✡ پنهان‌کاری انگلیسی و اسرار دو کودتا (١) 1⃣ طبق سند بیوگرافیک اینتلیجنس سرویس، #شاپور_ریپورتر متولد ١٩٢١ است. وی تحصیلاتش را در کالج‌های وستمینستر و کینگ دانشگاه کمبریج در سال ١٩٣٩ به پایان برد. سپس به عضویت ادارهٔ خدمات ویژه که یکی از سازمان‌های #اطلاعاتی برون مرزی انگلیس بود درآمد و پس از انجام خدماتی در اکتبر ١٩۴٣ در ادارهٔ خدمات ویژه دهلی شاغل شد و مأمور شد که بخش فارسی رادیو دهلی را تأسیس کند. 2⃣ شاپور پس از یک سال مأموریت در بحرین و یک سال در چین، به ایران وارد شد و کمی بعد به‌عنوان دبیر اوّل سفارت هند در ایران منصوب شد. نقش شاپور در این دوران بسیار مهم است و طبق اسناد وی «در جریان بحران نفتی و در یک دورهٔ سه‌ساله، به وزارت امورخارجه ایالات متحده مأمور و به‌عنوان مشاور سیاسی هندرسون، سفیرکبیر در تهران، منصوب شد. در تمامی دورانی که منجر به سرنگونی مصدق شد، او مسئولیت #عملیات_در_صحنه، [یعنی عملیات در داخل ایران] را عهده‌دار بود.» 3⃣ در این سند از شاپور ریپورتر به‌عنوان مشاور سیاسی #هندرسون سفیر آمریکا در ایران یاد شده است و مسئول کل عملیات #اینتلیجنس_سرویس در ایران که منجر به کودتا شد. این سِمَت را فرهنگ وبستر چنین تعریف کرده است: «مأمور یک سازمان که مسئولیت اصلی برنامه‌ریزی و اجرای عملیات را از سوی ستاد مرکزی عهده‌دار است». به‌عبارت دیگر، شاپور ریپورتر، که در این زمان سرهنگ دوم اینتلیجنس سرویس بود، فرماندهی عملیات #کودتای_28_مرداد را به‌دست داشت. 4⃣ شاپور ریپورتر پس از کودتای ٢٨ مرداد به درجهٔ سرهنگ‌تمامی ارتقا یافت و به‌عنوان «افسر رابط با اعلیحضرت شاه» در اینتلیجنس سرویس و مشاور کل رئیس اینتلیجنس سرویس (MI6) منصوب شد و تا زمان انقلاب این سمت را دارا بود. وی به‌پاس خدماتش در #کودتا عضو رسمی وزارت خارجه آمریکا شد. 5⃣ اسناد دیگری نیز در دست است که نقش شاپور را به‌عنوان طراح اجرایی و فرمانده عملیات کودتای ٢٨ مرداد در داخل ایران نشان می‌دهد. این مسئله در منابع انگلیسی و آمریکایی به‌شدت مسکوت نگه‌داشته می‌شود، و با بزرگنمایی نقش مسئولان ستادی کودتا در سیا و اینتلیجنس سرویس و با تبلیغ بر روی برخی چهره‌های «سوخته»، نقش عامل اصلی یعنی شاپور به‌شدت پنهان شده. ✍ استاد عبدالله شهبازی