گونه شناسی حجاب در قرآن و یک توصیه برای سیاستگذاران: 🔹به انواع حجاب در قرآن توجه کرده‌اید؟ یکی از انواع حجاب، حجاب پوششی است نظیر این آیه: "يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‌ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً" (احزاب/۵۹). 🔹مورد دیگر، ‌حجاب گفتاری است که در نحوه بیان و کلام ظهور می‌یابد: "فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفًا" (احزاب/۳۲). 🔹مورد دیگر، حجاب رفتاری است که مربوط به نمود حیا و عفاف در رفتار افراد است نظیر این آیه: "فَجَاءَتْهُ إِحْدَاهُمَا تَمْشِي عَلَى اسْتِحْيَاءٍ" (قصص/۲۵) و یا این آیه: "وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ" (نور/۳۱). 🔹اما یک مورد دیگر هم است که مربوط به حجاب کالبدی است و متاسفانه سیاستگذاران کمتر به آن توجه داشته‌اند. این نوع حجاب در معماری و شهرسازی نمود می‌یابد، نظیر این آیه: "وَلَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ ظُهُورِهَا وَلَٰكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَىٰ وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا" (بقره/۱۸۹) و یا این آیه: "وَإِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنْكُمُ الْحُلُمَ فَلْيَسْتَأْذِنُوا كَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ" (نور/۵۹) که این آیات بیانگر لزوم رعایت حجاب و حریم کالبدی در معماری و شهرسازی است. 🔹نکته مهم آن است که عدم رعایت حجاب و حریم کالبدی در معماری و شهرسازی، منتج به تضعیف فرهنگ حجاب و عفاف در سایر عرصه‌ها (نظیر حجاب پوششی و حجاب رفتاری و ...) می‌شود. از دلایل شیوع بدحجابی و بی‌حجابی در کلانشهرها در مقایسه با شهرهای کوچکتر همین است؛ زیرا باوجود آنکه کلانشهرها در سایر موارد نظیر فضای مجازی تفاوت چندانی با شهرهای کوچکتر ندارند اما به دلیل تفاوت در نوع شهرسازی و گسترش روزافزون متراکم‌سازی‌ها و عمودی‌سازی‌ها در کلانشهرها، حریم و حجاب کالبدی و به تبعش سایر انواع حجاب در آنها به طور بایسته رعایت نمی‌شود. فلذا سیاستگذاران ما بایستی بدانند که از شروط مهم اصلاح وضعیت نابهنجار حجاب و عفاف به عنوان معلول، اصلاح علل و ریشه‌هایی است که از مهم‌ترینش وضعیت معماری و شهرسازی عریان و بدون حریمی است که این روزها به وفور در کلانشهرهایمان شاهدش هستیم. #حجاب #معماری_اسلامی #شهرسازی_اسلامی @baladetayyeb

شهرسازی ما و رنگ آفتابه! زمان لازم برای مطالعه: ۲ دقیقه به این جملات مرحوم آیت الله حائری شیرازی عنایت بفرمایید: "علوم انسانی غرب که در حال وارد شدن به مزاج جامعه است، نجاست‌خواری است. نباید آن‌را اینقدر با ولع مصرف کنیم؛ چه فایده دارد در حالیکه غرب غذای نجس به ما می‌دهد، ما متکفّل آداب غذا خوردن باشیم؟! آیا این طلبگی است؟! اگر یک کشتی، از نور به ظلمت حرکت کند و ما مسئول انتظامات اهل کشتی باشیم به گونه‌ای که حتی یک رکعت نماز اهل کشتی هم قضا نشود ولی کلّ کشتی همچنان به ظلمت حرکت کند، چه فایده‌ای دارد؟!" پی نوشت ۱: مصداق تام و تمام جملات حکیمانه فوق، وضعیت امروز