✅ پرسش و پاسخ از آیت الله خوشوقت 🔹 جبر و اختیار (44) س: مراد از آیه ی شریفه ی «وَ اعلَموا أنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ» چیست؟ ج: مکان و محل بعضی از کارها قلب است. یکی از آن کارها تصمیم گیری است. انسان در کجا تصمیم می گیرد؟ در چشم یا در گوش؟ مرکز آن، قلب است. گاهی انسان تصمیم می گیرد که کاری بکند، ولی بلافاصله برمی گردد. آیه می خواهد بگوید: «دل و تصمیم دل در اختیار شما نیست؛ اگر بود، برنمی گشتید.» س: گاهی خیالاتی به ذهن ما می آید که مثلاً ما از دیگران بهتریم؛ اما دوست نداریم این خیالات به ذهنمان بیاید. چه کنیم که نیاید؟ آیا باید خودمان را پایین تر از همه بدانیم؟ ج: این که شدنی نیست. باید گناه را ترک کنید؛ ان شاء الله درست می شود. این به خاطر بی تقوایی است. اگر گناه را ترک کردید و تقوا را ادامه دادید، ایمان بالا می رود و ذهن به جای انتقال به این صور و معانی، منتقل به صور و معانی بهتری می شود. س: خطورات و افکاری شیطانی به ذهن ما می آید که بیشتر درباره ی مسائل جنسی است و مقدمه ی گناه است؛ چه باید کرد؟ ج: خطورات دو جور است: گاهی مربوط به جوانی و مربوط به ازدواج است. جوان است و تحت فشار غریزه است. در این صورت واجب است که ازدواج کند. هیچ راهی جز ازدواج ندارد. خدا این غریزه را به جوان داده است که دنبال ازدواج برود. اما اگر خطورات، غیر از مسائل ازدواج است و مسأله ی ازدواج مطرح نیست، راه اصلاح آن، ادامه ی تقواست. ارزش خدا در نظر انسانی که اسیر نفس اماره است، کم است. خدا در ذهن او عظمتی ندارد؛ چون تقوا را مراعات نمی کند. اگر بخواهد خدا در ذهنش عظمت پیدا کند و چیزهای دیگر در جنب عظمت خدا حقیر شوند، یک راه بیشتر وجود ندارد و آن ادامه ی تقواست. ادامه ی تقوا باعث می شود ایمان بالا برود. در نتیجه چیزهای دیگر حقیر می شوند و عظمت برای خدا می ماند. آن وقت همه ی خطورات به طرف آنجا می رود. س: خطورات جوانی نعمت است یا نقمت؟ ج: خطورات جوانی نعمت است؛ برای اینکه خدا می خواهد نسل انسان ها منقرض نشود. اگر بخواهد این کار بشود، باید زن و مرد با هم ازدواج کنند؛ بنابراین نعمت خداست؛ منتهی جای مخصوص دارد. مصرف هر نعمتی، جای مخصوص دارد. باید ازدواج کند و از آن طریق، این فشار را کم کند. 🔸 ادامه دارد ... 📚 آثار بندگی، آیت الله عزیز خوشوقت

✅ به خاطر کدام دلیل سیاسی ـ اجتماعی لازم است قیامتی در کار باشد؟ 🌷 سخن خدا در قرآن: محمد! اوّلاً ما آسمان، زمین و تمام آنچه بین این دو وجود دارد را بدون برنامه و بی‌هدف نیافریده ایم که در نتیجه، هر کس هر طور خواست، حکومت کند و حساب و کتاب و مجازاتی در کار نباشد. پس وای به حال این کافران از آن آتش جهنم. * ثانیاً آیا حاکمانی را که مسلمان شده و به دستورات واجب و حرام ما عمل کرده‌اند، با حاکمان مفسد فی‌الارض که جامعه‌ای را به فساد کشیده‌اند، یکی کنیم؟ یا آیا حاکمان باتقوا را که از مخالفت با دستورات واجب و حرام ما پرهیز کرده‌اند، با حاکمان فاجر و گنهکار یکسان قرار دهیم؟ اگر قیامت و حساب و کتابی در کار نباشد که این ظلم و بی‌عدالتی اتفاق خواهد افتاد. 📖 و ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما باطِلاً ذلِكَ ظَنُّ الَّذينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ لِلَّذينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ * أَمْ نَجْعَلُ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ كَالْمُفْسِدينَ فِي الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقينَ كَالْفُجَّارِ (ص، 27 و 28) آیه شماره 346

✅ بهترین مسلمانان چه کسانی هستند؟ 🌷 پیامبر اکرم (ص): بهترين افرادِ امّت من كسانی هستند ، كه #جوانی خود را در راه اطاعت از دستورات #واجب و #حرام خداوند صرف كرده باشند، و نفس خود را از لذّتهای #حرام دنيوی قطع نمايند و اشتياق به آخرت داشته باشند؛ بدون شک پاداش آنان نزد خداوند، بالاترين مراتبِ بهشت است. 📖 خيرُ اُمَّتىٖ مَن هَدَمَ شَبابَهُ فى طاعَةِ اللهِ وَ فَطَمَ نَفسَهُ عَن لَذّاتِ الدُّنيا وَ تَوَلَّهُ بِالآخِرَةِ، اِنَّ جَزائَهُ عَلَى اللهِ تَعالىٰ اَعلىٰ مَراتِبِ الجَنَّةِ. 📚 مجموعة ورام، ج‏2، ص: 123

✅ بر اساس قرآن، الگوی سیاسی حضرت داوود (ع) در حکومتش چه بود؟ 🌷 سخن خدا در قرآن: ما به داوود چنین دستور داده بودیم: «ای داوود! ما تو را به عنوان جانشین خود در زمین منصوب کرده‌ایم. پس باید بین مردم طبق دستوراتِ به حقِ ما حکومت کنی و نباید تابع خواسته‌های نفس خودت باشی که در آن صورت از انجام دستورات خدا منحرفت می کند. شک نکن کسانی که در حکمرانی‌شان از مسیر انجام دستورات #واجب و #حرام خدا منحرف می شوند، به خاطر اینکه روز قیامت و حساب و کتاب آن را فراموش کرده و بر اساس میل خود حکومت می کنند، در قیامت عذاب سختی نصیبشان می شود.» 📖 يا داوُدُ إِنَّا جَعَلْناكَ خَليفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعِ الْهَوى‏ فَيُضِلَّكَ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذينَ يَضِلُّونَ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذابٌ شَديدٌ بِما نَسُوا يَوْمَ الْحِسابِ (ص، 26) آیه شماره 347

✅ داستان کوتاه (202) 🌷 ارزش علم و عالم دینی مردي خدمت پیامبر گرامی رسید و عرض کرد: یـا رسـول الله! شخصـی از دنیـا رفتـه اسـت و بایـد تشـییع و دفن گردد. مجلس علمی هم هست که اگر در آن شـرکت کنم، از محضر عالم دینی بهره مند می شوم، و فرصت هم نیست که در هر دو شرکت کنم. در هر کدام شركت کنم از دیگري محروم می مانم. شما کدام را دوست داري که من در آن شركت کنم؟ حضـرت فرمود: اگر کسانی هستند که جنازه را تشییع کنند و آن را به خاك بسپارند، در مجلس علم شرکت کن! چون شرکت در مجلس علمی یـک عـالم دینی، از تشییع هزار جنـازه، عیادت هزار بیمار، عبادت هزار شب، هزار روز روزه گرفتن، هزار درهم صـدقه دادن، هزار حـج غیر واجب و هزار جهـاد غیر واجب بهتر است. اینها کجا و حضور در محضـر عالم دینی کجا! مگر نمی دانی کـه اوّلاً مقدمه #اطـاعت و #عبـادت خداونـد، علـم دین اسـت و ثانیاً خیر دنیـا و آخرت نیز بـا علـم به دین به دست می آید و ثالثاً شـر دنیـا و آخرت بـا جهـل به دین حاصل می شود؟ 📚 داستانهای بحارالانوار، ج 7، ص 23

✅ از علی آموز ... (109) 🔹 توشه سفر آخرت چیست؟ 🌷امام علی (ع): توشه سفر انسان مؤمن برای آخرت، #ورع و #تقوا است. ✍️ شرح: #ورع یعنی دوری از #گناه. #تقوا یعنی انجام #واجبات و ترک #حرامها. 📖 زادُ الْمَرْءِ [الْمُؤْمِنِ‏] إِلَى الْآخِرَةِ الْوَرَعُ وَ التُّقَى‏ 📚 تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص: 150

