همآمیزی فقه و رسانه در آیین سوگ و سرور؛ پاسداشتی از پیوند دین و زمانه
در بستر پرآشوب عصر معاصر، کجا میتوان سنگری استوارتر از ادغام فقه و رسانه یافت، وقتی که در دل روزگار، لحظاتی تاریخساز به وقوع میپیوندند؛ لحظاتی که در آنها شادی و غم، مصیبت و مناسبت، در آمیختگی ناب، فصل جدیدی از تعمق و تأثیرگذاری فرهنگی را رقم میزنند. نمونهای که به درخشانترین وجه ممکن، روز ولادت با سعادت حضرت رضا (علیهالسلام) به همراه مصیبت شهادت رئیس جمهور محترم و مغتنم در هم آمیخت و چالشهای فقهی و رسانهای بزرگی را برانگیخت.
فقه شیعه، پیشوای معرفت و مروج اخلاق، در این تلاطمها همواره نقشآفرین بوده است. مقام معظم رهبری، با فراستی که از تفاهم فقه و زمانه میجوشد، با صدور فرمان #عزای_عمومی، به جامعه آموختند که فقه ما زنده و همزمان با تحولات جامعه است، و آنچه در کتب تراث ثبت شده، تنها بخشی از داستان است. فقه ما زنده است و به موقع، پاسخ به نیازهای امروز را میدهد، واکنش نشان میدهد، هدایت میکند.
اما رسانهها، این آینه درد و شادیها، وظیفهدارند تا بیش از پیش در نقش پل ارتباطی قوی و مؤثر عمل کرده و این فرهنگ دینی و فقهی را با عمق بیشتری به تصویر بکشند. رسانهها قادرند نه تنها بازتابدهنده، بلکه مفسر و روشنگر این حقایق باشند، حقایقی که هر لحظه تحت تأثیر پویاییهای اجتماعی و فرهنگی قرار دارند. تعهد رسانهها در استفاده از قدرت کلمه و تصویر، به تبیین مُسکِن و حیاتبخش این واقعیتها، میتواند به عنوان مشعلی در تاریکی، راهبرد جامعه باشد. آنها موظفاند که دانش فقهی را با زبانی رسا و قابل فهم به مخاطبان عرضه دارند، و در هنگامههای نوسانات تلخ و شیرین، همراه همیشگی مردم باشند، تا همگی بتوانند با بصیرت کامل در مسیر علم و ایمان قدم بردارند.
نهایتاً، پیوند میان فقه و رسانه تضمینکنندهی آن است که جامعه همواره از یک منبع معتبر و قابل اتکا بهرهمند باشد و در برابر هرگونه انحراف، مسلح و آماده باشد؛ در این چارچوب، دفاع از عملکرد و واکنش متناسبِ فقه و رسانه در برابر حوادث و مناسبات، به عینه این امر را آشکار میسازد که چگونه فقه نه تنها به درک مسائل دینی محدود نمیشود، بلکه به عنوان یک پاسخگو در برابر ضرورتهای اجتماعی معاصر عمل میکند. فقه، در این ساختار، نقشی دوچندان دارد، از یک سو، حافظ اصول و مبانی دینی است و از سوی دیگر، رهنمودی برای عمل در شرایط خاص. واکنش به وقایع متأثر از ارزشهای فقهی و تعیین روز عزای عمومی نمونهای بارز از این کارکرد است. این مدل واکنش نشاندهنده درک عمیق فقه از نیازهای عاطفی و روانی جامعه است و بیانگر این دیدگاه است که فقه میتواند و باید در تقابل با چالشهای روز معاصر تحول و تطویر یابد.
رسانهها نیز در این میان، بهعنوان بازوانی توانمند، نقشی کلیدی ایفا میکنند. همراهی رسانهها با فقه و عمل به دستورات و واکنشهای آن، نه تنها حمایت از میراث فرهنگی و دینی است، بلکه بخشی از وظیفهی آگاهیبخشی و تعلیم عمومی به شمار میرود. رسانهها به واسطه این تعامل، قدرتمندتر و تأثیرگذارتر عمل میکنند و توانایی آنها در شکلدهی نگرشها و آراء عمومی بیشتر میشود. بنابراین، این مدل واکنش و تعامل بین فقه و رسانه، درستی خود را بهخوبی نشان داده و بستری را فراهم میآورد که در آن جامعه میتواند با بینشی گستردهتر و درکی عمیقتر از واقعیتها و حقایق دینی و اجتماعی راه خود را در دنیای متغیر امروزی بیابد. این رویکرد، دعوت به تفکر و تعقل است و ازینرو، استمرار آن ضامن پویایی و زنده ماندن اصول اخلاقی و دینی در عصر حاضر خواهد بود.
#فقه_و_رسانه
#پیوند_دین_و_زمانه
#رسانه_دینی
#تعامل_فرهنگی
۰۷ خرداد ۰۳
@ZehnNegari