📜 #روح_جمعی 🔹 در نگاه اسلامی #حیثیت_جمعی، انسان را از فرد به #جامعه و از جامعه به #توحید سوق می‌دهد که این حد اعلای #کمال است. درواقع در #معرفت_النفس آنچه برای انسان محقق می‌گردد مراتب عالی «#من_انسانی» است که برکنار از دیگران نیست و شمولیت وجود انسان نسبت به سایرین را نشان می‌دهد. لذا برای رسیدن به #توحید_الهی ، رسیدن به #روح_جمعی و اجتماعی است. 🔹 علامه طباطبایی (رضوان‌الله‌تعالی علیه) می‌فرمایند: "اینکه قرآن می‌فرماید: «عَلَيكُم أَنفُسَكُم لا يَضُرُّكُم مَن ضَلَّ إِذَا اهتَدَيتُم» یعنی اگر شما #هدایت شدید کفر و ضلالت دیگران بر شما راهی ندارد." این آیه شریفه ضمن توصیه بر #معرفت _النفس، بر #هویت_جمعی نیز تأکید دارد و این توصیه بر خود منافاتی با #تکالیف_اجتماعی ندارد. بلکه وقتی من انسان توسعه پیدا کرد و #من_شامل شد، «علیکم انفسکم» هم شامل همه جامعه‌ای که آن‌ها را جزئی از وجود خویش می‌یابد نیز می‌شود. 🔹 در #روابط_مؤمنین همین حقیقت حکم پیدا می‌کند. لذا اگر #توحید میان مؤمنین -با همه تکثراتشان- شکل بگیرد، همان #اخوت و #ولایت میان مؤمنین است و اخوت یعنی تکرر و تقویت #پیوندهای_مؤمنین در زندگی اجتماعی محقق می‌شود و هرچقدر این پیوندها قوی‌تر و مکرر باشد #اتحاد در جامعه بیشتر می‌شود. در #جامعه_ایمانی، #روح_ایمانی ظهور می‌کند و تا آنجا تشدید می‌شود که یک نفس بین همه مردم حاکم می‌شود که همان وجود #امام است. 🔹 اهل‌بیت (علیهم‌السلام) می‌فرمایند: "به خانه‌های یکدیگر رفت و آمد کنید که این موجب احیای امر ماست." اگر این نگاه در جامعه حاکم شد ، #امام در جامعه حاکم می‌شود و افراد نیز به‌مثابه اعضا و جوارح این بدن واحد به‌حساب خواهند آمد و هرکس به امر و اراده آن روح حاکم به وظیفه خود عمل خواهد کرد. اطاعت امام در #جامعه، #ولایت او را حاکم می‌کند و #اخوت، جامعه را به #ولایت می‌رساند. 🔹 پس در #تشکیلات_طراز و ایمانی، این #رابطه_ولایی در مؤمنین، همه افراد را به‌مثابه اعضای یک پیکر واحد آرایش می‌دهد و همگی در راستای یک هدف واحد و تحت امر یک عقل واحد (امام در جامعه) ایفای نقش خواهند نمود؛ زیرا آنچه واضح است این نکته است که مراتب عالی «#من_انسانی» در یک #تشکیلات، برکنار از دیگران نیست و شمولیت وجود انسان را نشان می‌دهد. 📜 #حرکت_کاروانی 🔹 در نگاه الهی، #حرکت انسان به‌سوی #سعادت، یک #حرکت#جمعی و #کاروانی است. آن سعادتی که انسان در مسیر الهی دنبال می‌کند، حقیقتی است که در توسعه یافتن #من_انسانی محقق می‌شود. به این معنا که هرچه انسان از منیّت‌ها و تنگناهای وجود خود دست برداشت و دیگران را نیز از خود دانست، این فرد، رشد یافته و #توسعه_وجودی و ارتقای وجودی پیداکرده است. 🔹 مسیر الهی و مسیر دین، حقیقتاً یک سیر و #حرکت است. نشستن و گوش کردن صرف نیست؛ بلکه رفتن و رسیدن است. تلاش انبیاء و اولیاء در طول تاریخ، سفر و #سیر_انسان بوده است، تکان دادن و بردن بوده است نه نشستن و گفتن. علاوه بر این، این حرکت هم فردی نیست بلکه #حرکت_کاروانی است. 🔹 انبیاء و اولیاء نمی‌خواستند فقط خودشان به‌عنوان یک فرد حرکت کنند و به نتیجه برسند، بلکه برمی‌گردند که دیگران را همراه خود ببرند. انبیاء و اولیاء دین آمده‌اند تا این #حرکت_کاروانی را شکل دهند. اگر بنا بر حرکت فردی بود این بزرگان هم نباید برای #هدایت و #دستگیری ما می‌آمدند. لذا تمام دستورات دین این #روح_جمعی و #حرکت_کاروانی را در خود دارد. 🔹 بنابراین باید گفت که اساساً #سلوک_دینی با #حرکت_جمعی و #کاروانی محقق می‌شود؛ و تنها درصورتی‌که برای انسان اتمام حجّت شد که هیچ فرد دیگری با او به‌سوی خدا نمی‌آید، می‌تواند آن‌هم از روی اضطرار و ناچاری حرکت فردی داشته باشد. در #سلوک_انسانی، آنچه اصل است، #حرکت_کاروانی و #سلوک_تشکیلاتی است. 📜 #شریعت و #حرکت_کاروانی 🔹 علامه طباطبایی (رضوان‌ الله‌ تعالی علیه) ذیل آیه ۲۰۰ سوره مبارکه آل‌عمران می‌فرمایند که شکّ در این نیست که اسلام تنها دینی است که بنیان خود را صریحاً بر امر اجتماع بنیان نهاده است و از هیچ شأنی از شئون اجتماعی انسان فروگذار نکرده است. لذا عموم دستورات #واجب_دینی این #نگاه_اجتماعی و #حرکت_کاروانی به سمت #توحید را در خود دارد. 🔹 به‌ عنوان نمونه، #نماز یک #حرکت_جمعی و #کاروانی است. همه مسلمانان در پنج نوبت به سمت قبله واحد متوجه می‌شوند. در این #نماز اصل بر #جماعت و همراهی با امام جماعت است و هرچه افراد شرکت‌کننده در جماعت بیشتر باشند این #حرکت_جمعی تقرب بیشتری ایجاد می‌کند. جماعت‌های کوچک‌تر مساجد هر هفته باید در جماعت بزرگ‌تر #نماز_جمعه که یک نماز سیاسی اجتماعی است شرکت کنند و همه امت اسلامی در نماز اعیاد فطر و قربان باید در یک نماز به امامت امام جامعه اسلامی شرکت کنند.