آدامزاد نقیلی (۱)
نقیل دِئیَن: جناب آقای مهدی آغال (از روستای گلخندان )
بیری واروموش، بیری یُخوموش. بیر گؤن بیر نفر آتونان بیر کنددَن گِئچیردی، گُردو بیر بُیوگ اُدون تایاسو دؤزَلدیبله. تایانون باشوندادا بیر دَنَه تلیس (سبد) قُیوبلا. ایستیلله اُ تلیسین ایچیننهکینی یاننورالا.
بیر نفردن سُرشدو:
- بوردا نهخبردی؟
اُ آدام دِئدی:
- بو تلیس ایچیننه بیر دَنه ایلان وار. بو ایلان نِچچه وختی خالخون داوار مالونو سانجورو. بیزده ایننییَهجه بونو تاپا بیلمیردیگ. بوگؤن بیلهسینی گیره سالموشوق. بیر دَنهدَه اینهگی بو گؤن چالوب. بیز ایستیریگ بونو اُتلویاق.
آتلو دِئدی:
- بابا، تارونون حیوانونو بوشلایون چیخسین گِئدسین. بیلهسینه اذیت اِئلَهمهیین. ایلانون خاصیتی سانجماخدودا. اِئلَه بیر بو دَئگیل که، عقربدَه سانجار. بودا بولارون عادتیدی.
دِئدیلَه:
- اَللی بِئلَهدَه دِئیَی بیز بونو اُتلویاجایوق. ایننی هرنمه سَن دِئسئَی قولاقوموزا گیرَن دَئگیل.
دِئدی:
- بابا، اذیت اِئلَهمهیین، بیراخون چیخسین گِئدسین.
دِئدیله:
- سَن چیخ گِئد ایشئی اُلماسون.
دالو وار...
#گلخندان_نقیللری
#عظیم_سرودلیر
#گلخندان_نقیللری
آدامزاد نقیلی (۲)
آتلو ایککی اؤچ دفعه دولاندو تایانون دِورونه، اَلینی آتدو سبدی گُتؤردؤ قویدو آتونون زینی اؤستؤنه میداننان چاپدوردو قاچدو. های دوتون! های قویمایون گِئدَه! دوتون بیلَهسینی! آتلو چیخدی گِئددی. بیر آغاج آرالاناندان سورا، سبدین قاپاقونو گُتؤردو، ایلانا دِئدی:
- ایلان جان! خوش گَلدئی! آللاه بیلئَیجه. آما داها خالخون داوار مالونو سانجمویای ها!
ایلان اِئلَهکه سبد ایچیندن چیخَنده، دولاشدو آتون بوینونا، کیشییَه دِئدی:
- ایندی دِء گُروم آتویو چالوم یا اُزویو؟
آتلو دِئدی:
- ای بابا! من سَنی اوتدان قورتارموشام! اُلومدَن قورتارموشام! الآن گَرگیدی سَنئی دُرد بِئش کیلو یاغویو دوتالا اُردا! نیجه یانو اُزویو سانجوم یا آتویو؟
ایلان دِئدی:
- سَن اُزوی دِئمیشئَی که ایلانون عادتی سانجماخدو. آدامزادادا یاخچولوق گَلمَهییب. ایندی دِء گُروم اُزویو سانجوم یا آتویو؟
آتلو دِئدی:
- بوجور که اُلماز، قوی بَس بیر ایککی نفردن سُروشاق گُرَگ اُلار نمه دِئیِلله.
گِئددیلَه یولدا چاتدولا بولاغا. گُردولَه بولاغ داش گُزوندن جُشوب گَلیری بیر زلال سو وار دورنا گُزو تَکی. بولاغا دِئدیلَه بیر بوجور سُز گَپ وار. آتلو دِئدی:
- من بو ایلانو اُلومدَن قورتارموشام، ایننی دِئیِری اُزویو سانجوم یا آتویو. ایلاندا دِئیِری آدامزادا یاخچولوق گَلمهییب. بولاغ دِئدی:
- واللاه آدامزادا یاخچولوخ گلیب یا گلمیییب، من بیلمیرم. ولی خوب، آدامزاد گَلیری، منیم سویومدان ایچیری، اَل اؤزؤنؤ یوورو، آخوردادا گِئدَندَه، بورنونو آرودورو یا طهارات دوتورو منی بولورو گِئدیری. من بونو گُرموشَم آدامزاددان.
ایلان کیشییَه دِئدی:
- گُردوی! سندَندَه یاخچو تعریفلَهمیری. گُردوی دِئدیم آدامزادا یاخچولوق گَلمیییب، گَرَگ بیرئیزی سانجام!
آتلو دِئدی:
- شاید بو بولاخ دؤز دانوشمورو، سویو زادو خَرَهلَهنیب، اُز حالوننا دَئگیل. گَل گِئدَگ بیر آیرو زادونان صلاحلاشاق!
ایلان دِئدی:
- گِچ گِئدَگ!
دالو وار...
#گلخندان_نقیللری
#عظیم_سرودلیر
#گلخندان_نقیللری
آدامراد نقیلی (۳)
نقیل دِئیَن: مهدی آغال گلخندان کندیندن
گِئددیله گِئددیله، گُردولَه یول قیراقوننا بیر دَنَه بُیوگ آغاج وار، قشنگ کؤلگَه سالوب. چاتدولا آغاجا. آدام زاد دِئدی:
- آغاج جان سَن بیزه قاضیلیگ اِئلَه! من بو ایلانو اُلومنَن قورتارموشام، ایننی بو دِئیِری آدامزادا یاخچولوق گَلمیییب، ایستیری منی سانجا. سَن دِئگینَن بیز نَمه اِئلییَگ.
آغاج دِئدی:
- واللا، آدامزادا یاخچولوق گَلیب یا گَلمیییب، اُنو مَن بیلمیرم. آدامزاد گَلَر منیم کؤلگَم آستوننا اُتورار، بارومنان استفاده اِئلَر، یاتار یورقونلوقو چیخار، دوروب گِئدنده، شاخامودا سیندیرَر اُزونه اَل آغاجو اِئلَر و چیخر گِئدَر.
ایلان دِئدی:
- هَه! گُرورئَی؟ سَنی دِئیِریها!
اِئلَه آز قالموشدو که ایلان آتلونو سانجا، گُردولَه اُیاننان بیر دَنه تؤلکؤ چیخدی. آتلو دِئدی:
- تؤلکؤ جان! قادای آلوم، گَهبورا! گَهبورا!
تؤلکؤ دِئدی:
- نَه خبردی؟ نَمه اِئلیریئیز؟
آتلو دِئدی:
- واللا من بونو اُلومنَن قورتاردوم، بونو ایستیردیله بو سبدده پیشیرَهلَه. من بونو گَتیریب بیراخاندا، بو دولاشوب آتومون بوینونا، دِئیِری اُزویو سانجوم یا آتویو؟ اُزوده مَنه دِئیِری آدامزادا یاخچولوق گَلمیییب. سَن قاضیلیگ اِئلَه!
تؤلکؤ دِئدی:
- آدامزادا یاخچولوق گَلیب یا گَلمیییب، بونو من بیلمیرَم. ولی بو ایلان یالان دِئیِری.
ایلان دِئدی:
- نیجه من یالان دِئیِرَم؟
تؤلکؤ دِئدی:
- سَن بو اوزونلوقدا نَجور بو سبد ایچینده یِئر اُلدوی؟
ایلان دِئدی:
- یِئر اُلدومنا.
تؤلکؤ دِئدی:
- گِئچ گیر گُروم سبددَه نجور یِئر اُلدوی!
ایلان اِئلَه گِئچدی سبدده غلبیر وُردو ییغیلدی، ییغیلدی، اِئلَه که قویروقودا گِئچدی سبدایچینه، تؤلکؤ آتلویا دِئدی:
- نِئیَه دورموشای؟ باس سبدین قاپاقونو آغزونا. گِئد بیردَنَهدَه بُیوگ داش گَتیر وُر سبداینَن ایلان اَزیلسین قاروشسون بیربیرینه.
آتلو سبدین قاپاقونو قُیدو، گِئددی بیر بُیوگ قَیَه گَتیردی، وُردو سبداینَن ایلان اَزیلدی قاروشدو بیربیرینه. تؤلکؤ دِئدی:
- قویایدوی پیشیرَیدیله بیلَهسینی. مَیَه بِئکارودی که اُزویه ایش دؤزَلدمیشئَی!
آتلو دِئدی:
- بودا بیر اشتباهودو که من اِئلَهدیم.
آتلویونان تؤلکؤ گُروشددولَه، اُپوشدولَه، بیری گِئددی گؤن باتانا سارو، بیر گِئددی گؤن چالانا سارو. آدامزاد بیر آز آرالانموشدو، قانشارونا بیر شکارچو چیخدی. شکارچو آتلودان سُروشدو:
- بویاندا بیر تؤلکؤ گؤرمَهدئی؟
آدامزاد دِئدی:
- نِئیَه اُدو گِئدیری.
