى‌رفت به آنان داديم، ولى آن نشانه‌ها را ناديده انگاشتند و نعمت‌هاى الهى را دگرگون ساختند و دچار كيفر شدند. و هركس نعمت خدا را پس از آن‌كه در اختيارش قرار گيرد دگرگون كند (در مسيرى كه بايسته‌است به كار نبندد) دچار كيفر الهى مى شود، و خدا سخت كيفر است. (211) زندگى دنيا براى كافران آراسته شده و به همين سبب است كه چشم خود را بر هر حقيقتى مى‌بندند و كسانى را كه ايمان آورده‌اند به مسخره مى‌گيرند؛ در حالى‌كه تقواپيشگان در روز قيامت از آنان برترند. و خداوند هر كه را بخواهد، بدون محاسبه عملش روزى مىدهد. (212) مردم در آغاز، يك امّت بودند و اختلافى نداشتند؛ سپس تضاد منافع باعث اختلاف ميان آنان شد و براى رفع اختلاف به قوانين و مقرراتى نيازمند گشتند. پس خداوند پيامبران را به عنوان نويددهنده و هشدارگر برانگيخت و كتاب آسمانى را به حق در حالى‌كه گواه راستگويى آنان بود، فروفرستاد، تا ميان مردم درباره آن‌چه در آن اختلاف داشتند داورى كند. سپس در مورد كتاب آسمانى و آيين خدا نيز اختلاف پديد آمد، و تنها عالمان دينى كه به آنان كتاب آسمانى داده‌شد در آن اختلاف كردند، آن هم پس از آنكه دلايل روشن و روشنگر برايشان آمده‌بود، و اختلافشان نيز در اثر برترى‌جويى و ستمى بود كه ميان آنان پديد آمده‌بود. در اين ميان، خداوند كسانى را كه ايمان داشتند، به اذن خود به همان حقى كه ديگران در آن اختلاف كردند هدايت نمود، و خدا هركه را بخواهد به راهى راست هدايت مى‌كند. (213) آيا مى‌پنداريد به بهشت مى‌رويد و حال آنكه هنوز همانند داستان كسانى كه قبل از شما درگذشتند براى شما پيش نيامده‌است؟ محنتها و گزندها به آنان رسيد و پيوسته دچار ترس و اضطراب شدند تا آن‌جا كه پيامبر و كسانى كه ايمان آورده و با او بودند، گفتند: يارى خدا كى خواهد بود؟ هان، به يقين يارى خدا نزديك است. (214) از تو مى‌پرسند: چه چيز انفاق كنند؟ بگو: هر مالى انفاق كنيد، براى پدر و مادر و خويشاوندان نزديك‌تر و يتيمان و بينوايان و درراه‌مانده است؛ و هركار نيكى انجام دهيد، قطعا خدا به آن آگاه است. (215)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره جنگ بر شما واجب شده‌است با اين‌كه آن براى شما دشوار و ناخوشايند است. شايد چيزى را ناخوشايند بدانيد در حالى كه آن براى شما نيكوست، و شايد چيزى را دوست بداريد در حالى‌كه آن براى شما شرّ است. خداوند مى‌داند و شما نمى‌دانيد. (216) از تو درباره ماه حرام مى‌پرسند كه پيكار در آن چه حكمى دارد؟ بگو: پيكار در آن [گناهى] بزرگ و باعث بازداشتن مردم از راه خدا و كفر ورزيدن به آن و جلوگيرى مردمان از [حضور در] مسجد الحرام است، ولى مشركان بايد بدانند كه بيرون راندن اهل آن از آن‌جا، نزد خدا از پيكار در ماه حرام بزرگ‌تر است، و آن‌ها پيامبر و پيروان او را از آن‌جا بيرون كردند؛ و شرك ورزيدن به خدا و شكنجه مؤمنان از كشتار در ماه حرام بزرگ‌تر است و آن‌ها مسلمانان را در مكه آزار فراوان كردند. آن‌ها پيوسته با شما مى‌جنگند تا شما را از دينتان برگردانند اگر بر آن توانا باشند و كسانى از شما كه از دين خود برگردند و در حال كفر بميرند، آنان اعمالشان در دنيا و آخرت تباه مى‌گردد و آنان همدم آتشند و در آن جاودانه خواهند بود. (217) كسانى كه ايمان آورده و كسانى‌ كه در راه خدا هجرت كرده و جهاد نموده‌اند، آنان به رحمت خدا اميدوارند، و خدا آمرزنده و مهربان است. (218) از تو درباره شراب و قمار مى‌پرسند. بگو: در آن دو گناهى بزرگ و براى مردمان سودهايى است، و گناه آن دو از سودشان بزرگ‌تر است. و از تو مى‌پرسند كه چه چيزى انفاق كنند؟ بگو: در انفاق ميانه‌رو باشيد، نه بخل ورزيد و نه همه اموالتان را ببخشيد. بدين‌سان خداوند آيات و نشانه‌ها را براى شما بيان مى‌كند، باشد كه درباره سعادت دنيا و آخرت خود بينديشيد. (219)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره آرى باشد كه درباره سعادت دنيا و آخرت خود بينديشيد. و از تو درباره يتيمان مى‌پرسند. بگو: اصلاح امور آنان به گونه‌اى كه برايشان سودمند باشد نيكى است، و اگر با آنان هم‌زيستى كنيد، آن‌ها برادران شمايند، پس مانند ديگر مسلمانان با آنان رفتار كنيد؛ نه حقشان را تباه سازيد و نه خود را سخت به زحمت بيفكنيد، كه خداوند فسادگر و اصلاح‌گر را مى‌شناسد و آن دو