🚨نقش اعتدال در شکوفایی تمدنی اعتدال گرایی نقش بسیار مهم و اساسی در تمدن سازی و شکوفایی تمدنی دارد. آیات ۴۶ تا ۴۹ و نیز ۵۵ و ۵۶ و ۱۰۰ و ۱۰۱ سوره یوسف هنگامی که به علل شکوفایی تمدنی در دوران حضرت یوسف(ع) می پردازد تبیین می کنند که چگونه نظامی که حضرت یوسف(ع) بر پایه عدالت و اعتدال بنیاد گذاشته، توانسته است تمدن بزرگ و شکوفا پدید آورد.مدیریت بهینه و درست آب در همه بخش ها از حفظ و نگهداشت تا مصرف درست و معتدل آن بود که شکوفایی تمدنی سبا را سبب می شود. (سبا آیات ۱۵ و ۱۶) اگر به نشانه های تمدنی از نظر قرآن چون ارتباطات فرهنگی (کهف آیه ۹۳)، برج سازی (سبا آیات ۱۲ و ۱۳ و غافر آیه ۳۶ و قصص آیه ۳۸)، توسعه کشاورزی (یوسف آیات ۴۶ و ۴۹ و روم آیه ۹ و دخان آیات ۲۵ و ۲۶)، حکومت و دولت (یوسف آیه ۴۳ و نمل آیه ۲۲ و ۲۳ و آیات دیگر)، سدسازی و مدیریت آب (سبا آیات ۱۵ و ۱۶ و کهف آیات ۸۳ و ۸۴ و ۹۴ تا ۹۶) صنعت و ذوب فلزات (همان)، عمران آبادانی در ساختمان سازی (اعراف آیات ۷۳ و ۷۴ و آیات دیگر) هنرهای معماری و آبگینه سازی، تندیس سازی و مانند آن (نمل آیه ۴۴ و سبا آیات ۱۲ و ۱۳) توجه شود به خوبی می توان دریافت که همه این فناوری ها و نشانه های تمدنی، ریشه در گرایش اعتدالی جامعه به ویژه مدیریت صحیح منابع و مصرف بهینه و درست آن دارد 24)

خداوند هنگامی که به علل فروپاشی تمدنی می پردازد نشان می دهد که چگونه انحراف از اعتدال و عدالت موجب شده تا تمدن های بزرگ از هم فروپاشد. آیات ۱۵ و ۱۷ سوره سبا تبیین می کند که چگونه کفران نعمت در اثر ناسپاسی و عدم مصرف درست نعمت در مسیر تعالی و کمال، موجب شد تا قوم سبا از مقام شوکت و عزت سقوط کنند و تمدن آنان از درون فرو پاشد.طغیان گری که به عنوان یکی از علل و عوامل انحطاط و فروپاشی تمدنی در آیات ۶ تا ۱۳ سوره فجر بیان می شود، در حقیقت بیانگر داستان نادیده گرفتن اعتدال و میانه روی در زندگی این تمدن هاست. چنان که رفتار خشونت آمیز و به دور از اعتدال زمامداران و دولتمردان در آیات ۱۲۳ و ۱۲۸ تا ۱۳۹ سوره شعراء به عنوان عاملی دیگر در فروپاشی تمدنی معرفی می شود تا دولتمردان بدانند که هرگونه خروج از اعتدال و گرایش به خشونت، می تواند چه عواقب بدی برای خود ایشان و بلکه تمدنشان داشته باشد. بسیاری از تمدن ها که در اوج شکوفایی و رونق اقتصادی و تمدنی بودند به سبب گرایش به ظلم و دوری از عدالت و اعتدال از درون فروپاشیدند که آیات ۱۱ تا ۱۳ سوره انبیاء و نیز ۴۵ سوره حج و ۴۵ تا ۵۲ سوره نمل و ۹ روم به نمونه هایی از این تمدن ها اشاره می کند. بی گمان افساد به معنای دوری از عدالت و اعتدال (اعراف آیات ۷۴ و ۷۸ و نمل آیات ۴۸ تا ۵۲ و فجر آیات ۷ تا ۱۳) و اطاعت و پیروی مردم جامعه از مفسدان (شعراء آیات ۱۴۱ تا ۱۵۸) در کنار اسراف و اشرافیت خوشگذران و بی درد و پیروی جامعه از آنان که خود نمونه های بارز خروج از اعتدال و عدالت است، از مهم ترین علل و عوامل فروپاشی تمدنی است که خداوند به دوری از آن فرمان می دهد و از مردم می خواهد تا به جای این روش از شیوه درست مصرف و رفتار در حوزه های مختلف از جمله اقتصادی بهره گیرند. 25)

