🏴 مناجات امام زين العابدين عليه السلام
🔰طاووس يمانى نقل مىكند كه امام سجاد«ع» را در طواف ديدم که پس از نماز عشاء تا سحر مشغول مناجات و استغفار بود و به قدرى گريست تا آن كه سستى بر او غلبه كرد و حالت مدهوشی بر ایشان عارض شد.
▪️وقتى سر حضرت را از زمين بلند كردم، به من اعتراض كردند که چرا مانع مناجاتم شدی؟ گفتم: آقا! شما كه پسر حسين«ع» و فرزند فاطمه«ع» و رسول خدا«ص» هستيد، اين طور استغفار مىكنيد، پس ما که گناهکاریم بايد چه كنيم؟
🔻 امام سجاد«ع» فرمودند:
🔹« هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ يَا طَاوُسُ دَعْ عَنِّي حَدِيثَ أَبِي وَ أُمِّي وَ جَدِّي خَلَقَ اللَّهُ الْجَنَّةَ لِمَنْ أَطَاعَهُ وَ أَحْسَنَ وَ لَوْ كَانَ عَبْداً حَبَشِيّاً وَ خَلَقَ النَّارَ لِمَنْ عَصَاهُ وَ لَوْ كَانَ قُرَشِيّاً»
🔸هرگز هرگز، ای طاووس! با من سخن از پدر، مادر و جدم نگو. خداوند بهشت را براى كسى آفريده كه فرمانش را ببرد، گرچه غلامی از حبشه باشد؛ و جهنّم را براى كسى خلق كرده كه او را نافرمانى كند، گرچه قريشى نسب باشد.
🔻 سپس فرمودند: مگر كلام خداوند تعالى را نشنيدهاى كه فرمود:
🔹«فَإِذا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَ لا يَتَساءَلُونَ»2
🔸وقتى كه در شيپور دميده شود، آن روز ديگر هيچ نسبتى بينشان نخواهد بود و از نسبشان سؤالى نخواهد شد.
▪️به خدا قسم فردا هيچ چيزى به كار تو نمىآيد، مگر ذخیرهای از عمل شايستهات كه تو خود آن را از پيش فرستاده باشى!
پی نوشت
1. مناقب آل أبي طالب«ع»، ج 4، ص 151.
2. مؤمنون، 101.
📗کتاب شرح و تفسیر دعای کمیل- آیتالله العظمی مظاهری- ص ۲۴۲.
💠 از ظلم به ... بپرهیزید
🔘امام سجاد (علیه السلام) فرمودند:
🔰یا بُنَیَّ! إیّاکَ وَ ظُلمَ مَن لا یَجِدُ عَلیکَ ناصِراً اِلاّ اللهَ
🔹ای فرزندم! از ستم به کسی که جز خداوند یاور و پشتیبانی علیه تو ندارد، برحذر باش
📗کافی، ج۲، ص ۳۳۱
🔻شرح حدیث
🔸ستم در حق دیگران بسیار زشت است و ظلم به کسانی که یاور و پشتیبانی ندارند، زشت تر و بدعاقبت تر.
🔸مضمون این حدیث، در روایات دیگری هم آمده است. احادیث مربوط به ستم، بسیار تند و هشدار دهنده است. برای نمونه:
🔸ظلم به ضعیف، بدترین ظلم هاست. گناهی که زود دامنگیر انسان می شود، ظلم به فرد بی یاور است. خدا، از ظالمان انتقام می گیرد.
🔸ظلمی که خدا از آن نمی گذرد، ستم افراد به یکدیگر است.
🔸از ظلم بپرهیزید، که موجب ظلمت در قیامت است.
🔸ظلم در دنیا، ظلمت آخرت را در پی دارد.
و ... از این گونه مضامین که در کلمات پیشوایان دین بسیار است.
(ر. ک: میزان الحکمه ذیل واژه ی ظلم، احادیث ۱۱۳۷۳ به بعد.)
🔸از دعاهایی که خیلی زود مستجاب می شود، دعا و نفرین مظلوم در حق ستمگر است، بویژه آنجا که ستمدیده، هیچ پشتوانه و یاوری جز خدا نداشته باشد.
🔸این که می گویند: «آه مظلوم، دامن ظالم را می گیرد»، حقیقتی است که در متون دینی مطرح است.
🔸ستم هم انواع مختلفی دارد. ظلم مالی، ظلم جانی، ظلم آبرویی، از آن جمله است.
از بزرگ ترین ظلمها، تهمت به بی گناهی است که امکان دفاع از خویش و ردّ تهمت را نداشته باشد.