را از هم مشخص مى‌سازد. و اگر خدا مى‌خواست، شما را در مورد يتيمان به زحمت مى‌انداخت [ولى چنين نكرد] چراكه خداوند مقتدرى حكيم است. (220) و زنان مشرك را به همسرى نگيريد تا اينكه ايمان بياورند، و قطعا كنيزى كه با ايمان است، بهتر از زن آزادى است كه مشرك باشد، هرچند به زيبايى‌اش شما را به شگفت آورد. و زنان با ايمان را به همسرى مشركان درنياوريد تا اينكه ايمان بياورند. بى‌ترديد، برده‌اى كه مؤمن است، بهتر از مرد آزادى است كه مشرك باشد، هرچند به مال و ثروتش شما را به شگفت آورد. آنان با گفتار و كردارشان به شرك فرامى‌خوانند كه فرجام آن چيزى جز آتش نيست، و خداوند به اذن خود- بى‌آنكه كسى يا چيزى او را ناچار كرده باشد- به بهشت و آمرزش فرامى‌خواند و آياتش را براى مردم بيان مى‌كند، باشد كه حقايق را دريابند. (221) از تو درباره عادت ماهانه زنان مى‌پرسند. بگو: اين براى آنان رنجى است. پس در روزهاى عادتشان از آنان كناره گيريد، و با آن‌ها نزديكى نكنيد تا پاك شوند. پس هنگامى كه غسل كردند، از همان‌جا كه خدا به شما فرمان داده است با آنان آميزش كنيد، كه خداوند كسانى را كه بسيار توبه كنند و در پاكى و پاكيزگى كوشا باشند دوست مى‌دارد. (222) همسرانتان كشتزار شمايند. پس هرگاه خواستيد، به كشتزار خود درآييد و براى خود كارهاى نيك پيش فرستيد و از روز ملاقات و حسابرسى خدا بترسيد و بدانيد كه شما او را ديدار خواهيد كرد، و تو- اى پيامبر- مؤمنان را [بدان] نويد ده. (223) و خدا را دستاويز سوگندهاى خود قرار ندهيد (به نام او سوگند نخوريد) كه نيكى نكنيد و تقوا را پيشه خود نسازيد و ميان مردم صلح و آشتى برقرار نكنيد، كه خداوند شنوا و داناست. (224)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره خداوند شما را به سبب سوگندهاى بيهوده‌اى كه بر زبانتان جارى مى‌شود بازخواست نمى‌كند، ولى بر آن‌چه دل‌هايتان فراهم آورده (گناهى كه بر اثر شكستن سوگندهاى جدى كسب كرده‌است) شما را بازخواست مى‌كند، و خداوند آمرزنده و بردبار است. (225) كسانى كه سوگند ياد مى‌كنند كه از همسران خود كنارهگيرى كنند، چهار ماه فرصت دارند و مى‌توانند در اين مدت به سوگند خويش پاى‌بند باشند، ولى پس از آن يا بايد سوگند خود را بشكنند و كفّاره دهند و يا همسر خود را طلاق گويند. پس اگر به وى بازگشتند، خدا آنان را مى‌بخشايد و بر آنان رحمت مى‌آورد. (226) و اگر آهنگ طلاق كردند و همسر خود را طلاق گفتند، [بدانند كه] خدا هرسخنى را مى‌شنود و از هرنيّتى باخبر است. (227) و زنان طلاق داده شده سه پاكى را انتظار مىكشند و از ازدواج خوددارى مى‌كنند (عدّه نگه مى‌دارند). باردارى و عادت ماهانه زنان تعيين كننده دوران عدّه است؛ پس اگر به خدا و روز قيامت ايمان دارند، نبايد آن‌چه را خدا در رحم آنان آفريده‌است كتمان كنند. و شوهرانشان اگر خواهان اصلاح باشند، از ديگران سزاوارترند كه در اين مدّت آنان را به زندگى باز گردانند. و مانند همان وظايفى كه به سود مردان بر عهده زنان است، بهطور شايسته، به سود آنان بر عهده مردان نيز مى‌باشد، و مردان به درجه‌اى بر زنان برترى دارند، و خدا مقتدرى حكيم است. (228) طلاقى كه شوهر در آن حق رجوع دارد، دو بار است كه در هربار يا او را پيش از پايان يافتن عدّه به شايستگى نگاه مى‌دارد و يا به خوبى رهايش مى‌سازد و براى شما حلال نيست كه از مهريه‌اى كه به آنان داده‌ايد چيزى بازپس گيريد، مگر اين‌كه زن و شوهر بترسند كه نتوانند مقرّرات الهى را برپا دارند. پس اگر بيم آن داريد كه آن دو تن مقرّرات الهى را برپا ندارند، بر آن‌ دو، گناهى نيست كه توافق كنند و زن براى گرفتن طلاق چيزى از مهريه خود را به شوهر ببخشد. اين‌ها حدود و مقرّرات الهى است، به آن‌ها تجاوز نكنيد. و كسانى كه به حدود الهى تجاوز كنند ستمكارند. (229) و اگر بار سوم او را طلاق داد، ديگر آن زن براى او حلال نمىشود (نه حق رجوع دارد و نه با عقد مجدّد مىتواند او را به همسرى گيرد) تا اين‌كه زن، خود را به همسرى مردى ديگر درآورد. پس اگر همسر دوم او را طلاق داد، بر زن و همسر گذشته‌‌اش- اگر مى‌پندارند كه حدود خدا را برپا مى‌دارند- گناهى نيست كه با عقد مجدد به يكديگر بازگردند. اين‌ها مقرراتى است كه خدا آن‌ها را بيان مى‌كند تا مردمى كه اهل دانشند از آن بهره