💠 عقل عملی 🔹 از فهم و از عقل نظر، یعنی عقل حوزه و دانشگاه هیچ كار عملی نباید توقّع داشت؛ این می ‌فهمد, خوب سخنرانی می ‌كند, خوب درس می ‌گوید, خوب كتاب می ‌نویسد، بله! اما كار برای عقل عملی است كه «مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ وَ اكْتُسِبَ بِهِ الْجِنَانُ»،[1] او اگر فلج شد انسان چه كار می‌ تواند بكند؟! اشكال به این آقا کنیم تو كه می‌ دانستی! تو كه آیه را تفسیر كردی! چرا خلاف می‌كنی؟! اشكال وارد نیست! برای اینكه فهم كه مشكل را حل نمی ‌كند، فهم چراغ است بله چراغ خوبی است، ولی اگر كسی پایش فلج و لغزان است نورافكن قوی هم دستش است، شما چه اعتراضی دارید بكنید بگویید مگر شما چراغ نداشتید، بله چراغ داشتیم ولی چشم كه راه نمی‌ رود، این پا باید راه برود که بسته است. «كَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسِیرٍ تَحْتَ هَوَى أَمِیرٍ»،[2] این بیان نورانی حضرت امیر ناظر به این است این كه باید كار بكند بسته است، این كه باید بفهمد ورّاجی می‌ كند. 🔹 شما حرف می ‌زنید بله, چشم شما قوی است، گاهی ممكن است دوربین داشته باشید, عینك داشته باشید, تلسكوپ داشته باشید, میكرسكوپ داشته باشید ریز و دور و درشت و نزدیك همه را ببینید، اما چشم از مار و عقرب فرار نمی ‌كند، دست و پا را باید آزاد كرد! این زنجیری كه قرآن كریم گفت: ﴿جَعَلْنَا مِن بَینِ إِیدِیهِمْ سَدّاً وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدّاً﴾[3] از این آیات، وجود مبارك حضرت امیر (سلام الله علیه) بهره گرفته گفته «كَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسِیرٍ تَحْتَ هَوَى أَمِیرٍ». هوا با عقل نظری كه كار ندارد، هوا مربوط به عمل است، هوس مربوط به عمل است اینها آمدند عقل عملی را زنجیر كردند. 🔹 این معتادها چرا حرف آدم را گوش نمی‌ دهند؟! شما می‌ خواهید نصیحت كنید؟ او كه هر شب با كارتن و جدول مأنوس است، از همه بیشتر او خطر را می ‌فهمد، شما می‌ خواهید نصیحت كنید و بگویید عاقبتت بد است؟! او آواره است و جدول خواب و کارتن خواب است! پس خطر را بیش از همه و پیش از همه او بلد است. تصمیم, عزم, كاملاً مرزش از استدلال و جزم جداست. جزم, استدلال, قیاس, برهان، اینها برای عقل نظری است كه به منزله چشم جان است؛ عزم, اراده, نیت و باور برای عقل عملی است كه به منزله دست و پای جان ‌اند، این دست و پا فلج است! این بیان نورانی سوره «اعراف» این بود كه پیامبران آمدند دست و پای مردم را باز كنند ﴿وَیضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلاَلَ الَّتِی كَانَتْ عَلَیهِمْ﴾[4] این شخص مشكل علمی ندارد این شخص آن نیرویی كه ـ عزم یعنی عزم, جزم یعنی جزم ـ باید اراده كند, نیت كند, اخلاص كند, تصمیم بگیرد این فلج است باید این را درمان كرد با نصیحت كه این درمان نمی ‌شود! 🔹 این شخص مواظب است كه دست و بال او را نبندند، این علم برای همین است؛ اما اگر قدری مسامحه كرد اول مكروهات, بعد معصیت صغیره, بعد معصیت كبیره وقتی فلج شد «رُبَّ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ». اینکه ما این كلمات را می‌بوسیم, روایات را روی سر می ‌گذاریم به همین جهت است، این بیان نورانی حضرت امیر است «رُبَّ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ وَ عِلْمُهُ مَعَهُ لاَ ینْفَعُهُ»؛[5] خیلی از علما هستند كه كُشته جهل ‌اند، این جهل در مقابل عقل عملی است، نه در مقابل علم. [1] . الکافی(ط ـ اسلامی)، ج1، ص11 [2] . نهج البلاغه، حکمت211. [3] . سوره یس، آیه9. [4] . سوره اعراف، آیه157. [5]. نهج البلاغه, حکمت107. #روز_جهانى_مبارزه_با_مواد_مخدر #جهل #عزم_و_عمل #معتاد #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس تفسیر سوره مبارکه یس ـ جلسه 6 تاریخ: 1392/10/18 🆔 @a_javadiamoli_esra