شکارچو گِئددی قاراقولا، تفنگ سَسلَهنَندَه، تؤلکؤ آتولدو اُیاندان بویانا، بویاندان اُیانا، گؤللَه دَیمَهدی بیلَهسینه. باخدو کیشییَه، دِئدی:
- اِئلَه بودو که ایلان دِئیِردی آدامزادا یاخچولوق گَلمیییب آما من اینانموردوم.
نقیلیمیز بوردا تؤکندی، انشاءالله هاموموز یاخچو اولاق، داها دِئمَهسینله که آدامزادا یاخچولوق گَلمیییب. بودو که حکیم تیلیمخان بویوروب:
دُلدور ایچیم ساقی می مستانه
گِئدَر می ایچَنلَر میخانا قالور
گِئچَر بو دونیانون یاخچو یامانو
قالسا بیر یاخچولوق انسانا قالور
هامویوزون ساغلوقویوزا
#گلخندان_نقیللری
#عظیم_سرودلیر
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
آدامزاد نقیلی
نقیل دِئیَن: آقا مهدی آغال (روستای گلخندان)
نوزدهم آذرماه
سالروز درگذشت «ابومحمد مصلح بن عبدالله» مشهور به "سعدی شیرازی" شاعر و نویسنده پارسی گوی
"روانش شاد باد"
@arayehha
سعدی، دیوان اشعار، غزلیات، غزل ۲
ای نفس خرم باد صبا
از بر یار آمدهای مرحبا
قافله شب چه شنیدی ز صبح
مرغ سلیمان چه خبر از سبا
بر سر خشمست هنوز آن حریف
یا سخنی میرود اندر رضا
از در صلح آمدهای یا خلاف
با قدم خوف روم یا رجا
بار دگر گر به سر کوی دوست
بگذری ای پیک نسیم صبا
گو رمقی بیش نماند از ضعیف
چند کند صورت بیجان بقا
آن همه دلداری و پیمان و عهد
نیک نکردی که نکردی وفا
لیکن اگر دور وصالی بود
صلح فراموش کند ماجرا
تا به گریبان نرسد دست مرگ
دست ز دامن نکنیمت رها
دوست نباشد به حقیقت که او
دوست فراموش کند در بلا
خستگی اندر طلبت راحتست
درد کشیدن به امید دوا
سر نتوانم که برآرم چو چنگ
ور چو دفم پوست بدرد قفا
هر سحر از عشق دمی میزنم
روز دگر میشنوم برملا
قصه دردم همه عالم گرفت
در که نگیرد نفس آشنا
گر برسد ناله سعدی به کوه
کوه بنالد به زبان صدا
تولید شده توسط نرم افزار سعدی
غزل شماره 2 از غزلیات شیخ اجلّ سعدی.mp3
6.32M
غزل شماره 2
این هم شعرخوانی از غزلیات شیخ مصلحبن عبدالله سعدی شیرازی بدین مناسبت
گلخندان خاطره لری (1)
🪴🪴🪴🪴🪴🪴🪴🪴
ایگیدین سِودؤگؤ
بو بِئشی زنده یاد مشهدی حسن دهقان آقای کربلایی عظیم محمدی تُیوندا دِئییب:
گُندَرَن: کربلایی عظیم محمدی
🪴🪴🪴🪴🪴🪴🪴🪴🪴
ای آقالار سیزه تعریف ایلَهییم
ایگیدین سِودؤگؤ خوش زبان گَرَگ
هر اِئودَه اُلماسون سَن کیمین گُزَل
بو اِئو ویران اُلوب تالانماق گَرَگ
ایگیدی تانوللا نان و نمکدَن
نه اینکه تانوللا هرجا دِئمَگدَن
قوناخ خُشنود اُلار یاخچو یِئمَگدَن
اِئو صاحاب قوناقا مهربان گَرَگ
ایگیدی تانوللا سوفرادان ناندان
نه اینکه تانوللا قیرمیزی دُننان
چوخدا شهرت دَئگیل دُققوزدان اُننان
مرد ایگیدین سوفراسوننا نان گَرَگ
پِئشهنین زهری چوخ گلیب مار اولماز
قُنشویا بد باخان اُزو وار اُلماز
آتتاسو خان اولان اُزو خان اُلماز
خانوم ایستَر اُندان اولا خان گَرگ
اُزوی یِئخیلمیشئَی اُزوی آغلاما
اُزگَهلَر سُزونه کینه باغلاما
تیلیم دِئیَر گِئچَن گؤنؤی چاغلاما
داها بوندان آرتوخ نه یامان گَرَگ
#گلخندان_خاطره_لری
#عظیم_سرودلیر
مرحوم حسن دهقان.mp3
6.42M
ایگیدین سِودؤگؤ - با عرض پوزش، صدای زنده یاد مشهدی حسن دهقان روی نوارهای قدیمی ضبط شده بود و بهتر ازاین نمیشد ویرایش کرد
گلخندان خاطرهلری (2)
ثریّا، گلخندان قیزینین خاطرهسی
قیزلَر! گِئدَگ امامزادویا
(خاطره تعریفلییَن: بانو ثریّا ابراهیمی)
🪴🪴🪴🪴🪴🪴🪴🪴🪴🪴
سلام عرض اِئلیرم خدمتیزه
اُ ایللَرده قار چوخ گَلَردی. بیز یول گُزلَردیگ گُرَگ قارلار هاچان تؤکَهنَهجگ. هی دِئیَردیگ:
- نَهنَه! قار هاچان تؤکَهنَهجگ بیز چیخَگ اِئشیگه؟
ننهمیز دِئیَردی:
- بیرامنا.
دِئیَردیگ ناواخت بیرام اُلاجاق؟ هی خدا خدا اِئلَردیگ بیرام اُلا. بیر گؤن اُلاردو که بیرام اُلاردو. گِئدَردیگ دولاناردوق. دِئیَردیگ: هاچان سیزدهگؤنؤ اُلاجاخدو که گِئدَک امامزادویا؟ نَنَهمیز گؤننه سایاردو. بیر گؤن اُلاردو که دِئیَردی ایننی سیزدهدی دؤرؤن گِئدین امامزادویا!
امامزادویا گِئدمَهگین اُزونون مراسم وارویودو. هر کیم گَرَگیدی بیردَنَه قیرمیزی نومورتا گُتؤرَه آپارا امامزادویا. نومورتانو سودا پیشیرَردیله، قرمیزی رنگ توکَردیله قیرمیزی اِئلَردیله.
من هممَشه نَنَهمَه دِئیَردیم که من ایککی دَنَه نومورتا آپاراجاقام. نَنَم دِئیَردی: آپار. سَن ایستیرئَی ایککی دَنه آپارای، آپار! بیزدَه اوشاخلارو چاغوراردوق، ییئغیلَردیگ، بوقچالارو باغلاردوق، گِئدَردیگ امامزادویا.
یالقوز آغاج درهسینه چاتاننا، اُردان اُقد سو گِئدَردی! دِئیردیم: اوشاقلار ایننی بورا چاتدویوز گَرَگ دستاماز آلایوز!
دستاماز آلاردولا. بیریسینین جورابو ایسلاناردو، بیریسینین آیاخقابوسو ایسلاناردو، هاموسوندا بَتَر، شیبرولاروموز ایسلاناردو. دستاماز آلاردوق، اوشاخلارو سودان گِئچیردَردیگ گِئدَردیگ.
درهدَن گِئچندن سورا دِئیَردیگ: صبر اُلون. گَرَگ دؤزؤلَهییز قَطَره. دؤزولَردیگ قَطَرَه. امامزادانون شعری وارودو که نَنَم رحمتلیگ مَنَه اُرگَدمیشدی. دِئیَردیگ: امامزادانون شعرنی اُخویون!
اُخوردولا:
امامزادا اَرخلَرئی
یاشول یارپاخلاروی
امام! جانوما ساغلوخ وِئر
یاننورروم چیراغلاروی
دِئیَردیگ و گِئدَردیگ چاتاردوق امامزادویا. امامزادانون چیراغونو یاننوراردوق. یِئرینی سؤپؤرَردیگ. ناماز قیلَردیگ. داش یاپوشدوراردوق. چیخردیگ ایوانا. اوغلان اوشاخلارونا دِئیَردیم: گِئدین اُدون گَتیرین چایو پیشیرَگ!
اُزوموزدَه کیتیریلَری، استکانلارو گُتؤرَردیگ گِئدَردیگ امازادادان اُیانا بیر بولاغ وارودو آدو داشلو بولاغودو، گِئدَردیگ داشلو بولاغا. گِئدَردیگ داشلو بولاغدا سو ایچیردیگ، قابلاروموز یویاردوگ، کیتیریلری دُلدوراردوق، گَلَردیگ. چایو پیشیرردیگ، ناهاروموزو یِئیَردیگ، چایونو ایچردیگ.
