🔴ساختار یا عامليت؛ یک مسئله کلیدی در بسیاری از مباحث #اقتصاد_رفتاری و #اقتصاد_شناختی و #مکاتب_اقتصادی
✍️دکتر احمدحسين شريفي در کانال خود نوشت: دربارة اينکه آيا #انسان در کنشهاي اجتماعي خود کاملاً بر اساس اراده و خواست و نيت خويش تصميم ميگيرد يا آنکه کاملاً متأثر از ساختارهاي اجتماعي و نظامات بيروني است و نيت و اراده او تخيل و توهمي بيش نيست يا آنکه ترکيبي از اين دو در شکلدهي به کنشهاي انساني نقشآفريناند، سه رويکرد اصلي وجود دارد:
1️⃣ رويکرد #عامليت، فردگرايي، ذرهگرايي، ارادهگرايي و قصدگرايي که جامعه را چيزي جز تودهاي از افراد و ارادههاي افراد نميداند.
2️⃣ رويکرد #ساختارگرايي، يا کلگرايي که معتقد است رفتارها و کنشهاي خُرد و فردي، تحت الزامات ساختاري شکل ميگيرند. ارادة افراد همچون پر کاهي است در مصاف گردباد ارادة جامعه و ساختارهاي اجتماعي.
3️⃣ رويکرد تلفیقی که معتقد است #ساختار و عامليت مانعةالجمع نيستند؛ و هر دوي آنها در شکلدهي به کنشهاي انساني نقشآفرينند؛ البته سهم هر کدام از آنها در رفتارسازي، نسبت به افراد و نوع ساختارها، متفاوت است.
🔸به اعتقاد بنده آنچه که با مجموع معارف و آموزههاي اسلامي سازگارتر است، همين رويکرد سوم است. اسلام هر چند بر نقش عامل تأکيد فراواني دارد و هيچ گاه از مسؤوليت فردي، کوتاه نميآيد؛ اما نقش ساختارهاي اجتماعي در شکلدهي به رفتارها و زمينهسازي براي صدور رفتارهاي خاص را هم ناديده نميگيرد.
@schoolofeconomics