#صبر
#صبر_در_آینه_آیات ۱
✅تصمیمی استوار
🔻برای صبر پیشهکردن، تصمیم محکم و ارادۀ قوی لازم است؛ یعنی کسانیکه در زندگی ارادههای قوی و پشتکار محکم عملی دارند، به تحصیل صبر نیز موفق میشوند. در بیان این مطلب، قرآن کریم فرموده است: «وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذلِکَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُور»؛ (اما کسانیکه شکیبایی و عفو کنند، بهطور مسلّم این صبرِ آنها از ارادۀ قوی [در] کارهاست.)
🔹معنای تصمیم، کَرکردن گوش خود است! یعنی کسیکه میخواهد برای انجام کاری مُصمَّم باشد، باید گوش خود را از شنیدن نهی دیگران کر کند تا بتواند به تصمیم خود پایبند باشد.
👈البته خودداری از شنیدنِ نهی دیگران بهمعنای داشتن تعصّب بیجا نیست، بهاینمعنا که شخص بخواهد کار بدون دلیلی انجام دهد و بر انجامدادن آن پافشاری کند؛ بلکه ابتدا باید بادقت و احتیاط، دلیل هر عملی را بهدست آورد و پس از حصول اطمینان به حقبودنش، روی آن پابفشارد و در راه انجامدادن آن، سخن دیگران را نشنود.
🔸برای مثال، گاهی پیش میآید که انسان تشخیص میدهد باید در راه خدا انفاق کند؛ اما اطرافیان از این کار نهیاش میکنند و برای منصرفکردن او، بهانههای بیهوده میتراشند. این شخص برای اینکه بتواند در مقام عمل انفاق کند، باید گوش خود را از نهی دیگران کر کند.
@abolhasanmahdavi
#صبر
#صبر_در_آینه_آیات ۲
✅کلید پاسخ بدی با خوبی
🔻اصلِ دادن پاسخ بدی با نیکی همان اصلی است که خداوند در آیۀ۶۳ سورۀ فرقان به آن توصیه فرموده است:
«وَ عِبادُ الرَّحْمانِ الَّذینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً»؛
و بندگان [واقعی خدای] رحمان کسانیاند که بر زمین، با آرامش و فروتنی راه میروند و وقتی نادانان آنها را [به گفتار ناروا] طرف خطاب قرار دهند، در پاسخ به آنها سلام گویند.
🔹این آیه دربارۀ بهترین واکنشی است که انسان میتواند در مقابله با بدیها نشان دهد. خدای متعال در این آیه، به عبادالرحمان توصیه میکند که اگر در برابر انسانی جاهل قرار گرفتند، صبوری کرده و توهین او را با سلام پاسخ دهند.
🔸امامصادق«علیهالسلام» نیز در «روایت عُنوانِ بَصری»، نُه اصل را برای ترقّی انسان بیان کردهاند که یکی از آنها همین است: «فَمَنْ قَالَ لَکَ: إِنْ قُلْتَ وَاحِدَةً سَمِعْتَ عَشْراً، فَقُلْ: إِنْ قُلْتَ عَشْراً لَمْ تَسْمَعْ وَاحِدَة»؛
وقتی کسی به تو توهین میکند و میگوید: «اگر تو یک سخن ناروا بگویی، دَه سخن ناروا از من میشنوی»، شما در جواب بگو: «اگر تو دَه سخن ناروا به من بگویی، یک سخن ناروا نمیشنوی.
▫️این حالت همان پاسخی است که هابیل به برادرش، قابیل داده بود. قابیل به او گفت: «من تو را میکُشم.» قابیل نیز پاسخ داد: «لَئِنْ بَسَطْتَ إِلَیَّ یَدَکَ لِتَقْتُلَنی ما أَنَا بِباسِطٍ یَدِیَ إِلَیْکَ لِأَقْتُلَکَ إِنِّی أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمینَ»؛
اگر دستت را دراز کنی و بخواهی مرا بکُشی، من هرگز دستم را بهسوی تو دراز نمیکنم که تو را بکُشم. همانا من از پروردگار جهانیان میترسم.