امامزادانون قانشاروننا بیر گَدیگ وارودو که اُردا هَممَشه بیرامنان بیر آی گِئدَهنَهجگ قار اُلاردو. گِئدَردیگ قابلارو دُلدوراردوق قارونان، گَلَردیگ. امامزادانون قاپوسونو کلیدلَردیگ، دِئیَردیگ: ایننی گَرَگ دالون دالون گِئدَگ، امامزادویا دالوموزو دولاننورمویاق. دالون دالون تا دولایویاجگ گَلَردیگ. دِئیَردیگ اَیَه اُجور گِئدمَهسَگ گوناه اولار خدا بیلَهمیزی آپارار جهننمه. اُردان دؤشَردیگ یولا گَلَردیگ.
گَلَردیگ قارلارو وِئرَردیگ نَنَهمیزه. نَنم رحمتلیگ گِئدَردی شیره گَتیرَردی ایچَهری اِئودَن. تؤکَردی قار-شیره قِئییرَردی بیلَهمیزَه. وِئرَردی یِئیَردیگ. اُ ایلدَه ساغلوقونان باش اُلاردو.
مین بِئلَه بیرام گُرَهییز. -یاشاسون همشهریلَریمیز
#گلخندان_خاطره_لری
#عظیم_سرودلیر
#گلخندان_نقیللری
دُققوز پارا بازلاماج یِئیَن قیز (۱)
( نقیل دِئیَن: بانو فاطمه محمدی سیّار همسر زندهیاد محمدآقا رضاییزمان - از روستای چپقلو)
بیری واروموش بیری یُخوموش. آللاهدان ساوای هِئچکیم یُخوموش. بیر قیز وارودو، گؤننَه دُققوز و بیر پارا بازلاماج یِئیَردی. بیر گؤننَری یِئیَنیِردَه قوناخلارو گَلمیشدی، بوقیز دُققوز بازلاماج یِئمیشدی آما اِئلییَه بیلمهمیشدی پارا بازلاماجودا یِئیَه. دُققوزونو یِئمیشدی پاراسو قالموشدو. قیز هی گِئددی یازویا، قِئیِددی ایچَهری دِئدی:
- نَنَه! دُققوز پارامو!
نَنَه دِئدی:
- هَلَه گِئد، اُننان!
قیز گِئددی گَنَه قِئیِددی دُققوز پارانو ایستهدی. نَنَه دِئدی:
- گِئد، آننان!
قیز گِئددی، گَنَه گَلدی دِئدی:
- نَنَه! دُققوز پارامو!
قوناخ سُروشدو:
- بو قیز نمَه ایستیری؟
آرواد چوخ بیلمیش آروادودو. دِئدی:
- بو قیز گؤننَه دُققوز و بیر پارا گوننَگ پامبوق اَگیرَر. بو گؤننَهری دُققوزونو اَگیریب بیر پاراسو قالوب. ایننی اُ پارا گؤننَگی ایستیری.
قوناخ گِئددی فیکره که بوقیز اَیَه گؤننَه دوققوز و بیر پارا گؤننگ اَگیرَه بونون آلانونون اِئو اِئشیگی قیزلدَننیدا. اویاننان بویاننان اِئلچی زاد گؤننَردیله، قیز صاحاب دِئدی:
- اولماز. وِئرَه بیلمَگ.
دالو وار ....
#گلخندان_نقیللری
#عظیم_سرودلیر
#گلخندان_نقیللری
دُققوز و پارا بازلاماج یِئیَن قیز (۲)
ایستییَنلَر چوخ یالوار یاخارونان، چوخ باشلوق وِئرمَهگینَن، قیزی آلدولا، عزت و احترامونان آپاردولا. آپاراننان سورا آلانون مَککیه گِئدمهگه آدو چیخدی. کیشی مککیه گِئدمَهمیش بیر ایلین قوت و غذاسونو آلدو ییغدی اِئوَه. بیر ایلیندَه پامموقونو، هر گؤننه دُققوز و بیرپارا گؤننَگ آیاقوننان گَتیردی ییغدی اِئوه، آروادونا دِئدی:
- بو قوت و غذای بودا بیرایلین پامموقو. من گَلینجه بو پامموقودا اَگیررَی.
کیشی گِئدَندن سورا، آرواد یِئدی، ایچدی، دُلاننو، پامموقودا اَگیرهبیلمهدی. بیرگؤننَری موشدولوقچو گَلدی که حاجولار چاتوبلا زنگانا. آرواد بِئناوا، اُز اُزونَه دِئدی:
- ایننی من نِیلیِم. یونگلَر قالدو اَگیریلیمَهمیش.
دؤردؤ گَتیردی چرخی قوردو، بیر آز برک بولاماج پیشیردی، داها وقت اِئلَهمَهدی بولاماجو ایچَه، گَتیردی یاخدو بو چیگنینَه اُ چیگنینه، بویانونا، اُیانونا، باش قولاقونا، باشلادو پامموقو اَگیرمَهگی. چرخ باشلادو گِوگِوگِو اِئلَهمَهگی آرواددا داها اِئلییَه بیلمیردی بولاماجو ایچه، بیر بو چینیندَن یالوردو بیر اُ چینیندَن دِئیِردی:
- دِئییللَه حاجولار چاتوب زنگانا! دِئییللَه حاجولار چاتوب زنگانا! ...
اُیانداندا، بیزدَن ییلَرین اوشاقونون بوغازونان سؤمؤگ قاچموشدو. هر یِئرَه آپاردولا چوخادا بیلمَهدیله. دِئدیلَه بو گَرَگ گؤله تا بو سؤمؤگ بوغازوننان چیخه. هریِئرَه آپاردولا بو اوشاق گؤلمَهدی.
گِئددیله پاجادان باخدولا آروادون یونگ اَگیرمَهگینه، اوشاق باخجاقون باشلادو گؤلمَهگی. اوشاق گؤلَنده سؤمؤگ اوشاقون بوغازوندان آتولدو چُلَه. بیریسی دِئدی:
- گَلین گِئدَگ.
بیریسی دِئدی:
- گِئدَگ گُرَگ بو آرواد نَمییَه بوجؤر اِئلیری.
دُندوله آدام صوراتونا، آروادون گُزونه گُرسندیلَه. بیلهسیندَن سُروشدولا:
- نَمییَه بوجور اِئلیرئَی؟ نِئیَه بوجؤر اُلموشای سَن؟ نِیَه بو گؤننَهیَی سَن؟ ایشئی نَمهدی؟ حاجتئی نَمَهدی؟
دِئدی:
- جریان بوجؤردؤ.
اُز جریانونو تعریفلَهدی. بیزدَن ییلَر داراشدولا هرنه خالخون اَگیریلمیش ساپو وارودو ییغدیله گَتیردیله دُلدوردولا بو آروادون اِئوینه، پامموخلارو آپاردولا قویدولا اُلارون یِئرینه.
حاجی گَلدی چاتدو. قوناقونو زادو یولا سالدو، باشلارو آیورد اُلدو، آرواددان سُرشدو:
- پامموخلارو اَگیرمیشئَی؟
آرواد دِئدی:
- هَیَه. اَگیرمیشَم.
حاجی گلدی گُردو آممار دُلو اَگیریلمیش پامموخدو. دِئدی:
- اَلئی آرغوماسون آرواد. بَس بولارو قالو اِئلییَک، گَنَه یِئنگیشدن گِئدیم پامموق آلوم گَتیریم.
بیزدَن ییلَر گُرسَندیلَه آروادون گُزونه. دِئدیلَه:
- اِئوئی خاراب اُلماسون. بیز هامونون ساپونو پامموقونان عوض اِئلَهمیشیگ. بیز داهو بو ایشی گُرَهبیلمَگ. بو ایشی داها بوینویا آلما.
آرواد دِئدی:
- بَس نیلییِم؟ نَهایشی گُروم؟
دِئدیلَه:
- کیشییَه دِئگینَن گَل گِئدَگ گُرؤمه.
آرواد دِئدی:
- ایندی اِئلَه بیل گِئددیگ گُرؤمَه.
بیزدَنییلَر دِئدیلَه:
- بیز یولدا ییغیللیگ قارا بِوچؤگلرَ(سوسکها) تکی تَززَگ (پیشگل چارپایان) اؤسته. سن اُرا چاتاننا، اُزویو ساللای آششاقو. یِخیللای بیزیم اؤستؤمؤزَه. دِئیَرئی " آی باجو، خالا، نَنَه!" بیزدَه دِئیَریگ "آی باشویا دُنوم، سَندَه آز قالموشای بیزیمتَکی بِوجوگ اُلای!"
آرواد دِئدی:
- یاخچو!
آرواد فتیردَن زاددان یاپدو، خورجونو دُلدؤردؤ فتیرینَن زادونان، کیشیاینَن دؤشدؤلَه یولا گِئدَهلَه گُرومَه.
گِئددیلَه زمییَه چاتاننا گُردؤلَه قارا بِوجؤگلَر قالانوبلا سیقیر تَززَهگینین اؤستؤنَه. بویاننان آشوللا اُیانا، اُیاننان بویانا. آرواد اُزؤنؤ اِئششَگدَن سالدو آششاقو. باشلادو شیون واویلانو:
- آی خالاجان! آی باجوجان! آی نَنَهجان!
