مطالعات نشان داده درمان افسردگی در بهترین شرایط قادر نیست بیش از ۵۰درصد بار ناتوانی ایجادشده توسط این بیماری را بازگرداند، این در حالی است که حکمای طب سنتی بر اساس تغییرات آب‌وهوایی راه‌کارهایی را برای پیشگیری از ابتلا به افسردگی ارائه داده‌اند.
به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری تسنیم؛ "افسردگی" تغییر خلق به‌سمت غم و اندوهگینی است که معضلی رایج است و شیوع بالایی دارد و از علل پیشرو در ایجاد ناتوانی در دنیا به‌شمار می‌رود به‌طوری که در 20 سال آینده دومین عامل منجر به ناتوانی در جهان خواهد شد.
با وجود درمان‌های فعلی، بیش از 75 درصد بیماران، عود افسرگی را تجربه می‌کنند؛ درمان‌های جدید باید نتایج حاد و طولانی‌مدت را ارتقا بخشیده و دارای کمترین عوارض باشند؛ داروهای ضدافسردگی دارای عوارض گوناگونی از قبیل اقدام به خودکشی، اختلالات جنسی، افزایش وزن و عوارض مربوط به سیستم عصبی مرکزی هستند.
در سال 1984، مؤسسه بین‌المللی اختلالات روانی، اعلام کرد که افسردگی قابل پیشگیری نیست اما گزارش‌های بعدی این مرکز، به گروهی از مطالعات بالینی اشاره کرده که نشان می‌دهد می‌توان از بروز افسردگی جلوگیری کرد.
در سال‌های بعد، مطالعات بالینی اثبات کردند که این بیماری قابل پیشگیری است، به‌عبارت دیگر، برنامه‌های پیشگیری، باعث کاهش شیوع افسردگی می‌شود؛ درمان افسردگی حتی در بهترین شرایط، قادر نیست بیش از 50 درصد بار ناتوانی ایجادشده توسط این بیماری را بازگرداند.
نظر به این‌که از یک‌سو ابتلا به افسردگی به عوامل مختلفی مرتبط است و از سوی دیگر داروهای شیمیایی مورد مصرف دارای عوارض جانبی بالا، درصد اثر پایین و... هستند، به‌نظر می‌رسد استفاده از روش‌های مکمل می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری و درمان افسردگی داشته باشد.
غم که یکی از علائم اصلی اختلال افسردگی اساسی است در طب سنتی ایران مورد توجه قرار گرفته و یکی از حالات روحی و روانی است که در این حالت روح به‌تدریج به درون حرکت می‌کند.
طب سنتی ایران، توجه و اهمیت بیشتری برای پیشگیری، نسبت به درمان بیماری‌ها قائل است؛ نگاهداشت سلامتی از چنان اهمیتی برخوردار است که طب سنتی ایران، نقش طبیب را حفظ تندرستی به‌هنگام سلامتی و بازگرداندن آن به‌هنگام بیماری می‌داند؛ اصول پیشگیری بر شش اصل مهم استوار است که شامل هوا، خوردن و آشامیدن، ورزش، احتباس و استفراغ، خواب و بیداری و همچنین حالات روحی و روانی است.
بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد طب سنتی ایران نقش "هوا" را در بروز افسردگی، نقش مؤثری می‌داند.
هوا
از دیدگاه طب سنتی ایران، هوایی که معتدل و صاف باشد و عنصر خارجی با آن مخلوط نشود، عامل صحت و سلامتی فرد است؛ در صورتی که هوا مخلوط با گرد و غبار و بخار و دود و سایر آلاینده‌ها باشد، مضر سلامتی فرد بوده و بیماری‌های مختلفی را ایجاد خواهد کرد.
از دیدگاه حکمای ایران، هوایی که صاف و بدون مواد مضر باشد، تقویت‌کننده عملکرد اعضایی چون قلب و مغز خواهد بود و یکی از عملکردهای اصلی هوای معتدل و صاف، تقویت و بهبود عملکرد اعضای اصلی از جمله قلب و مغز است؛ در این حالت بدن در بهترین حالت و در اعتدال بوده و میزان غم و اندوه در حداقل ممکن خواهد بود؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد افزایش سطح ازن، دی‌اکسید نیتروژن و ذرات با قطر کمتر از 10 میکرومتر در هوا، منجر به افزایش علائم اختلالات عاطفی بیماران افسرده می‌شود همچنین ذرات با قطر کمتر از 10 میکرومتر باعث افزایش بروز علائم جسمانی و خلقی مبتلایان به افسردگی می‌شود.
