جمله فعلیه و اسمیه 🔰اختلافی طولانی در اینکه اصل جمله اسمیه است یا فعلیه یا هر دو اصل می باشند،وجود داشته‌ و هر فرضی هم دارای قائلی بوده است‌. ✅اما اکثر علما قائل بوده اند که اصل جمله فعلیه است است؛زیرا: 💠فعلیه از آنجا که با فعل آغاز شده است،دلالت بر حدوث یعنی وجود بعد از عدم دارد. ...در حالی که جمله اسمیه دلالت بر ثبوت و دوام می کند. 🔰و از آنجا که یک شیء تا به وجود نیاید دوام نمی پذیرد،پس دوام فرع حدوث است. 💠بنا براین جمله اسمیه معدوله از فعلیه است برای دلالت بر ثبوت و دوام. ✍عن بعض المعاصرین. @alnokat

در تعریف حرف به اینکه: آنچه که دلالت می کند بر معنایی در غیر خود. 🔰در ذهن بعضی از مبتدئین این مطلب سرایت می کند که: 💠معنای حرف در خلال ترکیب و ضمیمه و متعلَّق،محقق می شود،به گونه ای که اگر این ها نباشند،حرف دارای معنایی نیست که واضع برای او وضع کرده باشد. 💠این تصور صحیح نیست؛زیرا حرف یکی از اقسام کلمه است و کلمه چیست؟کلمه لفظی است که وضع شده است برای معنایی مفرد.پس حرف هم که یکی از اقسام کلمه است موضوع برای معنایی است. 💠اما مراد از تعریف چیست؟ ✅مراد از دلالت بر معنایی در غیر این است که:انکشاف این معنا در ذهن سامع و تبین آن،متوقف بر غیر است،که عبارت است از ترکیب و متعلَّق. @alnokat

🔰صحیحة زرارة و محمد بن مسلم عن احدهما علیهما السلام قال قلت له رجل دخل فی الصلاة و هو متیمم فصلی رکعة ثم احدث فاصاب الماء قال یخرج و یتوضأ ثم یبنی علی ما مضی من صلاته التی صلی بالتیمم. 💠در این روایت صحیح السند،حکمی خلاف مشهور وجود دارد که عبارت است از اینکه: اگر از شخص متیمم حدث مبطل وضو سر زند نماز او باطل نیست! بلکه تجدید وضو کند و نماز را ادامه دهد. درحالی ک فتوای مشهور بر بطلان نماز است. 💠فقهاء با توجه به متن روایت و نکته های ادبی مطالبی ذیل روایت فرموده اند که به بررسی و نقد آن ها پرداخته می شود. @alnokat

آیت الله سیستانی فرموده اند: در این روایت عطف سبب به مسبب شده است یعنی: 💠شخص متیمم آب پیدا کرده و این وجدان آب سبب شده که محدث شود یعنی فاقد طهارت! زیرا متیمم بوده، پس باید وضو بگیرد نه اینکه در بین نماز محدث به حدث اصغر شده و نماز باطل نشده است. عطف سبب به مسبب مانند: و نادی نوح ربه فقال... که نداء مسبب از قال است و این در کلام عرب معهود است. نقد آیت الله شهیدی در پست بعدی می آید. @alnokat

💠نقد استاد شهیدی بر آیت الله سیستانی 🔰 پاسخ آیت الله سیستانی غیر عرفی است،زیرا اینگونه عطف و تفصیل در جایی است که مرکبی وجود دارد که عنوان مرکب منطبق بر یک شیء است،ابتدا عنوان مرکب گفته می شود بعد تفصیلش ذکر می شود. مثل آیه: ابتدا نادی نوح ربَّه بعد تفصیل آن:فقال... یا مثل: توضأ فغسل یده و وجهه سخنرانی کرد پس گفت فلان... ✅اما در روایت: احدث فاصاب ماءا 💠در اینجا احداث هم اگر بعد از وجدان ماء صدق کند عنوان منطبق بر احداث ماء نیست که وجدان ماء تفصیل آن باشد بلکه احداث حکم وجدان ماء است،یعنی حکم شرعی وجدان آب محدث بودن مکلف است! پس در روایت چنین عطفی نداریم. @alnokat

کلام مرحوم فیض در رابطه با متن روایت مذکور 💠مرحوم فیض فرموده اند: 💠در این روایت مراد از احدث، حدث اصغر که برخی از فقهاء فرموده اند نیست،بلکه مراد از احدث نزول باران است؛زیرا : اولا شایع است که احدث در کلام عرب به معنای نزول مطر باشد. ثانیا چه ارتباط و تفریعی بین احداث و اصابه ماء وحود دارد؟ 🔰فاء برای معنای تفریع است اگر احدث به معنای باران باشد معنا مستقیم است: باران نازل شد متفرع بر آن،مکلف مواجه با آب شد. 💠اما تفریع اصابه ماء بر محدث شدن مکلف به حدث اصغر بی معنا است.(شخص محدث شد متفرع بر آن به آب مواجه شد.) ✅بنابر این روایت به هیچ وجه دلالت ندارد حدث اصغر موجب بطلان نماز نیست و مراد از حدث صرفا باران است‌. نقد آیت الله شهیدی بر کلام مرحوم فیض در پست بعدی. @alnokat

