🔺عمق استراتژیک(عمق راهبردی) چیست؟
📝به زبان ساده: اینکه یک کشور و ملت برای تقویت خود، افزایش قدرت چانه زنی ... و دستیابی به اهدافش و نیز دفع خطرات از خود، تا چه میزان بر روی قدرت مادی، قدرت معنوی، نیروی مردمی و امکانات خود آنهم در چه میزان از وُسعت، میتواند حساب کند.
✅اما توضیح بیشتر و علمی تر تقدیم شما👇
📝عمق استراتژیک یک واژه در ادبیات نظامی است که به طور گسترده به فاصله بین خط مقدم نبرد رزمندگان با مناطق اصلی صنعتی، پایتختها، قلب کشور، و دیگر مراکز اصلی جمعیت و تولید نظامی اطلاق میشود.
📝هرچند عمق استراتژیک واژهای است که در بحث قدرت سخت و نظامی از آن استفاده شده، اما درواقع امروزه معنی این واژه برمیگردد به ذات و ماهیت قدرت.
📝امروزه عمق استراتژیک(عمق راهبردی)، هم درمورد قدرت سخت و هم در مقولهی قدرت نرم تعریف می شود.
📝اگر بخواهیم عمق استراتژیک را معطوف به داخل تعریف کنیم عبارتست از:
ابزارهای سیاسی، جغرافیایی، نیروی انسانی، اعتقادی، نیروهای بالقوه و بالفعل دفاعی یک ملت و یک کشور برای دفاع از خود، عمق استراتژیک آن راتشکیل میدهند.
📝اما در تعریف دیگری از "عمق استراتژیک" باید گفت:
تواناییها و ظرفیتهای یک کشور و دولت برای پیشبرد اهداف و برنامههایش است.
عمق استراتژیک(عمق راهبردی) را باید همان عمق و دایره و حوزه نفوذ یک کشور و ملت دانست که میتواند شامل هر ابزار و توانایی مادی (سخت افزار) و غیرمادی (نرم افزار) مثل ایده، تفکر و باورها و اعتقادات مشترک باشد.
📝وقتی برای یک کشوری(مثل ایران) ملتها عمق استراتژیک باشند، بیش از آن که جنبه مادی ملاک باشد، بُعد معنوی مدنظر است.
📝ضمن این که مسائل و اقدامات مادی نیز متأثر از این لایه معنوی است.
📝البته برخی دولت ها عمق استراتژیک خود را بیشتر با معاهدات۲یاچندجانبه با دولت های دیگر و صرفاً براساس بودجه های کلان نظامی و منافع اقتصادی تعریف میکنند.
📝اما در عمق استراتژیک ملتمحور، ابزار و امکانات و معاهدات هرچند درجای خود مهم هستند ولی محور نیستند،
بلکه تفکر، اعتقادات، درک و باورهای مشترک مردم است که تعیین کننده بوده و قدرت را شکل میدهد ، ضمن اینکه به نسبت قدرت سخت هزینهبر نیست و سبب شکل گیری حوزه نفوذ بسیارمؤثر میشود.
📝این حوزه نفوذ فارغ از تعارفات و توافقهای دیپلماتیک است و بر اساس معاهدات بینالمللی و یا دوجانبه نیست تا بتوان آن را نادیده گرفت و یا نقض کرد.
📝حوزه نفوذ در میان ملتها بر گرفته از اعتقادات و باورهای آنهاست. بر این اساس پایهدارتر، اصالتدار و ریشهای است و از قابلیت ماندگاریِ بالایی نسبت به سایر مؤلفهها برخوردار است، بنابراین تحمیلی نیست و معطوف به انتخاب ملتهاست؛
📝این حوزه نفوذ متقابل است، مثلا همان گونه که سایر ملتها عمق استراتژیک ایران هستند، ملت ایران نیز عمق استراتژیک آنها به شمار میآید، بنابراین در هنگام مشکلات به کمک یکدیگر میشتابند.(بعنوان نمونه جنگ تحمیلی ۸ساله که از کشورهای مختلف نظیر افغانستان، سوریه، یمن، پاکستان، لبنان، عربستان، کویت، بحرین، نیجریه، ترکیه، فرانسه... ازجمله خود عراق که در جبهه برای ایران در برابر ارتش متجاوز عراق جنگیدند؛ تا پاکسازی تروریست ها از عراق و سوریه در سال های اخیر با حضور نیروهای ایرانی و...)
📝در دولت های غربی هم این عمق استراتژیکِ متقابل در قالب پیمان هایی نظیر ناتو و... شکل گرفته است.
📝و یا دولتی مانند آمریکا که عمق استراتژیک خود را(براساس معاهدات مختلف نظامی و یا منافع اقتصادی اش) تقریبا در اقصی نقاط دنیا تعریف کرده است و بارها دیده ایم که نسبت به وقایع مختلف از آمریکای لاتین تا غرب و شرق آسیا(با ده ها هزارکیلومتر فاصله) حساسیت نشان داده و برای دخالت در امور مناطق برای خودش مشروعیت قائل شده است.(چون آنجا را عمق راهبردی خود دانسته است).
#سواد_سیاسی
@amniatemeli