هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
❇️جلسه اول❇️
👈تعریف لحن
تعاریف لحن با توجه به کاربرد آن در حوزه های مختلف معنا و مفهوم گسترده ای دارد.
در اینجا ما به 3 نوع آن اشاره ای می کنیم.
1 – لحن به معنای خطا و اشتباه در کلام
2 – لحن، لهجه و نوعی فشار است که به کلمات وارد می شود. این همان چیزی است که در لسان عرب به آن نبر(به فتح نون و سکون باء و راء) یا همان نبرات(به فتح نون و باء)، در زبان فرانسه به آن آکسان،در زبان انگلیسی به آن استرس و در زبان فارسی به آن تکیه یا فشار گفته می شود.
اما در مباحث ما بیشترین منظور، همین تعریفی خواهد بود که در زیر آمده است:
3 – لحن به معنی آهنگ کلام
و در اصطلاح فنی، ظرفی است که صوت در آن ریخته می شود.
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
https://eitaa.com/alhanqurani
هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
❇️جلسه پنجم❇️
👈مفهوم قرار - جواب - جواب الجواب
در اینجا سه مفهوم دیگر نیز وجود دارد که متاسفانه در جامعه به غلط رایج شده و استفاده صحیحی از این مفاهیم نمی شود.
1- مفهوم قرار
2- مفهوم جواب
3- مفهوم جواب الجواب
همانطوری که قبلا گفتیم تکرار یک نت تا درجه بعدی همنام خودش را اکتاو گویند، به همین ترتیب در موسیقی عرب معادل های استفاده شده برای اکتاو عبارتند از قرار و جواب.یعنی آن صدایی که در واقع در پرده ابتدائی تلاوت استفاده می شود در موسیقی عربی به آن قرار صوت و همان نت را در فاصله یک اکتاو بالاتر، جواب گویند.
پس مفاهیم قرار و جواب صرفا مفاهیم صوتی هستند. یعنی فقط به خاطر تفاوت طبقه صوتی است که این عبارات
به کار می رود. یعنی مفهوم تنغیمی و نغمه ای ندارند. یعنی مثلا اگر ما می گوئیم قرار بیات منظور این نیست که این، یک نغمه برای خودش می باشد و جواب آن نیز نغمه دیگری می باشد، بلکه از نظر علم نغمه شناسی قرار بیات و جواب بیات در واقع یک نغمه بیشتر نیستند که در دو مساحت صوتی مختلف که فاصله شان یک اکتاو است، اجراء می شوند.
حال اگر این نت Do دومی(جواب) را ادامه بدهیم به نت Do بعدی خواهیم رسید.
عرب ها علی القاعده به آن نت Do بعدی جواب الجواب گویند که البته خیلی کم مورد استفاده قرار می گیرد و بیشتر به آن جواب قرار دوم گفته می شود.
این به این خاطر است که وقتی ما به جواب الجواب که برسیم، خود این جواب برای جواب الجواب، حکم
قرار را پیدا می کند، بنابراین به آن جواب قرار دوم نیز گفته می شود.
پس به طور کلی:
1- قرار اول
2- قرار دوم(جواب)
3- جواب قرار دوم(جواب الجواب) که در شکل زیر به دلیل محدودیت اندازه عکس نوشته نشده است.
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
https://eitaa.com/alhanqurani
هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
❇️جلسه هشتم❇️
👈مفهوم جنس و درجه استقرار مقام
مفهوم دیگری که در بحث نغمه شناسی اهمیت دارد، مفهوم جنس (دانگ) است.همانطوری که قبلا گفته شد 8 درجه صوتی را یک اکتاو یا یک گام موسیقائی گویند. اگر 4 درجه اول آنها را در نظر بگیریم به 4 درجه اول دانگ اول و به 4 درجه دوم نیز دانگ دوم گفته میشود. اصطلاحا در موسیقی غرب به دانگ، تتراکورد گفته می شود. یعنی به توالی 4 درجه صوتی در یک گام موسیقائی، تتراکورد و در موسیقی عرب جنس گفته می شود. دانگ اول را در موسیقی عرب جنس اصل یا جنس اول و دانگ دوم را جنس فرع می گویند. اکثر مقاماتی که بعدا با آنها آشنا خواهیم شد، دانگ اول آنها با هم متفاوت هستند به جزء مقام چهارگاه و عجم که بعدا شرح داده خواهد شد و گفته خواهد شد که بسیاری این دو مقام را یکی می دانند. در واقع مقام چهارگاه را تصویر مقام بیات می دانند، که مفهوم تصویر نیز بعدا شرح داده خواهد شد. بنابراین مقامات اصلی در این 4 درجه که بین آنها 3 پرده فاصله وجود دارد، اختلاف دارند. از دانگ دوم به بعد خواهد بود که مقامات با هم اختلاف پیدا می کنند و در واقع فروعی را به وجود خواهند آورد.
ما قبلا گفتیم که اسامی مقامات عربی به اسامی دیگری نیز خوانده می شوند.
بین این درجات با استفاده از 4 علامت دیز – نصف دیز – بمل – نصف بمل درجات دیگری را می توانیم ایجاد کنیم که هر کدام از این درجات می تواند مورد استفاده برای ایجاد یک مقام قرار گیرند.
هر مقامی را از جای خود باید شروع کرد مثل مقام سه گاه که از درجه Mi شروع می شود،(مثال موجود در شکل) به درجه ای که مقام از آن شروع می شود درجه استقرار یا درجه ارتکاز یا رکوز و در موسیقی علمی به آن درجه تونیک گفته می شود و به فاصله جواب آن نیز که قبلا گفته شده، اکتاو گویند وهمچنین به درجه پنجم آن مقام نیز غماز یا در موسیقی علمی دومینانت Dominant گفته می شود.
این 3 درجه در موسیقی علمی بسیار حائز اهمیت می باشند
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
https://eitaa.com/alhanqurani
هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
👈مثال از جنس اول و جنس دوم
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
https://eitaa.com/alhanqurani
هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
❇️جلسه دهم❇️
👈مفهوم انتقال , تصویر و قفله
می دانیم که در موسیقی 2 نوع انتقال وجود دارد :
1 – انتقال از نغمه ای به نغمه دیگر : مثلا مقامی را داریم اجراء می کنیم، از این مقام منتقل می شویم به مقامی دیگر. مثل انتقال از مقام بیات به مقام صبا که در تلاوت قاریان مصری به وفور دیده می شود یا از مقام حجاز به مقام سه گاه و …
2 – انتقال مقام از درجه ای به درجه دیگر:مثلا باید مقام عجم را از درجه Si خواند ولی ارتفاع صدای ما در حدی نیست که درجه Si را اجراء کنیم، به جای اینکه مقام عجم را از درجه Si بخوانیم، به درجه Mi منتقل شده و مقام عجم را از این درجه اجراء می کنیم. در واقع جای استقرار یا ارتکاز مقام را تغییر می دهیم. این در واقع تعریف همان تصویر است که دیگر در موسیقی به آن انتقال نمی گویند، بلکه به معنای انتقال درجه می باشد. به عنوان مثال عده ای مقام چهارگاه و مقام عجم را یکی می دانند،
به دلیل اینکه جنس اول هر دو مقام درجات یکسانی دارند. به عبارتی بسیاری مقام چهارگاه را تصویر مقام عجم می دانند و به آن مصور المقام می گویند.(مصور مقام عجم). البته بعدا گفته خواهد شد که مقام چهارگاه مقام فرعی است از مقام عجم، که یک تفاوتی در درجاتش با مقام عجم دارد.
پس مفهوم تصویر به این معنا است که درجه طبیعی یک مقام را به درجات پائین تر یا بالاتر تغییر بدهیم.
نکته : در تلاوت قرآن که معمولا با مقام بیات شروع می شود هیچ کدام از قراء مصری از درجه اصلی آن مقام شروع نمی کنند. در واقع تصویر مقامات در تلاوت قرآن انجام میگیرد، مگر اینکه قاری صدای بم خیلی قوی داشته باشد تا بتواند درجات را در جای صحیح خودش اجراء کند.
معمولا همیشه 1 یا 2 درجه بالاتر از درجه اصلی، مقامات اجراء می شوند.
بنابراین مجموع نغماتی که در تلاوت قرآن استفاده می شود، اینها تصویر مقامات اصلی هستند. مثل اینکه ما برای شخصی مقامی را زمزمه می کنیم و در واقع آن مقام در درجه صوتی بالایی اجراء می شود.
مفهوم قفله(به فتح قاف و سکون فاء) که جمع آن را قفلات(به فتح قاف و فاء) می گویند : به قسمت پایانی یک لحن که زیبائی خاصی به لحن می بخشد و اعلام می کند که این لحن تمام شد،قفله گویند. قفلات در موسیقی مقامی عرب از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند و در سبک های مختلف نیز این قفلات متفاوت شنیده می شوند.