اشکال استاد شهیدی بر کلام مرحوم فیض 💠مرحوم فیض فرمودند چون تفریع اصابه ماء، بر حدث اصغر عرفی نیست پس احدث به معنای باران است. 🔰این کلام صحیح نیست؛زیرا این فاء برای ترتب زمانی است،فاء که همیشه برای تفریع نیست،تا گفته شود اگر تفریع بی معنا بود پس معنایی دیگر از کلام مراد است... غسل وجهه فغسل یدیه 💠اینجا که غسل دو دست متفرع بر غسل وجه نیست باید معنا تغییر کند؟خیر فاء برای ترتب زمانیست... @alnokat

نظام عامل در نحو 💠حرکت اعرابی مانند ضمه دلالت بر معنایی دارد مانند فاعلیت. که این دلالت، دلالت وضعیه لفظیه است،مانند دلالت انسان بر معنای آن. 💠اما دلالت حرکت بر وجود یک عامل از سنخ دلالت لفظیه عقلیه است،مانند دلالت لفظ بر وجود لافظ. 💠به همین علت است که نحوی ها حکم کرده اند به وجود رافع برای مبتدا و فعل مضارع ؛ زیرا رفع استلزام و اقتضاء دارد وجود یک رافع را و با فقد رافع لفظی، حکم کرده اند به رافع معنوی. 🔰پس در قام ریدٌ ضمه دلالت دارد بر فاعلیت زید،به دلالت وضعیه لفظیه و دلالت دارد بر وجود عامل با دلالت لفظیه عقلیه ؛زیرا وجود حدث بدون محدث محال است وفرقی ندارد عامل ظاهر باشد یا مضمر،ملفوظ باشد یا مقدر،مذکور باشد یا محذوف. ✅در نتیجه میتوان گفت نظریه عامل در نحو،بر پایه دال و مدلول و ارتباط دال به علت آن و استلزام معلول برای علت تاسیس شده است؛زیرا مثلا دلالت ضمه برا فاعل و وجود عامل، بر واقع امر لغوی بنا نشده است، بلکه از ملاحضات و تاملات در طبیعت علاقه بین این عناصر موثر و متاثر شکل گرفته است. ✍عن بعض المعاصرین @alnokat

بیانات رهبر انقلاب درباره اهمیت کتاب و ترویج کتابخوانی - ایبنا https://www.ibna.ir/news/523843/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%87%D9%85%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AC-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C

تفاوت متعلَّق المتعلق با موضوع حکم 💠اگر چیزی متعلق المتعلق باشد، در صورت عدم وجود آن،مکلف باید برای امتثال امر و نهی شارع آن چیز را تهیه و امر و نهی را امتثال کند. مثل «اشرب اللبن» که «اللبن»، در این خطاب متعلق المتعلق است، یعنی اگر عبد دوغ نیز نداشته باشد باید برای درمان بیماری خود دوغ تهیه کند ودوغ بخورد. 💠و اما اگر موضوع باشد از آنجا که قبل از تحقق موضوع، حکم هم موجود نیست،لذا لازم نیست مکلف آن را موجود کند تا امر و نهی مولی را امتثال کند. 💠مثلا«مریض» در «عالج المریض» و «عالم» در «اکرم العالم» موضوع حکم است، یعنی «اذا وجد المریض فعالجه» «اذا وجد العالم فاکرمه» و برای امتثال امر به اکرام عالم، لازم نیست مکلف کسی را عالم کند تا بعد او را اکرام کند. 🔰این مطلب در واجبات روشن است،اما در محرمات تشخیص موضوع از متعلق المتعلق دشوار است. 🎙استاد شهیدی،خارج اصول،جلسه ۴۳. @alnokat

تفاوت اصلی و عمده میان متعلَّق المتعلق با موضوع حکم 💠فعلیت حکم مشروط به موضوع حکم است و تا موضوع نباشد حکم فعلی نمی گردد. مثلا در اکرم العالم 💠تا عالم نباشد،وجوب اکرام فعلیت ندارد؛لذا گفته نمی شود لازم است در نبود عالم کسی را عالم کنی تا امتثال حکم را انجام دهی،زیرا وجوب اکرام در صورت وجدان عالم فعلی می شود. 💠اما حکم متوقف بر وجدان متعلَّق المتعلق نیست، بلکه در صورت فقدان آن برای امتثال حکم،مکلف باید آن را تحصیل کند‌. مثلا وقتی مولا می گوید: اشرب اللبن 💠اگر دوغ نداشته باشی، باید دوغ را تهیه کنی زیرا وجوب اشرب فعلی است و متوقف بر وجدان متعلق المتعلق نیست. 💠اما راه تشخیص و تمییز بین موضوع ومتعلق المتعلق چیست؟ ✅توسط مناسبات حکم و موضوع این امر روشن می شود. 🔰و مرجع در شک چیست؟اصل عدم توقف فعلیت حکم است پس اصل آن است که تحصیل لازم باشد. ✍🏻مومیوند @alnokat

💠 عدم توجه به صحت سند در مباحث لغوی ❖ استاد معظم حاج سیدمحمدجواد شبیری: ● مباحث لغوی متوقف بر صحت سند روایات نیست؛ چرا که بحث لغوی مربوط به استعمال است، و این استعمال هرچند از راوی باشد و از معصوم نقل نشده باشد، همینکه مربوط به قرن اول و یا دوم باشد قابل تمسک است. ● برخی علمای ادبیات بیان کرده‌اند عرب‌هایی که شهرنشین باشند، تا پایان قرن دوم، و اعراب بیابان‌نشین تا پایان قرن چهارم سخنشان در مباحث ادبی قابل استناد است. از این رو استشهاد به بعضی روایات در مباحث ادبی دال بر صحت سند آن نیست. 🔺درس خارج فقه؛ یکشنبه ۱۵ مهر ۱۴۰۳ مدرس فقهی @alnokat