بیزدَن ییلَردَه باشلادولا شیون واویلانو:
- جانوم چیخسین بالام! جانوم چیخسین باجوم، ... سندَه آز قالموشای بیزیمتَکی بِوجوگ اُلای.
حاجو قورخدو، سُرشدو:
- بولار داها نَمَهدیلَه؟
آرواد دِئدی:
- بولاردا اِئلَه منیم تَکینایدیله. بولاردا گؤننَه دُققوز بیر پارا گؤننَگ اَگیریبدیله. ایننی بوجور اُلوبلا.
حاجی دِئدی:
- آرواد! داهو بو ایشی گُرمَم. اِئلَه اُنو که اَگیرمیشاَی منیم یِئددی پوشتوماجه بَسدی. گرَگمَز دَئگیل منیم آروادوم بِوجؤگ اولا.
اِئولرینه قِئییدنده، پامموقو زادو ییغشیدیردیله قویدولا اُیانا، یِئدیلَه ایچدیلَه مطلبلَرینه یِئتیشدیله.
صلوات بر محمد و آل محمد
#گلخندان_نقیللری
#عظیم_سرودلیر
به مناسبت فوت نوه گرامی شهید احمد کوچکی بخشهایی از کتاب حماسه بابا در گروه منتشر میشود
حماسه بابا (33)
نوبت جنگ (1)
نخستین بارقههای فروغ سحرگاهی، با شتاب از بالای تپّههای شرقی چپقلو سرازیر شده و اندکی از تاریکی اطاقهای گلی روستا را شکسته بود. حالا دیگر میشد قد و قامت نشستهی مشهدی احمد را در گوشهای از اطاق دید که صدای هِق هِق گریهاش مادر و پسر را هم بیدار کرده بود. معمولاً هر روز صدای صلوات او بود که بقیّهی اعضای خانواده را هم برای خواندن نماز صبح بیدار میکرد. امروز چه اتّفاقی افتاده بود که مردی با چنان صلابت چنین زار میزند و گریه میکند؟
پسر با چشمهای خوابآلود و حیرتزده، سرش را به سمت مادر گرفت و پرسید:
- مادر! بابا چرا گریه میکنه؟"
مادر جواب داد:
- نمیدانم. از هنگام اذان صبح که بیدار شده، داره گریه میکنه. بذار ازش بپرسیم ببینیم چی شده که این قدر بیقراری میکنه!
امّلیلا میدانست از زمانیکه منافقین وگروهکهای ضد انقلاب در گوشه و کنار کشور اغتشاش میکردند، مشهدی احمد خیلی فرق کرده بود. او دیگر شور و نشاط ماههای نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی را نداشت. دایم میگفت:
- من به شرایط و مناطق کردستان آشنایی کامل دارم. اگر اجازه میدادند که برم، میتونستم برای آرامش کردستان از دست اشرار و ضد انقلاب کاری کنم. ولی چکار کنم؟ سنّم بالاست. اجازه نمیدهند که در جنگ شرکت کنم!
مادر و پسر، کم کم به او نزدیک شدند. خانم پرسید:
- چی شده مرد! چرا اینقدر گریه میکنی؟
گریهی مشهدی احمد شدیدتر از آن بود که به او اجازه حرف زدن بدهد. قطرات اشک، بیاختیار از چشمهایش بیرون میزدند و پس از شستن شیارهای گونههای گندمیاش، از لابهلایی تارهای ابریشمی ریش بلند او که مانند هوای سپیدهدم ترکیبی از سیاهی و سیپدی بود به دامنش میچکیدند.
مادر و پسر همچنان منتظر نشسته بودند و مشهدی احمد هم در مِه اشک آلود اندوه و غم فرو رفته بود و توان بیرون رفتن از آن را نداشت. دقایقی گذشت. گریه و زاری او فروکش کرد و لب به سخن گشود:
- در خواب دیدم که دو لشکر در مقابل هم ایستادهاند. یکی از لشکرها زیاد بود ولی درسمت تاریکی قرار داشت. لشکر دیگر اندک بود ولی در سمت نورانی قرار گرفته بود. تعدادی سیّد اولاد پیامبر (ص) را هم دیدم که دور هم نشسته بودند. از آنها پرسیدم، "این لشکرها چه کسانی هستند؟" آنها پاسخ دادند، "مگر نمیدانی؟ اینها لشکر کفر و اسلام است." پرسیدم، " به من هم اجازهی جنگ میدهید؟" فرمودند، "برو از امام حسین علیهالسّلام که آن لشکر نورانی را فرماندهی میکند اجازه بگیر." من خدمت آن حضرت که این طرف آن طرف میدوید و لشکر را فرماندهی میکرد رفتم. از ایشان پرسیدم، "آیا به من هم اجازهی جنگیدن میدهید؟" ایشان فرموند که هنوز نوبت شما نرسیده است.
ادامه دارد....
#حماسه_بابا
#عظیم_سرودلیر
حماسه بابا (34)
نوبت جنگ (2) از آن شب به بعد، مشهدی احمد دایم گریه میکرد و میگفت، "پس نوبت من کی میرسد؟"
جنگ تحمیلی آغاز شده بود. ارتش عراق از زمین و هوا و دریا سرزمین نور را مورد تاخت و تاز قرار میداد. در این سو نیز نه ارتش منسجمی وجود داشت نه نیروی سپاه و نه بسیج مستضعقین سازماندهی شده بود که جلوی تهاجم دشمن را بگیرد. آن چه که وجود داشت از یک طرف پیرمردی بود الهی که هم باید با حیلهها و دسیسههای سیاسی و نظامی استکبار میجنگید و هم با خیانتها و شیطنتهای عوامل نفوذی داخلی. امّا در پشت سر او، پیروانی مستضعف و شجاعی قرار گرفته بودند که به فرمان آن پیر فرزانه، با جسم و جان به میدان میآمدند و با چنگ و دندان، در مقابل تجاوزگران و زورگویان می ایستادند.
مشهدی احمد احساس میکرد که جبهه نبرد نور و ظلمت تشکیل شده و امام حسین علیهالسّلام یک بار دیگر با یاران اندکش در برابر لشکر بزرگ کفر و ظلمت صف آرایی کرده و آمادة نبرد است. او باید راه میافتاد، باید به خدمت امامش میرسید و هر طور که شده بود اجازهی میدان میگرفت.
سادات او را به امام حسین علیهالسّلام حواله داده بودند. پس باید تلاش میکرد، اصرار میکرد، سماجت نشان میداد، باید به هرترتیبی که شده بود اذن میدان میگرفت.
بعد از هزار و سیصد سال، یک بار دیگر صحنهی کربلا تکرار میشد. امام حسین علیهالسّلام فرماندهی سپاه نور را به دست میگرفت. اگر این نصف روز عاشورا هم میگذشت، آه و افسوس که راه به جایی نمیبرد.
آنهایی که در کربلا کوتاهی کردند، از دعوت امامشان روی گرداندند یا از صحنهی نبرد گریختند چه چیزی نصیبشان شد؟ آیا غیر از ذلّت، ننگ، آه و افسوس و زندگی خفّتبار چیزی دیگر عایدشان گردید؟
امّا آنها که در کنار سالار شهیدان قرار گرفتند چطور؟ حبیببن مظاهر، زُهیر، عابس، شوذب ، بُریر، حرّ، وهب و امثال اینها چطور؟ وقتی مشهدی احمد بیشتر فکر میکرد التهابش بیشتر و بیشتر میشد و مانند مرغ سرکنده، خود را این طرف آن طرف می زد.
#حماسه_بابا
#عظیم_سرودلیر
💠 کجا سلام دادن مکروه است
💬پرسش
اگر در مجلسی مانند مسجد یا حسینیه وارد شویم که همه مشغول قرائت قرآن یا نماز و مانند آن هستند، آیا سلام کردن به آنان، مستحب است؟
✅پاسخ
در هر حال سلام کردن به خودی خود مستحب است (و در مورد سؤال پاسخ یک نفر کفایت میکند)؛ ولی سلام کردن بر کسی که در حال نماز است، مکروه میباشد.
📚 پینوشت:
بخش استفتائات پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری
#احکام
💠 بستن شیر آب در اثناء وضو
سؤال: اگر شخص وضو گیرنده، هنگام شستن دستها و صورت به قصد وضو اقدام به باز و بستهکردن شیر آب نماید، این کار او چه حکمی دارد؟
جواب: همه_مراجع تقلید:
اشکال ندارد و به صحّت وضو لطمهای نمیزند. ولی اگر بعد از فراغت از شستن دست چپ و قبل از مسح کشیدن با آن، دستش (چپ) را روی شیری که خیس است بگذارد و آب وضوی دست با آب خارج از وضو مخلوط شود، مسح با رطوبتی که مختلط از آب وضو و آب خارج است، صحیح نمیباشد.
(در این صورت میتوان پس از کشیدن مسح سر و پای راست، با دست راست شیر آب را بست)
پینوشت:
الاجوبة الاستفتائات رهبر معظم انقلاب، س ۱۱۲، استفتا آنلاین از مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی
#احکام
داستان کوتاه(۱)
به کودک زخمی شلیک نکن! (۱)
نویسنده: عظیم سرودلیر
گالیا چند ماهی بود که برای انجام خدمت سربازی وارد ارتش شده بود. او پس از گذراندن دورهی آموزش عمومی و تخصصی نظامی به عنوان سرباز در یگان کماندویی پیاده نظام اگاز سازماندهی و با آغاز تهاجم توفان الاقصی به نوار غزه اعزام شده بود.
گالیا از جمله نیروهایی بود که در محاصره و اشغال بیمارستان غزه شرکت داشت. در روزهای آخر مقاومت بیمارستان، او و چند نفر دیگر مأمور شدند، تحت فرمان یکی از افسران صهیونیست وارد بیمارستان شده و همهی بخشها را به تصرف خود درآورند.
گالیا که مسلح به انواع سلاح و تجهیزات انفرادی بود، در حالی که مسلسل خودکارش را با خشابی پر، از ضامن خارج کرده و با انگشت روی ماشه، لولهی آن را به سمت جلو گرفته بود وارد محوطهی بیمارستان شد. افسر فرمانده که با اشاره چشم و حرکت دست، هرکدام از نیروها را برای تصرف یکی از بخشهای نیمهویران میفرستاد، نگاهی تند به گالیا انداخت و با حرکت سریع سر، او را به بخش کودکان فرستاد.
گالیا با احتیاط، پاورچین پاورچین از ورودی بخش، قدم به درون گذاشت و با همان گارد به سمت اتاقها رفت. سکوت وهمآلودی در بخش حاکم بود. نه از لالایی خبری بود، نه از وَنگ وَنگ نوزاد و نه از نالهی کودکی مجروح.
به اولین اتاق رسید و با احتیاط، ابتدا با نوک لولهی تفنگ درِ نیمه باز را کاملا باز کرد. وقتی به داخل اتاق قدم نهاد ، یک بار با چرخشی تند، سر لوله تفنگ را به دور اتاق چرخاند که اگر چریکی در گوشهای کمین کرده بود، امانش نداده و در کشتناش پیشدستی کند. اما کسی در اتاق نبود به جز چند کودک نارس بیجان روی چند تخت و یک خانم پرستاری که در گوشهای کز کرده و با دو دست سر و صورت خود را پوشانده بود تا از مشاهده قاتلش زهره ترک نشود.
گالیا در حالیکه سعی میکرد با جویدن آدامس، غرور خود را پررنگتر و نگرانی و تردیدش را پنهان کند، با خونسردی، مکثی کرد و زیر لب زمزمهکرد "תישאר לעת עתה בזמן שאני הולך וחוזר" یعنی فعلا تو یکی همینجا باش تا من برگردم. بعد به آرامی از اتاق خارج شد و به سمت اتاق بعدی راه افتاد. آنجا هم غیر از چند جسد کودک که روی زمین یا روی تخت افتاده بودند کسیرا ندید.
گالیا اتاقهای دیگر را یکی پس از دیگری، به همین ترتیب، وارسی کرد و در هیچ کدام جنبندهای ندید که مقاومت کند تا رسید به آخرین اتاق. وقتی با نوک پوتین، درِ نیمهباز را باز کرد و با احتیاط وارد اتاق شد و لولهی تفنگ را به دور اتاق چرخاند همهی تختها را خالی دید به غیر از یک تخت که کودکی برهنه و پوشاک شده روی آن تکان میخورد.
گالیا به آرامی و با احتیاط زیاد، به تخت نزدیک شد، وقتی کودک، کسی را در نزدیکی خود احساس کرد، شروع کرد به دست و پا زدن و قغغ قغغ کردن و سر و بدنش را این طرف آن طرف چرخاندن. هنگامیکه سرش را به طرف گالیا چرخاند، کوبیدگی و سیاهی و ورم بزرگی در اطراف یکی از چشمهابش نظر گالیا را جلب کرد که نه مرحمی روی ان بود و نه پانسمانی.
با دیدن چهره و جثّه کودکانهی بچه، گالیا به یاد عکسهای دوران کودکی خود افتاد که در آلبوم خانوادگیشان، بارها و بارها تماشا کرده و لذت برده بود. در دلش آرزو کرد که کاش جنگ نمیشد و او هم سرباز اسرائیلی نبود و این بچهی بیپناه زخمی را با خودش میبرد.
اما وقتی نگاهش از بچه به طرف خودش برگشت و اسلحه و تجهیزات نظامیاش را دید، به خود آمد و به یاد آموزشهایی افتاد که در آن ها به او یاد داده بودند که در غزه به هیچ مظلومی حتی کودکان، نباید رحم کند. به او گفته بودند که اگر کودک فلسطینی امروز را نکشد، فردا همان کودک رزمندهای شده و روزگار آنها را سیاه خواهد کرد. بنابراین، لولهی تفنگ را به سینهی بچه نزدیک کرد و کم کم شروع کرد به فشردن ماشه.
ادامه دارد....
#داستان_کوتاه
#عظیم_سرودلیر
داستان کوتاه(۱)
به کودک زخمی شلیک نکن (۲)
بچه که نزدیک شدن چیزی را حس میکرد، دستهایش را به طرف آن دراز کرده و سر لولهی اسلحه را با سرانگشتان کوچک و کم رمقش در دست گرفت. گالیا از دیدن این حرکت بچه آه از نهادش برخاست و صورت خود و لولهی تفنگ را به طرف دیگر چرخاند و شروع کرد به قدم زدن در اتاق. هنگام قدم زدن، وقتی چشمش به دیوار انتهای اتاق متمرکز شد، به یاد کلاس درس مدرسهاش افتاد که در آنجا فرازهایی از تلمود را به او آموخته بودند:
- کشتن مسیحیان و مسلمانان و بودائیان از وظایف مذهبی ماست، بزرگ و کوچکشان هم فرق نمیکند.
- غیر یهود مانند حیوانات ناطق هستند و باید مانند حیوانات با آنها رفتار کرد.
او دوباره به طرف تخت برگشت و تصمیم گرفت که این بار وظیفه دینیاش را به نحو احسن انجام داده و بهشت را برای خود بخرد. وقتی لولهی تفنگ را به طرف سالم سر بچه نشانه رفت، برقی از چشم سالم بچه جهید که تمام وجود گالیا را به آتش کشید. چشم او چقدر شبیه چشم همکلاسی دانشگاهی مسلمانش بود که به او عشق می ورزید!
یادش آمد که همکلاسیاش در عشق به او گوی سبقت را از عاشقترین عاشقهای جهان ربوده بود. او آن قدر مهربان و مؤدّب بود که گالیا مانده بود که چرا چنین انسانی را باید مثل حیوان میپنداشت. او بارها، با پدر و مادرش از عشق همکلاسی مسلمانش به او صحبت کرده و پرسیده بود که چرا آن دو نمی توانند با هم ازدواج کنند. تنها جوابی که شنیده بود این بود که ما نژاد برتریم. چرا؟ خودش هم قانع نشده بود.
گالیا آن قدر در این فکر غوطه ور شده بود و راه میرفت که در یک لحظه خودش را در وسط سالن دید که از خشم برافروخته شده و فریاد میکشید:
"انسانها همه مثل هم هستند! خون هیچ کسی برتر از خون دیگری نیست!"
و لحظاتی بعد همراه با فریادی از عمق جان، لولهی تفنگ را به طرف سقف سالن گرفته و ماشه را تا ته فشرد و همزمان با پیچیدن صدای رگبار مسلسل و فروریختن لامپها و گچبریهای سقف سالن، پیکر خون آلود خودش هم در کف سالن افتاد.
وقتی گالیا آخرین نفسها را می کشید، با زحمت سرش را اندکی بالا آورد و قامت محو فرماندهشان را دید که از درِ نیمه باز اتاق، کودک عریان را هم هدف قرار داده است . گالیا خواست با آخرین رمق باقیمانده اش بگوید: به کودک زخمی شلیک نکن! اما دیر شده بود. فرمانده پس از شلیک رگباری، بند مسلسلاش را بر دوشش انداخت و با خونسردی دور شد.
چند روز بعد، وقتی جسد گالیا را که در داخل تابوت در پرچم اسرائیل پیچیده شده بود، تحویل پدر و مادرش می دادند، گزارش فرماندهاش را هم در داخل پاکتی تحویل مادرش دادند. مادر گالیا با سرعت، درِ پاکت را باز کرد و شروع کرد به خواندن آن. در گزارش نوشته شده بود:
« گالیا دختر شمعون، سرباز فداکار صهیونیسم توسط تروریستهای قسّام از پشتسر مورد هدف رگبار مسلسل قرار گرفت و کشته شد.»
پایان
#داستان_کوتاه
#عظیم_سرودلیر
شور شعر (1) موسیقی شعر (1)
تعریف موسیقی شعر
موسیقی از بزرگترین مخلوقات خداست. شاید مانند تکلم بتوان آن را در زمره نعمات شمرد. موسیقی اطلاعاتی را منتقل میکند که کلام منتقل نمیکند این اطلاعات حس دقیقی را به مخاطب القا میکند که تاثیر کلام محاط در آن را دوچندان که نه صدچندان میکند.
