💠 ذکر الله
🔸 طمأنینه در برابر ترس نیست، طمأنینه در برابر اضطراب و هیجان است كه انسان در مسائل علمی و اعتقادی مردد و متحیر باشد، در مسائل عملی هم در تصمیم گیری متحیر؛ آن اضطراب فكری كه به صورت شك و تردید ظهور می كند و این اضطراب عملی كه به صورت تحیر در می آید اینها مقابل با طمأنینه است.
🔸 انسان مطمئن در معارف دین شك و تردید ندارد. انسان مطمئن در انجام وظایف الهی مردد نیست. تردید است كه با طمأنینه نمی سازد، اضطراب و تحیر است كه با طمأنینه سازگار نیست. در هیچ آیه ای هم خدای سبحان «ذكر الله» را باعث اضطراب قرار نداد، اصلاً تعارض بین طمأنینه و اضطراب است، نه بین طمأنینه و ترس از جهنّم یا ترس از محروم شدن از «جنةُ اللقاء» و مانند آن.
🔸 چون در اصل بعدی به عنوان یك قانون حصر كننده فرمود طمأنینه جز در سایه ذكر خدا ممكن نیست ﴿أَلاَ بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ﴾،[1] معلوم می شود دل را چیزی آرام نمی كند مگر یاد همان كسی كه قلب را آفرید و چیزی هم دل را مضطرب نمی كند مگر همان موجودی كه در برابر هدایت انسان مصمّم به اضلال شد و «هو ابلیس». شیطان است كه می كوشد قلب را از طمأنینه و آرامش بیاندازد و یاد خداست كه قلب را مطمئن و آرام می كند؛ لذا قرآن دستور داد فرمود هر وقت شیطان می خواهد فشاری وارد كند كه شما را بلرزاند به یاد حقّ متذكّر باشید كه «ذكر الله» شما را از خطر نزغ و وسوسهٴ شیطان نجات می دهد. كار شیطنت اضطراب آوردن و هیجان و آشوب كردن است و لاغیر؛ خواه بین خود انسان و انسان اضطراب ایجاد كند كه انسان را متحیر كند، در مسائل علمی به صورت شك و تردید در مسائل عملی به عنوان تحیر و سرگردانی یا بین امّت و جامعه اضطراب ایجاد كند كه جامعه را از نظم و آرامش بیاندازد.
🔸 انسان اگر در برابر دشمن قرار گرفت چه عاملی باعث اضطراب او می شود و چه عاملی باعث طمأنینه ثَبات او می شود اینها را قرآن بیان كرده است. فرموده اگر در برابر دشمن قرار گرفتید اگر خواستید ثابت قدم باشید به یاد خدا باشید كه ﴿ذِكْرِ اللَّهِ﴾ شما را ثابت می كند و از اضطراب نجات می دهد، اگر هم یك وقتی احساس آشوب و هیجان كردید به یاد خدا بیافتید. هم در مقام دفع هم در مقام رفع هم میفرماید ﴿ذِكْرِ اللَّهِ﴾ داشته باشید تا گرفتار آشوب نشوید؛ هم میفرماید اگر آشوبی به سراغ شما آمده است با ذكر خدا آن آشوب را رفع كنید، هم متذكّر باشید كه آشوب دفع بشود گرفتار اضطراب نشوید، هم متذكّر بشوید كه آشوب پیدا شده را رفع كنید. در میدان جنگ انسان مضطرب است چه كند؟ تنها چیزی كه انسان را از اضطراب در جبهه نجات می دهد ﴿ذِكْرِ اللَّهِ﴾ هست، در جهاد اكبر كه شیطان حمله كرد انسان مضطرب است، تنها عاملی كه انسان را از این اضطراب در جبهه اكبر نجات میدهد ﴿ذِكْرِ اللَّهِ﴾ است.
[1]. سوره رعد، آیه28.
#اضطراب_و_هیجان
#طمأنینه
#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی
📚 سوره مبارکه رعد جلسه 64
تاریخ: 1362
🆔 eitaa.com/EsraTvEitaa