🌀درس اخلاق آیت الله مظاهری
📍فوران چشمههای حکمت از قلب انسان، در پرتو رعایت اخلاص
4️⃣ قسمت چهارم
▪️آنچه بیان شد راجع به اخلاص در اعمال است، امّا علاوه بر آن خلوص دل هم برای اهل معرفت لازم است. اگر رنگ خدا به عمل انسان بخورد، معلوم است که ارزش آن عمل را چندین هزار برابر میکند و نورانیّت خاصی به آن میبخشد. حال اگر خلوص به دل آدمی بخورد، یعنی هیچ کسی و هیچ چیزی جز خدا در دلش نباشد و واقعاً بگوید: «إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعينُ»[فاتحه، ۵]؛ آن دل نورانی میشود و اغیار از آن دل میروند. دیگر معلوم است صاحبخانه میآید و وقتی صاحبخانه آمد، هیچ چیزی و هیچ کسی جز خدا در دل نیست و آن دل، عرش خدای رحمان میشود: «قَلْب الْمُؤْمِنِ عَرْشُ الرَّحْمَنِ»[بحارالأنوار، ج ۵۵، ص ۳۹].
▪️خداوند متعال میفرماید: من در جهان هستی نمیگنجم، جایگاه من دل بندۀ مؤمن من است: «لَمْ يَسَعْنِى سَمَائِى وَ لَا أَرْضِى وَ وَسِعَنِى قَلْبُ عَبْدِى الْمُؤْمِن»[همان].
▪️خوشا به حال افرادی که با خلوص دل، جدّاً بندۀ خدا هستند و بندۀ هوا و هوس، بندۀ صفات رذیله، بندۀ شیطانهای درون و برون و بندۀ نفس و مشتهیات نفس نیستند. آنان تنها و تنها عبد خدا هستند. مقام عبودیّت از مقام رسالت نیز والاتر است. در تشهّد نماز، ابتدا پیامبر اکرم«صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم» را عبد خداوند میدانیم و پیش از رسالت، به عبودیّت آن حضرت شهادت میدهیم.
▪️مقام عبودیّت، انسان را به مقام تسلیم و رضا میرساند. نقل میکنند شخصی برای خرید برده به بازار برده فروشان میرود. بردۀ ضعیف و نحیفی را برای او میآورند و به ده برابر قیمت متعارف عرضه میکنند. میپرسد این بردۀ لاغر چرا اینقدر گران است؟ میگویند: او رسم عبودیّت بلد است. برده را میخرد و به خانه میبرد و میبیند جدّاً عبد است؛ اگر به او چیزی بدهند میخورد، ندهند نمیخورد. به او بگویند کار بکن کار میکند، کار نکن، کار نمیکند. برای امتحان او را به چوب و فلک بستند و زدند، هیچ چیز نگفت. ارباب به او گفت: دردت نمیگیرد؟ گفت: بله، درد میگیرد. پس چرا هیچ نمیگویی؟ گفت: من بندۀ تو هستم، اگر من را کتک بزنی باز بندۀ تو هستم. کسی که رسم عبودیّت بلد است، دیگر مقام تسلیم و رضا پیدا میکند. بعضی افراد چون رسم بندگی بلد نیستند و چون مقام تسلیم و رضا ندارند، وقتی به مصیبتی گرفتار میشوند، نمیدانند که از الطاف خفیّۀ خداست و جزع و فزع میکنند. دل این افراد برای خدا خالص نشده است و نتوانستهاند غیر خدا را از آن خارج سازند.
▪️استاد بزرگوار ما علامه طباطبایی«رحمتاللهعلیه» میفرمودند: هر روزی که مرحوم آقای قاضی«رحمتاللهعلیه» شوخی میکردند و خوشحال بودند، ما میفهمیدیم گرفتاری ایشان بیش از روزهای دیگر است. قرآن کریم می فرماید: «أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ»[یونس، ۶۲]؛ از گذشته غم و غصه ندارد و نگران آینده هم نیست، شاد است؛ چون خلوص دارد.