یک سخنرانی متنی بیش نیست ولی لحن و موسیقی سخنران است که تاثیرگذاری آن را آنچنان زیاد میکند که در عمق جان و ذهن مخاطب جای میگیرد.
شعر فاخر و زیبا در حقیقت نتیجهی بکارگیری درست موسیقی در خلال متون است.
علاوه بر آن، خواننده یا مداح معمولا شعر را با موسیقی درونی که دارد میخواند، اگر لحن را درست و منطبق با موسیقی شعر انتخاب کند اثرگذار میشود وگرنه یک تناقض زشت یا یک خنثی بیخاصیت خواهد بود و آن بروز و گیرایی کافی را نخواهد داشت.
بنابراین موسیقی روی شعر، استفاده دوباره موسیقی برای عرضه یک متن است. یعنی وقتی یک تصنیف را بخواهیم تحلیل کنیم، در ابتدا شعری وجود دارد که شاعر آن شعر، مفهومی را با آهنگی آمیخته و شعر خود را سروده است. (آهنگ شعر همان وزن و عروض و قافیه است). در مرحله بعد آهنگ ساز تصنیف، متناسب با فضای مفهومی شعر و متناسب با آهنگ درونی آن، آهنگی و لحنی را برای نوع عرضه و ارائه شعر مشخص میکند و به خواننده میدهد.
مهمترین عوامل موسیقیساز در شعر
وزن
اولین درخشش ظاهری موسیقی یک قطعه شعر در وزن آن است؛ به عبارتی وزن اساس موسیقی یک شعر را پی میریزد و بقیهی عوامل (قافیه، ردیف و...) در نقش تکمیلکننده و تقویتکنندهی آن عمل میکنند. وزن، علاوه بر آنکه از کشش ذهنی میکاهد، به سبب آنکه برای کلام، قالبی مشخص و معین ایجاد میکند، خود باعث التذاذ نفس میشود؛ زیرا وزن، تناسب و قرینههایی میان اجزای پراکنده شعر بهوجود میآورد که ادراک مجموع اجزا را سریعتر و آسانتر میکند و همین نکته سبب احساس لذت ادبی میشود.
موسیقی بیرونی
منظور از موسیقی بیرونی شعر، جانب عروضی وزن شعر است که برهمه شعرهایی که در یک وزن سروده شدهاند قابل تطبیق است مثلا تمام شعرهایی که در بحر متقارب (وزن شاهنامه فردوسی)سروده شدهاند به لحاظ موسیقی بیرونی یکسانند یعنی میتوان آنها را بر این نظام آوایی:
فعولن فعولن فعولن فعل (یا فعول)
تطبیق داد و در این قلمرو هیچ شاعری بر شاعری دیگر برتری ندارد مگر به تنوع اوزان یا به هماهنگی اوزان با تجارب روحی و دیگر جوانب موسیقایی شعرش.
ادامه دارد ...
.
#شور_شعر
#عظیم_سرودلیر
شور شعر(۲)
موسیقی شعر (۲)
موسیقی کناری
منظور از موسیقی کناری عواملی است که در نظام موسیقایی شعر دارای تاثیر است ولی ظهور آن در سراسر بیت یا مصراع قابل مشاهده نیست. برعکس موسیقی بیرونی که تجلی آن در سراسر بیت و مصراع یکسان است و به طور مساوی در همه جا به یک اندازه حضور دارد. جلوههای موسیقی کناری بسیار است و آشکارترین نمونه آن قافیه و ردیف است و دیگر تکرارها و ترجیعها. مثلا دراین بیتها:
ای یوسف خوشنام ما خوش میروی بر بام ما
ای در شکسته جام ما ای بردریده دام ما
تکرار " ام ما" در چهار مقطع این بیت از جلوه های موسیقی کناری است که دومی و چهارمی را در اصطلاح قافیه و ردیف می نامند.
قافیه چیست
قافیه ضروریترین عنصر موسیقایی کناری شعر است که در ایجاد موسیقی شعر و تکمیل وزن و آهنگ آن مؤثر است و به کلماتی گفته میشود که در پایان مصراعهای یک شعر آمدهاند و
«یک یا چند حرف مشترک در پایانشان»
وجود دارد. بر این اساس، مصراعهایی را که قافیه داشته باشند، «همقافیه» میگوییم.
به شعری که قافیه داشته باشد «مقفّی» میگویند. اگر قافیه در هر دو مصراع یک بیت آورده شود، بیت مصرّع نامیده میشود. بیت زیر مصرع است:
قرار در کف آزادگان نگیرد مال
چو صبر در دل عاشق، چو آب در غربال
(سعدی)
قافیه یکی از ویژگیهای شعر است که گاهی در نثر نیز دیده میشود. به قافیه در نثر «سجع» میگویند و نثری که سجع داشته باشد را «نثر مسجّع» مینامند.
حروف اصلی و الحاقی قافیه
حروف قافیه را میتوان به دو دسته تقسیم کرد: حروف اصلی و حروف الحاقی.
حرف یا حروفی را که جزء اصلی کلمهی قافیهاند را «حروف اصلی» مینامیم. برای مثال، در بیت زیر از باباطاهر، «ربابم» و «خرابم» قافیهاند و حروف اصلی قافیه «اب» است.
دو زلفانت گرم تار ربابم
چه میخواهی ازین حال خرابم
حرف یا حروفی (مانند نشانههای جمع، پسوندها، ضمایر متصل، شناسههای فعل، نون مصدر و...) را که به قافیهها الحاق شدهاند، «حروف الحاقی» مینامیم. مثلاً در بیت زیر، حرف «ی» در آخر قافیههای «نوروز» و «برافروز» حرف الحاقی است:
ز کوی یار میآید نسیم باد نوروزی
از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی
ادامه دارد...
#شور_شعر
#عظیم_سرودلیر
شور شعر(۳)
موسیقی شعر (۳)
ردیف
ردیف در حقیقت برای تکمیل موسیقایی قافیه بهکار میرود. بهطور قطع میتوان ادعا کرد که حدود ۸۰ درصد از غزلیات خوب فارسی همه دارای ردیف هستند.
🌸ردیف به کلمه یا کلماتی گفته میشود که در پایان مصراع عیناً تکرار میشوند.
شعری که ردیف داشته باشد را «مردّف» میگویند. در بیت زیر، کلمه «برخیزم» ردیف است و قافیهها «جان» و «جهان» هستند:
مژده وصل تو کو کز سر جان برخیزم
طایر قدسم و از دام جهان برخیزم
یادآوری:
گاهی واژههای قافیه، لفظ و نوشتار یکسان، اما معنایی متفاوت دارند. در این حالت، جناس تام یا همسان داریم و این دو کلمه ردیف نیستند. زیرا برای آنکه دو کلمه ردیف باشند، باید هم در لفظ و نوشتار و هم معنا یکسان باشند. در چنین مواردی، دو کلمه قافیهاند.
مثال:
هر کس که نهد پای بر آن خاک سر کو
ذکرش همه این است که گم گشته دلم کو
(فروغی بسطامی)
قافیهها (جناس تام):
(کو =کوچه)، (کو = کجاست)
*
غم خویش در زندگی خور که خویش
به مرده نپردازد از حرص خویش
(سعدی)
قافیهها (جناس تام):
(خویش= خویشاوند)، (خویش =خود)
*
ز هر ناحیت کاروانها روان
به دیدار آن صورت بیروان
(سعدی)
قافیهها (جناس تام):
(روان = رونده)، (روان = روح و جان)
ادامه دارد...
#شور_شعر
#عظیم_سرودلیر
شور شعر(۴)
موسیقی شعر(۴)
قواعد قافیه
قافیه در شعر فارسی از سه قاعده پیروی میکند که قاعده ۱ و ۲ برای حرف اصلی و قاعده ۳ برای حروف الحاقی است. این قاعدهها را در ادامه شرح میدهیم.
قاعده ۱
طبق قاعده ۱، هریک از مصوتهای بلند «آ» (ā) و «او» (ū) میتوانند بهتنهایی حرف قافیه باشند. ابیات زیر، مثالهایی از قاعده ۱ قافیه را نشان میدهند.
سال ها دل طلب جام جم از ما میکرد
وانچه خود داشت ز بیگانه تمنا میکرد
(حافظ)
*
ای چشم تو دل فریب و جادو
در چشم تو خیره چشم آهو
(سعدی)
میبینیم که واژههای قافیه در ابیات بالا، به یکی از مصوتهای بلند «آ» یا «او» ختم شدهاند. در این حالت، میگوییم قافیه طبق قاعده ۱ است.
نکته:
در فارسی امروز، برخی از واژهها به «های غیرملفوظ» (مصوتِ کسره) ختم میشوند (مانند نامه، خانه، زنده)، برخی دیگر نیز به مصوت «ی» ختم میشوند (مانند بازی، پری). این «های غیرملفوظ» و «کسره» نمیتوانند بهتنهایی حرف اصلی قافیه باشند و مربوط به قاعده ۳ هستند که در ادامه با آن آشنا میشویم.
قاعده ۲
قاعده ۲ بیان میکند که در حروف اصلی هر مصوت همراه با یک یا دو صامت قرار میگیرد. در واقع، قاعده ۲ یکی از حالتهای زیر است:
مصوت + صامت یا
مصوت + صامت + صامت
ابیات زیر، قافیههایی طبق قاعده ۲ دارند:
نفس باد صبا مشکفشان خواهد شد
عالم پیر دگرباره جوان خواهد شد
(حافظ)
حروف قافیه: ان (مصوت + صامت)
*
هر که آمد عمارتی نو ساخت
رفت و منزل به دیگری پرداخت
(سعدی)
حروف قافیه: اخت
(مصوت + صامت + صامت)
قاعده ۳
همانطور که گفتیم، قاعده ۳ مربوط به حروف الحاقی آخر قافیههاست. طبق این قاعده، اگر در پایان قافیهها یک یا چند حرف الحاقی بیاید، باید مشترک باشند. برای مثال، در بیت زیر از شهریار، طبق قاعده ۲، قافیههای «تباه» و «سیاه» در «اه» مشترک هستند و «ی» آخر قافیهها حرف الحاقی است و طبق قاعده ۳ باید مشترک باشد:
ماها تو سفر کردی و شب ماند و سیاهی
افزود شب غم به سیاهی و تباهی
در بیت زیر از غزالی مشهدی نیز، حروف اصلی قافیه، طبق قاعده ۲، «یخت» (مصوت + صامت + صامت) بوده و حروف الحاقی مشترک، طبق قاعده ۳، «ــَـ ند» هستند:
خاک دل آن روز که میبیختند
شبنمی از عشق بر آن ریختند
بهعنوان یک مثال دیگر، در بیت زیر از حافظ، «نهادیم» ردیف، «مِیخانه» و «جانانه» قافیهها، طبق قاعده ۲ «ان» حروف اصلی قافیه و طبق قاعده ۳ «ــِـ» حرف الحاقی مشترک است:
ما درس سحر در ره مِیخانه نهادیم
محصول دعا در ره جانانه نهادیم
ان حروف قافیه + ه الحاقی و
نهادیم = ردیف
ادامه دارد...
#شور_شعر
#عظیم_سرودلیر
تؤرکؤ داستان
حضرت فاطمه زهرانون (س) دونیویا تشریف گَتیرمهگی (۱)
علامه مجلسی رحمتلبگ، عمر جُعفی اُغلو مُفَضَّل دیلیجَه امام صادق علیه السلامنان نقل اِئلییِب:
حضرت محمد (ص) معراجا تشریف آپاراندا، تارو بو موشدولوقو بیلَهسینه وِئردی:
"ای پیمبر! تارو خُویلَد قیزی خدیجهدَن، فاطمهنین دونیویا گَلمَهگینی سَنَه موشدولوق وِئریری."
بو موشدولوقونان، هم فاطمهنین (ص) دونیویا گَلمَهگی بیلیندی، هم آناسو، همدَه آدو.
بیر گؤن پیمغبر (ص) بیر قَیرَنجلیگ یِئرده که اُرانون آدو اَبطَحایدی نِچچه نَفر یعنیعمّار یاسر، مُنذَربن ضَحضاح، ابوبکر، عمر، علیبنابیطالب(ع)، عبّاسبن عبدالمطلّب و حمزهبن عبدالمطلّباینَن اَیلَشمیشدی. بیردَن جبرئیل بیر بُیوگ هیبَتاینَن یِئتیشدی که قَنَتلَرینی گؤن چالاندان گؤن باتانا آچموشدو. سَسلَندی:
"ای بزرگوار پیمبر! تارو سَنَه سلام گُندَریری، سَنَه اَمر اِئلیری قیرخ گون خدیجه یانونا گِئدمیَ یَی!"
بو دستور تارونون رسولونا چوخ آغور گَلدی. آخو اُ خدیجه بانونی چوخ چوخ ایستیردی، آما چون تارونون امریایدی جبرئیلده چوخ مهم ایشلَرده او هیبتاینَن گَلَردی، اُدَمنَن، خدیجه بانویادا بیر زاد دِئمَهمیش ایولَرینه گِدمَهدی. تشریف آپاردو فاطمه بنت اسد، علی علیه السلام آناسو اِئویندَه قالدو. آخیر گؤنلَر، عمار یاسری گُندَردی، بیلَهسینَه دِئدی گِئد خدیجیَه دِء:
"گامان اِئلَهمَه که من سَندَن کَسیب بیلَهیی بوشلاموشام، بلکه تارو بو ایشی مَنَه امر اِئلییِب، بو ایشین خیرینَه فیکر اِئلَه، تارو هرگون بُیوگ فرشتهلَرَه سَنئی اُلماقویا افتخار اِئلیری."
خدیجه بانودا بو مُدّتدَه اِئودَن چولَه چیخمَهدی، آما پیغمبرین آیرولوقوندان غوصصالویودو. تارونون پیغمبری بو قیرخ گؤنؤ، گُندؤزلَری اُروج دوتوردو، گِئجهلَریدَه عبادت اِئلیردی. قیرخ گون تؤکَنَندَن سورا، جبرئیل نازل اُلدو عرض اِئلَهدی:
"ای محمد (ص)، علی اعلا تارو سَنَه درود گُندَریری و سَنَه امر اِئلیرَی اُزویو تارونون هدیه و تحفهسینه آماده اِئلییَی".
پیغمبر (ص) سُروشدی:
"ای جبرئیل! ایککی عالمین تاروسونون هدیه و تحفهسی نَمهدی؟"
جبرئیل عرض اِئلَهدی:
"من بیلمیرَم".
بوندایودی که میکائیل نازل اُلدو، اَلیندَه بیر قاب وارودو که اؤستؤنَه بیر پارچا چِئکیلمیشدی سُندُس(یا اِستَبرقدَن). قابو قویدو پیغمبرین قانشاروندا یِئرَه. جبرئیل پیغمبره عرض اِئلَهدی:
"تارو دستور وِئریری بو غذایونان افطاریو آچای"
قابون اُستو گُتورولدو. قابون ایچیندَه بیر سالخوم اؤزؤم وارودو بیر سالخوم خرما- بعضیلَر یازوبلار، بهشت آلماسو طوبا آقاجوندان، بعضیلَر یازوبلا فقط خرمایودو. بعضیلَر یازوبلا جبرئیلین تَریدَه قاروشدو اُ میوَهیَه. تارونون رسولو هر بیریندَن بیر آز میل اِئلَهدی، اوستوندَن بیر آز سو ایچدی تا توخ اُلدو. ایستَهدی اَللرینی یویا، جبرئیل سو توکدو اَللَرینَه، میکائیل اُلارو یِودو، اسرافیل دستمالونان قورولادو. اُندان سورا غذانون قالانباقوسونو آپاردولا گُیَه.
علی علیه السلام بُیورورو:
"تارونون رسولونون عادتی بُیودو که افطار اِئلییَندَه مَنَه بُیوراردو قاپونی آچ، اَگر بیر نفر ایستَهدی گَلَه گَلسین غذا یِئسین.
آما بو یول بویوردو:
"دور قاپودا، هیچ کیمی یول وِئرمَه. بو غذانون یِئمَهگی مندَن ساوای آیروسونا حارامدو."
رسول خدا (ص) میوهنی میل اِئلییَندَن سورا، دؤردو ناماز قیلَه. جبرئیل قویمادو، عرض اِئلَهدی:
"الآن ناماز قیلمَگ وقتی دَئگیل. الآن گَرَگ تشریف آپارایوز خدیجه بانو اِئوینه بیلَهسیئینن همبستر اُلایوز. تارو اراده اِئلَهییب سیزئی بِئلییزدَن بو گِئجَه, بیر پاک اولاد یارادا."
بو فرمان یِتیشجَهگین، رسول خدا یِئریدی حضرت خدیجه اِئوینه سارو. خدیجه بانو، پیغمبرین آیاقونون سَسینی اِئشیدجَهگین قاچدو قاپونو آچدو. پیغمبرین (ص) عادتی بُیودو که اِئوَه تشریف گتیرنده اول دستماز آلاردو، ایککی رکعت ناماز قیلَردی، اُندان سورا گیرَردی رختخوابا. آما اُگیجه سو ایستَمَهدی ناماز قیلمَگَه. تَلَسدی تارونون اَمرینی تِئز یِئرینه یِئتیرمَهگَه.
اُ نورانی گِئجهدَه، تارو اَمریئینَن، فاطمهنین (س) نطفهسی نُبُووَت بِئلیننَن گِئچدی پاک رَحیمَه. خدیجه بانو اُ دَمنَن باردارلوقو حس اِئلَهدی.
دالو وار....
