💠 علم فطری 🔸 علم قبل از جهل است یعنی چه؟ ذات اقدس الهی قبل از اینکه جاهل را خلق بکند، #عالم را خلق کرد؛ زیرا آدم (سلام الله علیه) که #عالم به اسمای الهی بود ﴿وَ عَلَّمَ آدَمَ الأسْماءَ﴾،[1] قبل از دیگران خلق شده است و در درون ما قبل از اینکه ما فراموش بکنیم، جاهل بشویم و تجاهل بکنیم، علم را خلق کرده است: ﴿وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها ٭ فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها﴾،[2] انسان قبل از اینکه جاهل بشود، #عالم بود و #عالم به دنیا آمد. جهل یک سلسله غرایز و اغراضی است که روی علم را پوشانده است؛ لذا حضرت فرمود: «لِأَنَ‏ الْعِلْمَ کَانَ‏ قَبْلَ‏ الْجَهْلِ»، ما قبل از اینکه جاهل بشویم، #عالم بودیم. 🔸 وظیفه علما این است که هم از آن سابقه خود پاسداری کنند و هم از سابقه #ساختار_خلقت حمایت کنند، نگذارند جهل پیدا شود، چون اگر ـ خدای ناکرده ـ جامعه ‌ای جاهل بود، هم بی‌ راهه می‌ رود، هم راه دیگران را می ‌بندد و اگر #عالم بود نه بی ‌راهه می ‌رود و نه راه دیگران را می ‌بندد؛ لذا همه ما موظف هستیم که آن مهمان را در کنار میزبان حفظ بکنیم. ▫️ یک سلسله علومی است که مهمان ما هستند؛ یعنی ما آنچه که در حوزه ‌ها می‌ خوانیم یا در دانشگاه ‌ها یاد می ‌گیریم اینها مهمان‌ هستند. میزبان و صاحبخانه آن #علم_فطری است که فرمود: ﴿وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها ٭ فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها﴾. 🔸 اگر ما در حوزه و دانشگاه، علمی تحصیل کردیم که با صاحبخانه بسازد، راحت زندگی می‌ کنیم و هیچ غوغایی در درون ما نیست و هیچ چیزی هم ما را نمی‌ فروشد و ما هم خود را به هیچ چیزی نمی ‌فروشیم، زیرا صاحبخانه درِ این خانه را محکم بسته است و مزاحم را راه نمی‌ دهد؛ ولی اگر ـ خدای ناکرده ـ مهمانی دعوت کردیم که با صاحبخانه نساخت، اولین ضرر را خود ما می ‌کنیم. 🔸 یک بیان نورانی امیر مؤمنان (سلام الله علیه) دارد که فرمود: «رُبَّ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ وَ عِلْمُهُ مَعَهُ [لَمْ ینْفَعْهُ‏] لَا ینْفَعُه‏»؛[3] چه بسا عالمان حوزه و یا دانشگاه ‌اند که درس خوانده‌ اند و عالم‌ هستند، ولی #کشته_جهل هستند؛ در جهاد درون، جهل اینها بر اینها مسلط شد و آنها را از پا درآورد، «رُبَّ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ وَ عِلْمُهُ مَعَهُ [لَمْ ینْفَعْهُ‏] لَا ینْفَعُه‏». در بخشی دیگر فرمود: «کَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسِیر تَحْتَ هَوَی أَمِیر»؛[4] چه بسیار عقل هستند که در آن نبرد داخلی و جهاد درونی به اسارت نفس درمی ‌آیند، به اسارت غرور و خواسته‌ ها درمی ‌آیند و آنچه را که می‌ خواهند بر عقلشان حاکم است. ▫️ بنابراین وظیفه عالمان [عبارت است از] میزبان را شناختن، یک؛ مهمانی دعوت کردن که با میزبان بسازد، دو؛ وقتی حرم امن خود را پاسداری کردند به دیگران بپردازند و آن اینکه دیگران را #عالم بکنند. [1]. سوره بقره، آیه31. [2]. سوره شمس، آیه7 و 8. [3]. نهج البلاغة(للصبحی صالح)، .حکمت107. [4]. نهج البلاغة(للصبحی صالح), حکمت211. #روز_بزرگداشت_شیخ_مفید #کشته_جهل #اسارت_نفس #وظیفه_علما #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس اخلاق تاریخ: 1398/05/17 🆔 @a_javadiamoli_doross