✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️قوای نفسانی (بخش دوم و پایانی)
🔸 #نفس دارای قوای سه گانه #شهويه، #غضبيه و #عاقله است که هر يک تأمين بخشی از نيازهای انسان را بر عهده دارند. همه قوای بشری برای حکمت و غرض و هدفی آفريده شده اند و هر کدام سهم بسزایی برای رساندن انسان به کمال مطلوبش دارند؛ آنچه مهم است جهت دادن و تربيت کردن و شکوفا نمودن اين قواست، به گونه ای که هر کدام نقش خود را به شکل بايسته و شايسته در ترقی و تعالی انسان ايفا کنند. در این بخش به راه ايجاد اعتدال در قوا و شیوه های عملی آن میپردازیم.
💠راه ايجاد اعتدال در قوا
🔹برای اعتدال اين قوا بايد همه آنها را تحت تدبير و کنترل عقل و شرع در آورد. در روايات معتبری که از امامان معصوم (عليهم السلام) رسيده است، مطالب ارزنده ای در اين خصوص وجود دارد.
💠شيوه های عملی ايجاد اعتدال
🔹مراعات اموری که در ادامه آورده ميشود، برای کمک به عقل و ايجاد بستر مناسب برای تعديل قوا مفيد است: ۱) همنشينی با نيکان و معاشرت با کسانی که از فضايل اخلاقی برخوردارند و نيز اجتناب و پرهيز از همنشينی با بدکاران و کسانی که دارای اخلاق زشت و ناپسند هستند؛ زيرا معاشرت با هرکس قويترين انگيزه برای خو گرفتن به صفات و اخلاق اوست. ۲) به کار بردن قوا در راه کسب صفات شريف و مواظبت و مداومت بر اعمال و افعالی که آثار و نتايج آن، تحصيل فضايل است؛ همچنان که اگر کسی بخواهد ملکه جود و سخاوت را در خود حفظ کند، بايد انفاق مال و بذل و بخشش را همواره ادامه دهد و بر نفس خويش، در زمانی که به طرف بخل و امساک ميرود، تسلط داشته باشد.
🔹۳) بايد هنگام اقدام بر هر عملی، تفکّر و تأمل نمايد و مواظب باشد که هيچ کاری را بدون توجّه به آثار آن انجام ندهد و در صورت روی آوردن به رذايل، خود را تنبيه و تأديب نمايد. ۴) از ديدن و شنيدن و تخيل آن چه شهوت و غضب را بر می انگيزد به شدت پرهيز نمايد، و زمانی که بالطبع آن دو قوه به جنبش در آمدند، در بهره گيری از آن به اندازه ای که طبيعت بشری اقتضا ميکند اکتفا نمايد و از آنچه به سلامت تن و روان او صدمه وارد ميکند پرهيز نمايد؛ البته ملاک و معيار بهره گيری معتدل از اين قوا، #عقل و #شرع است. ۵) بايد عيوب پنهانی خود را با جستجو و بررسی و محاسبه به دست آورد و پس از آگاهی، در ريشه کن ساختن آن کوشش فراوان نمايد. در مجموع، بايد با تمرين و تکرار عمل اخلاقی، از اين #قوای_سهگانه که در این نوشتار بدانها پرداخته شد، برای تحقق فضيلت بهره گيرد و زمينه رذيلت را فراهم نسازد. [۱]
پی نوشت؛
[۱] برای مطالعه بيشتر ر.ک: گزيده کتاب جامع السعادات (ملا مهدی نراقی) ترجمه سيد جلال الدين مجتبوی، ص ۶۷ به بعد؛ و روش خودسازی (جمعی از نويسندگان)؛ و اخلاق عملی (مهدوی کنی)، ج۱، و مقالات (محمد شجاعی)، ج۲و۳
نویسنده: رضا رمضانی - اخلاق و عرفان، ص ۷۴ - ۷۸
منبع: وبسایت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
#نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد