#گسترهٔ_صبر #صبر #شجاعت #ترس ✅شجاعت و ترس 🔻انسان شجاع کسی است که در موقعیت ترس، با صبر و بردباری، کار شجاعانه انجام می‌دهد یا شجاعت را بر خود تحمیل می‌کند. 🔹چنین فردی در وضعیت ترسناک، مانند میدان جنگ و تاریکی و تنهایی، بردبار است. 🔸در علم اخلاق، به حالتِ صبر و تحمل در موقعیت ترس، شجاعت گویند. پس انسان شجاع همان انسان صبوری است که متعلَّق صبر او حالت ترس و اضطراب است. ▫️در مقابلِ صفت شجاعت نیز «جُبن» به معنای ترس قرار دارد. شاعر در تقابل این دو می‌گوید: جُبن است عار و هست تَهوّر نشان جهل/حدّ وسط، شجاعت مرد است در جدال @abolhasanmahdavi

#گسترهٔ_صبر #صبر #ضبط_النفس #بَطَر ✅ضبط‌النّفس و بَطَر 🔻صفت دیگری که زیربنای آن صبر است، خویشتن‌داری انسان در حالت‌هایی است که شادی و سُرور بی‌اندازه بر او وارد شود. 🔹در این هنگام، اگر شخص صبوری کند و مراقب نفس خویش باشد تا این شادی فراوان را در خود نگه دارد و به افراط در شادی‌کردن دچار نشود، حالت «ضبط‌النّفس» دارد. 🔸به عکس، اگر انسان در این وضعیت، مراقب نفس خود نباشد و شادی فراوان ابراز کند، از نظر اخلاقی صفت «بَطَر» دارد. @abolhasanmahdavi

#گسترهٔ_صبر #صبر #بی_تابی #تحمل_نکردن ✅صبر و جَزَع 🔻تحمل و بردباری در هنگام رسیدن بلا و سختی، صبر نام دارد؛ اما اگر کسی هنگام گرفتاری به بلا و مصیبت صبر نکرد، به صفت «جَزَع» مبتلا شده است. 🔹به‌گفتهٔ سعدی: خداوندی است تدبیر جهان را/ بری از شبه و مثل و جنس و همتا/ اگر روزی مرادت بر نیارد/ جزع سودی ندارد صبر کن تا @abolhasanmahdavi

#گسترهٔ_صبر #حلم #غضب #عصبانیت #کظم_غیط ✅حِلم و غضب 🔻اگر کسی در وضعیت عصبانیت قرار گرفت، یعنی در موقعیتی قرار گرفت که ضرری به او وارد شده یا منفعتی از او گرفته شده است و توانست صبر کند و خشم خود را فرو دهد، صفت «کظمِ غیظ» را به دست آورده است. 🔹در مرحلهٔ بالاتر، اگر صفت کظمِ غیظ عادت او شود، به‌گونه‌ای که برای مهار خشم، خود به خود و خیلی راحت و بدون فشار این کار را انجام بدهد، به صفت «حِلم» دست یافته است. 🔸به عکس، اگر در وضعیت غضبناکی قرار گرفت و به دلیل کم‌صبری یا بی‌صبری عصبانی شد، به صفت رذیلهٔ «غضب» مبتلاست. حلم پیش آر به هنگام غضب/تا شوی مقبول و مَحرم نزد رب @abolhasanmahdavi

#گسترهٔ_صبر #صبر #سعهٔ_صدر #زجر ✅سعهٔ صدر و زجر و تَبرُّم 🔻صبر در تحمل فشارهای روحی و اندوه‌ها و ملامت‌ها و نگرانی‌هایی که در گذران زندگی به شخص می‌رسد، «سعهٔ صدر» نام دارد. 🔹صفت سعهٔ صدر حاکی از ظرفیت روحی وسیع شخص است؛ به‌گونه‌ای که صاحب این صفت می‌تواند به راحتی فشارهای زندگی را تحمل کند. 🔸در مقابلِ آن نیز «زجر» و «تَبرُّم» و «ضیقِ صدر» قرار دارد: زجر به‌معنای ناراحتی و ملامت است و تَبرُّم به‌معنای به‌ستوه‌آمدن و نگران‌شدن. ضیقِ صدر نیز به‌معنای نداشتن ظرفیت روحی برای تحمل مشکلات است. @abolhasanmahdavi

#گسترهٔ_صبر #صبر #عفت #شهوت ✅عفت و شهوت 🔻صبر در برابر خواهش‌های جنسیِ نفس، «عفت» نامیده می‌شود؛ ولی نشان‌دادن واکنش مثبت به این خواهش‌ها، «شهوت» نام دارد. 🔹همچنین واژهٔ عفت می‌تواند به معنای صبر و خودداری نفس از هرگونه تمایل ناشایست باشد؛ مثل عفت در کلام و در نگاه و نیز در خوردن و پوشیدن که جامع همهٔ این‌ها صفت صبر است. @abolhasanmahdavi

#گسترهٔ_صبر #صبر #تواضع #تکبر #شفقت #حِقد #انصاف #عصبیت #استقامت #اعوجاج #سخاوت #ایثار #بخل ✅تواضع و تکبر 🔻صبر در مقابل خودبرتربینی نفس «تواضع» است و عکسِ آن، «تکبر» نام دارد. ✅شفقت و حِقد 🔻بدخواهی نفس برای دیگران را «حِقد» گویند. در مقابل آن، صفت زیبای «شفقت» است که صاحب آن در برابر بدخواهی نفس برای دیگران، صبر می‌ورزد و احسان و خدمت به مردم را جایگزین می‌کند. ✅انصاف و عصبیت 🔻«عصبیت» پافشاری بی‌دلیل بر باطل است و عکسِ آن، یعنی صبر در اَدای حق، «انصاف» نامیده می‌شود؛ اگرچه این صبر خلاف میل انسان باشد. ✅استقامت و اعوجاج 🔻دورشدن و دوربودن از حق «اِعوجاج» نام دارد و پایداری بر حق، «استقامت» است. به عبارت دیگر اگر کسی بخواهد همواره به حق پایبند باشد، باید صبورانه استقامت بورزد و در برابر آسیب‌ها و موانع متزلزل نشود. ✅سخاوت و ایثار و بخل 🔻«سخاوت» صبر در بخشش مال به دیگران است و «ایثار» مقدم‌کردن نیاز دیگران بر نیاز خود. در مقایسه با سخاوت، ایثار به صبرِ بیشتر نیاز دارد؛ اما کسیکه برای این صفات صبر ندارد، صفت «بخل» را برگزیده است. @abolhasanmahdavi

#گسترهٔ_صبر #غبطه #حسادت #سخن_چینی #ستاریت #عزلت #حب_شهرت #اخلاص #ریا #حیا #وقاحت #ظلم #عدالت ✅غبطه و حسادت 🔻کسیکه آرزو کند نعمت دیگران از بین برود، صفت «حسادت» دارد؛ اما «غبطه» صبر بر وجود نعمت دیگران است و در نهایت، آرزوی داشتن آن نعمت، بدون اینکه بخواهد نعمت از دیگران گرفته شود. ✅سخن‌چینی و ستاریت 🔻«ستّاریّت» به‌معنای صبر در رازداری و کتمان عیوب است و در مقابل آن «سخن‌چینی»(هُمَزَه) قرار دارد، یعنی فاش‌کردن عیوب مردم. ✅عُزلت و حب شهرت 🔻افرادی که شهرت و تسخیر قلوب را دوست دارند، با اینکه به «حبّ شهرت» دچارند، گاهی برای تسخیر قلوب دیگران، از شهرت ظاهری صرف‌نظر کرده و صبر می‌کنند و به ظاهر «عُزلت» را بر می‌گزینند تا مردم را فریب دهند و محبوب آنان واقع شوند. ✅اخلاص و ریا 🔻«ریا» تمایل به نشان‌دادن عمل صالح به دیگران است؛ اما صفت مقدس «اخلاص» با صبر در حفظ نیت برای خدا به انسان ارزانی می‌شود. ✅حیا و وقاحت 🔻کسیکه جرئت انجام‌دادن اَعمال خلاف شرع و عرف و عقل دارد، به صفت «وقاحت» یا بی‌حیایی گرفتار است؛ اما صبر بر انجام‌ندادن چنین اعمالی «حیا» نام دارد. ✅ظلم و عدالت 🔻کسیکه برای رعایت حقوق اعضا و جوارح خود یا حقوق دیگران صبر می‌کند، به صفت «عدالت» مزین است و در مقابل آن، کسیکه حقوق اعضای خود یا حقوق دیگران را رعایت نمی‌کند، به صفت «ظلم» دچار شده است. @abolhasanmahdavi

#گسترهٔ_صبر #صبر #شکر #کفران ✅شکر و کفران 🔻کسیکه نعمت‌های الهی را نشناسد و آن را در مسیر رضایت مُنعِم مصرف نکند، بلکه نعمت را کتمان سازد، «کفران» نعمت کرده است. 🔹به عکس، صبر بر قدرشناسی نعمت‌ها و صَرف آنها در مسیر رضایت خداوند و اظهار نعمت‌ها، تشکر و سپاسگزاری از مُنعم است. پس زیربنای «شکر» نیز صفت صبر است؛ گرچه در ظاهر، متعلق صبر و شکر مختلف است: شکر، هنگام نعمت‌ها و صبر در بلاهاست. 🔸به هر حال، در این بحث متوجه شدیم که علاوه بر اینکه در سختی‌ها به صبر نیاز داریم، هنگام جلب رضایت مُنعم در نعمت‌ها و جاری‌ساختن آن نعمت‌ها در چهارچوب خشنودی خداوند کریم(مُنعم) نیز به صبر محتاجیم. 👈شاید یکی از معانی دعا برای درخواست صبر «شاکرین» همین باشد: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ صَبرَ الشَّاکِرینَ لَک!» @abolhasanmahdavi