#آدلو_سانلو_آنالاد
#عظیم_سرودلیر
تورکؤ داستان
حضرت فاطمه زهرا نون (س) دونیویا تشریف گتیرمهگی(۲)
خدیجه بانو دِئیِری:
"آند اُلسون اُ تارویا که گویلَری قِوزادو، بولاخلارو آخورتدو، تارونون رَسولو اُ گیجه آیرولاندان من فاطمهنین آغورلوقونو اُزومنَه حِس اِئلَهدیم."
خدیجه بانونون فاطمیه باردارلوق چاقوندا، بیر گون تارونون رسولو اِئشیتدی خدیجه بانو بیر نَفرینَن دانوشورو. سُروشدو:
"ای خدیجه! کیماینَن دانوشورای؟"
خدیجه بانو عرض اِئلَهدی:"قارنومداکی اوشاق منیمنَن دانوشورو. اُچاندان که من سَناینَن ازدواج اِئلَه میشم مککه آروادلارو منیمنَن کؤسؤلؤدؤلَه، نَه گَلیللَه، نَه گِئدیللَه، نه سلام وِئریللَه، نَه سلام آلوللا. بو قارنومداکو اوشاق منیمنَن دانوشورو، مَنی صبرَه دعوت اِئلیری، اُلوب منیم مونسیم. "
رسول خدا (ص) بُیوردو:
"ای خدیجه جبرئیل مَنَه خبر وِئریری که رحِمایدَهکی اُشاق بیر قیزدی که پاک و برکتلی نسلی اُلار، تارو منیم نسلیمی اُندان ادامه وِئرَهجَگ، اُنون نسلیننَن اُممتین اماملارو عَمَلَه گَلَهجگدیلَه، وَحی توکَهنَندَن سورادا، اُلار یِئر اوزوندَه تارونون خلیفهلَری اُلاجاقدولا."
فاطمهنین (س) دونیایه گَلمَگ وقتی یِئتیشدی. خدیجه بانو گُندَردی قریش و بنی هاشم خانوملارو دالیجه که اُشاق اُلاندا یانوندا اُلالا. آما اُلار خدیجه بانونین پیغمبرئینَن ازدواج اِئلَهمَگ کدورَتیندَن گَلمَهدیلَه. خدیجه بانو قالدو یالقوز.
بوندایودی که خدیجه بانو گُردو دُرد نفر اُجا بؤیلو خانوم که بنی هاشم خانوملارونا اُخشوردولا گیردیلَه ایچَهری. خدیجه بانو اُلارو گُرجَهگین بیر آز قُرخدو. خانوملارون بیریسی یِئریدی ایرَهلی عرض اِئلَهدی:
"ای خدیجه غوصصا یِئمَه! بیز تارو گُندَرمَهسیایگ. بیز سَنئی باجویوق. من سارهام، بو آسیه، مُزاحِم قیزی و سنئی بهشت یولداشویدو، بو بیری عمران قیزی، مریمدی، و بودا شُعیب قیزی صَفرا (صفورا) دی.
فاطمه زهرا (س) دونیایه آیاخ قویاندا، بیر نور بیلَهسیندَن قِوزاندو که مککه اِئولَرینین هاموسونو دُلدوردو. یِئر اوزوندَه، گون چالاندان گون باتانا یِئر قالمادی که اُ نورونان ایششیخلانمویا.
خانوملارون بیریسی اُشاقو دوتدو، بیر آز کوثر سویوندان که قاباخدان حورالعین آماده اِئلَهمیشدی، بیلَهسینَه ایچیرتدی، کوثر سویوینان بیلَهسینی یِودو، ایککی تیکَه پارچایونان که سوتدَن آغ و مُشک و عَنبَردن خوش قُخولویودولا، بیریسیاینَن بَدَنینی بیریسیاینَن باشونی چولادو.
اوشاق دونیایه گَلجَهگین دیل آچدو بویوردو:
"شاهادلوق وِئریرَم که تارودان آیرو آللاه یوخ، آتام تارونون رسولی، اَریم وصیلَرین آقاسو و ایککی اوغلوم نَوَهلَرین آقاسودو ".اَشهَدُ اَن لا اله الاالله، وَ اَنَّ اَبی رَسول الله سَیِّد الانبیا وَ اَنَّ بَعلی سَیّدُ الاوصیا وَ اَنَّ وُلدی سَیّدُ الاسباط"
دالوجا باشلادی اُلارا سلام وِئرمَهگی، اماملارو بیربَهبیر آد آپاردو، بیلَهلَرینه سلام وِئردی. فاطمه زهرا (س) حور العیناین اؤزونه گؤلدو، حورالعین و بهشتدَهکیلَر بیربیرینه موبارک اُلسون دِئدیلَه. حضرت پیامبر (ص) تشریف گَتیردی، فاطمهنی آلدو قوجاقونا، ساق قولاقونا اذان و سُل قولاقونا اقامه اُخودو.
منابع:
مرکز کامپیوتر علوم اسلامی حوزه علمیه قم
زندگانی حضرت محمد (ص):سيد هاشم رسولى محلاتى
#آدلو_سانلو_آنالاد
#عظیم_سرودلیر
حضرت فاطمه زهرا سلامالله علیها.mp3
27.92M
حضرت فاطمه زهرانون دونیویا تشریف گتیرمَهگی
شور شعر(۵)
موسیقی شعر(۵)
🪴رَوّي چیست؟
قافيه در اصل يك حرف است وآن آخرين حرف اصلي قافيه است كه آن را رَوّي مي گويند. رَوّي مشتق از روا است و آن در لغت عبارت از رسني است كه با آن بار شتر را میبندند. پس همچنان كه با آن رسن، بار شتر بسته ميشود، با آن حرف نيز، شعر بربسته ميگردد. وبي حرف رَوّي شعردرست نباشد و تكرار آن لازم درهمهي بيتها لازم است. مانند «ر» دركلمات «قمر» و «شكر» در بیت زیر:
اي دوست! شكر بهتر، يا آنكه شكرسازد؟
خوبيِ قمربهتر، يا آنكه قمرسازد؟
مولوي
و ا در بیت زیر
ان كه رسوا خواست مارا، پيش كس رسوا مباد
وآن كه تنهاخواست مارا ،يك نفس تنها مباد
سيمين بهبهاني
🪴تعيين رَوّي
براي تعيين رَوّي بايد حروفي را كه زايد براصل كلمه است،كنارگذاشت.حروف زايد براصل كلمه عبارتند از: نشانههاي جمع (ان، ها، ات، ون ،ين) ، ضماير پيوسته، نون مصدري وپسوندها.
كلمات قافيه در حرف رَوّي مشتركند. هرگاه بعدازرَوّي ،حرف يا حروفي بيايند، آن حرف يا حروف نيز بايد عينا تكرار گردند. ازاين رو مي توان حرف رَوّي را به وسيلهي قافيههاي شعر، به آساني تشخيص داد.
🪴تكرار واژههاي غير ساده (مشتق، مركب و مشتق-مركب)
گاهي حروف زايد بر اصل كلمه را بايد درحكم حروف اصلي تلقي كرد و آن دركلمات مشهور و متداولي است كه معمولامركب بودن آنها بدون دقّت محسوس نيست. پس دركلماتي از قبيل "بينا و دانا"، "رنجور و مزدور" و "شيرين و سيمين" حرف رَوّي به ترتيب «ا»، «ر» و«ن» است.
تكرارواژه هاي غيرساده درصورتي جايز است كه اجزاي سازندهي آنها چندان آشكار نباشد يا ميان معناي دو جزء فرقي نتوان نهاد؛ مثلا: "رنجور و مزدور"، "پاسبان و مهربان"، "آب وگلاب"، "شاخسار وكوهسار"، "آبدار و پايدار" را مي توان با هم قافيه كرد.
علامت ماضي «يد» چون چندان شناخته نيست واژه هايي مانند "ورزيد، پرستيد"، "رنجيد، گردانيد و بوسيد" قافيه مي شوند. حال آنكه در همهي آنها «يد» نشانهي ماضي و مشترك است:
اي سرد وگرم دهركشيده
شيرين و تلخ دهرچشيده
مسعود سعد
علامت گذراساز «اند» يا «انيد» نيز تكراري مي آيد؛ مثلا در اين شعرسعدي:
آن سرو كه گويند به بالاي تو مانَد
هرگز قدمي پيش تو رفتن نتوانَد
با واژه هاي مي گذراند، گسلاند، برساند و برهاند» قافيه شده است.حال آنكه اگرحرف الحاقي «اند» راحذف كنيم، اين مصراع ها بي قافيه اند.
درواژه هايي كه به هاي غيرملفوظ ومصوت "ي" ختم مي شوند؛ مثل نامه، بوته ، پري، بازي اين هاي غيرملفوظ ومصوت "ي" درحكم حرف الحاقي هستند وبه تنهايي حرف قافيه قرارنمي گيرند.
دربيت زير «اره» حروف مشترك قافيه است. «ه» حرف الحاقي و «ر» حرف رَوّي.
آمد مه و لشكرستاره
خورشيدگريخت يكسواره
مولوي
ادامه دارد ...
#شور_شعر
#عظیم_سرودلیر