🚨نقش اعتدال مصرفی در حفظ نعمت بی گمان بسیاری از انسانها تجربه تلخی نسبت به از دست دادن نعمتی دارند. انسان تا زمانی که در عافیت و بهره مندی از نعمت هاست همانند ماهی در آب، قدر و قیمت آن را نمی داند و زمانی به ارزش آن پی می برد که آن را از دست داده و همانند ماهی در خشکی، بالا و پایین بپرد و جانش به لب برسد.قرآن توضیح می دهد که علت اصلی بسیاری از فقدان ها و از دست دادن نعمت ها، رفتارهای بیرون از اعتدال انسان هاست. به این معنا که انسان به سبب مصرف بی رویه و نادرست که در حقیقت نوعی کفران نعمت و ناسپاسی نسبت به آن است، موجب می شود که نعمتی از وی سلب شود. بنابراین برای حفظ نعمت می بایست راه اعتدال و میانه روی را در پیش گرفت و از مصرف افراطی و بی رویه نعمت خودداری کرد؛ زیرا از نظر قرآن هرگونه افراط و مصرف بی رویه، مصداق تعدی و ظلم و خروج از اعتدال و عدالت است که خشم خداوند را به دنبال دارد 26)

(مائده آیه ۸۷)علامه طباطبایی در ذیل آیه ۸۷ سوره مائده توضیح می دهد که خداوند از مردم می خواهد تا از نعمت های الهی و طیب بهره گیرند و به درستی از آن استفاده کنند ولی نه به گونه ای که از حد و اندازه بگذرد.با انباشت ثروت و سرمایه از طریق درست مصرف کردن است که زمینه برای اجرای طرح ها و برنامه های بزرگ فراهم می آید و جامعه می تواند به سدسازی و راه سازی و دیگر نشانه های تمدنی روی آورده و آن را به اجرا درآورد و تمدنی بزرگ را پی نهد.خداوند از انسانها می خواهد که در مصرف اموال و امکانات در زندگی شخصی خود اعتدال و میانه روی را مراعات کنند (اسراء آیه ۲۹) زیرا با مصرف درست اموال و امکانات در زندگی شخصی است که مجموعه زاید بر نیاز از اموال در نزد هر کسی گرد می آید و از مجموعه این اندک ها ثروتی پدید می آید که می توان با آن، طرح ها و برنامه های بزرگ تمدنی را به اجرا درآورد و بر شکوفایی اقتصادی افزود و آسایش و آرامش را برای خود و گروه بزرگی از انسان ها فراهم آورد 27)

🚨اعتدال و میانه روی در آموزه های قرآن بی گمان زیادروی و کوتاهی که از آن به افراط و تفریط یاد می کنند از نظر بیشتری مردم امری ناپسند و زشت است. از این رو همواره به دیگران سفارش می شود که از زیاد روی و کوتاهی کردن در هر کاری پرهیز شود. به نظر می رسد که این سفارش حکم عقلانی باشد. از این رو در ادبیات فارسی از آن به اعتدال یاد می شود که بر گرفته از عدل است.به نظر ایشان کسی که به عدالت است به دو سوی افراط و تفریط گرایش ندارد؛ زیرا عدل به معنای قرار دادن هر چیزی در جای خود است ، چنان که به کارگیری هر چیزی برای کار خاص خود می تواند به مفهوم عدل نزدیک باشد. کسی که رویه اعتدال نداشته باشد رفتاری صالح نداشته و گرایش به فساد دارد؛ از این رو پس از هر کار غیر معتدلی سخن از فساد در کار می شود و خواسته عمومی اصلاح کار و به اعتدال رساندن آن است. از این رو می توان یک نوع رابطه منطقی میان اعتدال و اصلاح یافت. به این معنا که هر کار معتدلی صالح و درست است و هر کاری غیر معتدلی فاسد می باشد و نیازمند آن است که اصلاح شود. اصلاحات به معنای بازسازی کاری است که به جهت فقدان اعتدال به فساد گراییده است.در قرآن برای بیان مفهوم اعتدال از واژه قصد استفاده شده است. البته واژگانی چون وسط و سواء و حنیف نیز به این معنا به کار رفته است؛ ولی بیشترین کاربرد در مفهوم و اصطلاح پیش گفته را می توان در واژه قصد و اقتصاد یافت. از این روست که در روایات اسلامی به پیروی از قرآن از واژه قصد برای بیان اصطلاح اعتدال استفاده شده است.( نک نهج البلاغه خطبه های ۹۴ و ۱۰۳ و ۱۹۵ و ۲۲۲ و نیز نامه های ۲۱ و ۳۱ و حکمت ۱۴۰) در آموزه های قرآن اقتصاد و اعتدال در هر امری پسنده شمرده شده و بسیاری از آموزه های دستوری قرآن برای ایجاد اعتدال در قوای انسانی و مهار و کنترل و هدایت آن به سوی اعتدال وارد شده است. در ارزش و اعتبار اعتدال و میانه روی همین بس که راه راست در قرآن به عنوان راه میانه از آن یاد شده است و در سوره قصص آیه ۲۲ از زبان حضرت موسی (ع) این آرزو بیان می شود که راه میانه راه درست هدایتی است و از این رو می فرماید: قال عسی ربی ان یهدینی سواء السبیل ؛ حضرت موسی گفت شاید پروردگارم مرا به راه میانه و اعتدال راهنمایی و هدایت کند. 28)