برند. (230)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره و هنگامى‌كه زنان را طلاق گفتيد، و به پايان عدّه خويش نزديك شدند، يا با رجوع خود، آنان را به‌طور پسنديده در همسرى خود نگاه داريد و يا به‌طور پسنديده رهايشان كنيد؛ و آنان را براى اين‌كه زيانى به ايشان برسانيد نگاه مداريد تا [بدين‌وسيله به حقوق آنان و حدود الهى] تجاوز كنيد. و هركس چنين كند، به خود ستم كرده و احكام خدا را به مسخره گرفته‌است. پس مبادا احكام الهى را با اين كار به مسخره گيريد. و نعمت خدا را كه به شما ارزانى داشته و كتاب و حكمتى را كه بر شما فروفرستاده و شما را به آن پند مى‌دهد به ياد آوريد، و از حساب‌رسى خدا و عذاب او پروا كنيد و بدانيد كه خدا به هرچيزى داناست. (231) و هنگامى‌كه زنان را طلاق گفتيد و به پايان عدّه خود رسيدند، شما خويشاوندان زنان، نبايد آنان را از ازدواج مجدد با شوهران سابق خود، چنان‌چه بهطور پسنديده ميان خود به توافق رسند بازداريد. هركس از شما به خدا و روز واپسين ايمان دارد، به اين حكم پند داده مىشود. اين از نظر ارزش‌ها براى شما پربارتر و براى پاكى روانتان نيكوتر است، و خدا مى‌داند و شما نمى‌دانيد. (232) و مادران- هرچند طلاق گرفته باشند- فرزندان خود را دو سال تمام شير مى‌دهند. اين حكم براى كسى است كه بخواهد دوران شيرخوارگى را تكميل كند. و خوراك و پوشاك مادران در حد متعارف برعهده پدر كودك است، و البته هيچ‌كس جز به اندازه توانش مكلّف نيست. هيچ مادرى نبايد از رهگذر فرزندش زيان ببيند، و هيچ پدرى نيز نبايد از رهگذر فرزندش زيانى به او برسد. و اگر پدر كودك بميرد، مانند همان تكليفى كه بر عهده پدر بود، بر عهده وارث اوست. و اگر پدر و مادر با رضايت و مشورت يكديگر بخواهند فرزندشان را قبل از دو سال از شير بازگيرند بر آن دو گناهى نيست. و شما پدران اگر خواستيد براى فرزندانتان دايه‌اى بگيريد بر شما گناهى نيست، به شرط آن‌كه حقوقى را كه بايد به مادر او مى‌داديد، به خوبى و شايستگى بپردازيد. و از حساب‌رسى خدا و عذاب او پروا كنيد، و بدانيد كه خدا به آن‌چه مى‌كنيد بيناست. (233)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره و كسانى از شما كه جان مى‌سپارند و زنانى از خود بر جاى مى‌گذارند، زنانشان چهار ماه و ده روز انتظار مى‌كشند و از ازدواج خوددارى مى‌كنند. پس هرگاه به پايان مهلت مقرّر خود رسيدند، مى‌توانند درباره خود تصميم بگيرند. بنابراين، بر شما خويشاوندان شوهر، در آن‌چه آنان به‌طور پسنديده درباره خود انجام مى‌دهند و همسرى برمى‌گزينند گناهى نيست، و خداوند به آن‌چه انجام مى‌دهيد آگاه است. (234) بر شما گناهى نيست در سخنى كه آن را به اشاره براى خواستگارى از زنان در عدّه بر زبان مى‌آوريد و همچنين در امورى كه درباره آنان در دل نهان مى‌داريد. خدا مى‌دانست كه شما ازدواج با آنان را ياد مى‌كنيد، ازاين‌رو شما را از آن بازنداشت، ولى با آنان قول و قرار پنهانى مگذاريد، مگر آن‌كه بهطور پسنديده سخن گوييد؛ و با آنان پيوند ازدواج مبنديد تا آن مهلت مقرر به پايان خود رسد، و بدانيد كه خداوند آن‌چه را در دل داريد مى‌داند، پس، از كيفر او بترسيد و بدانيد كه خداوند آمرزنده و بردبار است. (235) اگر همسرانى را كه با آنان آميزش نكرده‌ايد، يا همسرانى را كه برايشان مهرى معيّن نساخته‌ايد طلاق گوييد، بر شما گناهى نيست، ولى به زنانى كه برايشان مهرى مقرّر نداشته‌ايد، به هنگام طلاق كالايى در حد متعارف بدهيد. توانگر به اندازه توان خود و تنگدست نيز به قدر وسع خود اين تكليف را بر عهده دارد. اين بر عهده نيكوكاران نهاده شده‌است. (236) و اگر پيش از آن‌كه با آنان آميزش كنيد طلاقشان داديد و برايشان مهرى معيّن كرده‌ايد، پرداختن نيمى از آن‌چه معيّن كرده‌ايد بر عهده شماست، مگر اينكه آن‌ها گذشت كنند يا كسى كه پيوند ازدواج به دست اوست (شوهر يا ولىّ زن) ببخشد؛ و گذشت شما به تقوا نزديك‌تر است. و در ميان خود بخشش و بزرگوارى را فراموش نكنيد، كه خدا به آن‌چه انجام مى‌دهيد بيناست. (237)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره بر نمازها، به‌ويژه بر نماز ميانه، مواظبت كنيد كه مبادا از شما فوت شود يا آداب و شرايط آن رعايت نشود، و فرمان‌هاى خدا را از روى خضوع و با اخلاص انجام دهيد. (238) پس اگر بيم آن داريد