تغییرات فصلی
بر اساس اصول مبتنی بر هواشناسی زیستی که اثرات رویدادهای هواشناسی را در زندگی انسان مورد بررسی قرار می‌دهد، ارتباط فصول سال و بیماری افسردگی مورد توجه قرار می‌گیرد؛ این در حالی است که حکمای ایران، سال‌ها قبل به ارتباط "اعراض نفسانی" مانند غم و اندوه با فصول مختلف سال تأکید کرده‌اند؛ به‌عبارت دیگر بروز غم در فصول سرد سال شدت بیشتری داشته و افراد با مزاج سوداوی بیشتر مستعد ابتلا به غم و افسردگی در این فصول هستند.
هواشناسان زیستی بر این باورند که افزایش بیش از حد یون‌های مثبت می‌تواند منجر به افسردگی شود؛ به‌لحاظ تئوری این یون‌ها با سروتونین که هورمون مؤثر در افسردگی است، ارتباط دارند؛ تحقیقات نشان می‌دهد که خلق در وضعیت آب‌وهوایی مختلف و فصول گوناگون سال متغیر است به‌عنوان مثال افراد در فصل بهار بیشترین احساس لذت از فعالیت روزمره را دارند که این حالت به‌تدریج در زمستان و پاییز کمتر می‌شود.
به‌طور خلاصه از دیدگاه حکمای طب سنتی ایران، هوایی که ذرات معلق و مواد در آن اندک بوده و صاف باشد، نقش مؤثری در حفظ سلامتی فرد، ایجاد نشاط و افزایش قدرت و انرژی داشته و باعث پیشگیری از خستگی می‌شود... .
یک استاد طب سنتی گفت: در طب مدرن پزشک علائم بیمار را ساکت می‌کند در صورتی که در طب سنتی قرار است طبیب از کل به جزء برسد و درمان ریشه‌ای داشته باشد؛ این همان رویکرد اساسی طب سنتی است که قرار است درمان به‌جای درآمد در اولویت قرار داشته باشد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ محمدجواد اسلامی‌پور درباره اهمیت زالودرمانی در درمان بیماری‌ها اظهار کرد: زالودرمانی جراحی طب سنتی است؛ این روش درمان شبیه فصد است.
وی افزود: البته قرار نیست با هر بیماری که مواجه شدیم، زالودرمانی را برای آن تجویز کنیم، به‌عنوان مثال زمانی که یک بیمار به‌دلیل دل‌درد به پزشک مراجعه می‌کند قرار نیست به‌علت دل‌دردش جراحی شود یا اگر فردی به‌دلیل زانودرد مراجعه می‌کند، مفصل زانویش عوض شود.
این استاد طب سنتی تصریح کرد: در طب سنتی یک قانون اصلی وجود دارد که سبب شده این طب پیشرفت کند و مورد مراجعه قرار گیرد و آن هم تأکید به درمان بیمار به‌جای تسکین درد است؛ به همین دلیل است که بیمار در زمان مراجعه به طبیب سنتی 45 دقیقه تا یک ساعت مورد بررسی قرار می‌گیرد اما اگر همان بیمار به پزشک مدرن مراجعه کند با 5 دقیقه بررسی، نسخه درمانی دریافت می‌کند.
اسلامی‌پور یادآور شد: در طب مدرن، پزشک علائم بیمار را ساکت می‌کند در صورتی که در طب سنتی قرار است طبیب از کل به جزء برسد و درمان ریشه‌ای داشته باشد؛ این همان رویکرد اساسی طب سنتی است که قرار است درمان به‌جای درآمد در اولویت قرار داشته باشد.
برای درمان "غلظت خون" در آموزه‌های طب سنتی، دستورات و نسخه‌های مختلفی وجود دارد؛ در این مطلب با ۶ دستور ساده طب سنتی برای درمان "غلظت خون" آشنا می‌شوید.
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ "غلظت خون" یکی از اختلالاتی است که امروزه بسیاری از افراد به‌دلیل سبک زندگی نادرست، رژیم غذایی بد و... به آن مبتلا هستند؛ در ادامه به چند نسخه ساده طب سنتی برای درمان غلظت خون اشاره شده است:
ــ باید 3 قاشق آویشن را با 19 عدد عناب در یکی قوری چینی با هم مخلوط کنیم و با اضافه کردن یک تا 2 لیوان آبجوش به این ترکیب، اجازه دهیم به‌روی شعله ملایم دم بکشد و در ادامه این دمنوش خوش‌طعم را مصرف کنیم.
این ترکیب علاوه بر خاصیت رقیق و لطیف‌کنندگی خون، بالابرنده حرارت غریزی بدن، باعث بهبود پمپاژ قلب، کاهنده چربی خون و تاحدی هم لاغرکننده است همچنین باعث افزایش ظرفیت حیاتی ریه‌ها نیز می‌شود.