حتی حضرت ابراهیم دین خویش را دین اعتدال و میانه بر می شمارد و از آن به حنیف یاد می کند تا بفهماند که میانه روی تا چه اندازه اصالت داشته و مهم می باشد. ⤵️ خداوند در بیان ویژگی های دین ابراهیمی که از اصالت خاصی برخوردار می باشد می فرماید: ما کان ابراهیم یهودیا و لا نصرانیا و لکن کان حنیفا مسلما و ما کان من المشرکین؛ ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی بلکه او بر دین معتدل اسلام بود و از مشرکان نیز نبود.(آل عمران آیه ۶۷)می دانیم که دو شریعت کنونی یهودی و مسیحی در دو سوی افراط و تفریط قرار گرفته اند؛ یکی در اوج ظاهرگرایی است و آن دیگری در اوج باطن گرایی ؛ یکی به دنیا و قوانین بسیار پای بند است و قوانین سخت و بلکه تشدیدی بسیاری دارد و آن دیگری در بعد قوانین بسیار نرم و آرام به گونه ای که گویی قوانین ندارد. یکی کاملا زمینی است و آن دیگری کاملا اخروی و آسمانی. از این رو بیان می شود که دین ابراهیم دین وسط و میانه ای بوده که از افراط و تفریط به دور بوده است . به هر حال دین اسلام که همان دین ابراهیمی است نیز در تعبیر قرآنی از این اعتدال بهره برده است و آموزه های آن به دور از هر گونه افراط و تفریطی است. 29)

البته در بینش قرآنی آموزه های تورات و انجیل نیز از چنین خصلت و خصیصه ای برخوردار بوده اند ؛ زیرا چنان که گفته شد اعتدال شاید اصل عقلایی و امضا و تایید شده شریعت باشد و هر انسانی به طور طبیعی به اعتدال و میانه روی گرایش دارد مگر آن که عوامل بیرونی موجب دگرگون در گرایش درونی وی شده و وی را از اعتدال بیرون برد. بنابراین آموزه های کتب آسمانی که بر پایه فطرت سالم است نیز از اعتدال و میانه روی بهره مند می باشد. از این رو می توان گفت که آموزه های توراتی و انجیلی نیز از وصف اعتدال برخوردار بوده اند ولی به جهاتی از این وضعیت بیرون رفته و دگرگونه گشته اند. خداوند در آیه ۶۶ سوره مائده با توجه به اصل فطرت و نزول کتب بر پایه آن بیان می دارد که آموزه های آن دو کتاب آسمانی نیز به دور از افراط و تفریط بوده است و به کسانی که به کتب بی تحریف و تصحیف عمل می کنند می توان امت مقتصد و میانه روی یاد کرد. امت اسلام امتی میانه و معتدل است. این اعتدال و میانه روی را می توان در بینش ، نگرش و گرایش امت دید. قوانین آن بر پایه اعتدال است و اخلاق و احکام و آداب و دیگر امور زندگی بر اعتدال بنیاد نهاده شده است. از این رو خداوند از امت اسلام به امت وسط و میانه یاد می کند.(بقره آیه ۱۴۳) و آنان را بهترین امتی می داند که در روی زمین ایجاد شده اند. امتی که اصل اساس آن اعتدال و میانه روی در همه چیز و همه کار است و از این رو امت شاهد و نمونه و سر مشق می باشند.( آل عمران آیه ۱۱۰) با توجه به گزارش های قرآن و آموزه های دستوری قرآن می توان دریافت که امت اسلام به معنای امت قرآنی و جامعه برتر در حوزه عقیده ورفتار امتی معتدل و میانه ای هستند. از این رو ، نه اهل تنزیه محض هستند و نه تشبیه محض . نه اهل زیادروی در امور اقتصادی و سیاسی هستند و نه اهل کوتاهی کردن در این مسایل. در رفتار و گفتار و اقتصاد و خوراک خود اعتدال و میانه روی را مراعات می کنند و در اعمال عبادی نیز راه افراط و تفریط را نمی پیمایند. در انفاق و بخشش در راه خدا میانه روی را اصل قرار می دهند. نه چنان می دهند که خود وابمانند و نه آن چنان مشت فرو بندند که گرد بخل بر ایشان نشیند. نه اهل اسراف هستند و نه اهل خساست 30)