✅ فرشتگان برای چه کسانی دعا می کنند و چه دعایی می کنند؟ 🌷 سخن خدا در قرآن: فرشتگانی که اداره جهان هستی را بر عهده دارند و آنها که در اطراف و اکناف آن هستند، همراه با تعریف و تمجید از خدا او را از تهمت شریک داشتن، مبرّا اعلام می کنند و یکتایی‌اش در فرماندهی عالم را تأیید می کنند و برای کسانی که مسلمان شده و اطاعت انحصاری از خدا را پذیرفته‌اند، استغفار می کنند و از خدا برایشان چنین می خواهند: «مولای ما! رحمت تو و اشراف علمی‌ات به وسعت تمام عالم هستی است. پس کسانی را که از کافری توبه کرده و از دستورات واجب و حرامت تبعیت کرده‌اند، بیامرز و از عذاب جهنّم سوزان حفظشان کن. * مولای ما! همچنین آنها را همراه با هر کدام از پدران، مادران و فرزندانشان که مسلمانند، وارد باغ‌ویلاهای بهشت ابدی کن که به آنها وعده داده‌ای. قطعاً شکست‌ناپذیری که تمام سخنان و کارهایش حکیمانه است، فقط تویی.* و نیز آنها را از مجازاتهای روز قیامت حفظ کن. فقط کسی را که از مجازاتهای آن روز حفظ کنی، واقعاً به او رحم کرده‌ای. ضمن اینکه پیروزی بزرگ فقط همین است.» 📖 الَّذينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذينَ آمَنُوا رَبَّنا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذينَ تابُوا وَ اتَّبَعُوا سَبيلَكَ وَ قِهِمْ عَذابَ الْجَحيمِ * رَبَّنا وَ أَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتي‏ وَعَدْتَهُمْ وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ * وَ قِهِمُ السَّيِّئاتِ وَ مَنْ تَقِ السَّيِّئاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظيمُ (غافر، 7 تا 9) آیه شماره 348