🔻إن شاء الله ادامه دارد
#اخلاص
#نیت
#عمل_صالح
#صبغة_الله
#فرقان
#حکمت
#قلب_مؤمن
#عبد
◾️وارثان انبیاء | فرهنگ و رسانه
@VA_farhang
🌀درس اخلاق آیت الله مظاهری
📍فوران چشمههای حکمت از قلب انسان، در پرتو رعایت اخلاص
5️⃣ قسمت پنجم
▪️دلیل لمّی برای رسیدن به مقام تسلیم و رضا و برای دست یافتن به خلوص، این است که بگوییم: آیا خدا عالم است یا نه؟ آیا خدا قادر برای رفع گرفتاری ما هست یا نیست؟ آیا خدا رئوف و جواد و مهربان است یا نه؟ اگر خداوند این صفات را ندارد، ما چنین خدایی را نمیپرستیم. و چنانچه این صفات را دارد، پس کارهای او صددرصد طبق مصلحت و بر وفق حکمت است و مصیبتها صددرصد مصلحت تامّۀ ملزمه دارد. این دلیل، احتیاج به دانستن فلسفه و منطق و عرفان و اصول هم ندارد، بلکه با کمترین سطح سواد و تحصیلات قابل درک است.
▪️اگر انسان بتواند خلوص دل داشته باشد، به آنجا میرسد که حضرت زینب«سلاماللهعلیها» بعد از تحمّل آن همه مصائب در کربلا میگوید: «مَا رَأَيْتُ إِلَّا جَمِيلا»[اللهوف، ص ۱۶۰]. میرسد به آنجا که استاد بزرگوار ما حضرت امام خمینی با شنیدن خبر فوت حاج آقا مصطفی گفت: «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ»[بقره، ۱۵۶]، مرگ مصطفی یکی از الطاف خفیّۀ خدا است.
▪️البته باید توجه شود که بعضی مقامهای معنوی، خصوصیّتی دارد که به همه نمیدهند؛ نظیر حضور قلب که اندکی از افراد میتوانند به آن دست یابند. چه کسی میتواند بگوید من دو رکعت نماز خواندم، در حالی که فکرم در نماز بود؟ چه کسی میتواند ادعا کند که وقتی در نماز «الله اکبر» میگوید، همه چیز را پشت سر قرار میدهد، به جز خدا، و خود را در محضر خدا مییابد و ادب حضور را مراعات میکند؟ این حضور قلب را بهسادگی به کسی نمیدهند، ولی اگر تقوا باشد، پاداش آن تقوا، یکی حضور قلب است و یکی هم این خلوص است. بهدست آوردن اینگونه مقامها، خیلی ریاضت میخواهد، خیلی کار میخواهد، رعایت تقوا بهصورت جدی میخواهد، پا گذاشتن روی نفسامّاره و هوا و هوس میخواهد تا اینکه خلوص، در عمق جان انسان نفوذ بکند.
▪️آنچه در این مبحث توجه بیشتری میطلبد، این است که رعایت خلوص برای همه لازم است، و برای طلاب و روحانیّت، لازمتر است؛ زیرا اعمال طلاب معمولاً توصّلی نیست، تعبّدی است و قصد قربت میخواهد. از اینرو باید رنگ خدا به همۀ کارهای آنها بخورد. طلبه برای درس خواندن، تدریس، تبلیغ، منبر رفتن، اقامۀ نماز جماعت و تا برسد به مرجعیّت، خلوص میخواهد و بدون خلوص نمیشود.
▪️ممکن است مثلاً یک کاسب، یک عمر برای اینکه تأمین زندگیاش کار کند، اما خلوص نداشته باشد و فکر قربة الی الله نیز به ذهنش نرسد، روایت شریف: «الْكَادُّ عَلَى عِيَالِهِ كَالْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ»[الکافی، ج ۵، ص ۸۸] را ندیده و نشنیده باشد و نداند که اگر خالصانه برای معیشت خانواده کار کند، ثواب جهاد در راه خدا را میبرد، با این حال از او انتظار رعایت خلوص در کار را ندارند و اگر رعایت حلال و حرام را در کسب خویش کرده باشد، مأجور است و مؤاخذه نخواهد شد. امّا حساب طلاب و روحانیّت چنین نیست و باید در کارهای خود خالص باشند، وگرنه به غیر از سیاهی و به غیر از قساوت، نصیبی ندارند.
🔻إن شاء الله ادامه دارد
#اخلاص
#نیت
#عمل_صالح
#صبغة_الله
#فرقان
#حکمت
#قلب_مؤمن
#عبد
#حضور_قلب
#طلبه
◾️وارثان انبیاء | فرهنگ و رسانه
@VA_farhang