برگی از داستان #استعمار
قسمت سی و هشتم
شیر آفریقا
مبلغان کلیسا، درمان بیماران و کاستن از درد و رنج آنها را یکی از بهترین روش ها برای دعوت آنها به مسیحیت می دانستند. تأسیس درمانگاه و بیمارستان به دست مبلغان از نخستین سال هایی که پای استعمارگران به سرزمین های مختلف باز شد تا امروز ادامه داشته است.
شاید مشهورترین پزشک مبلغ «دیوید لیوینگستن» باشد.
او یک اسکاتلندی بود که در سال ۱۸۴۱ میلادی به جنوب شرقی آفریقا قدم گذاشت.
لیوینگستن با ظاهر یک پزشک و برای درمان دردهای سپاهان با آن ها رودررو شد. اما هدف های مأموریتش آن قدر متنوع بود که مجبور بود گزارش هایش را برای چند انجمن متفاوت در لندن ارسال کند: انجمن مبلغين، انجمن سلطنتی جغرافیا، انجمن سلطنتی ستاره شناسی و وزارت امور خارجه.
لیوینگستن در آغاز سفر به دنبال ایجاد یک راه تجاری منظم در آنگولا بود ؛ او باید در قلب قاره راهی را پیدا می کرد تا منطقه ای به نام «لین یاتنی» را به اقیانوس هند متصل کند.
لیوینگستن در سفرهایش به آبشار عظیمی رسید که آن را به افتخار ملکه انگلستان «ویکتوریا» نام گذاشت.
او اولین کسی بود که روی نقشه آفریقا یک نام انگلیسی را به یادگار گذاشت.
پس از مدتی لردکلارنـدون، وزیر خارجه انگلستان ، این کشیش پزشک را به عنوان کنسول انگلستان در «سواحل شرقی و نقاط کشف نشده آفریقا» منصوب کرد.
اولین دستور وزارت خارجـه بـه لیوینگستن جمع آوری اطلاعاتی درباره وضعیت جغرافیایی، منابع معدنی و کشاورزی شرق و مرکز آفریقا بود، دستور دوم برقرار کردن رابطه تجاری بین بومی ها و انگلستان بود.
انگلستان در آن سال ها به شدت با تجـارت بـرده ، مبارزه می کرد.
آنها متوجه شده بودند که آفریقا سرشار از منابع معدنی است و برای بهره برداری از این معادن به نیروی کار سپاهان نیاز داشتند ، به همین علت ناگهان علاقه خود را به تجارت برده از دست دادند و کشتی هایشان روی دریاها به بازرسی کشتی های مختلف می پرداختند تا از حمل برده جلوگیری کنند.
لیوینگستن باید رئیسان قبیله های بزرگ را به تجـات با انگلستان تشویق می کرد تا آنها با کسب درآمدهای جدید از فروش برده به رقیبان اروپایی انگلیسی ها دست بردارند.
رؤسای قبایل این برده ها را در جنگ با قبیله های دیگر به اسارت می گرفتند.
لیوینگستن یک مأموریت پنهانی دیگر هم داشت؛ مبارزه با نفوذ پرتغالی ها در آفریقا
او در انجام این مأموریت آن قدر اصرار داشت که دولت پرتغال در نامه ای به دولت انگلستان نوشت: «دیوید لیوینگستن زیرنقاب یک کشیش و تبلیغ دینی به تجارت پرتغال در ایـن قـاره لطمه می زند.
لیوینگستن سی سال در آفریقا حضور داشت تا تک تک این مأموریت ها را به پایان برساند.
هم وطنانش به او لقب «شیرآفریقا» دادند.
او از ساحل اقیانوس اطلس بـه طـرف داخـل قـاره آفریقا حرکت کرد و به ساحل اقیانوس هنـد رسید اما به دوستانش می گفت:« به عقيـده مـن پایان فتح جغرافیایی، آغاز مأموریت تبلیغی است.
اما آیا لیوینگستن واقعا یک مبلغ مذهبی بود؟!
یکی از دوستانش درباره او این طور می نویسد:« دیوید سخنران خوبی نبود. به علوم دینی هم زیاد توجه نداشت . خیلی هم به عقاید و اصول مذهبی پایبند نبود.
هیچ وقت هم در بحث های مذهبی شرکت نمی کرد.
او یک پزشک بود که در انجمـن مبلغيـن لـنـدن ثبت نام کرده و عازم آفریقا شده بود.»
📚سرگذشت استعمار #مهدی_میرکیایی ج 4 فصل صلیب خونین ص 88
@SERATOLMAHDI
📜برگی از داستان #استعمار
قسمت هشتاد و چهار: سردار بیگانه
نادرشاه با خالی کردن خزانه هند به ایران برگشت.
او نمی دانست با بیرون کشیدن این ثروت هنگفت از هند و زخمی کاری که بر تن ارتش هند زده بود چه خدمتی به اروپاییهایی کرده است که به دنبال تصرف هند و نفوذ در بخش های شبه قاره بودند.
با حمله نادر، حکومت مرکزی هند بیش از گذشته تضعیف شد و این وضعیت بهترین فرصت برای انگلیسیها و فرانسویها بود تا حاکمان محلی را که دیگر از پشتیبانی امپراتوری قوی برخوردار نبودند، بترسانند و آنها را زیر نفوذ خود بکشند.
اما ثروتی که نادر به ایران آورد، نه برای او خوشبختی آورد و نه برای مردم ایران.
نادر پس از آنکه به پسرش شک کرد که در توطئه ای برای قتل او شرکت کرده، او را زندانی و کور کرد.
اما کوری فرزندش او را به شدت افسرده و ناامید کرده بود.
تندخوییاش هر روز بیشتر میشد و برای آنکه خشمش را به مردم نشان دهد بار مالیاتها را روزبه روز سنگین تر می کرد.
رفتار بیرحمانه نادر و بهانه جوییهای او برای کشتار مردم و حتی سران سپاهش، سرداران ایرانی او را به تنگ آورد و سرانجام گروهی از این فرماندهان تصمیم گرفتند او را در اردوگاهی که نزدیک شهر قوچان برپا کرده بود، از پا درآورند.
جاسوسان نادر، جزئیات توطئه را به او خبر دادند و نادر که از فرماندهان هموطنش ناامید شده بود، یکی از جوانان افغانی را که فرماندهی سربازان افغان را در سپاه او به عهده داشت احضار کرد.
این جوان بیست و سه ساله، احمد نام داشت و همان نوجوانی بود که هشت سال پیش از این در قندهار به سپاه نادر پیوسته بود.
نادر از احمدخان خواست تا صبح فردا تمام سرداران ایرانی ارتش او را به بند بکشد. شجاعت این جوان از مدتها پیش توجه و علاقه او را جلب کرده بود.
اما توطئهگران برخلاف نقشه ای که طراحی کرده بودند منتظر صبح نشدند، شبانه به چادر نادر ریختند و سر او را از بدنش جدا کردند.
زنی افغانی که از خدمتکاران نادر بود خبراین واقعه را به احمدخان رساند.
احمدخان به سرعت خودش را به چادر نادر رساند.
قاتلان شاه که مایل بودند خبر مرگ او در اردو پخش نشود، بی سروصدا چادر را ترک کرده بودند؛آنها تصمیم داشتند سرنادر را برای علیقلی میرزا، برادرزاده و جانشین نادر که در این توطئه با آنها همدست بود، ارسال کنند.
احمدخان وارد چادر شد، مهر سلطنتی را از انگشت جنازه بی سر بیرون آورد، بعد به طرف صندوقچه کوچکی که همیشه همراه نادر بود رفت و آن را برداشت؛کوه نور و تعداد دیگری از جواهرات برجسته هند در این صندوقچه بود.
احمدخان به طرف چادرهای سربازانش برگشت و ساعتی بعد همراه آن ها، به سوی افغانستان شروع به تاختن کرد.
این واقعه در ۲۰ ژوئن ۱۷۴۷ روی داد.
📚سرگذشت استعمار #مهدی_میرکیایی، ج7 ص69
@SERATOLMAHDI