معماری و شهرسازی ما است. مدیران مربوطه در عرصه معماری و شهرسازی، شده‌اند مسئول انتظامات کشتی‌ای که کلا در حال طی مسیر اشتباه است به نحوی که سر تا پای مقررات و ضوابط ما در زمینه معماری و شهرسازی، مملو از انگاره‌های غیر بومی است و تقریباً هیچ رد پایی از فرهنگ، هویت و تمدن بومی ما در آن دیده نمی‌شود. شاهد مثالش آن است که در قوانین و ضوابط فعلی معماری و شهرسازی ما، مسائل درجه اول و واضحاتِ فرهنگ و تمدن بومی ما عملا در حال لِه شدن است (نظیر حداقلِ متراژ مسکن، الگوی ساخت مسکن، تسهیل روابط همسایگی در شهرسازی، رعایت تراکم نفر در هکتار در شهرسازی و غیره) که این موارد مهم برای مدیران مربوطه، در عمل تقریباً هیچ اهمیتی ندارد؛ تا جایی که اسم لانه‌های ۲۵ متری را خانه می‌گذارند اما همزمان، نسبت به کوچکترین ضوابط مسائل درجه چندمی نظیر شیب رمپ، عرض سرویس بهداشتی و ... نهایت سخت گیری را به خرج می‌دهند! برای همین است که بیش از ۲۰ جلد مقررات ملی ساختمان داریم که در آنها، از شیر مرغ تا جان آدمی‌زاد را می‌توانید پیدا کنید ولی حتی ۱ جلد از این همه مجلّدات، به مسائل فرهنگی و تمدنی ما در زمینه معماری و شهرسازی اختصاص نیافته است! پی‌نوشت ۲: خدا حفظ کند استاد اخلاق ما را که مثال سالها قبل ایشان، در ذهن بنده حک شده است. می‌فرمودند بنده خدایی مسافر بود و بین راه برای قضای حاجت به یک دستشویی بین راهی مراجعه کرد. در ورودی سرویس بهداشتی تعداد زیادی آفتابه با رنگهای مختلف وجود داشت و او یکی از آفتابه‌ها را برداشت تا برای طهارت با خود به داخل دستشویی ببرد اما آقایی که آنجا نشسته بوده و مسئول نظافت و انتظامات دستشویی بود به ایشان می‌گوید که آفتابه رنگ قرمز را بگذار و مثلا آبی را بردار! ایشان هم باتعجب می‌پرسد که مگر چه فرقی دارند؟ و آن آقای مسئول انتظامات پاسخ می‌دهد که هیچ فرقی ندارند ولی مگر من اینجا چه کاره‌ام؟ اینجا ایستاده‌ام برای همین که بگویم چه کسی کدام رنگ را بردارد! حالا حال و روز وضعیت معماری و شهرسازی ما هم همین است. به تعبیر مرحوم آیت الله حائری شیرازی شده‌ایم نجاست خوار غربی‌ها و مسئول انتظامات کشتی تمدن آنها. اگر هم خیلی دلمان به حال فرهنگ و تمدن خودمان بسوزد نهایتا موضوع را در مسائل درجه چندمی همچون نما و منظر خلاصه می کنیم و تصوّر می‌کنیم که با راه‌اندازی چند کمیته نما، دِین خود را به فرهنگ بومیِ خود ادا کرده‌ایم؛ در حالی که غفلت از مسائل درجه اول و پرداختن به مسائل درجه چندم، دقیقا همچون این است که مثلا به انواع بیماریهای جسمی و روحی پیرزنی بیمار که شُش و قلب و ریه و سایر جوارح او در حال از کار افتادن است بی‌توجه باشیم ولی همزمان، به سیمای او توجه کنیم و برای زیبا شدن او انواع محصولات آرایشی را برایش تجویز کنیم! اساتید و مدیران معزز! باور بفرمایید که احیاء پیرزن معماری و شهرسازی ما که در حال جان دادن است شدنی است به شرط آنکه به جای خط چشم و ابروی او (و یا حداقل همزمان با خط چشم و ابروی او) متوجه قلب و شش و ریه او نیز باشیم و شأن خود را از مسئول انتظامات سرویسهای بهداشتیِ کشتیِ تمدنهای بیگانه، به کاپیتان کشتی تمدن خودی تغییر دهیم. #علوم_انسانی_غربی #معماری_اسلامی #شهرسازی_اسلامی @baladetayyeb

از نمای عریان تا آغوش رایگان 🔹به معنای واژه مکشوفه دقت کرده‌اید؟ لغت نامه‌ها این واژه را چنین معنا کرده‌اند: "برملا، پدیدار، عیان، کشف شده، هویدا". بانویی که کشف حجاب می‌کند را مکشوفه می‌گویند به این معنا که برای همگان برملا و عیان است و چیزی برای کشف شدن ندارد. مکشوفه نه رمزی برای کشف شدن باقی می‌گذارد و نه رازی برای جوییدن. به ثمن بخس و به ارزانترین وجه ممکن هرچه از رمز و رازِ زیبایی داشته را برای هر کس و ناکسی هویدا کرده است، چه طالبش باشند و چه نباشند؛ چراکه چنین کسی دیگر چیزی برای کشف شدن باقی نگذاشته است. دقیقا برخلاف مستوره که پر از رمز و راز است که آنها را نه ارزان، که به قیمت عرضه می‌کند، آن هم نه به هر ناکسی بلکه فقط به کسی که لیاقت کاویدن رمز و رازهایش را داشته باشد. 🔹در مقام مقایسه، همچون آپارتمانهای بدون حریم امروزی که از معبر مجاور و یا بلوک روبرو، هر آنچه در آن است برای همگان هویداست؛ با نماهایی عریان که نه حریمی برای صاحبخانه‌اش باقی می‌گذارد و نه حرمتی برای مالکش. درب ورودی را که باز کنی تا انتهای اتاق خوابش مکشوف است و درب را که باز نکنی هم با پنجره‌های عریانش تا منتهای آشپزخا‌نه‌اش برای همگان مفتوح و به قول فرنگی‌ها open است. برخلاف خانه سنتی که به غایت مستور بود تا پناهی باشد برای بانوی مستوره. خانه‌های پر از رازی که با الگوهای مستور و پنهانش، پر از رمز بود برای کشف کردن و جوییدن. 🔹 آری، اگر درست بنگریم میان گسترش خانه‌های غیرمستور و افزایش بانوان مکشوفه رابطه معناداری برقرار است؛ از جنس همان رابطه‌ای که در میراث تمدنی این سرزمین میان خانه‌های مستور و بانوان مستوره برقرار بود. و چه باهوش بودند آنهایی که برای زدودن فرهنگ حیا و عفاف و تبلیغ البسه مکشوف در این مملکت، به سراغ ترویج ابنیه غیرمستور رفتند و فهمیدند که شرط رایگان شدن آغوشها، عریان شدن نماهاست؛ و چه کم‌هوشیم ما که بعد از چند دهه، هنوز متوجه این ارتباط محتوایی نشده‌ایم و گمان می‌کنیم که بدون سامان دادن به سبک ابنیه می‌توانیم سبک البسه را بسامان کنیم. #سبک_زندگی #حجاب #معماری_اسلامی @baladetayyeb

چند سطر برای نگارندگان لایحه عفاف و حجاب 🔹امروز فرصتی شد تا متن کامل لایحه عفاف و حجاب را بررسی کنم. از زحمات نگارندگان متن لایحه ممنونم اما چیزی که جای خالی آن در لایحه مشهود است، عدم توجه بایسته به نقش معماری و شهرسازی به ویژه معماری ابنیه مسکونی در ترویج فرهنگ عفاف و حجاب است. البته در برخی مواد نظیر ماده ۱۴ و یا ماده ۱۸ لایحه، به معماری فضاهایی نظیر فضاهای اداری و یا بوستانها اشاراتی شده است اما در سرتاسر این لایحه‌ی ۷۰ ماده‌ای، کوچکترین اشاره‌ای به معماری ابنیه مسکونی نشده است. عنایت بفرمایید که بیشترین زمان از عمر انسانها در ابنیه مسکونی سپری می‌شود و بیشترین تعداد ساختمانهای شهرها نیز همین ابنیه مسکونی است (ابنیه مسکونی به تنهایی تقریبا ۵۰٪ از کل ساختمانهای شهرها را شامل می‌شوند). لذا در مقایسه با کاربری‌های مختلف، هیچ کاربری در سطح اولویت کاربری مسکونی نیست. 