▫️دیدی که خون ناحق پروانه، شمع را
▫️چندان امان نداد که شب را سحر کند؟
🔸توصیه ی امام سجاد علیه السّلام به فرزندش، در واقع وصیت و رهنمود به همه ی ماست که ادّعای پیروی امامان را داریم.
🔸چنان رفتار و زندگی کنیم که در قیامت، دچار دادخواهی مظلومان نشویم.
📗منبع: #حکمت_های_سجادی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث_سجادی
💠عوامل بركت
🔰در روايات از برخی امور با عنوان عامل بركت ياد شده است:
1️⃣ نماز:
🔸«للمصلّي حبّ الملائكة و هدي و إيمان و نور المعرفة و بركة في الرزق... »؛ براي نمازگزار، دوستي فرشتگان، هدايت، ايمان، نور معرفت، بركت در روزی و ... است.
در برخی روايات، از نماز شب با اين اوصاف تعريف شده است.
2️⃣مشاوره با عاقلان خير خواه:
🔸«يا هشام!... و مشاورة العاقل الناصح يُمنٌ و بركةٌ و رشدٌ و توفيق من الله فإذا اشار عليك العاقل الناصح فإيّاك و الخلاف فإنّ في ذلك العطب»؛ای هشام!...مشورت با عاقل خيرخواه و يك رنگ، بركت، رشد و توفيقي از جانب خداست. پس اگر عاقل خيرخواهي به تو مشاوره داد، مبادا لجاجت و مخالفت كنی؛زيرا مايه هلاكت است.
3️⃣يك رنگی و ترك غشّ در برخورد با برادر مسلمان:
🔸«من غشّ أخاه المسلم نزع الله عنه بركة رزقه و أفسد عليه معيشته و وكله إلي نفسه»؛كسی كه از در غشّ و نيرنگ با برادر مسلمان خود در آيد، خداوند بركت را از روزي او ميبرد، معيشت وي را فاسد ميگرداند و او را به خودش واگذار میکند.
4️⃣ادای حقوق ديگران:
🔸«من حبس عن أخيه المسلم شيئاً من حقّه حرّم الله عليه بركة الرزق إلاّ أن يتوب»؛ كسي كه از اداي حقي از برادر مسلمانش خودداري كند، خداوند، او را از بركت روزي محروم ميكند؛ مگر آنكه توبه كند.
5️⃣صدقه:
🔸جمعی همراه امام صادق (علیه السلام) به مسافرت ميرفتند، ليكن از تعرّض راهزنها نگران بودند...امام صادق(عليه السلام) به آنان فرمود:
نيت كنيد كه ثلث مال خود را صدقه بدهيد تا بقيه آن محفوظ بماند. آنها نيز چنين كردند. ناگهان راهزنها بر آنان ظاهر شدند. همگی ترسيدند، اما امام صادق(عليه السلام) به آنها فرمود: چرا ميترسيد، در حالی كه در امان الهی هستيد؟ راهزن ها جلو آمدند و دست امام صادق(عليه السلام) را بوسيدند و گفتند: رسولخدا(صلّي الله عليه وآله وسلّم) را در خواب ديديم به ما دستور داد كه خود را برای خدمت، به شما عرضه كنيم. اكنون ما در خدمت شما و اين جمعيت هستيم تا از دشمنان و دزدان حفظتان كنيم. امام صادق(عليه السلام) فرمود: به شما نيازي نداريم. آن كه شرّ شما را از سر ما كوتاه كرد، شرّ ديگران را نيز كوتاه ميكند. در نتيجه، صحيح و سالم به مقصد رسيدند و ثلث مال خود را صدقه دادند و با بقيه آن به تجارت پرداختند و از هر درهم، ده درهم سود بردند. همراهان ميگفتند: بركت امام صادق(عليه السلام) چقدر زياد بود. امام صادق(عليه السلام) در جوابشان فرمود: بركت معامله با خدا را شناختيد، پس بر اين معامله مداومت داشته باشيد: «قد تعرّفتم البركة في معاملة الله عزّ و جلّ فدوموا عليها».(بحارالانوار ج۹۳ ص۱۲۰،۱۲۱)
6️⃣مهمترين عامل ريزش بركت فراوان خدا، همانا تقوای الهي است؛
🔸چنان كه حضرت اميرمؤمنان(سلام الله علیه) فرمود:
«فمن اَخَذَ بالتقوي... وَبَلَتْ عليه البَرَكةُ».
📗 کتاب ادب فنای مقربان- آیت الله العظمی جوادی آملی- ج۲ ص۱۵۴،۱۵۵
💠 نگاه به چهره مومن
🔘امام سجاد (علیه السلام) فرمودند:
🔰نَظَرُ المؤمِنِ فِی وَجهِ أخیهِ المُؤمِنِ لِلمَوَدَّةِ وَ المَحبَّةِ لَهُ عِبادَةٌ
🔹نگاه مؤمن به چهره ی برادر مؤمنش، از روی مهرورزی و محبت نسبت به او، عبادت است.
📗تحف العقول، ص ۲۸۲
🔻شرح حدیث
🔸مبنای دین، مهرورزی و محبّت است.
🔸مودّت و دوستی، گاهی در نگاه جلوه گر می شود، گاهی در رفتار و برخورد، گاهی در بذل و بخشش، گاهی در عفو و گذشت، گاهی در احسان و ایثار.
🔸روابط برادران دینی باید بر پایه ی دوستی و مودّت باشد.
🔸نگاه محبت آمیز، پیام دوستی قلبی و مهردرونی است. حتی نگاه به پدر و مادر از روی مهر و عاطفه و محبّت هم در روایات، عبادت شمرده شده و موجب اجر و پاداش الهی است.
🔸انسان، به محبت نیاز دارد.
🔸داشتن محبت قلبی یک مرحله است، اظهار و ابراز آن دوستی و علاقه، مرحله ی دیگر است.
🔸این حدیث، نشان می دهد دایره ی خداپرستی و عبادت، بسی وسیع است و از حالتهای فردی و شخصی فراتر می رود و در نماز و روزه و تهجّد و ذکر، خلاصه نمی شود.
🔸از زیباییهای دین، یکی هم این است که اگر دو مؤمن، با چشم محبت و مودّت به یکدیگر نگاه کنند و این نگاه، علاقه ی قلبی آنان را نشان دهد،
🔸همین هم نزد خداوند، عبادت به شمار می رود و مستوجب پاداش می گردد.
به فرموده یامام علی علیه السّلام
▫️«بالتودّد تکون المحبّةُ»
(غررالحکم، حدیث ۴۱۹۴.)
▫️«تودّد و ابراز دوستی، محبّت می آورد.»
خلل پذیر بود هر بنا که می بینی مگر بنای محبّت که خالی از خلل است.
(حافظ.)
🔸و چه زیباست، سیمای جامعه ای که در آن نگاه ها آمیخته به محبّت باشد، نه آلوده به تردید و بدگمانی و دشمنی و حسادت!
📗منبع: #حکمت_های_سجادی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث_سجادی
7M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔻آيت الله العظمی جوادی آملی:
🔸«اينكه به ما گفتند هر لحظه مواظب باشيد که در درون شما چه ميگذرد، هر وقت در راه و غير راه به فكر خلاف افتاديد، فوراً «يا الله»، «استغفرالله»، «لا اله الا الله» بگوييد، نگذاريد او شما را مشغول بكند.
🔸خودخوری و كينه و امثال ذلك تا بخواهد در درون ما راه پيدا كند،بگوييم «لا حول و لا قوة الا بالله»، نگذاريم او ما را مشغول كند.»
💠توصیف قبر
🔘امام سجاد (علیه السلام) فرمودند:
🔰اِنَّ القَبرَ رَوضَةٌ مِن رِیاضِ الجَنَّةِ اَو حُفرَةٌ مِن حُفَرِ النّیرانِ
🔹قبر، باغی از بوستانهای بهشت است، یا حفره و گودالی از گودالهای جهنم.
📗بحارالانوار، ج۶، ص ۲۱۴
🔻شرح حدیث
🔸دوران عمر هر کس به پایان می رسد.
🔸مرگ، پایان دفتر زندگی در این دنیاست، ولی «حیات برزخی» و مرحله ی رستاخیز و حساب و کتابِ قیامت و دادرسی آن روز و بهشت و جهنّم در پیش است.
🔸آخرت، نتیجه ی عملهای دنیوی ماست.
🔸بهشت، تجسّم صالحاتی است که بندگان انجام می دهند.
🔸دوزخ هم پیامد گناهان و ظلمها و عصیانهایی است که در دنیا دارند.
🔸وضعیت خوب و بد انسان پس از مرگ، از همان قبر آغاز می شود و سؤال نکیر و منکر در شب اول قبر، از اعتقادات ماست، فشار قبر نیز که اثر برخی از صفات زشت است، به همان مرحله مربوط می شود.
🔸امام صادق علیه السّلام فرموده است:
وقتی مؤمنی به خاک سپرده می شود، نماز در سمت راست و زکات در طرف چپ او قرار می گیرد. کارهای نیک، سایه بر او می افکند و صبر در کناری می ایستد و چون آن دو فرشته مأمور الهی برای سؤال و جواب، سراغ میّت می آیند، صبر به نماز و زکات می گوید: هوای این دوستان را داشته باشید، اگر نتوانستید به او کمک کنید، من هستم... »
(میزان الحکمه، حدیث ۱۶۲۶۸ به نقل از کافی.)
