ادبخانه
#واکاوی_واژه ۸
🦋 بسم الله الرحمن الرحیم
هست کلید در گنج حکیم 🦋
#واکاوی_واژه_برج/#تَبّرُج
🔸جای بلندی که برای نگهبانی عمارت و قلعه درست کنند(۱)،علم و رایت (۲) و....
همچنین در فارسی کهن واژه «برز» در «البرز» به معنای «بالا، بلند،بزرگ»است(۳) که معرب (عربی شده) آن، همان «بُرجْ» است.
«تَبَرُّجَ» از واژه «برج» گرفته شده است و به معناى خودنمايى است.به بررسی دو آیه از قرآن کریم می پردازیم:
۱.وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَىٰ
و در خانه‌هایتان بنشینید و آرام گیرید ( بی‌حاجت و ضرورت از منزل بیرون نروید) و مانند دوره جاهلیت پیشین با آرایش و خود آرایی بیرون نیایید (۴)
۲.وَالْقَوَاعِدُ مِنَ النِّسَاءِ اللَّاتِي لَا يَرْجُونَ نِكَاحًا فَلَيْسَ عَلَيْهِنَّ جُنَاحٌ أَنْ يَضَعْنَ ثِيَابَهُنَّ غَيْرَ مُتَبَرِّجَاتٍ بِزِينَةٍ ۖ وَأَنْ يَسْتَعْفِفْنَ خَيْرٌ لَهُنَّ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
و زنان سالخورده که باز نشسته‌اند و امید ازدواج و نکاح ندارند بر آنان باکی نیست در صورتی که اظهار تجملات و زینت خود نکنند که جامه‌های خود (یعنی لباسهای رو مانند عبا و چادر و روپوش و امثال آن) را نزد نامحرمان برگیرند، و باز هم عفت و تقوا گزینی (و بر نگرفتن جامه) بر آنان (در دین و دنیا) بهتر است، و خدا (به سخنان خلق) شنوا و (به اغراض و نیّات آنها) آگاه است (۵)
🔹نتیجه:
پس با همه این اوصاف،تَبَرُّج در اسلام غالباً به معنای جلوه‌گری آمده‌است؛ بدین‌گونه که زن، بلندای خود را متبرّج (جلوه‌گر) می‌سازد.کلمهٔ تَبَرُّج به معنای ظاهر شدن در برابرِ مردم است، همان گونه كه برج در ميان ساختمان‌هاى ديگر جلوه‌ى خاصّى دارد.
به امید روزی که عطر بهشتی حجاب در فضای جامعه اسلامی پراکنده شود و دختران و زنان با توجه به گفتار و کردار سرور زنان عالم ، حضرت فاطمه زهرا علیها السلام به کمال شایسته خویش دست یابند،ان شاء الله 🤲
✍️ ایلیا/خیری
(دکتر حسین محمدی مبارز ،صادق خیری)
📚منابع:
۱.واژه نامه معین
۲.لغت نامه دهخدا
۳. در اوستا «هره برزَیتی» Harā Bərəzaitī پهلوی «هربرز» مرکب از دو جزء: هر، به معنی کوه و برز به معنی بالا و بلند و بزرگ. در ادبیات پارسی «برزکوه» هم به معنی البرز آمده و ترجمهٔ تحت‌اللفظی آن است.
(لغت نامه دهخدا)
۴.سوره‌احزاب،آیه ۳۳
۵.سوره نور،آیه ۶۰
@adabkhane