👈متأسفانه، بسیاری از ما در رابطههای اجتماعی خود چنین نیستیم و گویا پاسخدادن بدی با بدی را یک شجاعت میپنداریم و این عکسالعمل ناشایست، عادتمان شده است.
@abolhasanmahdavi
#صبر
#صبر_در_آینه_آیات ۳
✅بهرۀ بزرگ اخلاقی
🔻انسانهای صبور صاحب حظّ بزرگ اخلاقیاند.
🔹خداوند سبحان در سورۀ فصّلت ضمن اینکه انسان را از یکساننبودن نیکی و بدی آگاه میکند، به او فرمان میدهد که بدیهای دیگران را بهبهترین روش از خود دور سازد تا در اثر آن، دشمنیها به دوستی تبدیل شود؛ یعنی اگر کسی در مقابل رفتار ناپسند دیگران، بهشایستگی و نیکی رفتار کند، دشمنیها و کدورتها را از بین میبَرد و رفاقتی دیرینه برای خود بهوجود میآورد.
🔸در این آیه خداوند به این نکتۀ اساسی اشاره کرده است که هیچکس نمیتواند بدیها را با خوبی پاسخ دهد، مگراینکه صبور بوده و بهرههای بزرگی از اخلاق داشته باشد.
▫️در آیات۳۴و۳۵سوره فصّلت فرمود:
و نيكی با بدی يكسان نيست. [بدی را] با آنچه نيكوتر است دفع كن كه ناگاه [خواهی ديد] همان كسیكه ميان تو و او دشمنی بود، چون دوستی صميمی گشته است و اين [خصلت خوب] جز به كسانی كه شكيبايند، عطا نشود و آن را جز كسی كه دارای بهرهای بزرگ است، بهدست نياورَد.
👈توجه داشته باشید که برای رسیدن به این حالت، انسان باید «ذو حظٍ عظیم» باشد؛ یعنی صاحب بهرههای بزرگ اخلاقی باشد تا بتواند در مقابل بدی دیگران صبر کند.
@abolhasanmahdavi
#صبر
#صبر_در_آینه_آیات ۴
✅رمز پیروزی بر دشمن
🔻خداوند سبحان در سورۀ اعراف، دربارۀ چگونگی سرنگونشدن فرعون و جانشینی بنیاسرائیل سخن بهمیان آورده است: وقتی بنیاسرائیل تحت فشار فرعون قرار گرفتند و درنهایت، خداوند فرعونیانِ غافل را بهسبب تکذیب آیات الهی غرق کرد، بنیاسرائیل را وارث آنها قرار داد؛ درحالیکه بنیاسرائیل قوم ضعیفی بودند.
🔹سرانجام، وعدۀ نیک پروردگار دربارۀ وارثبودن بنیاسرائیل محقق شد؛ زیرا آنها در بلاها و سختیها صابر بودند. تحقق وعدۀ پیروزی بر فرعون، در واقع پاداش بزرگ الهی بود که بهدلیل صبر بنیاسرائیل به آنها عطا کرد.
🔸قرآن کریم در دو آیۀ ۱۳۶و۱۳۷ از سورۀ اعراف میفرماید:
سرانجام، از آنها انتقام گرفتیم و آنها را در دریا غرق کردیم؛ زیرا آیات و نشانههای ما را تکذیب کردند و [بهکلی،] آنها در غفلت بودند و به گروهی که همواره ضعیف و ناتوان شمرده میشدند، مشرقها و مغربهای آن سرزمین را که پُرخیر و برکت بود، به ارث دادیم و سخن نیک پروردگارت بر بنیاسرائیل [، یعنی وعدۀ پیروزی]، بهپاداش صبرشان، کاملاً تحقق یافت و آنچه فرعون و قومش ساخته بودند و آنچه داربست زده بودند، ویران و نابود کردیم.
▫️دراینباره، صفا میگوید:
ظفر از صبر همی جوی، نه از مکر و حِیَل
مکر یار دد و حیلت ظفر بیظفران
🔹خدای سبحان در آیات۶۵و۶۶ سورۀ مبارکۀ انفال، به غلبۀ انسانِ صابر بر دشمن اشاره میکند و میفرماید:
اگر بیست نفر صابر در بین مسلمانان باشد، میتوانند بر دویست نفر از دشمنان غلبه پیدا کنند و اگر صد نفر صابر وجود داشته باشد، هزار نفر را شکست خواهند داد:
ای پیامبر، مؤمنان را به جهاد ترغیب کن که اگر از شما بیست نفر شکیبا باشند، بر دویست نفر غلبه میکنند و اگر از شما صد تَن باشند، بر هزار تَن از کسانیکه کفر ورزیدهاند، پیروز میشوند؛ زیرا آنان گروهیاند که نمیفهمند. اکنون خداوند بر شما تخفیف داد و دانست که در شما ناتوانی است؛ پس اگر از شما صد نفر شکیبا باشند، بر دویست نفر غلبه میکنند و اگر از شما هزار تن باشند، بهاذن خدا بر دو هزار تن پیروز میشوند و خدا با شکیبایان است.
🔸بنا بر این آیات، اگر انسانهای صبور باهم باشند، نه بهصورت انفرادی، بیش از دَه برابرِ دیگر انسانها توانایی دارند. آیۀ نخست جایگاه عظیم و بسیار مؤثر صبر را بهخوبی نمایان کرده است. در آیۀ بعد نیز میفرماید: اگر ضعفی در اراده و استقامت شما پدیدار شد و صبر شما کم بود، نیرویتان دو برابرِ دیگران میشود.
@abolhasanmahdavi
#صبر
#صبر_در_آینه_آیات ۵
✅رسیدن به دو گشایش بعد از هر سختی
🔻آیات۵و۶سورۀ انشراح به این نکته اشاره میکند که بعد از هر سختی و گرفتاری، دو آسانی و راحتی وجود دارد:
«فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً * إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً»؛ (پس بىترديد با [هر] دشوارى آسانى است. مسلماً با [هر] دشوارى آسانى است.)
🔹بنابراین، اگر انسان مشکلات را با صبر پشتِ سر بگذارد، بهطور حتم در آینده به گشایش و راحتی خواهد رسید.
🔸این نکته از تکرار کلمۀ «عُسر» و «یُسر» بهدست میآید. واژۀ عُسر (سختی) در این دو آیه، دو بار تکرار شده است؛ به این ترتیب که در مرتبۀ دوم، با «ال» آمده است و در اصطلاح ادبیات عرب، به آن «ال عهدِ ذِکری» میگویند و معنای آن این است که عُسر دوم به عُسر اول اشاره میکند؛ پس درواقع یک سختی وجود دارد، نه دو سختی.
🔹در مقابلِ کلمۀ عُسر، کلمۀ یُسر (آسایش و راحتی) دو بار تکرار شده است؛ درحالیکه بر سر آن «ال» نیامده تا یُسر دوم به یُسر اول اشاره کند.
🔸این استعمال نشان میدهد که یُسر دوم بهمعنای آسانی دومی است که اضافه بر آسانی و یُسر اول است. با توجه به این نکته درمییابیم که بعد از هر عُسری، دو راحتی وجود دارد و معنای آیه را میتوان اینگونه بیان کرد: إنَّ مَع العُسرِ یُسرَیْن؛ یعنی همانا با هر سختی، دو آسانی وجود دارد.
وعدۀ یُسر پس از عُسر بُود در قرآن/
طلعت نوروز بعد از شب یلدا بینی
@abolhasanmahdavi