🔸این بیان تمثیلی، نشان می دهد چگونه اعمال انسان در قبر مجسم می شوند و به او کمک می کنند و از سختیهای آن عالم نجاتش می دهند.
🔸بدیها و گناهان هم به وسیله ی عذاب او تبدیل می شوند.
🔸این است معنای این که قبر هر کس، یا باغی باصفا و پرنعمت از بوستانهای بهشتی است، یا گودالی پر از آتش از حفره های جهنم است.
🔸پس عمل دنیوی ما، در وضع اخروی ما اثر دارد؛ غافل نباشیم.
📗منبع: #حکمت_های_سجادی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث_سجادی
💠«جاهلیت مدرن و راه مبارزه با آن»
🔻آیت الله العظمی جوادی آملی:
🔸جاهلیت، ویژه گذشته نیست و جاهلیت مدرن امروز همانند یا بدتر از جاهلیت کهن دیروز است.جاهلیت اقوام و ملل پیشین ، امروزه به صورت های دیگری هویدا شده است.
جاهلیت کهن به شکل بت پرستی و عقاید خرافی دیگر بود ؛ ولی جاهلیت مدرن به خرافه های نو روی آورده است.شیوه زندگی و منحرف کردن جوانان و دستخوش اعتیاد قرار دادن آنان و ... نمونه هایی از جاهلیت جدیدی است که جوانان را به سوی خرافاتی می کشاند که سبب می شوند آنان بهترین دوران را در بدترین کارها صرف کنند.
🔸در جاهلیت مدرن ، بخش عظیمی از جوانان را خطر انواع مواد مخدر تهدید می کند که از جهت ضرر همانند جاهلیت کهن است، چون اگر بت پرستی امر خرافی بود ، اعتیاد به هروئین سم است و آدمی را به روز سیاه می نشاند.
🔸تنها نگهبان و مانع از انحراف انسان ، نیروی عقل است.درس خواندن، عاقل شدن و هدایت یافتن ، مانند نفس کشیدن در هوای آزاد، واجب است.
📗 کتاب تفسیر تسنیم، ج۳۱ ص۵۳۹
💠الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
🔹همۀ ستایشها ویژۀ خدا، پروردگار جهانیان است
▫️سوره فاتحه، آیه 2
🔸الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ یعنی از ته دل، از عمیقترین جای وجودمون، خدا رو شکر کنیم. یعنی بگیم: "خدایا، شکرت برای همهچیز، برای چیزهایی که دارم، برای چیزهایی که هنوز ندارم ولی مطمئنم بهترینهاش رو برام کنار گذاشتی، برای لحظههایی که خوشحالم، و حتی برای وقتهایی که ناراحتم اما تو اونجا هستی و هوامو داری."
🔸"الْحَمْدُ لِلّهِ" یعنی هر سپاس، هر قدردانی، هر شکری که توی این دنیا وجود داره، فقط و فقط لایق خداست. یعنی هر خوبیای که میبینیم، هر نفسی که میکشیم، هر باری که دلمون گرم میشه، همه و همه از خداست. اگه یه لبخند روی لبمون میاد، اگه یه آرامش توی قلبمون حس میکنیم، همش از لطف و مهر خداس.
🔸"رَبِّ الْعَالَمِينَ" یعنی پروردگار همهی عالمها، همهی دنیاها، همهی موجودات. خدا فقط خدای ما نیست، خدای تمام مخلوقات، از بزرگترین تا کوچکترین، از کهکشانهای بیانتها تا یه برگ کوچیک که روی درخت میلرزه، از دلهای بیقرار تا آدمهایی که دنبال نور و راهن. همه رو اون داره میگردونه، همه تو دستای اونه.
🔸وقتی این جمله رو میگیم، داریم میگیم: "خدایا، تو خالق و پرورشدهندهی همهچیزی، من تو رو با همهی وجودم تحسین میکنم، شکرت میکنم، بهت تکیه میکنم." این جمله، یعنی نگاه کردن به زندگی با یه چشم دیگه، یعنی بدونیم که هر اتفاقی، چه خوب چه سخت، یه حکمتی پشتشه، و آخرش، وقتی پردهها کنار بره، میبینیم که همهچی خیر بوده.
🔰نتیجه:
✅ "الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ" یعنی "خدایا، ازت ممنونم، برای هر چیزی که دادی، برای هر چیزی که ندادی، برای هر چیزی که توی راهه. تو، پروردگار همهچیز و همهکسی، همیشه کنارمی، و همین برای من کافیه."
🔘 تفسیر قرآن کریم، استاد محمدرضا رنجبر
#تفسیر_قرآن_استاد_رنجبر