🎯چگونه #اخبار_جعلی در اینترنت را تشخیص دهیم؟
در نوامبر ۲۰۱۶ پژوهشگران دانشگاه استنفورد هشدار دادند که : بسیاری از دانشجویان آمریکا توانایی تشخیص "گزارشخبری"، "مقاله فنی" و "آگهی خبری" را از هم ندارند. این کمبود سواد رسانهای میتواند پیامدهای ناگواری داشته باشد.
◀️ اگر میخواهید توانایی خود را در تشخیص خبر درست از شایعه و خبرهای ساختگی تقویت کنید باید این ۵ پرسش را در هنگام خواندن خبر از خود بپرسید.
1️⃣ خبر را #چه_کسی نوشته است؟
👈 در خبر درست همیشه نامی واقعی از یک خبرنگار یا روزنامهنگار واقعی، که قابل پیگیری باشد به عنوان مرجع و منبع خبر گفته میشود ولی در خبرهای ساختگی، شایعه یا تبلیغاتی، چنین چیزی وجود ندارد. وقتی نام نویسنده یا گوینده را در خبر میبینید حتما بیوگرافی او را نیز دنبال کنید.
🔸 اینگونه درمییابید که آیا این "گزارش خبری" است و یک خبرنگار به قصد اطلاع رسانی آن را نوشته است یا یک "مقالهی فنی" است که یک کارشناس مطلع از موضوع خبر، آنرا نوشته است یا اینکه چیز دیگری از قبیل تبلیغات، شایعه یا خبر ساختگی است!
2️⃣ خبر #چه_چیزی میخواهد بگوید؟
👈خبر واقعی وقتی درباره موضوعی جنجالی باشد معمولا آنرا به نقل از منابع واقعیِ معتبر که قابل پیگیری باشند، میگوید. درحالیکه خبر ساختگی منبع دروغین، آدرس اینترنتی ساختگی، عنوان کلی غیرقابل پیگیری، یا با استناد به مطالب مشابه غلط انداز دیگر میگوید که با اندکی کندوکاو و ژرفنگری، نادرستی آن قابل تشخیص است.
3️⃣ خبر چه #زمانی منتشر شده است؟
👈حتما به تاریخ انتشار خبر دقت کنید اگر به کلمههای "خبر فوری" در خبر بر میخورید بیشتر دقت کنید زیرا احتمال ساختگی بودن یا تبلیغاتی بودن آن بیشتر است.
4️⃣ خبر در #کجا منتشر شده؟
👈 خبر درست و مهم، حتما در خبرگزاریها و سایتهای مشهورِ دارای اعتبار نیز منتشر میشود. اگر خبر را برای نخستین باردر شبکههای اجتماعی میبینید باید پیش از بازنشر و فرستادن آن برای دیگران، تلاش کنید تا درستی آن را بیازمایید.
5️⃣ از خواندن خبر چه #احساسی به شما دست میدهد؟
👈 خبر ساختگی مثل همهی تبلیغات دیگر برای برانگیختن احساس شما طراحی شده است. پس اگر با خواندن خبری بسیار ناراحت شدید، دِرَنگ کنید و نفس عمیقی بکشید.
💠ادعایی که در خبر وجوددارد را دست کم در سه خبرگزاری یا رسانهی معتبر تحقیق کنید و سپس تصمیم بگیرید که خبر را ساختگی یا واقعی به حساب آورید.
💠نباید همهچیزرا زود باور کرد. هیچ چیزی بهتراز تفکرانتقادی در روبرو شدن با خبر نیست.
💠 اگر ۵ پرسش بالا را در خواندن خبرها رعایت کنید به تدریج سواد رسانهای خود را افزایش میدهید.
▪️فراسوی سیاست
▪️اخبار جعلی
▪️سواد رسانهای
@asrehooshmandi
مراقب ترفندهای کرونایی #مجرمان_سایبری باشید!
1⃣ ایمیلهای ناشناس با موضوع #کرونا و موارد مرتبط را باز نکنید.
2⃣ بسیاری از اپلیکیشنهای #تست_کرونا جعلی بوده و حاوی #بدافزار است لذا تنها از سایت رسمی وزارت بهداشت به آدرس salamat.gov.ir استفاده کنید.
3⃣ مراقب خریدهای برخط مواد شوینده و ضد عفونی کننده از #سایتهای_جعلی باشید.
4⃣ از منابع خبری نامعتبر و اعتماد به #اخبار_جعلی و شایعات پرهیز کنید.
5⃣ مراقب پیامکهای دریافت کمک برای بیمارستانها باشید.
