✍ تأملی بر آیه ۳۰ سوره نور، بیان شهید مطهری و استاد گنجی: ⚜ «قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ». 💠 ...اشکالی مطرح است که مرحوم مطهری بیان کرده‌اند: غمض در لغت به عین اضافه می‌شود و غض غالباً به بصر اضافه می شود. بصر در عرب به حیثیت دیده چشم نظر دارد و عین حیثیت ذات چشم مدنظر است؛ لذا در غمض عین یعنی اطباق چشم ولی غض البصر صفت فعل ندارد بلکه یعنی دید را پایین بیاورد و کوتاه کردن دید مراد است. به عبارت دیگر غض نه به معنای چشم بستن بلکه چشم‌پوشی است. 🔹بعد فرموده‌اند پس آیه نهی از نظر نمی‌کند بلکه نهی از چشم چرانی می‌کند لذا آیه منع از نظر نمی‌کند، نهی از چشم دوختن می‌کند. 🔻مقدمه بیان ایشان فرق بین غمض و غض درست است اما این‌که مقصود آیه فرمایش ایشان باشد قبول نداریم. کم کردن دید در مقابل نامحرم مساوی با قطع نظر از نامحرم است و فهم عرفی همین است که نظر نباشد. هرچند شأن نزول آیه مطابق فرمایش شهید مطهری است ولی شأن نزول مخصص مدلول آیه نیست مدلول آیه أوسع است که مؤید آن هم سه روایتی است که ولیغضوا را تطبیق بر نگاه کرده است. پس مدنظر از آیه ترک نظر از أجانب است. 🖊تقریر درس خارج فقه، جلسه ۵۰، ۹۹/۹/۱۵ #تأمل #شهید_مطهری #استاد_گنجی #غمض_غض 👇👇 @Taammolate_talabegi

✍ تطبیق اصول در فقه، درس خارج فقه استاد گنجی جلسه۶۱ ⚜آیا ستر راس در صلات برای مرأة لازم است یا نه؟ طبق مقتضای روایات، ستر رأس واجب است و مقداری از شعر ها هم که تابع راس است را شامل می شود. 💠به مرحوم ابن جنید نسبت داده شده‌ است که ستر راس مراه در صلات واجب نیست که موافق روایت ابن بکیر است عن أبي عبد الله عليه السلام حیث قال: «لا بأس بالمرأة المسلمة الحرة أن تصلّي مكشوفة الرأس». 🔹گفته شده‌است که این روایت نص است و بقیه روایات ظاهر هستند لذا بگوییم به برکت نص این روایت بقیه روایات دال بر استحباب هستند. سند این روایت مشکلی ندارد. روایت دوم: روایة أخری لعبد الله بن بکیر عن أبي عبد الله عليه السلام قال: «لا بأس أن تصلّي المرأة المسلمة وليس على رأسها قناع». این روایت ضعف سند دارد و روایت اول است که مشکل‌ساز است. در روایت اول نمی‌توان ادعا کرد که قید حره اشتباه راوی است و وجود ندارد و ادعا کرد که اضافه است. دلالت روایت تمام است. 🔹برخی فقهاء فرموده اند لولا الاجماع جمع مذکور را انجام می‌دهیم و روایات دیگری را حمل بر استحباب می‌کنیم. استاد: این حمل عرفیت ندارد چراکه روایات در این باب ظهور قوی در وجوب دارند مثل: صحیحة زرارة حیث قال: سألت أبا جعفر ع عن أدنى ما تصلي فيه المرأة؟ قال: «درع وملحفة فتنشرها على رأسها وتجلل بها». لذا قابل حمل بر استحباب نیست. 🔹مرحوم شیخ طوسی دو حمل برای روایت ذکر کرده‌اند که هر دو هم جمع تبرعی است: ۱) مراه را حمل کنیم بر صغیره و صبیه؛ حمل مراه بر صبیه عرفیت ندارد. ۲) این روایت برای زمانی است که قناعی ندارند که صاحب حدائق هم این جمع را فرموده‌اند. این که حمل بر زمانی شود که چیزی ندارند تا سر را بپوشانند؛ بازهم عرفیت ندارد و جمع تبرعی است. 