تشکر و ملاحظه‌ای درباره سخنرانی حجت الاسلام احمدحسین شریفی در شب شهادت ثامن الحجج، امام رضا (علیه السلام): ابتدائا لازم است توجه کنیم که به سخنرانی‌های متکی به نصوص دینی و گره‌گشا از نیازهای اخلاقی نیازمندیم. پیشنهاد می‌کنم صوت این جلسه را بشنوید. اما درباره بحث آخر ایشان (امر به معروف و نهی از منکر) ملاحظه‌ای را تقدیم می‌کنم: معنای #معروف و #منکر در ادبیات دینی (خصوصا #قرآن_کریم) عبارت است از کاری که دو ویژگی را با هم داشته باشد: هم با ملاک‌های الهی (یعنی با موازین نفس الامری و ثبوتی)، خوب (معروف) و یا بد (منکر) باشد، و هم عرف جامعه (یا مخاطب خاص) آن را خوب یا بد بداند. بحث در این باره بسیار است، اما اتفاقا یک دلیل بر اینکه در معنای معروف و منکر، همراهیِ شناختیِ مخاطب/مخاطبان (فرد/جامعه) نیز قید است، همان روایت مربوط به یونس بن عبدالرحمن است که ایشان خواندند: «يَا يُونُسُ حَدِّثِ النَّاسَ بِمَا يَعْرِفُونَ، وَ اتْرُكْهُمْ مِمَّا لَا يَعْرِفُونَ، كَأَنَّكَ تُرِيدُ أَنْ تُكَذَّبَ عَلَى اللَّهِ فِي عَرْشِهِ؛ ای یونس، سخنانی را به مردم بگو (یا احادیثی را به مردم بازگو کن) که آن را درمی‌یابند (کنایه از آنکه وقتی بگویی، می‌فهمند که درست و خوب است) و آنها را درباره سخنان یا احادیثی که به وصف خوبی نمی‌شناسند، رها کن و از چنین سخنانی به گونه‌ای دور شو که گویا اگر بگویی به خدا در عرش او دروغ بسته باشی!».1️⃣ مراد از «ما یعرفون» صرف شناخت نیست، بلکه شناخت به وصف خوبی است؛ زیرا در صدر این روایت آمده که قضاوت عده‌ای از اهل بصره (از مخاطبان یونس بن عبدالرحمن) درباره او منفی بوده. معلوم می‌شود آنها معنایی از سخنان یونس می‌فهمیدند که از نظر ایشان نادرست و بد بود؛ نه اینکه چیزی از سخنان او نفهمیده باشند. به بیان دیگر، سخنان یونس برای آنها از #متشابهات بود. بله! مبلغان و حاکمان مدعی دین، به شدت نیازمند این فقره از روایتند که حتی اگر بهترین و خالص‌ترین آموزه‌های دینی را که درّ و گهرند، به مخاطبانی تحویل بدهیم که خوبی آنها را درک نمی‌کنند، مثل آن است که به خدای حکیم در عرش خود دروغ بسته باشیم!!! مسئلۀ عقلائیِ تناسب امر و نهی با عقل نظری و عملی مخاطبان، در قرآن کریم به عبارات واضح و متنوعی بیان شده است و از مهمترین کلیدواژه‌های قرآنی در این بحث، «بینه» و «بینات» است. نکتۀ بعد اینکه فرمایش حجت الاسلام احمدحسین شریفی دربارۀ امام حسین (علیه السلام) نیز تام نیست؛ زیرا: اولا حرکت2️⃣ سید الشهدا (علیه السلام)، منحصر به مسئلۀ امر به معروف و نهی از منکر نیست، ثانیا تطبیق این فریضه الهی به اقدامات امام، محدود به حادثه کربلا نمی‌شود، و ثالثا اتفاقا فعالیت سبط النبی (صلی الله علیه و آله) در مواجهه با حکومت یزید ملعون، در راستای تقابل با منکری به همین معنا است و این ماجرا اصلا خارج از دایرۀ آن مفهوم‌شناسی نیست. توضیح اجمالی: حضرت در برابر دو نوع منکر اساسی ایستادگی کردند: اول: ستم‌های آشکار از طرف حکومت بنی‌امیه بر ضد تودۀ مردم دوم: ظلم آشکار حاکمان (و به طور خاص، یزید) به احکام اللهی که هنوز در میان مسلمین، خوب و لازم شناخته می‌شدند و فرهنگ عمومی (وجدان عمومی جامعه)، آن رفتارها را تقبیح می‌کرد، حتی اگر در عمل، چندان ملتزم نبوده باشند (که البته اینطور هم نبود که برآیند عمومی جامعه، مخالف آن احکام عمل کنند، دست کم علنا). #امر_به_معروف_و_نهی_از_منکر #امام_حسین ع #امام_رضا ع #محکمات_و_متشابهات —— پی نوشت: 1️⃣ رجال الكَشّي (إختيار معرفة الرجال)، ص: 487 دیدن دو روایت زیر هم (در همان رجال کشی) مفید است: 1. يَا يُونُسُ ارْفُقْ بِهِمْ فَإِنَّ كَلَامَكَ يَدِقُّ عَلَيْهِمْ 2. دَارِهِمْ فَإِنَّ عُقُولَهُمْ لَا تَبْلُغُ. 2️⃣ تعبیر #قیام یا نادرست است یا نادقیق؛ زیرا اگر مراد، قیام براندازانۀ مسلحانه بر ضد حکومت یزید باشد، نادرست است، و اگر مراد، قیامی برای تشکیل حکومت در منطقه ای خاص از جهان اسلام (تجزیه‌طلبانه) باشد، دقیق نیست.