بنابراین اگر کسی قفلات را رعایت نکرد، یعنی حالت پایانی نغمات را اجراء نکند،
در حالت انتظار ملودی را باقی گذاشته است و شنونده متوجه پایان یافتن این لحن نخواهد شد
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
https://eitaa.com/alhanqurani
هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
❇️جلسه یازدهم❇️
👈انواع مقامات
همانطوری که قبلا گفته شد در بین درجات یک گام موسیقائی، 4 درجه اول را دانگ اول(جنس اول) گویند که مهمترین قسمت ساختمان یک مقام، همین 4 نت اول(4درجه اول) می باشد که به عنوان جنس اول(جنس اصلی) معروف است.
بر اساس تفاوت هایی که در اجناس مقام های مختلف وجود دارد به طور کلی می توان گفت که 3 نوع مقام وجود دارد :
1 – مقام اصلی
2 – مقام فرعی
3 – مقام مرکب
اگر بخواهیم اصطلاح اصلی و صحیح تری را نسبت به هر کدام از انواع مقامات به کار ببریم، بهتر است به جای مقام اصلی همان کلمه مقام و به جای مقام فرعی از اصطلاح نغمه استفاده کنیم. در واقع مقام های فرعی، نغماتی هستند که در دل یک مقام اصلی اجراء می شوند. مثل بیات حسینی که نغمه فرعی است که در مقام اصلی بیات اجراء می شود و بعد از آن نیز مقام های مرکب هستند که در واقع ترکیبی از 2 جنس مختلف می باشند. مثل ترکیب جنس حجاز+جنس سیکا = نغمه هزام(خزام) (به ضم هاء و خاء) که در جای خود در بحث مقامات فرعی خواهیم گفت که از اجناس مختلفی که در یک مقام یا مقامات مختلف وجود دارد، چه ترکیباتی به وجود می آید.
مقام های اصلی مثل رنگ ها می مانند مثلا اگر رنگ های قرمز – زرد – آبی – سفید را رنگ های اصلی در نظر بگیریم. اگر رنگ قرمز را با رنگ زرد مخلوط کنیم، رنگ نارنجی بدست می آید. بنابراین رنگ نارنجی، رنگ فرعی به حساب می آید. یا فرض کنید رنگ زرد را با رنگ آبی مخلوط کنیم، رنگ سبز و مثلا رنگ سفید را با رنگ قرمز مخلوط کنیم، رنگ صورتی به وجود می آید. مقامات نیز مانند رنگ های اصلی هستند که با تلفیق همدیگر، مقامات مرکب به وجود می آیند. یعنی می شود مقام های جدیدی تولید کرد. در موسیقی تلاوت و در استفاده از مقامات عربی ما شاهد هستیم که بسیاری از وقت ها، رنگ های اصلی(مقامات اصلی) که در این 4 صدای اول شکل می گیرند وقتی با هم ترکیب شوند، یک جنس جدیدی را به وجود می آورند که در 4 نت دوم شکل می گیرد و بدین ترتیب مقام فرعی جدیدی تشکیل می شود.
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
https://eitaa.com/alhanqurani
هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
❇️جلسه چهاردهم ❇️
👈آموزش مقامات اصلی
🔷مقام کرد
هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
❇️جلسه پانزدهم ❇️
👈آموزش مقامات اصلی
🔷مقام رست
هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
❇️جلسه شانزدهم ❇️
👈آموزش مقامات اصلی
🔷مقام نهاوند
https://eitaa.com/alhanqurani
هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
❇️جلسه هفدهم ❇️
👈آموزش مقامات اصلی
🔷مقام حجاز
https://eitaa.com/alhanqurani
هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
❇️جلسه هجدهم ❇️
👈آموزش مقامات اصلی
🔷مقام صبا
https://eitaa.com/alhanqurani
هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
❇️جلسه نوزدهم ❇️
👈آموزش مقامات اصلی
🔷مقام سه گاه
https://eitaa.com/alhanqurani
هدایت شده از الحان و نغمات قرآنی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#آموزش_مبحث_لحن_استاد_شاه_میوه_اصفهانی
❇️جلسه بیستم ❇️
👈آموزش مقامات اصلی
🔷مقام عجم
https://eitaa.com/alhanqurani