✅ پرسش و پاسخ از آیت الله خوشوقت 🔹 جبر و اختیار (45) س: توکّل یعنی چه؟ ج: یعنی اینکه انسان به خدا اعتماد کند و در کارهایی که خودش عاجز است، بگوید: «من نمی توانم؛ تو می توانی. پس بسم الله!» به او واگذار کند. س: امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: ایمان چهار رکن دارد: «التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ وَ تَفْوِيضُ الْأمْرِ إِلَى اللَّهِ وَ الرِّضَا بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ التَّسْلِيمُ‏ لِأمْرِ اللَّهِ‏» تفاوت توکّل و تفویض چیست؟ ج: توکّل، اعتماد کردن به خدا در انجام امور است؛ اما در تفویض، واگذار می کنم. وقتی من نمی توانم کاری انجام دهم و می گویم: «خدایا! تو درستش کن!» به این تفویض می گویند. بعد اینکه هر چه خدا کرد، من باید راضی باشم و تسلیم هم باشم. این ها جزء مسائل ایمان است. اگر این ها نباشد، ایمان خیلی ضعیف و پایین است. س: فرق تسلیم و رضا چیست؟ ج: تسلیم یعنی من تسلیم خدا هستم و رضا یعنی من راضی هستم به آنچه خدا انجام می دهد. ممکن است خدا کاری کند که من ناراحت شوم؛ مثلاً فرزند انسان بمیرد، باید راضی به قضاء باشد. س: آیا بین تدبیر معیشت و تقدیر معیشت فرقی هست؟ ج: تدبیر و تقدیر، هر دو یکی است. س: آیا جمعش با توکّل همین است که فرمودید؟ ج: بله. تدبیر یعنی این را پشت سر آن گذاشتن. یعنی این کار را اول و آن کار را دوم. این همان تدبیر است. عقل تدبیر می کند و نقشه ی خدا پیاده می شود. س: آیه ی «وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ» یعنی چه؟ ج: وقتی انسان در کارهای خود درمانده می شود، دلش به طرف چه کسی می رود؟ به طرف کسی می رود که فکر می کند می تواند در این مشکل به این متوکّل کمک کند. می خواهد در حل مشکل خود به کسی اعتماد کند. بهترین کسی که می تواند در تمام حالات به ما کمک کند، خداست؛ چون قدرت و علم او فوق همه است. او هم زود می فهمد و هم می تواند حل کند. بنابراین بهتر این است که هر جا گیر کردیم، دست به دامن خدا و اهل بیت شویم؛ ان شاء الله. س: اگر برای رسیدن به هدفی به خداوند متعال توکّل واقعی شود، آیا انسان متوکّل صد درصد به آن هدف می رسد؟ ج: هدف یعنی چه؟ تا توکّل کردی، خدا می گوید: «این کار را نکن و آن کار را بکن.» و تو باید بگویی: «چَشم!» و به دنبال آن بروی. کسی که پول ندارد و زن و بچه اش گرسنه اند، چه کند؟ آیا بنشیند و توکّل کند؟ نه؛ می گوید: «خدایا!» خدا هم می گوید: «گفتم برو قرض کن!» فوراً باید برود قرض کند و نان و پنیر و زندگی را راه بیندازد. این توکّل من است؛ اما اگر شما بخواهی توکّل کنی و به حرف خدا گوش ندهی، نمی شود. حرام است. جایز نیست. س: آیا توکّل بر خدا موجب می شود خیلی از مشکلات انسان به راحتی حل شود؟ ج: بله؛ ان شاء الله به آنجا برسید، آن وقت می فهمید چه خبر است. هنوز که نرسیده ایم. س: مشکلات بعضی از افراد بدون توکّل بر خدا طبق روال عادی زندگی حل می شود؛ چرا چنین است؟ ج: مقداری که اسباب عادی است، حل می شود. اما این جور نیست. مشکلاتی هست که اسباب عادی آن را حل نمی کند. همه ی مشکلات را اسباب عادی حل نمی کند و همه ی مردم هم دارای اسباب عادی نیستند. شاه و درباریان او گرفتار مصیبت و بدبختی شدند و اسباب هم در اختیارشان بود. آیا با اینکه این همه اسباب داشتند، درست شد؟ دیگران این همه اسباب را ندارند، اما اگر اهل توکّل باشند، مشکلات جور دیگری حل می شود نه با اسباب مادی. اسباب مادی که ندارند؛ اما چون راست می گویند که به خدا اعتماد کرده اند، خدا برای جذب بنده هایش به آن ها کمک می کند و مردم می بینند که مشکل آن ها به آسانی حل شد. 🔸 ادامه دارد ... 📚 آثار بندگی، آیت الله عزیز خوشوقت

✅ آیا تقوا فقط در امور فردی است؟ نظر امام خمینی چه بود؟ 🌺 امام خامنه ای: #تقوا در زندگى امام بزرگوارِ ما صرفاً به معناى انجام كارهاى عبادى نبود؛ #تقوا در همه‏ ى امور بود. #تقوا يعنى مراقب درستىِ كار و عمل؛ بخصوص در آنجايى كه به مسائل مهم ارتباط مى‏ يابد. درس و معاشرت و حضور در مركز تحصيلى و حضور در ميان جامعه و خانواده و محيطهاى زندگى هم مظهر #تقواست. در همه‏ ى اين ‏ها شما به عنوان يك جوان برگزيده كه براى يكى از مهم‏ ترين كارهاى اين كشور انتخاب و پذيرفته شده ‏ايد بايد آن را در مقابل خودتان قرار دهيد. #تقوا يعنى مراقبت از رفتار و گفتارتان، با همان روحيه‏ ى نوآورى و ابتكار و فعّال بودن و نشاط جوانى. وقتى #تقوا با روحيه ‏ى جوانى و به كار بردن استعدادهايى كه در شما وجود دارد، همراه شود، معجزه ‏ها خواهد آفريد. (29/ 02/ 1378) ✍️ شرح: #تقوا یعنی انجام #واجبات و ترک #حرامها در زندگی فردی و اجتماعی پند 41

