🔻از نظر علمی حضور در این منطقه این فرصت را برای ایران فراهم میکند تا تحقیقات مرتبط با این منطقه که دارای شرایط منحصر به فردی است انجام دهند. حسین فرجامی، رئیس وقت مرکز ملی تحقیقات جنوبگان در سال ۱۴۰۰ در این باره گفت: «وجود منابع غنی معدنی، تنوع زیستی با ویژگیهای منحصر به فرد و وجود ۷۰ درصد آب شیرین دنیا از عواملی است تا ایران در صدد باشد در قالب یک برنامه پنج ساله با تاسیس پایگاه دائمی به مطالعه و ساخت کشتی یخ شکن در حوزههای فضایی، نجومی و اقیانوسشناسی به مطالعه بپردازد.» از منظر اقتصادی نیز با وجود ذخایر نفت خام در این قاره و وجود منابع زغالسنگ، هیدروکربن، سنگ آهن، پلاتین، مس، کروم، نیکل و طلا، اما هیچ گونه کنش اقتصادی در جنوبگان وجود ندارد و تنها ماهیگیری در بیرون قاره و گردشگری در اندازه کوچک در سواحل آن مشاهده میشود.
🔹بنابراین میتوان گفت اغلب فعالیتهای تعریف شده در این قاره پژوهشی است و حدود ۳۰ کشور نزدیک به ۷۰ پایگاه پژوهشی را در این پهنه در اختیار دارند. ایران همچنین با توجه به اهمیت حضور در قطب جنوب، سعی در همکاری با سایر کشورها در این زمینه دارد. در سال ۲۰۲۱ یک توافق همکاری سه ساله در چارچوب تفاهم نامه همکاری بین المللی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور و صندوق و بنیاد پژوهشهای بنیادین روسیه در این حوزه به امضا رسید.
🔻جمعبندی
🔹حضور ایران در قطب جنوب برای نشاندادن قدرت کشور دارای اهمیت قابل توجه است و اقداماتی نیز در این زمینه انجام گرفته است. به نظر میرسد که ایران برای فعالیت جدی در قطب جنوب بیش از همه نیاز به یک برنامه راهبردی دارد که چشمانداز و اهداف برنامه قطب جنوب و همچنین پیامدهای مالی و لجستیکی را مشخص نماید. طرح ملی تاسیس پایگاه دایمی جمهوری اسلامی ایران در جنوبگان در پژوهشگاه ملی اقیانوسشناسی و علوم جوی انجام و به تصمیمگیران ارائه شده است. دنبال کردن الحاق به معاهده قطب جنوب و ایجاد پایگاه دائمی و فصلی در جنوبگان که هزینه آن بیش از ۱۰۰ میلیون دلار تخمین زده شده، از دیگر موضوعات مهم در این زمینه است که برای دستیابی به نتیجه میبایست در دستور کار قرار داده شوند.
🔻سجاد مرادی کلارده؛ پژوهشگر روابط بینالملل
#پایگاه_نظامی_سجیل