عصرتبیین عصررسانه
از اخبار فرار کنید، همانطور که از هروئین فرار میکنید ۱۵ دلیل برای کنارگذاشتن اخبار و خواندن چیزهای
#مهندسی_ذهن توسط خبر، چگونه اتفاق می افتد؟(۲)
اخبار بیربط است
🔹از بین حدود ۱۰۰۰۰ داستان خبریای که در ۱۲ ماه گذشته خواندهاید، از خبری نام ببرید که به خاطر آگاهی از آن، توانستید تصمیم بهتری دربارۀ موضوعی مهم و تأثیرگذار در زندگیتان، شغلتان و کسبوکارتان بگیرید و مقایسه کنید با دانشی که اگر آن اخبار را نمیبلعیدید، از قبل داشتید.
🔹نکته این است: مصرف اخبار به عواملی که واقعاً برای زندگی شما مهماند، ربط چندانی ندارد. در بهترین حالت سرگرمی است، اما همچنان بیربط به شمار میرود.
🔹فرض کنید که بر خلاف تمام احتمالات، خبری پیدا کردید که به میزان زیادی کیفیت زندگیتان را بالا بُرده است، منظورم در مقایسه با وضعیتی است که برای زندگیتان پیش میآمد، اگر آن خبر را نخوانده یا ندیده بودید. مغزتان باید چقدر چیزهای جزئی و بیاهمیت را هضم میکرد تا به آن اطلاعات باارزش مرتبط میرسید؟ حتی این سؤال هم تحلیلی بازاندیشانه است. با نگاهی به آینده، احتمالاً نمیتوانیم ارزش یک خبر را تا قبل از اینکه نتیجهاش را در آینده ببینیم، بفهمیم؛ پس مجبوریم هر چیزی که خط تولید خبر به ما میرساند، هضم کنیم. آیا ارزشش را دارد؟ احتمالاً نه.
🔹در سال ۱۹۱۴، خبرِ یک ترور در سارایوو، از نظر میزان اهمیت جهانیاش، مهمتر از همۀ گزارشهای دیگر جلوه میکرد. اما، این قتل فقط یکی از چند هزار داستانی بود که آن روز در جریان بود. هیچ کدام از سازمانهای خبری با این قتل بیشتر از قتلی با انگیزۀ سیاسی برخورد نکرد، در حالی که این اتفاق از نظر تاریخی سرنوشتساز بود.
🔹اولین جستجوگر اینترنتی در سال ۱۹۹۵ شروع به کار کرد. رونمایی عمومی از این نرمافزارِ بهشدت کارامد، علیرغم اثر گستردهاش در آینده، بهزحمت در مطبوعات جایی پیدا کرد.
برای مردم دشوار است که تشخیص بدهند چه چیزی به زندگیشان ربط دارد. خیلی آسانتر است که تشخیص بدهیم چه چیزی جدید است. ما به ارگانهایی مجهز نیستیم که ربط و ارتباط را احساس کنند. فهم ربط در خونمان نیست. اما فهمِ چیزهای جدید هست. به همین دلیل است که رسانه از چیزهای جدید سوءاستفاده میکند. (اگر ساختار ذهنمان برعکس بود، مطمئناً رسانه از موضوعات مرتبط بهره میبرد). مرتبط در مقابل جدید، نبرد اساسی انسان مدرن به شمار میرود.
🔹خبار شما را غرق چیزهایی میکند که ربطی به زندگیتان ندارد. معنای ربط چیست؟ یعنی: چیزی که شخصاً برایتان مهم باشد. ربط به انتخابهای شخصی برمیگردد. دیدگاه رسانهها را در این رابطه نپذیرید. برای رسانه، هر داستانی که نسخههای زیادی بفروشد مرتبط است: دارفور، پاریس هیلتون، تصادف قطاری در چین، نوعی رکورد جهانی احمقانه (مثل آن آدمی که در یک ساعت ۷۸ چیزبرگر خورد). این حقهبازی محور مدل تجاری صنعت خبر است: به اسم «مرتبط» به شما میفروشد، ولی وقتی به دستتان میرسد فقط «جدید» است.
🔹سازمانهای رسانهای میخواهند باور کنید که اخبار به آدمها نوعی مزیت رقابتی میدهد. آدمهای زیادی گول همین را میخورند. وقتی از جریان اخبار دور میافتیم، دچار اضطراب میشویم. میترسیم چیز مهمی را از دست بدهیم. در واقعیت، مصرف اخبار ضرر رقابتی است. هر چه اخبار کمتری مصرف کنید، مزیت بیشتری دارید.
🔹میترسید «چیز مهمی» را از دست بدهید؟ از روی تجربهام میگویم که اگر چیز واقعاً مهمی اتفاق بیفتد، دربارهاش خواهید شنید، حتی اگر در پیلهای زندگی کنید که در برابر اخبار از شما حفاظت کند. دوستان و همکارانتان موثقتر از هر سازمان خبریای، دربارۀ اتفاقهای مرتبط با شما حرف خواهند زد. آنها اخبار را با مزیتهای اضافۀ فراداده در اختیارتان قرار میدهند، چون اولویتهایتان را میشناسند و شما هم میدانید که آنها چطور فکر میکنند.
🔹با خواندن ژورنالهای تخصصی، مجلات عمیق یا کتابهای خوب و صحبت با آدمهایی که میشناسید، خیلی بیشتر از اتفاقهای واقعاً مهم و تغییرات در جامعه آگاه میشوید.
🆔@andisheengelabi
📌خوانشی کوتاه بر پیشخوان روزنامه ها
🔹شرق در صفحه نخست خود با تیترهای مختلف، حسابی به مجلس تاخته و پرداخته است. انگار که فرصتی برای تسویه حساب پیدا کرده باشد رقبای احتمالی خود از مجلس برای ریاست جمهوری را نواخته است. جالب اینجاست که در قسمت بالای روزنامه در یک موازنه سازی و با کلیدواژه صد روز نخست، به تطهیر دولت به تبع تقدیس بایدن پرداخته است. احسان طبری از روشنفکران اوایل انقلاب و نیز از رهبران حزب توده که به جرم #جاسوسی و کودتا در سال ۶۲ دستگیر شد، در حصار نیروهای نظامی و با تیتر معمای دست نوشته هایش که اشعار به فایل صوتی اخیر هم دارد دیده می شود. این شبیه سازی و معماانگاری تاریخی و تصویری محاصره گون از نیروهای نظامی، تبرئه ژورنالیستی دولت و اصلاح طلبان را در ماجرای اخیر تداعی می کند.
🔹کیهان در نقد برجام، آنرا چیزی جز خسارت ندانسته است و از عوامل این خسارت به مساله نفوذ و سهل اندیشی دیپلمات های کشور در رابطه با طرف مقابل اشاره کرده است. ضد وحدت دانستن انتشار فایل صوتی توسط رئیس جمهور را نیز اینگونه حاشیه زده که عامل اصلی شکستن #وحدت، محتوای صحبت های وزیرخارجه ایشان است که در ابتدا باید توجیه و مورد سوال واقع شود. توافق آمریکا و اسرائیل برای تشکیل کارگروه ضدایرانی، موضوع دیگری است که این روزنامه درصفحه نخست خود کار کرده است.
🔹آفتاب یزد در رابطه با افشای فایل صوتی به فرافکنی جدیدی دست زده و مصاحبه کننده را متهم کرده است تا از اتهام مصاحبه شونده و دوقطبی ساختگی اش در رابطه با میدان و دیپلماسی بکاهد. در تیتر نخستش نیز به جداول #بودجه ۱۴۰۰ پرداخته و با اغراقی که به تبع ابهام موجود انجام داده، آن را در تاریخ اقتصاد و بودجه ریزی، بی سابقه دانسته است.
🔹آرمان ملی در تیتر نخست خود نسبت به وضعیت افسردگی در کشور هشدار داده است و عکس نخست این روزنامه به صحبت های #لیلاز که منتشرکننده را مقصراصلی دانسته اختصاص یافته است. گوشه سمت چپ روزنامه نیز به اعتبارزدایی از صداوسیما و ادعای کاهش مخاطبانش اشاره شده است.
🔹اعتماد به مساله ارتباط با عربستان پرداخته و آن را عقلانیت و دیپلماسی روبه جلو خوانده است. از قول مشاور رييس و دبير كارگروه مشورتي تحول مجلس نیز نوشته: ماموریت منتشرکنندگان و بزرگنمایی جداول بودجه، پوشاندن ماجرای فایل صوتی ظریف بود. همانطور که روزنامه شرق از #تاجزاده و کلاب هاوس به عنوان پدیده هایی برای احیای دمکراسی نوشته بود، اعتماد هم با تیتر دیپلماتیک۵+۱ نکته، به برجسته کردن موضوع کاندیداتوری تاجزاده!، همت گماشته است.
🔹روزنامه ایران نیز، توجیه #فایل_صوتی منتشرشده از زبان روحانی و ظریف را دستور کار قرار داده است. از قول واعظی هم به بهانه ۶سند همکاری میان ایران و ترکیه، جهش روابط دو کشور را منوط به رفع تحریم ها دانسته است.
🔹روزنامه جوان با تیتر و عکس نخست خود که به فرمانده کل سپاه اختصاص داده، نوشته: دیپلماسی بدون قدرت، صوت و کلمه ای بیش نخواهد بود و همچنین تیتر زده که #میدان باعث تواضع و سرخم کردن بن سلمان و کشاندنش پای میز مذاکره شد. توجیه ظریف و تقبیح روحانی نسبت به صوت منتشرشده، دیگر تیترهای کار شده در صفحه نخست این روزنامه است.
🔹وطن امروز با تیتربرجسته ای نوشته: روی حاج قاسممان حساسیم. پایین این کلان تیتر، رسوایی منافقین از شهادت آیت الله بهشتی، با رسوایی غربگرایان از شهادت حاج قاسم، در یک وزن دیده شده است که موازنه جالبی به نظر می رسد. اعلام برائت رئیس جمهور از صحبت های ظریف در فایل صوتی و مقابل هم دانستن میدان و دیپلماسی، عکس اصلی و تیتر دیگری است که صفحه اول را پوشش داده است. از قول آیت الله رئیسی هم در شان حاج قاسم نوشته: هم فرمانده بود و هم دیپلمات.
🔹روزنامه فرهیختگان با اشاره و کنایه به داستان میدان_دیپلماسی در فضای خبری کشور، بن سلمان را بخاطر عملکرد قدرتمندانه یمنی ها در میدان مبارزه، #بازنده_میدان لقب داده است. در گفت و گویی با علی علیزاده، ژورنالیست سیاسی نویس هم نوشته: ظریف نشان داد که یک دیپلمات مبتدی است.
#خوانش_تحلیلی
🆔@andisheengelabi