ــ اما از دیگر نسخه‌هایی که می‌توان برای درمان غلظت خون به آن اشاره کرد، ترک مصرف "نان‌های سفید" و فاقد سبوس است که در نانوایی‌های سراسر کشور پخت و توزیع می‌شود (متأسفانه در حال حاضر حتی نان‌های سنگک پخت‌شده در نانوایی‌ها نیز فاقد حد کافی سبوس است).
ــ مصرف نان محلی سبوس کامل و فاقد افزودنی‌هایی مانند آهن و فولیک اسید و... نقش بسزایی در درمان غلظت خون و بیماری‌های گوارشی دارد.
ــ بهره‌مندی از "هوای سالم" و دوری از زندگی در هوای آلوده نیز تأثیر زیادی در کاهش غلظت خون دارد.
ــ انجام "حجامت" به‌ویژه در فصل بهار نیز برای درمان غلظت خون و بیماری‌های خونی بسیار مفید و مجرب است.
ــ ترک مصرف فست‌فودها، محصولات غذایی کنسروشده، گوشت‌‌های مانده و نمک‌سود، مواد غذایی لزج مانند پنیز پیتزا، لازانیا، ماکارانی، قارچ و... نیز از پرهیزات بسیار ضروری برای درمان غلظت خون و حفظ سلامتی است.
ــ مصرف "آب انار ملس" (ترش و شیرین) نیز برای بهبود غلظت خون و گردش خون نافع است.
به‌گفته حکیم بزرگ ایران‌زمین بوعلی سینا، تجمع سودا و بلغم و مواد زاید در ستون فقرات موجب "تنگی ستون فقرات" می‌شود و برای درمان آن باید سودا و بلغم پاکسازی شود... .
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرگاران پویا؛ "تنگی کانال نخاع" که موجب درد ستون فقرات می‌شود از منظر طب حکیمانه سنتی ناشی از سردی است.
حکیم ابن‌سینا منشأ این عارضه را تجمع مواد زائد در بدن می‌داند؛ اگر یک ناحیه از ستون فقرات ضعیف شود بدن فضولات و مواد زائد را به جایی که ضعیف شده سوق می‌دهد.
به‌گفته بوعلی سینا، تجمع سودا و بلغم و مواد زاید در ستون فقرات موجب تنگی ستون فقرات می‌شود و برای درمان آن باید سودا و بلغم پاکسازی شود.
علایم تنگی کانال نخاع
ــ احساس گزگز
ــ مور مور و بی‌حسی در اندام تحتانی بدن
ــ ناتوانی در حرکت برای مسافت‌های عادی
ــ درد در کمر و پا و بی‌حسی که با گذشت زمان زیاد می‌شود؛ با بروز سردی یا دمیدن باد به کمر این درد افزایش می‌یابد و در گرما ممکن است کم یا قطع شود.
ــ با تشدید درد به درد سیاتیکی با انتشار به پاها منتهی می‌شود.
ــ درد در راه رفتن طولانی یا ایستادن طولانی افزایش می‌یابد.
درمان مناسب برای تنگی کانال نخاع
حمام روغن: روغن‌مالی ترجیحاً با روغن سیاهدانه و در صورت نبود آن با روغن بادام تلخ به‌شکلی که ستون فقرات خیس شود، روزی 3 مرتبه تا 80 روز؛ بهتر است روغن‌مالی شامگاهی با ماساژ باشد.
بادکش گرم: در 40 روز دوم پس از روغن‌مالی شبانگاهی دو طرف ستون فقرات را با 7 عدد لیوان بادکش بگذارند؛ یک شب‌درمیان که جمعاً 20 مرحله می‌شود.
نوشیدن عرق خارخسک یا دمنوش آن در دوره درمان روزی یک وعده با عسل باشد، بهتر است؛ این گیاه جرم‌های داخل نخاع را شست‌وشو می‌دهد.
نوشیدن عرق یا دمکرده آویشن، شاه‌تره، بومادران روزی یک وعده.
حجامت و خونگیری: پس از دوره 80روزه در صورت لزوم و به‌تشخیص طبیب، "حجامت ساکرال" (حجامت ناحیه گودی کمر) یا زالو و در مواردی هر دو نوع خونگیری توصیه می‌شود؛ با حجامت و زالودرمانی راه برای تخلیه و خروج مواد زائد باقیمانده از ستون فقرات باز می‌شود.
پرهیز از مصرف سردیجات و خوراک‌های سودازا مثل گوشت گوساله، سوسیس و کالباس، مرغ، شکر، شکلات، کاکائو، الویه، ماکارانی، پیتزا، محصولات غذایی صنعتی، ژلاتین، نان بی‌سبوس، گوجه، خیار، کاهو، کیوی و... .
محمدمهدی شیرمحمدی؛ پژوهشگر طب سنتی