كه نتوانيد همه آداب و شرايط نماز را رعايت كنيد، پياده يا سواره، در حال توقف يا حركت نماز بگزاريد، ولى هنگامى كه ايمن شديد، با برپا داشتن نماز، خدا را ياد كنيد آن‌گونه كه نماز و ساير احكامى را كه نمى‌دانستيد به شما آموخت. (239) و كسانى از شما كه در آستانه مرگ قرار مى‌گيرند و همسرانى برجاى مى‌گذارند، بايد براى همسرانشان وصيت كنند كه تا يك سال پس از مرگشان آنان را از اموالى كه برجاى مى‌گذارند بهره‌مند سازند، و از خانه‌اى كه در آن سكونت دارند بيرونشان نكنند، ولى اگر خود بيرون رفتند، بر شما (خويشاوندان شوهر) در آن‌چه آن‌ها درباره خود به‌طور پسنديده انجام مى‌دهند گناهى نيست، و خدا مقتدرى حكيم است. (240) براى همه زنانى كه طلاق داده مى‌شوند، كالايى درخور و شايسته مقرّر گرديده‌است. اين بر عهده شوهران تقواپيشه ثابت شده‌است. (241) خداوند آيات خود را اين‌گونه براى شما بيان مى‌كند، باشد كه به خرد دريابيد. (242) آيا از داستان كسانى كه هزاران نفر بودند و از بيم مرگ از خانه‌هايشان بيرون رفتند آگاه نشده‌اى كه خدا به آنان گفت: بميريد؛ سپس آنان را زنده كرد؟ به راستى كه خدا داراى بخشش است و از فضل خود به آن مردم حيات دوباره بخشيد، ولى بيشتر مردم سپاس‌گزار نعمت‌هاى خدا نيستند. (243) حيات و نيكبختى شما مؤمنان در جهاد است، پس در راه خدا پيكار كنيد و بدانيد كه خدا سخنان شما را مى‌شنود و از راز دلها خبر دارد. (244) كيست آن‌كس كه با پرداخت هزينه جهاد وامى نيكو به خدا دهد؟ هركس چنين كند، خدا آن را براى او چندين برابر مىكند، و خداست كه از اموال شما مى‌كاهد، و هموست كه آن را گسترش مى‌دهد و بر آن مى‌افزايد، و شما به سوى او بازگردانده مى‌شويد تا پاداش وامى را كه به او داده‌ايد دريافت كنيد. (245)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره آيا از داستان آن سران بنى اسرائيل كه پس از موسى بودند آگاه نشده‌اى آن‌گاه كه به پيامبرى از خودشان گفتند: براى ما فرمانروايى بگمار، كه اگر ما فرمانروايى داشته باشيم تحت فرمان او در راه خدا مى‌جنگيم. گفت: اگر پيكار در راه خدا بر شما مقرّر شود، آيا تصور مى‌كنيد كه پيكار نكنيد؟ گفتند: ما را چه دليلى است كه در راه خدا پيكار نكنيم، در حالى‌كه بر اثر سلطه دشمن از بهره‌مندى از شهرها و پسرانمان بازداشته شده‌ايم؟ ولى هنگامى كه جنگ در راه خدا بر آنان نوشته شد، جز اندكى از آنان همه روى برتافتند و ستمكار شدند، و خدا به ستمكاران داناست. (246) و پيامبرشان به آنان گفت: خداوند طالوت را براى شما به فرمانروايى برانگيخته‌است. گفتند: چگونه او را بر ما فرمانروايى باشد؟ در حالى كه ما به فرمانروايى از او سزاوارتريم، زيرا حكومت بر بنى اسرائيل در اختيار نياكان ما بوده‌است. علاوه بر اين او از گشايش مالى برخوردار نيست. پيامبرشان گفت: به يقين خدا او را برگزيده و بر شما برترى داده، و او را در دانش اداره امور و نيروى بدنى فزونى بخشيده‌است، و خدا فرمانروايى خود را به هر كه بخواهد عطا مى‌كند، و خدا داراى بخششى گسترده است و مى‌داند چه كسى درخور بخشش است. (247) پيامبرشان به آنان گفت: نشانه الهى بودن فرمانروايى او اين است كه آن صندوق معهود- كه فرشتگان آن را حمل مى‌كنند- به سوى شما خواهد آمد؛ صندوقى كه در آن آرامشى است از جانب پروردگارتان و يادگارى از آن‌چه موسى و هارون و خاندانشان بر جاى نهاده‌اند. اگر مؤمن باشيد، قطعا در آمدن آن صندوق، براى شما نشانه‌اى بر درستى فرمانروايى اوست. (248)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره و هنگامى كه طالوت با سپاهيان خود از شهر فاصله گرفت، گفت: خداوند شما را به وسيله نهرى خواهد آزمود. هركس از آن بياشامد از سپاهيان من نيست، و هركس از آن نچشد از سپاهيان من است، مگر كسى كه مشتى آب به دست خود برگيرد و بنوشد، كه من او را از سپاهيان جدا نمى‌كنم، هرچند او را از خود نمى‌دانم. پس وقتى به آن نهر رسيدند، جز اندكى از ايشان از آن آشاميدند. و هنگامى كه طالوت و كسانى كه ايمان داشتند و با او بودند، از نهر آب گذشتند، گفتند: ما امروز در برابر جالوت و لشكريانش تاب و توانى نداريم. و آنان كه بر اين باور بودند كه به ديدار خدا خواهند رفت، در پاسخ گفتند: چه بسيار گروهى اندك كه به اذن خدا بر گروهى بسيار پيروز شده‌اند، و