💠 مرصاد 🔹 در قرآن كریم روش كسانی كه انبیا را به شهادت رساندند، مبلغان الهی را در كنار انبیا كشتند نام می ‌برند؛ آنها كسانی‌اند كه ﴿یقْتُلُونَ النَّبِیینَ بِغَیرِ حَقِّ وَ یقْتُلُونَ الَّذینَ یأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النّاسِ﴾.[1] مبلغان الهی و مروجان شریعت كه راهیان راه انبیا هستند، محكوم به قتل كسانی ‌اند كه جز خود چیزی را نمی ‌بینند. اینها كه خود محورند و «یحُومُ حَوْمَ‏ نَفْسِهِ‏»،[2] اینها خیال می ‌كنند انسان از گهواره شروع می ‌شود و به گور ختم می ‌شود و بعد از مرگ خبری نیست و انسان كه می ‌میرد می ‌پوسد نه از پوست به در می ‌آید و هیچ كسی مدیر عامل این عالم نیست و بر اساس ﴿قَدْ أَفْلَحَ الْیوْمَ مَنِ اسْتَعْلی﴾[3] عمل می ‌كنند. فرعون و امثال فرعون روی این سیاست حركت می‌ كردند كه ﴿قَدْ أَفْلَحَ الْیوْمَ مَنِ اسْتَعْلی﴾ هر كسی استكبار بیشتری داشت او برنده است او پیروز است، هر مستكبری پیروز است، هر «مستعلی» پیروز است، هر كسی كه برتری می ‌طلبد پیروز است ﴿قَدْ أَفْلَحَ الْیوْمَ مَنِ اسْتَعْلی﴾، این شعار رسمی فراعنه بود. انبیا كه آمدند این شعار را عوض كردند، فرمودند: ﴿قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكّی﴾؛[4] كسی پیروز است كه خود را منزه نگه بدارد، ﴿قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكّاها﴾؛[5] كسی رستگار است كه خود را تطهیر كند. این دو شعار محصول دو بینش است، آن كه بینش او بینش افقی است می ‌گوید بشر از گهواره شروع می ‌كند و به گور ختم می‌ شود، نه قبل از گهواره خبری بود و نه بعد از گور خبری هست که شعارش ﴿قَدْ أَفْلَحَ الْیوْمَ مَنِ اسْتَعْلی﴾ است، مستعلی همان مستكبر است. امروز می ‌گویند «﴿قَدْ أَفْلَحَ الْیوْمَ مَنِ﴾ استكبر»، دیروز می ‌گفتند ﴿قَدْ أَفْلَحَ الْیوْمَ مَنِ اسْتَعْلی﴾ لفظ فرق می ‌كند گرچه معنا یكی است؛ ولی اگر كسی افقی و عمودی هر دو را در نظر داشته باشد، هم سیر دنیایی بشر را كه از گهواره تا گور است و هم سیر عمودی بشر را كه او را چه كسی آفرید؟ برای چه آفرید؟ قبل از این عالم چه خبری بود؟ بعد از این عالم چه خبری است؟ و مرگ از پوست به در آمدن است نه پوسیدن، قهراً شعارش ﴿قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكّیٰ﴾ است، ﴿قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكّاهٰا﴾ است و مانند آن. پس این دو شعار مختلف محصول آن دو جهان بینی مختلف است. 🔹 كسی كه بینش او بینش الهی است هیچ اضطرابی ندارد، گرچه از نظر عاطفه انسان متأثر است اشك می ‌ریزد و غمگین می‌ شود، ولی از نظر عاقله هیچ نگرانی نیست؛ زیرا چیزی را از دست نداد! در قرآن كریم فرمود نه آنها كه در این راه شربت شهادت نوشیدند از بین رفتند بلكه هجرت كردند، نه آنها كه تخریب كردند و دست به كشتن و كشتار زدند پیروزند ﴿إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ﴾؛[6] فرمود نیروهای ما در كمین اینهاست، الآن اینها در دست مایند! یك وقت است كه همه اینها را جمع می ‌كنیم ﴿فَأَخَذْناهُ وَ جُنُودَهُ فَنَبَذْناهُمْ فِی الْیمِّ﴾[7] می‌ ریزیم در دریا، این‌‌چنین نیست كه اینها از دست ما رها شده باشند ﴿وَ لا یحْسَبَنَّ الَّذینَ كَفَرُوا سَبَقُوا﴾؛[8] فرمود هرگز اینها فكر نكنند كه جلو افتادند ما به اینها مهلت می ‌دهیم و میدان می‌دهیم تا در كمینگاه اینها را بگیریم، هم ﴿إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصٰادِ﴾ حق است خدا در كمین است، هم اعلان عمومی كرد فرمود مبادا