🔹صاحب حدائق فرموده مراد در روایت این است که قناع واجب نیست و لذا می تواند با چیز دیگری هم سرش را بپوشاند. این فرمایش در روایت دوم جای تامل دارد که بتوان قائل شد ولی در موثقه(روایت اول) قابل‌ قبول نیست. 🔹جمع چهارمی که هست مرحوم صاحب جواهر ذکر کردند که شخصی نماز بخواند و مراه جلوی او قرار گیرد که اگر راس او مکشوف باشد اشکال ندارد و لذا روایت خود مصلی را نمی‌گوید و مراد خود مصلی نیست. این کلام گفتنی نیست و نادرست است و با نص روایت اصلاً سازگاری ندارد. 🔸 استاد: مجالی برای جمع عرفی نیست و تعارض مستقر است. یمکن که مرحوم حکیم فرموده‌اند روایت معرض عنه هست و اصلاً قصور مقتضی دارد و تنها مرحوم ابن جنید ذکر کرده و انتساب هم کامل به ایشان معلوم نیست و بر فرض انتساب هم مبانی مرحوم ابن جنید زیاد سازگاری با ما ندارد. 🔻اگر کسی مبنا را قبول نکرد و مثل مرحوم خوئی که می‌فرماید لا قیمة للإعراض راه دوم این است که برویم دنبال مرجحات باب تعارض. ◾️یک مرجح صفات روات است و برخی قبول کرده‌اند که این روایت موثقه است و راوی آن فطحی است ولی در مقابل روایات صحیحه هستند، این یک راه بنابر ترجیح صفات روات. ◾️اگر کسی این ترجیح را قبول نکرد و آن را مختص باب حاکمین دانست و تنها مرجحات اشتهار، موافقت کتاب و مخالفت عامه را قبول داشته باشد در این صورت روایات مقابل چون مشهور بین اصحاب هستند اخذ می شود؛ خذ بما اشتهر بین اصحاب که ما سند مقبوله را صحیح می‌دانیم. ◾️اگر کسی سند مقبوله را قبول نداشته باشد و تنها دو مرجح را قبول داشته باشد؛ موافقت کتاب و مخالفت عامه که مسلک مرحوم خوئی است، دراین‌صورت می‌گوییم روایت ابن بکیر خلاف سنت است، خلاف سنت قطعیه من حیث الصدور و برای صدق سنت همین مقدار روایات مقابل کافی است و این‌که در روایت آمده است ما خالف السنة فلیس منا به ذهن می زند که در این‌جا مطابق است و مرحوم خوئی نیز همین راه را در این‌جا ذکر کرده‌اند. #استاد_گنجی #فقه #اصول #تعادل_تراجیح #تأمل 👇👇 @Taammolate_talabegi

فرمایشات حضرت استاد گنجی دامت افاداته در ابتدای درس خارج فقه نسبت به جایگاه علمی و شخصیتی آیت الله العظمی سید ابوالقاسم خوئی قدس سره . در بحث لباس مشکوک رساله هایی توسط محققین مدققین از جمله میرزای نائینی و آقا ضیاء عراقی و میرزا علی ایروانی رحمهم الله تالیف شده است اما مع ذلک وقتی در این بحث به مطالب مرحوم آقای خوئی(چه در تقریرات بحث ایشان و چه در رساله نوشته شده به قلم خود ایشان) نظر ميشود، به این نکات که کار علمی ایشان بسیار مفید تر و راه انداز تر و روان تر است اذعان ميکنيم . ایشان به فقه جعفری خدمت بزرگی کرده است، ما نه تنها در این بحث بلکه بارها و در موارد متعدد وقتی زحمت دیگران را در مباحث فقهی و اصولی مشاهده ميکنيم با اینکه مطالب را تحلیل کرده اند اما مندمج و همراه با غموض و بدون رعایت ترتیب منطقی است. اما آقای خویی رحمه الله با آن استعداد سرشار و تلاش مضاعف و ذوق زیبا و قریحه سالمی که داشته است مطالب غامضه را واضح و روشن بیان فرموده است‌ به نحوی که قابل استفاده همگان باشد . به قول بعضی، ایشان تدریس خارج را تسهیل کرده است . زیرا در گذشته تدریس خارج کاری سخت بود و کسی که تدریس خارج می‌نمود باید قطعأ مجتهد میبود و کذا و کذا ..‌. اما از بعد ایشان تدریس خارج آسان شده است با اینکه قطعا بعضی از مدرسین خارج فی زماننا هذا مجتهد نیستند و با مطالعه کتب فقهی آقای خوئی رحمه الله و فهم بعضی از مطالب ایشان، تدریس میکنند و اگر چه همه ی این دروس خارج از عمق و دقت کافی برخوردار نیست اما مع ذلک برای عده ای از مستمعین که قابلیت درک مطالب عمیق را ندارند خوب است و کفایت میکند و احتیاجی نیست که در تمام دروس مطالب دقیق و عمیق علمی مطرح شود . خلاصه خدمت ایشان به فقه شیعه مطلبی غیر قابل انکار است خصوصا که ايشان تمام فقه را بطور استدلالی بحث کرده است . یکی از نزدیکان مرحوم توحیدی(مقرر درس آقای خویی و صاحب کتاب مصباح الفقاهه) برای ما نقل کرد که روزی بعد از درس آقای توحیدی به لسان اعتراض به مرحوم آقای خوئی رضوان الله تعالی علیه عرض کرد هرچه فرموده اید از مطالب و کلمات حاج آقا رضا همدانی بوده و شما مطلب جدیدی ارائه نفرمودید . آقای خویی رحمه الله خطاب به ایشان فرمودن آیا حاج آقا رضا به همین شکل و ترتيبی که ما گفتیم فرموده است؟! آقای توحیدی عرض کرد خیر . آقای خویی فرمودن پس فرق کرده است . نظم مباحث و قرار دادن مدخل و مخرج بحث در جای خودش و رعایت ترتیب منطقی مطالب‌ از ویژگی های ایشان بوده است ‌. به عنوان نمونه در همین بحث لباس مشکوک با اینکه اکثر مطالبی که آقای خویی رحمه الله عنوان فرموده اند در رساله لباس مشکوک مرحوم ایروانی وجود دارد و اساسا آقای خوئی در لباس مشکوک بر نسق رساله ایروانی حرکت کرده است اما با ملاحظه مطالب آقای خویی مطالب روشن می‌شود و اصلا در موارد بسیاری ایشان مطالب مستمسک آقای حکيم را باز کرده و توضیح داده است‌ . ایشان حق عظیمی بر اهل علم دارد . بی جهت نیست که معمول کرسی های تدریس فقه و اصول که به حمل شایع درس فقه و اصول باشد از سفره ایشان ارتزاق کرده اند . در این مطلب تردیدی نیست و مدرسین خارج فعلی نیز مع الواسطه وام دار ایشان هستند . انکار این واقعیت از بی انصافی است ‌و الا اگر کسی اهل انصاف و عدالت و فهم باشد، خدمت و زحمت ایشان در مباحث علمی فقهی و اصولی را تصدیق میکند . جزاه الله خیرا . همه ما باید در مظان اجابت دعا از او یاد کنيم . از کمترین چيزهايی که می‌توان به وسيله آن اداء حق ایشان نمود این است که اگر برای نماز شب توفیق پیدا کردیم یکی از مومنی که برایش دعا ميکنيم سید الخوئی باشد و یا در هنگام زیارت اعتاب مقدسه از ایشان نام ببریم . #استاد_گنجی #فقه #مرجعیت 👇👇 @Taammolate_talabegi