خدا با صبرپيشگان است. (249) و چون با جالوت و سپاهيان او روبه‌رو شدند، گفتند: پروردگارا، بر ما صبرى فراوان فروريز، و گام‌هايمان را استوار دار، و ما را بر اين مردم كفرپيشه پيروز گردان. (250) پس به اذن خدا آنان را شكست دادند و داود جالوت را كشت و خداوند به او فرمانروايى و حكمت (دانش معارف و احكام دين) داد، و از آن‌چه مى‌خواست به او آموخت. و اگر خدا غريزه دفاع را در انسانها ننهاده بود و به اين وسيله تجاوز برخى از مردم را با برخى ديگر دفع نكرده بود سراسر روى زمين را تباهى فراگرفته بود، ولى خدا صاحب تفضّل است و جهانيان را از فضل خود بهره‌مند مى‌سازد. (251) اين‌ها آيات خداست كه ما آن‌ها را به حق بر تو تلاوت مى‌كنيم، و به راستى كه تو از فرستادگانى. (252)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره اينان همان پيامبران بلندمرتبه‌اى هستند كه برخى‌شان را بر برخى ديگر برترى داديم. از ميان آنان كسى است كه خدا با او سخن گفت و برخى از آن‌ها را به چندين درجه بالا برد، و به عيسى پسر مريم معجزاتى روشن و روشن‌گر داديم و او را به وسيله «روح القدس» تأييد نموديم. و اگر خدا مى‌خواست، كسانىكه پس از آنان بودند، بعد از آنكه دلايلى روشن برايشان آمد، به جنگ با يكديگر برنمى‌خاستند، ولى خود اختلاف كردند؛ از ميان آنان كسانى ايمان آوردند و كسانى كافر شدند. و اگر خدا مى‌خواست، با وجود اختلافاتى كه ميانشان وجود داشت، با يكديگر نمى‌جنگيدند، ولى خدا آنچه را بخواهد انجام مىدهد، و او خواسته است كه امور جهان براساس علل و اسباب جارى پديد آيد. (253) اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از آن‌چه به شما ارزانى داشته‌ايم انفاق كنيد، پيش از آنكه روزى بيايد كه در آن نه داد و ستدى هست و نه دوستى و نه شفاعتى. و كسانى كه با ترك انفاق به كفر روى مى‌آورند سخت ستمكارند. (254) تنها خدا- كه هيچ معبودى جز او شايسته پرستش نيست- زنده و برپادارنده هستى است؛ نه خوابى سبك او را فرا مىگيرد و نه خوابى سنگين كه از اداره امور جهان بازماند. آن‌چه در آسمان‌ها و آن‌چه در زمين است از آن اوست و اسباب و علل همه از او فرمان مى‌گيرند. كيست آن‌كه جز به اذن او نزد وى شفاعت كند؟ و انجام كارى را سبب شود آن‌چه را كه پيش روى شفاعتگران است و از آن آگاهند و آنچه را كه در پى دارند و از آنان نهان است، همه را مىداند؛ و آنها به چيزى از دانش او- جز آن‌چه برايشان خواسته است- احاطه ندارند. قلمرو فرمانروايى‌اش آسمان‌ها و زمين را فراگرفته است، و نگهدارى آن دو بر او دشوار نيست، و اوست بلندمرتبه و بزرگ. (255) در گرايش مردم به دين اجبارى نيست، زيرا راه درست به خوبى از راه نادرست مشخص شده‌است. پس هركس به طاغوت‌ها كافر شود و به خدا ايمان بياورد، قطعا به استوارترين دستاويز كه براى آن گسستنى نيست چنگ زده‌است، و خدا شنونده گفتار مردم و آگاه از كفر و ايمان آن‌هاست. (256)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره خداوند سرپرست كسانى است كه ايمان آورده‌‌اند. آنان را از تاريكى‌ها بيرون مى‌برد و به سوى روشنايى (شناخت معارف و اطاعت از خدا) هدايت مى‌كند. و كسانى كه كفر ورزيده‌اند، سرپرستانشان طاغوت‌هايند كه آنان را از نور (فطرت خداشناسى) به درمى‌برند و به تاريكى‌هاى شرك و كفر و عصيان مى‌كشانند. اينان همدم آتشند و در آن جاودانه‌اند. (257) آيا به داستان كسىكه چون خدا به او سلطنت داده بود با ابراهيم درباره پروردگارش به محاجّه برخاست، نظر نينداخته‌اى؟ آنگاه كه ابراهيم به او گفت: پروردگار من كسى است كه حيات مى‌بخشد و مى‌ميراند. او گفت: منم كه حيات مى‌بخشم و مى‌ميرانم؛ پس من پروردگار تو و پروردگار اين جهانم. ابراهيم گفت: خداست كه خورشيد را از مشرق برمى‌آورد، تو آن را از مغرب برآور. پس آنكسى كه كفر ورزيده بود درمانده و مبهوت شد. و خدا مردم ستمكار را هدايت نمى‌كند. (258) يا مانند داستان كسى كه بر ديارى گذر كرد در حالىكه ديوارهاى آن بر بام‌هايش فروريخته و يك‌سره ويران شده بود. گفت: چگونه خداوند مردم اين سرزمين را پس از مرگشان زنده مى‌كند؟ پس خداوند او را به مدّت صد سال ميراند، آن‌گاه زنده‌اش كرد و به او گفت: چه مدت در اين‌جا مانده‌اى؟ گفت: يك روز يا پاره‌اى از روز درنگ كرده‌ام. فرمود: نه، بلكه صد سال درنگ كرده‌اى. به خوراك و نوشيدنى خود بنگر كه در اين مدت دگرگون نشده‌است؛ و گمان مكن كه چون دگرگون نشده‌اى، اين مدت طولانى بر تو نگذشته‌است؛ به الاغ خود بنگر كه به استخوان‌هايى چند تبديل شده‌است. ما تو را ميرانديم و پس از گذشت صد سال به تو حيات بخشيديم تا آن‌چه بايد تحقق يابد و تا تو را براى مردم نشانه‌اى [بر روز رستاخيز] قرار دهيم. اكنون به استخوان‌هاى الاغت بنگر كه چگونه آن‌ها را رشد مى‌دهيم و فراز مى‌آوريم سپس بر آن‌ها گوشت مى‌پوشانيم. پس هنگامى كه امر زنده شدن مردگان بر او آشكار شد، گفت: مى‌دانم كه خدا بر انجام هركارى تواناست. (259)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره و ياد كن هنگامى را كه ابراهيم گفت: پروردگارا، به من بنماى كه چگونه مردگان را زنده مى‌كنى؟ فرمود: آيا علاوه بر ندانستن چگونگى آن، ايمان نيز نياورده‌اى؟ گفت: چرا، ولى پرسيدم تا دلم آرام گيرد. فرمود: چهار پرنده از اين پرندگان را بگير، سپس آن‌ها را در حالىكه با خود مأنوس ساخته‌اى بكش و قطعه‌قطعه كن، آن‌گاه بر هر كوهى بخشى از آن‌ها را قرار ده، سپس آن‌ها را فراخوان كه شتابان به سوى تو مى‌آيند، و بدان كه خداوند مقتدرى است كه هيچ‌چيز از او پنهان نيست و حكيمى است كه همه كارهايش براساس حكمت است. (260) حكايت كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مى‌كنند همچون حكايت دانه‌اى است كه هفت خوشه بروياند كه در هر خوشه‌اى صد دانه باشد. و خداوند براى هر كه بخواهد آن را دو چندان مى‌كند، و خداوند را بخششى گسترده است و مى‌داند چهكسى درخور بخشش است. (261) كسانىكه اموال خود را در راه خدا انفاق مى‌كنند، سپس در پى انفاق خود نه كم‌ترين منّتى مى‌گذارند و نه اندك آزارى مى‌رسانند، پاداش خود را نزد پروردگارشان خواهند داشت، و نه ترسى آنان را فرو مى‌گيرد و نه اندوهگين مى‌شوند. (262) با تهيدستان سخنى نيكو گفتن و از خطاى آنان درگذشتن، بهتر از صدقه‌اى است كه آزارى در پى آن باشد. شما نيز خود را به اخلاق الهى متصف كنيد، چرا كه خداوند بى‌نياز است و هرگز بخشش خود را بزرگ نمى‌شمرد تا بدين وسيله به كسى آزارى برساند، و بردبار است و در كيفر خطاكاران شتاب نمى‌كند. (263) اى كسانىكه ايمان آورده‌ايد، صدقه‌هاى خود را با منّت نهادن و آزار رساندن تباه نكنيد، هم‌چون كسىكه مال خود را براى نشان دادن به مردم، انفاق مى‌كند و خدا را در فراخوانى به انفاق باور نمى‌كند و به سراى آخرت كه روز پاداش و جزاست ايمان ندارد. پس حكايت او هم‌چون حكايت صخره‌اى است صاف كه بر آن خاكى بوده و بارانى تند به آن رسيده و خاك را شسته و آن را به صورت سنگى صاف بر جاى گذاشته‌است. آرى همان‌گونه كه كشاورز از اين خاك و باران محصولى به دست نمى‌آورد، رياكاران نيز نمى‌توانند به اندكى از آن‌چه فراهم كرده‌اند دست بيابند، و خداوند مردم كفرپيشه را هدايت نمى‌كند. (264)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره و مثل كسانى كه اموال خود را بدون منّت و ريا و تنها براى دستيابى به خشنودى خدا انفاق مى‌كنند و در خلوص نيّت، خود را چنان‌كه بايد پايدار مى‌دارند، هم‌چون مثل بوستانى در زمينى حاصل‌خيز است كه باران فراوانى به آن رسيده و محصولش را دو چندان داده و اگر باران فراوان به آن رسيده و محصولش را دو چندان داده و اگر باران فراوان هم بر آن نبارد دستكم اندك بارانى به آن مى‌رسد و باروبرى مى‌دهد. و خدا به آن‌چه انجام مى‌دهيد بيناست. (265) آيا يكى از شما دوست دارد كه او را بوستانى آكنده از درختان خرما و انگور باشد و از زير درختان آن جويبارها روان و در آن باغ از هر نوع ميوه‌اى داشته باشد، آن‌گاه پيرى به سراغش بيايد در حالىكه فرزندانى ناتوان دارد و گردبادى همراه با آتش به بوستانش برسد و بوستان يكسره بسوزد؟ اين مثل كسى است كه انفاق كند، سپس منّت نهد يا آزارى برساند. بدين‌سان خدا آيات و نشانه‌ها را براى شما بيان مى‌كند، باشد كه بينديشيد. (266) اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از چيزهاى مرغوبى كه به دست آورده‌ايد و از آن‌چه از زمين براى شما برآورده‌ايم انفاق كنيد، و مبادا در پى نامرغوب آن برويد كه آن را انفاق كنيد، در صورتى كه [اگر به خودتان مى‌دادند] آن را نمى‌گرفتيد، مگر اين‌كه از عوض آن مى‌كاستيد. بدانيد كه خدا بى‌نياز و ستوده است، پس چنانكه شايسته اوست فرمانش را اطاعت كنيد. (267) اين شيطان است كه وقتى مى‌خواهيد از اموال مرغوب خود انفاق كنيد شما را به تهيدستى تهديد مى‌كند و به بخل كه خصلتى زشت است فرمان مىدهد و خداست كه شما را به آمرزش و فضل خود وعده مى‌دهد، و خدا را بخششى گسترده و فضلى بى‌پايان است و مى‌داند چه كسى درخور بخشش است. (268) حكمت را به هركه بخواهد مى‌بخشد، و به هركس حكمت داده شود، خير فراوان به او داده شده‌است، و اين را جز صاحبان خرد درنمى‌يابند. (269)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره و هرچه به فرمان خدا به تهيدستان انفاق كرده‌ايد و يا هرمالى به نذر بر خود واجب كرده‌ايد كه به آنان بپردازيد، خدا به آن آگاه است. و كسانى كه با ترك انفاق و وفا نكردن به نذر خود به مستمندان ستم مى‌‌كنند، ياورانى كه عذاب خدا را از آنان بازدارند نخواهند داشت. (270) اگر صدقه‌ها را آشكارا بپردازيد كه ديگران را نيز به آن ترغيب كنيد نيكوست، و اگر آن‌ها را نهان داريد و به بينوايان بپردازيد، ازآن‌روى كه به خلوص نيت نزديك‌تر است براى شما بهتر است و [در هر حال] خداوند پاره‌اى از گناهانتان را از شما مى‌زدايد، و خدا به آن‌چه مى‌كنيد آگاه است. (271) اى پيامبر، اگر برخى از مردم شرايط و آداب انفاق را رعايت نمى‌كنند غم مدار، زيرا به راه آوردن آنان بر عهده تو نيست بلكه خداست كه هركس را بخواهد به راه مى‌آورد. و اى مؤمنان هر مالى را كه انفاق مى‌كنيد به سود خودتان است، بدين شرط كه آن را جز براى دستيابى به خشنودى خدا انفاق نكنيد. و هرمالى را كه مى‌بخشيد به‌طور كامل به شما بازگردانده مى‌شود و بر شما ستم نمى‌رود. (272) صدقات براى آن تهيدستانى است كه در راه خدا محصور شده‌اند و نمى‌توانند براى كسب درآمد در زمين سير و سفر كنند. از آن‌جا كه خويشتن دارند و فقر خود را آشكار نمى‌كنند، كسىكه از حالشان بى‌خبر است آنان را توانگر مى‌پندارد و تو از نشانشان بينوايى آنان را درمى‌يابى. آنان با وجود نيازمندى شديد به اصرار از مردم چيزى نمى‌خواهند. اى مؤمنان، هرمالى را كه انفاق كنيد خدا به آن داناست. (273) كسانى كه اموالشان را در شب و روز، نهان و آشكارا انفاق مى‌كنند، پاداش كردار خود را نزد پروردگارشان خواهند داشت، و نه ترسى آنان را فرومى‌گيرد و نه اندوهگين مى‌شوند. (274)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره كسانى كه ربا مى‌خورند، امور زندگى و معاش خود را برپا نمى‌دارند مگر مانند برپا داشتن كسى كه شيطان بر اثر تماس، او را آشفته كرده و خرد را از او ربوده‌است. اين بدان سبب است كه آنان گفتند: جز اين نيست كه دادوستد هم مانند رباست. و خداوند دادوستد را حلال و ربا را حرام كرده‌است. پس هر كس از جانب پروردگارش پندى به او برسد و از كار نكوهيده‌اش دست بردارد، آن‌چه گذشته است از آن اوست و در برابر آن كيفر نمى‌شود و از آن پس كارش با خداست (بسا جبران گذشته را از او بخواهد و بسا هيچ حكمى براى گذشته‌اش مقرّر نكند.) و كسانى كه به آن‌چه خدا از آن نهى كرده‌است بازگردند همدم آتشند و در آن جاودانه خواهند بود. (275) خداوند ربا را كاهش مى‌دهد و به تدريج آن را نابود مى‌كند، ولى صدقه‌ها را رشد مى‌دهد و آن را افزون مى‌گرداند. رباخواران بسيار ناسپاس و گنه‌كارند، و خدا هيچ ناسپاس و گنه‌پيشه‌اى را دوست نمى‌دارد. (276) كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده و نماز برپا داشته و زكات پرداخته‌اند، نزد پروردگارشان پاداش كردار خويش را خواهند داشت و نه ترسى آن‌ها را فرامىگيرد و نه اندوهگين مى‌شوند. (277) اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از خدا پروا كنيد، و اگر واقعا مؤمنيد، ربايى را كه از شما نزد مردم باقى مانده است واگذاريد و آن را مطالبه نكنيد. (278) پس اگر چنين نكنيد و به رباخوارى ادامه دهيد، بدانيد كه از جانب خدا و رسولش پيكارى بر ضد شما برپا خواهد شد. و اگر توبه كنيد، سرمايه‌هايتان- كه آميخته با ربا نيست- از آن شماست؛ نه ربا مى‌گيريد كه ستم كنيد و نه سرمايه‌هاى شما توقيف مى‌شود كه به شما ستم رود. (279) و اگر تنگ‌دستى كه از پرداخت وام خود ناتوان است وجود داشته باشد، بايد تا آن‌گاه كه تمكّن يابد به او مهلتى دهيد. البته بخشيدن وام به او و صدقه به حساب آوردن آن براى شما بهتر و سودمندتر است، اگر بدانيد. (280) و بترسيد از روزى كه در آن به سوى خدا بازگردانده مى‌شويد، سپس به هركسى آن‌چه فراهم آورده‌است به تمام و كمال داده مى‌شود و بر آنان ستم نمى‌رود. (281)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، هرگاه برخى از شما [به وسيله قرض يا نسيه] به برخى ديگر بدهكار شديد كه بايد آن را تا سرآمدى معيّن بپردازيد، آن را بنويسيد، و بايد نويسنده‌اى در ميان شما متن قرارداد را به حق و عدل بنويسد، و هيچ نويسنده‌اى نبايد از نوشتن آن- چنان‌كه خدا به او آموخته‌است- خوددارى كند. پس بايد او بنويسد و كسى كه دين بر عهده اوست (بدهكار) بر وى املا كند و از حساب و كيفر خدا، پروردگار خود، بترسد و به هنگام املا چيزى از آن نكاهد. و اگر كسى كه دين بر عهده اوست، كم‌خرد يا ناتوان باشد، يا نتواند متن قرارداد را املا كند، ولىّ او به حق و عدل املا نمايد، و بايد علاوه بر نوشتن سند از ميان مردانتان دو تن را گواه بگيريد، و اگر دو مرد نبودند، يك مرد و دو زن از گواهانى كه مى‌پسنديد (شهادت آن‌ها پذيرفته است) گواه باشند. تعيين دو زن به جاى يك مرد براى اين است كه بيم آن مى‌رود كه يكى از آن دو زن فراموش كند كه در اين صورت بايد يكى از آن دو كه به خاطر دارد ديگرى را يادآورى كند. و گواهان نبايد وقتى براى [اداى] شهادت دعوت مى‌شوند خوددارى كنند. و از نوشتن دينى كه آن را بايد تا سرآمدش بپردازيد- چه كم باشد يا زياد- ملول نشويد. اين كار نزد خدا عادلانه‌تر و براى شهادت استوارتر و به مصون ماندن شما از ترديد نزديك‌تر است. آرى، تمامى قراردادهاى خود را بنويسيد، مگر اينكه دادوستدى نقدى باشد كه كالا و بهاى آن را ميان خود دست‌به‌دست مى‌گردانيد كه در اين صورت بر شما باكى نيست كه آن را ننويسيد، ولى هرگاه خريد و فروش كرديد بر آن گواه بگيريد، و مبادا نويسنده و گواه از سوى شما زيانى ببيند كه اگر چنين كنيد خدا را نافرمانى كرده‌ايد. و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خداوند احكام دين را به شما مى‌آموزد و خدا به هرچيزى داناست. (282)

#ترجمه‌ی_سور‌ه‌ی_مبارکه‌ی_بقره و اگر در سفر بوديد و براى نوشتن قرارداد نويسنده‌اى نيافتيد، وثيقه‌هايى كه به طلبكار سپرده مى‌شود، جايگزين سند مكتوب خواهد شد. و اگر يكى از شما ديگرى را امين دانست [و به وسيله قرض يا نسيه به شما بدهكار شد، نوشتن قرارداد و گرفتن شاهد ضرورى نيست]، پس آن كسى كه امين دانسته شده‌است بايد بدهكارى خود را كه در مورد آن او را امين دانسته‌اند، بپردازد و از حساب و كيفر خدا كه پروردگار اوست پروا كند و حقى را كه بر عهده اوست انكار نكند. و اگر بر امرى شاهد بوديد شهادت خود را كتمان نكنيد، و هر كه آن را كتمان كند دلش گنه‌كار است، و خدا به آن‌چه مى‌كنيد داناست. (283) آنچه در آسمان‌ها و آن‌چه در زمين است از آن خداست، و اگر صفات و حالات نيك و بدى (همچون كفر و ايمان، دوستى و دشمنى و تصميم و اراده) را كه در نفوس شما استقرار يافته است آشكار كنيد يا آن‌ها را نهان داريد، خداوند شما را به آن محاسبه مى‌كند، سپس هر كه را بخواهد مى‌آمرزد و هر كه را بخواهد عذاب مى‌كند، و خدا بر هركارى تواناست. (284) پيامبر به آن‌چه از جانب پروردگارش به سوى او فروفرستاده شده ايمان آورده است، و مؤمنان نيز به آن ايمان آورده‌اند. آرى، همگى به خدا و فرشتگانش و كتاب‌ها و پيامبرانش ايمان آورده‌اند، و گفتند: ما ميان هيچ‌يك از پيامبران او جدايى نمى‌افكنيم و به همه آن‌ها ايمان داريم و گفتند: دعوت خدا را پذيرفتيم و اطاعت كرديم. پروردگارا، آمرزش تو را مى‌خواهيم و بازگشت همگان به سوى توست. (285) خداوند هيچكس را جز به اندازه توانش تكليف نمى‌كند. آن‌چه [نيكى] به دست آورده به سود او و آن‌چه [بدى] فراهم كرده به زيان اوست، پروردگارا، اگر تكليفى را فراموش نموديم يا خطايى كرديم ما را بر آن مؤاخذه مكن. پروردگارا، هيچ بار گرانى بر عهده ما مگذار، چنانكه آن را بر عهده امّت‌هايى كه پيش از ما بودند نهادى. پروردگارا، و كيفر گناهانمان را كه قدرت تحمّل آن را نداريم بر ما تحميل مكن. گناهانمان را از ما بزداى و ما را ببخشاى و بر ما رحمت آور. تويى مولاى ما، پس ما را يارى فرما و بر مردم كفرپيشه پيروز گردان. (286)