اینها خیال بكنند كه سابق ‌اند و ما مسبوق ﴿وَ مَا نَحْنُ بِمَسْبُوقینَ﴾؛[9] ما در هیچ امری مسبوق و عقب افتاده نیستیم كه دیگری سابق باشد و جلو بزند؛ فرمان، دین، حكم و امر ما را عقب بزند خودش جلو بیفتد. پس ﴿وَ لا یحْسَبَنَّ الَّذینَ كَفَرُوا سَبَقُوا﴾ اینها خیال نكنند جلو افتادند بعد هم فرمود: ﴿وَ مَا نَحْنُ بِمَسْبُوقینَ﴾ نه ما مسبوقیم نه اینها سابق ‌اند، بلكه ﴿إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصٰادِ﴾. اینها خیال می‌ كنند كه پیروزند یك، و خیال می‌كنند كسی كه شهید شد جایی كه تخریب شد آن آثار از بین رفته است این دو، آن آثار با جلال و شكوه بهتر و بیشتری ساخته می‌ شود این یك، و كسانی كه در این صحنه ‌ها شربت شهادت نوشیدند اینها هجرت كردند از یك تنگنا و محبسی به در آمدند و به عالم وسیع و فصیحی سفر كرده‌اند این دو. [1]. سوره آل عمران، آیه21. [2]. معانی الاخبار، ص104؛ «...الظَّالِمُ یحُومُ حَوْمَ‏ نَفْسِهِ‏ وَ الْمُقْتَصِدُ یحُومُ حَوْمَ قَلْبِهِ وَ السَّابِقُ یحُومُ حَوْمَ رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ». [3]. سوره طه، آیه64. [4]. سوره اعلی، آیه14. [5]. سوره شمس، آیه10. [6]. سوره فجر، آیه14. [7]. سوره قصص، آیه40. [8]. سوره انفال، آیه59. [9]. سوره واقعه، آیه60. #سالروز_تخریب_قبور_ائمه_بقیع_علیهم_السلام #سیر_عمودی #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سخنرانی عمومی تاریخ: 1384/12/14 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠

سیاحت محققانه

🔹 خداوند ما را نه تنها به فراگیری تاریخ دعوت كرد، بلكه ما را به تحلیل تاریخی و تحلیل آن امهات و اصول تاریخی فرا خواند. یك وقت كسی كتاب تاریخ را تورق می ‌كند و یك وقت خودش متن تاریخ را می‌ بیند؛ سرزمین ها را می ‌بیند، علل سقوط و صعود را می ‌بیند، علل پیروزی یا شكست را بررسی می ‌كند. از نظر قرآن كریم ما باید بین سیاحت در زمین كه هدف قرآنی دارد، با تفریح و تماشا فرق بگذاریم. 🔹 یك وقت است كسی #كودكانه، صحنه بازی را تماشا می ‌كند و یك وقت است كسی #داورانه، صحنه بازی را زیر نظر دارد. شما می ‌بینید بسیاری از این صحنه ‌های بازی، تماشاچیان فراوانی دارد؛ عده ‌ای كودك ‌اند و نوسال ‌اند، آنها از این هیاهو و از این جمعیت و از این توپ زدن ها و از این كف زدن ها و سوت كشیدن ها لذت می ‌برند؛ اما چطور شد كه یك گروه شكست خورد و دیگری پیروز شد را نمی ‌دانند، فقط داوران صحنه می ‌دانند و گروه كمی از بینندگان. 🔹 هدف قرآنی ناظر به آن محققانی است كه صحنه گیتی را تورق می ‌كنند نه كتاب تاریخ بخوانند. آن كسی كه #جهانگرد است،# سیر_افقی دارد؛ این سیر افقی در حقیقت تماشاست، كار محققانه نیست. قرآن ما را به این سو فرا نخواند، قرآن ما را به #سیر_عمودی فرا خواند. 🔹 سیر عمودی آن است كه دو بال ﴿هو الاوّل و الآخر﴾ را روی تمام این صحنه ‌ها اضافه كنیم یعنی ببینیم حرف اول را در این جهان چه كسی زد و حرف آخر را در این صحنه چه كسی گفت. این می ‌شود #سیر_توحیدی، این عبرت آموز است و پیام دارد. 👈 وقتی انسان عبرت می‌گیرد كه تماشاچی نباشد؛ تماشاچی، یك انسان ایستاست ولو جهان را بگردد؛ اما #عبرت_آموز، یك انسان پویاست ولو در جای خود بنشیند. #روز_جهانی_جهانگردی #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #جام_معرفت 📚 دیدار مسئولین سمینار فرهنگی توسعه ایرانگردی و جهانگردی با حضرت استاد تاریخ: 1373/10/15 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra