🔰 حق ميت
بخشى از مسائل حق الناس، مربوط به ميت مىشود. به چند نمونه از آنها اشاره مىشود:
🔘 ١. ثلث مال ميت در صورت وصيت، مال ميت است و در راهى كه وصيت كرده است بايد خرج شود.
🔘 ٢. انجام وصاياى مشروع ميت، همچون وصيت اداى بدهىهاى او و يا قضاى نماز و روزههايى كه فوت شده. «١»
🔘 ٣. كوتاهى نكردن در احسان و خيرات براى ميت توسط ورثه او.
🔘 ٤. فردى كه از دنيا رفته و نسبت به نماز و روزه وصيت نكرده، اگر پسر بزرگتر دارد، بر عهده اوست و در غير اين صورت، با توافق ورثه از اصل مال او اجير بگيرند. «٢»
🔘 ٥. اگر ميت وصيت نكرده باشد، آنچه از مال ميت پس از تجهيز و اداى بدهىهاى ميت مىماند، مال ورثه است. «٣»
——————————————
(١) تحريرالوسيله، ج ١، ص ١١٢، فى احكام الاموات.
(٢) استفتائات بهجت، ج ٤، ص ٣٩٤، س ٥٩٥٠.
(٣) همان، ص ٣٩٨، س ٥٩٦٤.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحه ١٥٠.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#حق_ميت #احکام_فقهی #حقوق_دیگران #اخلاق_اسلامی
🔰 انواع كمكارى
كم كارى در يكى از شكلهاى زير، نمايان مىگردد:
🔘 ١. ديرتر از وقت به سر كار مىآيد و پيش از تمام شدن وقت دست از كار مىكشد؛
🔘 ٢. در ساعات كارى، كار شخصى خود را انجام مىدهد؛
🔘 ٣. با همكاران به جای كار، به صحبت و گفتوگوی بيهوده مىپردازد؛
🔘 ٤. تلفنى با دوستان يا خانوادهاش صحبت مىكند؛
🔘 ٥. بيكار مىنشيند يا قدم مىزند در صورتى كه كارهاى زيادى را بايد انجام دهد.
كمكارى در كار موجب ضمان است. «١»
——————————————
(١) استفتائات بهجت، ج ٤، ص ٣٥٢، س ٥٧٩٥.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحه ١٥١.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#كمكارى #حق_الناس #اخلاق_كاری #حقوق_ديگران
🔰 چند نكته درباره كمفروشى
🔘 ١. يكى از موضوعات حق الناس، موضوع كمفروشى است كه يكى از محرمات كسب محسوب مىشود و قرآن كريم در آيه اول سوره مطففين به آن اشاره مىفرمايد. به چند نمونه از اقسام كمفروشى اشاره مىشود:
– اجناسى كه به صورت بستهبندى عرضه مىشوند، بدون در نظر گرفتن وزن آن؛ مانند: حبوبات، لبنيات (شير، ماست، خامه و ...) و ترشيجات كه به صورت عددى فروخته مىشوند در حالى كه وزن آنها دائماً سير نزولى دارد.
– در آب گذاشتن مرغ يا سبزيجات براى اينكه وزن آنها بيشتر شود.
– بيشتر گذاشتن چربى و استخوان همراه گوشت.
– سبككشيدن كالاها.
– كم گذاشتن از كيفيت كالا همچون: رنگ، بو، شيرينى، دوخت و ...
– دستكارى يا تنظيم نبودن ترازو.
🔘 ٢. كسى كه كمفروشى كرده، ضامن است و بايد جبران كند و اگر به خريدار دسترسى ندارد، بايد رد مظالم بدهد.
🔘 ٣. در مواردى كه اندازه كالا مشخص نيست، فروشنده بايد با خريدار مصالحه كند؛ مانند كالاى شانسى كه مقدار حداقل يك جنس مورد معامله را دارد و يا خريد بعضى كالاها كه بدون وزن كردن معامله مىشوند، در حالى كه بايد وزن شوند.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحات ١٥٢–١٥٣.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#كمفروشى #احکام_فقهی #حق_الناس #آداب_معاشرت
🔰 مواردى كه تصرف محسوب نمىشود
🔘 ١. خواندن روزنامه ديگرى بدون تصرف در روزنامه. «١»
🔘 ٢. شنيدن صداى ضبط و راديو.
🔘 ٣. ديدن خود در آينه ديگران.
🔘 ٤. ايستادن زير بالكن خانه ديگران.
🔘 ٥. بوييدن گل و گياه ديگران.
🔘 ٦. استفاده از نور و روشنايى خانه يا وسايل نقليه ديگران.
——————————————
(١) استفتائات بهجت، ج ٤، س ٥٨٤٢.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحه ١٥٤.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#حق_الناس #احکام_فقهی #آداب_معاشرت #حقوق_دیگران
🔰 بدهىهاى ميت
🔘 ١. با مرگ مديون، بدهى مدتدار او نقد مىشود و پرداخت آن بر ورثه واجب است. «١»
🔘 ٢. بدهىهاى ميت را بايد از اصل تركه او پرداخت کرد، «٢» ولو اينكه تمام تركه او را شامل شود.
🔘 ٣. بدهىهاى ميت شامل مهريه، قرض، نذر و ... است.
——————————————
(١) فرهنگ فقه، ج ٣، ص ٦٨٠.
(٢) همان، ص ٦٨٣؛ توضيح المسائل مراجع، ج ٢، م ٢٧٢٠.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحه ١٥٥.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#بدهی_میت #حق_الناس #احکام_فقهی #حقوق_دیگران
🔰 تضييع حقوق عمومى
بسيارند كسانى كه نسبت به حقوق عمومى حساسيتى ندارند و از مواردى چون: استفاده از آب، برق، تلفن و انشعاب غير مجاز استفاده مىكنند كه اين موارد جايز نيست. «١»
——————————————
(١) استفتائات بهجت، ج ٤، ص ٣٣٦، س ٥٧٣٢.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحه ١٥٦.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#حق_الناس #حقوق_عمومی #مسئولیت_اجتماعی #آب #برق #تلفن #اخلاق_اسلامی #انشعاب_غیرمجاز
🔰 حقالناسهای رانندگی
در شغل رانندگى مسائل حق الناس بسيار پيش مىآيد. به چند نمونه از آنها اشاره مىشود:
🔹 ١. گرفتن کرایهٔ زیاد
🔸 ٢. پس ندادن بقیهٔ کرایه
🔹 ٣. تحویل ندادن وسایل جامانده
🔸 ٤. سوار کردن مسافر در مسیرهای دربستی
🔹 ٥. عدم رعایت حق تقدم
🔸 ٦. پارک کردن در حریم خانهٔ دیگران
🔹 ٧. سد معبر
🔸 ٨. ایجاد راهبندان و اتلاف وقت
🔹 ٩. ایجاد خسارت
🔸 ١٠. نرساندن مسافر به مقصد
🔹 ١١. پاشیدن گل و لای به روی عابران در فصل بارندگی
🔸 ١٢. بوق زدنهای مکرر و بیوقت
🔹 ١٣. استفاده از اتومبیلهای دودزا و آلوده کردن هوا
🔸 ١٤. عبور از چراغ قرمز
🔹 ١٥. پارک کردن خودرو جلوی پارکینگ دیگران
🔸 ١٦. بیتوجهی به نوبت در سوختگیری و مسافرکشی
🔹 ١٧. توقف یا پارک نادرست خودرو به گونهای که موجب اتلاف وقت دیگران شود
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحات ١٥٧–١٥٨.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#حق_الناس #رانندگی_اسلامی #اخلاق_ترافیکی #حقوق_دیگران #مسئولیت_اجتماعی #آداب_رانندگی #احکام_فقهی #آلودگی_هوا
🔰 چهار نكته درباره گمراه كردن ديگران
🔹 ١. اضلال و گمراه كردن افراد از مسير حق و دين، از بزرگترين گناهان است.
🔸 ٢. خريد، فروش و خواندن كتابها، مجلات و مطبوعات گمراهكننده حرام است مگر براي اطلاع بر مفاسد و رفع آن. «١»
🔹 ٣. ملاك در ضالّه بودن كتاب اين است كه موجب انحراف #غالب مطالعهكنندگان شود. «٢»
🔸 ٤. خريد، فروش، توزيع و تكثير نوارها، سيديها و عكسهاي مبتذل و مستهجن جايز نيست و پولي كه از اين راه كسب ميشود حرام است. «٣»
——————————————
(١) تحريرالوسيله، كتاب المكاسب، م ٢٢؛ استفتائات جديد، محسن محمودي، ج ١، ص ٣٩؛ استفتائات امام خميني، ج ٣، ص ٦١٦، س ١٤٨؛ مجمع المسائل گلپايگاني، ج ١، ص ٥٣٤، م ١٩؛ فرهنگ فقه، ج ٤، ص ٩٨.
(٢) جامع المسائل فاضل، ج ٢، س ٢٢١٥.
(٣) استفتائات بهجت، ج ٤، ص ٥٢٦، س ٦٣٣٩؛ مسائل جديد، محسن محمودي، ج ٣، ص ٨٣ و ١٩٩.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٥، صفحه ١٥٩.
💢 حجةالاسلام محمود اكبرى
🔻
@ahkam_akbari
#گمراه_كردن #حق_الناس #اخلاق_اسلامی #احکام_فقهی #مطبوعات #عفاف_و_حجاب #حقوق_دیگران #مسئولیت_اجتماعی
🔰 اقسام عمل مكلف
عمل مكلف بايد مستند به يكى از سه چيز باشد وگرنه باطل است:
🔸 1. اجتهاد يعنى عمل كردن مجتهد به رأى خود با استخراج احكام از منابع فقه.
🔹 2. تقليد يعنى عمل به فتواى مجتهد جامع الشرايط.
🔸 3. عمل به احتياط يعنى انسان به گونهاى عمل كند كه يقين كند به وظيفهاش عمل كرده است، مثلًا اگر عدهاى از مجتهدين چيزى را حرام و عدهاى مكروه مىدانند، آن را ترك كند يا اگر چيزى را عدهاى واجب و عدهاى مستحب مىدانند، آن را انجام دهد.
📚 احكام دو دقيقهای (همراه)، جلد ٦، صفحه ١٥.
💢 حجةالاسلام محمود اکبرى
🔻
@ahkam_akbari
#احکام #عمل_مکلف #اجتهاد #تقلید #احتیاط #فقه #حقوق_الهی #آداب_عبادی
🔰 راههاى شناخت مجتهد اعلم
مجتهد و اعلم را از سه راه مىتوان شناخت:
🔹 ١. خود انسان يقين كند مثل آنكه از اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد.
🔸 ٢. دو نفر عالم عادلكه مىتوانند مجتهد و اعلم را تشخيص دهند. مجتهد يا اعلم بودن كسى را تصديق كنند.
🔹 ٣. عدهاى از اهلعلم كه مىتوانند مجتهد و اعلم را تشخيص دهند، بگويند و از گفته آنان اطمينان پيدا شود. «١»
🔗 مسأله: اگر شناختن اعلم مشكل باشد، بايد از كسى تقليد كند كه گمان به اعلم بودن او دارد؛ و اگر چند نفر در نظر او اعلم از ديگران و با يكديگر مساوى باشند بايد از يكى از آنان تقليد نمايد. «٢»
——————————————
(١) توضيح المسائل مراجع، م ٣.
(٢) همان، م ٤.
📚 احكام دو دقيقهاى (همراه)، جلد ٦، صفحه ١٦.
💢 حجةالاسلام محمود اكبرى
🔻
@ahkam_akbari
#اجتهاد #تقلید #احتیاط #مرجع_دینی #فقه #شناخت_مرجع #علم_دینی #عمل_مکلف
🔰 راههاى به دست آوردن فتواى مجتهد
به دست آوردن فتوى چهار راه دارد:
🔸 ١. شنيدن از خود مجتهد.
🔹 ٢. شنيدن از دو نفر عادل.
🔸 ٣. شنيدن از كسى كه مورد اطمينان و راستگو است.
🔹 ٤. ديدن در رساله مجتهد. «١»
🔸 مسأله: تا انسان يقين نكند كه فتواى مجتهد عوض شده است، مىتواند به آنچه در رساله نوشته شده عمل نمايد. «٢»
🔹مسأله: اگر مجتهد اعلم در مسالهاى فتوى دهد، مقلد آن مجتهد يعنى كسى كه از او تقليد مىكند نمىتواند در آن مساله به فتواى مجتهد ديگر عمل كند. «٣»
——————————————
(١) توضيح المسائل مراجع، م ٥.
(٢) همان، م ٦.
(٣) همان، م ٧.
📚 احكام دو دقيقهاى (همراه)، جلد ٦، صفحه ١٧.
💢 حجةالاسلام محمود اكبرى
🔻
@ahkam_akbari
#اجتهاد #تقلید #فتوا #مرجع_دینی #فقه #احتیاط #رساله #عمل_مکلف