همواره از خدا می خواهند که ایشان را از اسراف و زیاده روی در هر کاری حفظ کند و نگه دارد.(آل عمران آیه ۱۴۷) ؛ زیرا اسراف ( کهف آیه ۲۸ ) و افراط ( مائده آیه ۳۲) را عامل تباهی و فساد و علو و طغیان می دانند.( یونس آیه ۸۳ و دخان آیه ۳۱) از این روست که جز میانه روی ازخدا نمی خواهند. اعتدال در راه رفتن و میانه روی در سخن گفتن و پرهیز و دوری از فریاد زدن ( لقمان آیه ۱۹) گام های استوار و نرم برداشتن و مانند آن از اموری است که بیانگر اعتدال ایشان در رفتار و گفتار است. حتی آنان در عبادت راه میانه می پیمایند و بر خود سخت نمی گیرند و خود را به رنج نمی افکنند. ( طه آیه ۱ تا ۳) امام صادق و امام باقر علیمها السلام و الصلاه در باره این آیه می فرمایند که خداوند به جهت به رنج افتادن پیامبر (ص) در نماز گزاری از او خواسته که چنین نکند و راه اعتدال را در عبادت در پیش گیرد.(تفسیر قمی ج ۲ ص ۵۷ و نیز المیزان ج ۱۴ ص ۱۲۵)به هر حال در آموزه های قرآن اعتدال و میانه روی یک اصل اساسی و ارزشی است و هر گونه افراط و تفریطی در هر کاری نکوهیده و ناپسند است. این مطلب را از واژه امر که به معنا و مفهوم هر کاری است می توان از آیه ۱۴۷ سوره آل عمران به دست آورد 📚منابع : منبع : شمیم یاس - اردیبهشت ۱۳۸۳، شماره ۱۴ و سایت معارف قران 🔻🔻📚پی نوشت ها: ۱ . «المومن سیرته القصد، و سنته الرشد» ، میزان الحکمه، ج ۱۰، ص ۴۸۹ .۲ . «من اقتصد اغناه الله » ، همان .۳ . «و نحن امة الوسط » ، سیره نبوی، ج ۱، ص ۱۷۴ .۴ . بقره/۱۴۳ .۵ . نهج البلاغه، کلمات قصار، ۶۷ .۶ . کنز العمال، ج ۳، ص ۲۸ .۷ . سیره نبوی، ج ۱، ص ۱۷۲ و ۱۷۱; نهج البلاغه، حکمت ۷۰ .۸ . بحارالانوار، ج ۷۱، ص ۲۱۲، ح ۳ .۹ . لقمان/۱۹ .۱۰ . فرقان/۶۳ .۱۱ . الرحمن/۴ - ۱ .۱۲ . غررالحکم، ج ۲، ص ۱۵۹ .۱۳ . نهج البلاغه، حکمت ۳۴۹ .۱۴ . نظامی گنجوی، لیلی و مجنون، در نصیحت فرزند .۱۵ . بحارالانوار، ج ۵۹، ص ۳۱۰; ر . ک: رساله ذهبیه حضرت رضا (ع) .۱۶ . اعراف/۳۱ .۱۷ . بحارالانوار، ج ۱۴ قدیم .۱۸ . نامه زندگی، ص ۴۱  @ala_allah

📹مگه ما امام زمان نداریم خدا نداریم چرا مشکلات برامون پیش میاد زود قضاوت نکنیم استاد قرائتی مفسر قرآن توضیح می‌دهد #پیشنهاد_دانلود 👌👌👌👌👌 👆👆👆👆👆👆👆👆 👌👌👌👌👌👌👌👌 ✅✅✅✅✅✅✅✅ @ala_allah

#علم_یا_دین خاستگاه اصلی مسئله تعارض یا عدم تعارض علم و دین فلسفه غرب بوده و از آن طریق وارد فضای فرهنگی اسلام شده است. مسئله رابطه علم و دین در غرب به پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد. حدود شش قرن قبل از میلاد مسیح میان مذهب المبی و فلسفه ایونیایی اختلاف پیش آمد. [۱] 1)

💠قبل از میلاد اوایل قرن ششم قبل از میلاد فیثاغوریان برای نخستین بار میان علم و دین پیوند دادند. [۲]  با ظهور مسیحیت و پیدایش بطلمیوس نظریه زمین مرکزی طرح و تا پانزده قرن بر محافل علمی اروپا داشت. [۳]  طی این قرون علوم تجربی رو به افول نهاد. راسل فاصله میان قرن ششم تا قرن یازدهم را دوران ظلمت نامیده است. ویژگی این قرون متوقف شدن راه و روش اندیشه و تفکر علمی بود. در این دوران یا به هیچ‌گونه بحث و معرفتی اعتنا نمی‌شد یا اینکه تنها مسایل و موضوعات مربوط به مسیحیت مورد توجه بود. [۴ 2)