#پلیس_فتا
#معاونت_تشخیص_و_پیشگیری
@asrehooshmandi
♦️با افزایش روزافزون تمایل مردم به استفاده از شبکههای اجتماعی، درصد انتشار #اخبار_جعلی(fake news) از طرف اشخاص حقیقی و حقوقی نیز بیشتر شده است.
▪️بخش عمدهای از این نوع خبر، در مفهومی به نام اطلاعات کاذب غیرعمدی(misinformation) خلاصه میشود.
▪️در گزارش «اختلال اطلاعات» شورای اروپا #میساینفورمیشن اینطور تعریف شده است:
🔇به اطلاعات نادرستی که هدف از ایجاد و انتشار آنها، آسیبرساندن نیست.
▪️بهعنوانمثال شخصی مقالهای حاوی اطلاعات قدیمی را منتشر میکند، درصورتیکه متوجه قدیمی بودن آن نشده است.
✅میساینفورمیشن با مرور تاریخچه یک حساب کاربری قابل شناسایی است، به این صورت که با بررسی حساب کاربری میتوان تشخیص داد که آیا الگوی مشخصی برای انتشار اطلاعات نادرست وجود داشته است یا فقط براساس یک اشتباه، اطلاعات نادرستی منتشر شده است.
لایف وب
@asrehooahmandi
🔸نگاهی به #اخبار_جعلی از منظر #علوم_شناختی
چرا برخی ادعاهای دروغین به راحتی پذیرفته میشوند؟!
▪️بسیاری از ما هنگام خواندن مطالب جدید به ندرت کاملاً به آن توجه میکنیم. به ویژه، هنگامی که حس میکنیم مطلبی «آسان» و آشنا است، تمایلی به درک جزئیات آن نشان نمیدهیم و فقط میخواهیم لب مطلب را بفهمیم.
▪️شوربختانه، راههای سادهی فراوانی وجود دارد که دروغپردازان میتوانند با توسل به آنها به ادعاهای خود رنگ و لعاب بزنند و بر روانی و آشنایی آنها بیفزایند. یک نمونه از این کار، استفاده از تصویر و تجسم است. #تصاویر به ما کمک میکنند تا مضمون بعضی حرفها را بهتر بفهمیم. یکی از مصادیق این امر، گزارشهای پزشکی است. برای مثال، وقتی بیماران، همراه با یک نظر شبهعلمی در بارهی مغز خود، تصویری از آن را هم ببینند، احتمال قبول آن نظر بسیار بیشتر خواهد بود.
▪️شاید مؤثرترین راه برای اشاعهی یک دروغ، #تکرار آن باشد؛ هر چه بیشتر یک نظر را بشنوید، احتمال این که آن را صحیح بپندارید بیشتر است. وقتی گروهی کوچک، اما همرأی و همصدا- مثل منکران تغییرات آب و هوایی- در رادیو و تلویزیون، عرصهی سخن را قبضه کنند، دروغ رواج مییابد.
چگونه بهتدریج اخبار جعلی به اصطلاح مهندسی میشوند و تفکر منطقی و پرسش انتقادی را به حاشیه میرانند؟
▪️بعضی از مردم از نظر ادراکی «خسیس» هستند. این افراد ممکن است تواناییِ ذهنیِ زیادی داشته باشند و همیشه از عهدهی امتحانات سخت برآیند اما هیچ وقت از آن استفاده نمیکنند و به جای تفکر شفاف تحلیلی، به دریافت شهودی و ادراک غریزی متوسل میشوند.
▪️با توجه به رواج اطلاعات دروغین در دنیا، باید تفکر انتقادی و راههای تشخیص اخبار جعلی را در تمام مدرسهها آموزش داد. در نهایت، نه تنها از اخبار جعلیِ سیاسی بلکه از حُقههای پزشکی و فریبکاریهای مالی هم باید در امان ماند. تقویت تفکر شکاکانه میتواند به همه، فارغ از هوش و ذکاوت آنها، کمک کند تا خردمندانهتر قضاوت کنند.
✅متن کامل را در asrehooshmandi.ir بخوانید.
@asrehooshmand
⚠️سهامداران بورس مراقب فیک نیوز ها باشند
💢پخش شایعه و اخبار جعلی زمینه ساز تحریک جمعیت
🔻چند روز قبل مخالفان محدودیتهای کرونایی با پخش شایعه، #اخبار_جعلی و هدفمند به پارلمان آلمان هجوم بردند. در یک خبر گفته شده پلیس به معترضین پیوسته و در جای دیگر شایعه شده که دونالد ترامپ برای آزادسازی آلمان به برلین آمده است!! و با گذشت چند روز هنوز هم رسانههای آلمان به هجوم مخالفین #محدودیتهای_کرونایی به پارلمان این کشور میپردازند. همه میپرسند که چه شد که معترضان به ساختمان رایشستاگ محل پارلمان آلمان هجوم بردند؟
🔻امروز کلیپی قدیمی با عنوان تجمع مردم در اعتراض به #دستکاری_بورس در حال بازنشر در شبکههای اجتماعی است؛ موضوعی که چندی پیش نیز در برخی کانالهای تلگرام با عنوان فراخوان تجمع اعتراضی به بیکفایتی مسوولان بورس منتشر کرده بودند. البته موضوع به همینجا ختم نمیشود و برخی افراد با نشر متنهایی که احساسات مخاطب را درگیر میکند سعی در ایجاد زمینه روانی جهت اقدامات بعدی را دارند.
از کجا بفهمیم کلیپ قدیمی است؟ در تجمعی که در دوران کرونا برگزار شود تجمع کنندگان باید از ماسک استفاده کرده باشند. به همین سادگی.
سواد رسانهای می گوید اخبار را از چند منبع پیگیری کنیم. حتما از خودمان بپرسیم هدف چیست؟ قرار است چه نتیجه ای حاصل شود؟ این نتیجه به نفع چه کسی است؟ عکس و کلیپ را بدون راستی آزمایی بازنشر ندهیم.
✍معصومه نصیری_مدرس سواد رسانهای
@asrehooshmandi
🎮هوش مصنوعی و بازیهای ویژه تشخیص #اخبار_جعلی
🚦در حال حاضر، از بازیهای مختلفی در حوزه تشخیص اخبار جعلی میتوان یاد کرد که با همین هدف ساخته و در اختیار بازیکنان قرار گرفته است تا بتوانند به یاری بازی توان تشخیص افراد برای تشخیص اخبار جعلی از واقعی را بالا ببرند.
🚦به عنوان مثال، در بازی «لیتموس» به افراد یاد داده می شود که چطور اخبار جعلی را تشخیص دهند. این بازی به مردم نشان داده می شود که چقدر قادرند اخبار جعلی را از واقعی تشخیص دهند. تصور بر این بود که مردم دارای این توان هستند ولی در واقعیت، نتیجه چنین نبود و این نشان میدهد که نیاز است تا اطلاعات و آگاهیهای مردم در مورد اخبار جعلی باید برود. این بازی که نوآورانه و کاربری ساده طراحیشده و مبتنی بر طرح سؤال است، می تواند در تشخیص اخبار جعلی، توجه به منبع خبری و نیز دریافت تحلیلی عمیق به مردم کمک میکند.
🚦از دیگر بازیها در حوزه فیک نیوز یا اخبار جعلی می توان به بازی «فیک نیوز» اشاره کرد که در این بازی، افراد به تولید تیترهای جعلی به همراه عکس اقدام میکنند. در این بازی باید موضوع مشخص و مخاطبان هدف داشت. به تعداد نامحدود میتوان تیترهای جعلی تولید کرد. تعداد بازیکنان در آن ۴ تا ۸ نفر هستند و کل بازی ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول میکشد. رنج سنی افراد نیز باید بالای ۱۳ سال باشد. در این بازی افراد هم با مفهوم اطلاعات نادرست و جعلی آشنا شده و هم بهنوعی سرگرم میشوند.
@asrehooshmandi
هدایت شده از 📚قرارگاه پاسخ به شبهات و شایعات
#سواد_رسانهای 0️⃣1️⃣1️⃣
⚠️ چرا برخی #اخبار_جعلی و #ادعاهای_دروغین به راحتی پذیرفته میشوند⁉️
3. شاید مؤثرترین راه برای اشاعهی یک دروغ، #تکرار آن باشد؛ هر چه بیشتر یک نظر را بشنوید، احتمال این که آن را صحیح بپندارید بیشتر است. وقتی گروهی کوچک، اما همرأی و همصدا- مثل منکران تغییرات آب و هوایی- در رادیو و تلویزیون، عرصهی سخن را قبضه کنند، دروغ رواج مییابد.
چگونه بهتدریج اخبار جعلی به اصطلاح مهندسی میشوند و تفکر منطقی و پرسش انتقادی را به حاشیه میرانند؟
🖇منبع:
🌐asrehooshmandi.ir
👥💬🗣 رسانه باشید و این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
📡 #قرارگاه_پاسخ_به_شبهات_و_شایعات
@GhararGahShayeat
❌اخبار جعلی در قوانین جزایی ایران
💢اصطلاح #اخبار_جعلی یک بار تاکنون در قوانین و مقررات ایران مورد استفاده شده و آن وقتی بوده که هیات وزرا در ۱۹ تیر ۱۲۹۸ یعنی حدود صد سال پیش خواسته در مازندران حکومت نظامی برقرار کند. بر اساس بند ۱۲ مقرره «برقراری حکومت نظامی در تمام مازندران»، «انتشار اطلاعات راجع به عده (تعداد) قوای نظامی و محل توقف و خط حرکت قشون (سپاه یا قوای نظامی) و انتشار اخبار جعلی اکیداً ممنوع است.»
🔻اما فارغ از این مساله تاریخی در نظام حقوقی فعلی ایران با عنوان نشر اکاذیب با این مساله برخورد میشود.
🔻در ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی - مصوب سال ۱۳۷۵- آمده: «هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله نامه یا شکواییه یا مراسلات یا عرایض یا گزارش یا توزیع هر گونه اوراق چاپی یا خطی با امضا یا بدون امضا اکاذیبی را اظهار نماید یا با همان مقاصد اعمالی را برخلاف حقیقت راساً یا به عنوان نقلقول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامات رسمی تصریحاً یا تلویحاً نسبت دهد اعم از اینکه از طریق مزبور به نحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شود یا نه علاوه بر اعاده حیثیت در صورت امکان، باید به حبس از دو ماه تا دو سال یا شلاق تا ۷۴ضربه محکوم شود.» این ماده در واقع بخشی از قانون مجازات عمومی قبل از انقلاب است و از سال ۱۳۱۳ به این قانون اضافه شده و از عبارات آن هم معلوم است که مربوط به زمانی است که هنوز تلفن هم در ایران به خوبی جا نیفتاده بود.
🔻قانون مطبوعات که ناظر بر فعالیتهای رسانهای و مطبوعاتی در کشور است، در ماده ۶ خود، نشریات را به جز موارد مشخص شده در قانون، در انتشار سایر مطالب آزاد دانسته است.
🔻یکی از این موارد که در بند ۱۱ ماده ۶ قانون مطبوعات (الحاقی ۱۳۷۹) آمده، عبارت است از «پخش شایعات و مطالب خلاف واقع یا تحریف مطالب دیگران». شمول قانون مطبوعات به خصوص در فضای مجازی، ناظر به پایگاههای خبری یا غیرخبری است که از هیأت نظارت بر مطبوعات دارای مجوز فعالیت باشند و اگر سایت یا پایگاه اینترنتی فاقد مجوز باشد یا از سایر فضاهای مجازی برای انتشار مطلب استفاده شود، در این صورت، موضوع در شمول قانون جرایم رایانهای قرار میگیرد.
🔻طبق بند ۱۱ ماده ی ۶ قانون، مطبوعات از پخش شایعه و نشر اکاذیب منع شده اند اما اگر رسانه ای برخلاف این امر اقدام به نشر اکاذیب در مطبوعات کند ، چون این انتشار در وسعت زیادی انجام می گیرد، براساس ماده ی ۳۰ قانون مطبوعات ، دارای مسئولیت کیفری برای منتشر کننده خواهد بود و مدیر مسئول آن مطبوعات باید پاسخگو باشد.
🔻ماده ۱۸ قانون جرائم رایانهای - مصوب سال ۱۳۸۸- قانونگذار با تغییر ابزار نشر اکاذیب و نیز تغییر مجازاتها آورد: «هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانهای یا مخابراتی اکاذیبی منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را برخلاف حقیقت، راساً یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یادشده به نحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (در صورت امکان)، به حبس از ۹۱ روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»
@asrehooshmandi
📣شناخت اخبار جعلی از اخبار واقعی
🔹#اخبار_جعلی این مشخصات را دارند:
🔻دامنه یا URL مشکوک دارد (ممکن است به چیزی مانند .com.co ختم شود).
🔻تنها به یک منبع یا هیچ یک اشاره نمی کند.
🔻داستانها پیرامون حدس و گمان تدوین می شوند.
🔻داستانها در مورد یک نظر واحد شکل می گیرند ، نه اینکه همه طرف ها از دیدگاه های مختلف داستان باشند. (تک صدایی به جای چند صدایی)
🔻زبان احساساتی و / یا تزئین شده است
🔻حالت ها یا وضعیت های نظریه های توطئه داشتن.
🔻تعصب حزبی سنگین.
🔻هیچ خبرنامه ای در مورد آنها گزارش نشده است.
🔻تاریخ و زمان انتشار قدیمی یا اصلاً هیچ یک را یادداشت نمی کند.
✳️اخبار واقعی این مشخصات را دارند:
🔸منابع مختلف را از دیدگاههای مختلف ذکر می کند.
🔸زبانش ساده است.
🔸حقایق با گزارش یا آمار اثبات می شوند.
🔸«حقایق جایگزین» را ذکر نمی کند.
🔸تیتر حقایق را بیان می کند و منعکس کننده داستان است
🔸شامل تمام عناصر یک داستان است – نه فقط اجزای انتخابی
🔸حداقل تعصب حزبی
🔸روزنامه نگار دارای سابقه ای معتبر از داستانهای منصفانه است
🔸تاریخ و زمان انتشار اخیر است
رسانه نگاری، اخبار جعلی و مقابله با آن
@asrehooshmandi
💢نگاهی به اقدامات برخی کشورها برای مقابله با اخبار جعلی در فضای مجازی
▫️موضوع #اخبار_جعلی (Fake Nwes) و شکل پیشرفته آنها تحت عنوان جعل عمیق (DeepFakes) با توجه به گسترش وسیع رسانههای مجازی در دنیا و کانالهای خبری به خصوص در پیامرسانها و شبکههای اجتماعی که محمل آسان و ارزانی برای تولید و توزیع فراهم کردهاند به مسئله و چالش مهمی برای همه کشورها و کسب و کارها تبدیل شده است.
▫️اغلب کشورها نسبت به قانونگذاری و تنظیمگری برای مقابله با این روند نگران کننده اقدام کرده یا در حال اقدام هستند و جرایم مرتبط با این موضوع را بسیار تشدید کردهاند. کشورهای اروپایی و پیشرو در فضای مجازی اقدامات سختگیرانهتری را آغاز کردهاند که جرایم تعیین شده در این خصوص، موید این موضوع است.
🔹برای مثال #آلمان در قانون بهبود تنفیذ قوانین در شبکههای اجتماعی، جولای ۲۰۱۷ جریمه تا سقف ۵ میلیون یورو برای افراد حقیقی و ۵۰ میلیون یورو برای افراد حقوقی را در نظر گرفته است.
🔹#فرانسه قانون نفرت پراکنی برخط را در جولای ۲۰۱۹ تصویب و شبکههای اجتماعی را الزام کرده است که محتوای مخرب ظرف مدت ۲۴ ساعت را حذف کنند و جریمه ۱.۴ میلیون دلاری را در صورت تخطی در نظر گرفته است.
🔹#مالزی لایحه ضد اخبار جعلی را در آوریل ۲۰۱۸ ارائه کرده که بر اساس آن جرم انگاری انتشار یا عدم همکاری در اجرای اقدام مقتضی در خصوص اطلاعات و اخبار جعلی انتشار یافته ۱۲۲ هزار دلار جریمه و تا ۶ سال حبس برای متخلف دارد.
🔹#سنگاپور این قانون رسانههای اجتماعی را به قرار دادن هشدار، حذف یا اصلاح درخصوص محتوا و اخبار جعلی بر اساس دستور مقامات دولتی الزام کرده و ۷۲۰ هزار دلار جریمه برای شرکتها و تا ۱۰ سال حبس و ۱۰۰ هزار دلار جریمه برای افراد در موارد نقض قانون و تشخیص آسیب رساندن به منافع ملی در نظر گرفته است.
✅#عصر_هوشمندی، مجموعه تخصصی سواد رسانه ای و اطلاعاتی
@asrehooshmandi
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌 چگونه اخبار جعلی را شناسایی کنیم؟
✅ نکات مهمی که در برخورد با #اخبار_جعلی باید در نظر گرفته شود.
پویش سواد رسانه ای
@asrehooshmandi
💢چگونه #اخبار_جعلی در خصوص #انتخابات1400 را تشخیص دهیم؟
• به تاریخ خبر توجه کنید.
• به منبع خبر توجه کنید.
• درمورد گوینده خبر تحقیق کنید.
• درخصوص خبر فکر کنید.
• جستجوی معکوس انجام دهید.
#کلیک_امن
#پلیس_فتا
@asrehooshmandi
#اخبار_جعلی
عکسی که شبکه ١٢ اسرائیل و منابع خبری رژیم صهیونیستی به آن استناد کرده بودند مربوط به آتش سوزی یک پالایشگاه در ٢ ژوئن سال ٢٠٢١ است.
همچنین شبکه ١٢ اسرائیل از حمله به شیراز خبر داده بود که صحت نداشته است.
رژیم صهیونیستی بر روی توفیق در #جنگ_شناختی و #رسانهای از طریق انتشار حجم بالای #شایعات و #اخبار_جعلی حساب باز کرده است.
@asrehooshmandi