✅ در دادگاه قیامت چه خواهد گذشت؟ قاضی آن کیست؟ 🌷 سخن خدا در قرآن: محمد! به کافران درباره روزِ قیامت که نزدیک است، هشدار بده؛ همان زمان که جانشان به گلو می رسد و از شدّت وحشت و اندوه، خودخوری می کنند. همان وقتی که ظالمان که با مسلمان نشدنشان و نافرمانی‌شان از دستورات واجب و حرامِ خدا در حق خدا ظلم کرده‌اند، نه رفیق دلسوزی دارند و نه شفاعت‌کننده‌ای که در دادگاه، حرفش خریدار داشته باشد. * خدا از خیانت چشمها، نگاههای حرام و آنچه در سینه‌ها می گذرد، آگاه است؛ چه برسد به گناهان پیدایتان. * ضمن اینکه در آن دادگاه فقط خداست که قضاوت عادلانه می کند و خداهای خیالی که کافران با اسم خدا صدایشان می زنند، اصلاً قضاوتی نخواهند داشت و حکمی نخواهند داد؛ چون فقط خداست که همیشه سخنان انسانها را می شنود و اعمالشان را می بیند؛ نه غیر او. 📖 و أَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَناجِرِ كاظِمينَ ما لِلظَّالِمينَ مِنْ حَميمٍ وَ لا شَفيعٍ يُطاعُ * يَعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَ ما تُخْفِي الصُّدُورُ * وَ اللَّهُ يَقْضي‏ بِالْحَقِّ وَ الَّذينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لا يَقْضُونَ بِشَيْ‏ءٍ إِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّميعُ الْبَصيرُ (غافر، 18 تا 20) آیه شماره 349

✅ از علی آموز ... (110) 🔹 راه کسب حکمت (یا عقلانیت) چیست؟ 🌷 امام علی (ع): حکمت جز با عصمت از #گناه، به دست نمی آید. ✍️ شرح: از آنجا که انجام هیچ #گناهی عاقلانه نیست، پس تا وقتی که انسان #گناه می کند، کارهایش کاملاً عاقلانه نشده و بر اساس حکمت و عقلانیت عمل نمی کند. اما وقتی همه #گناهان را ترک کرد، همه کارهایش عاقلانه می شود و دارای حکمت می گردد. پس حکمت فقط با ترک #گناه به دست می آید. 📖 لا حِكْمَةَ إِلَّا بِعِصْمَة. 📚 تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص: 59

🌺 توصیه های پیامبر اکرم (ص) به ابوذر (شماره 1): ✅ حسابرسی در دنیا آسان تر است یا در آخرت؟ اى ابوذر! نفس خود را پيش از آنكه محاسبه ات کنند، محاسبه كن! زيرا محاسبه کردن نفس، امروز آسانتر از مورد محاسبه قرار گرفتن در فرداى قيامت است. اعمال خودت را پيش از آنكه بسنجند، خودت بسنج! و برای دادگاه بزرگترِ قیامت آماده شو! روزى كه به محضر خدا عرضه شوى در حالی که چيزى از اعمالت از خدا مخفی نیست. اى ابوذر! كسى نمى‌تواند از #متقین باشد تا اينكه از خودش شديدتر از حسابرسی شريك از شريك، حساب بکشد تا بداند خوردنى و پوشيدنى و آشاميدنى اش از كجاست. آیا از حلال است يا از حرام. ✍️ حسابرسی و محاسبه اعمال یعنی بررسی کنیم چه #واجبات و #حرامهایی را مراعات نکرده ایم. 📖 يا أَبَا ذَرٍّ حَاسِبْ نَفْسَكَ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبَ فَإِنَّهُ أَهْوَنُ لِحِسَابِكَ غَداً وَ زِنْ نَفْسَكَ قَبْلَ أَنْ تُوزَنَ وَ تَجَهَّزْ لِلْعَرْضِ اَلْأَكْبَرِ يَوْمَ تُعْرَضُ لاَ تَخْفَى عَلَى اَللَّهِ خَافِيَةٌ إِلَى أَنْ قَالَ: يَا أَبَا ذَرٍّ لاَ يَكُونُ اَلرَّجُلُ مِنَ اَلْمُتَّقِينَ حَتَّى يُحَاسِبَ نَفْسَهُ أَشَدَّ مِنْ مُحَاسَبَةِ اَلشَّرِيكِ شَرِيكَهُ فَيَعْلَمَ مِنْ أَيْنَ مَطْعَمُهُ وَ مِنْ أَيْنَ مَشْرَبُهُ وَ مِنْ أَيْنَ مَلْبَسُهُ أَ مِنْ حَلاَلٍ أَوْ مِنْ حَرَامٍ . 📚 مکارم الأخلاق , جلد۱ , صفحه۴۵۸