🔹چگونه است که در ماده ۹ لایحه چنین بیان شده است که "واردات، تولید و توزیع عمده لباسهایی که استفاده از آنها در انظار عمومی مغایر و منافی عفت عمومی است ممنوع است" اما در هیچ ماده‌ای اشاره نشده است که مثلا وارد کردن الگوهای غیر بومیِ حریم‌زدا و عفاف‌شکن به معماری و شهرسازی کشور و ساخت و ترویج ابنیه حریم‌شکن ممنوع است؟! اگر معماری و شهرسازی، ظرف زندگی است (که هست) آیا می‌توان از ظرف کثیف انتظار زندگی تمیز داشت؟! و آیا سامان البسه بدون بسامان کردن ابنیه، نتیجه‌بخش خواهد بود؟! 🔹عنایت بفرمایید که معماری و شهرسازی چنان سهمی در ترویج عدم عفاف و تبرّجات عفاف‌شکن دارد که اساسا واژه تبرّج به لحاظ لغوی، ریشه در واژه برج دارد؛ زیرا ریشه آن بدین‌گونه بوده است که زنان تمدن جاهلیت، خود را از بالای برج (خانه‌ها و ساختمانهای مرتفع)، متبرّج (جلوه‌گر) می‌ساختند. علامه طباطبایی(ره) در همین خصوص چنین می‌فرماید: "کلمه تَبَرُّج به معنای ظاهر شدن در برابر مردم است، همان‌طور که برجِ قلعه برای همه هویداست". لذا لازمه تدبیر حجاب و عفاف، تدبیر این نوع معماری و شهرسازی حریم‌زدا و عفاف‌شکنی است که این روزها در سرتاسر کلانشهرهایمان چنان شیوع یافته است که متاسفانه برای اغلب ما عادی شده است. یادمان باشد که البسه و ابنیه، دو بال عفاف‌زا یا عفاف‌زدا هستند و توجه به یکی و غفلت از دیگری، سبب ابتر ماندن لایحه عفاف و حجاب خواهد شد. #حجاب #عفاف #معماری_اسلامی @baladetayyeb

🔹 ۲۵ بهمن، سالروز انتشار بیانیه راهبردی و بسیار مهم گام دوم انقلاب است. چیزی که در این بیانیه، بیشتر از سایر بخشها برایم جلب توجه می‌کند توصیه و اهتمام رهبر انقلاب به موضوع مهم سبک زندگی است که در بخش پایانی بیانیه درباره آن چنین فرموده‌اند: "سخن لازم دراین‌باره بسیار است. آن را به فرصتی دیگر وامیگذارم و به همین جمله اکتفا میکنم که تلاش غرب در ترویج سبک زندگی غربی در ایران، زیانهای بی‌جبران اخلاقی و اقتصادی و دینی و سیاسی به کشور و ملّت ما زده است؛ مقابله با آن، جهادی همه‌جانبه و هوشمندانه می‌طلبد که باز، چشم امید در آن به شما جوانها است". 🔹همانطور که ملاحظه می‌فرمایید، در میان توصیه‌های هفت‌گانه‌ی رهبر انقلاب در این بیانیه، سبک زندگی تنها توصیه‌ای است که ایشان ضمن تاکید بر اهمیت بسیار آن، باز کردن ابعاد مختلف آن را به فرصت مناسب دیگری واگذار کرده‌اند. آیا این تمایز قائل شدن ایشان میان سبک زندگی از سایر بخشهای بیانیه، این معنا را نمی‌رساند که موضوع سبک زندگی آنقدر مهم و تاثیرگذار است که یک بیانیه (هرچقدر هم مفصل و مبسوط)، ظرفیت لازم برای ادا کردن حق مطلب درباره آن را ندارد؟! 🔹خواهر و برادر گرامی! مجددا به این جمله رهبر انقلاب توجه بفرمایید: "تلاش غرب در ترویج سبک زندگی غربی در ایران، زیانهای بی‌جبران اخلاقی و اقتصادی و دینی و سیاسی به کشور و ملّت ما زده است". آیا اکنون که در آستانه انتخابات مجلس هستیم، این جمله راهبردی ایشان، نمی‌تواند بیانگر یکی از ملاکهای مهم برای انتخاب نامزدهای اصلح باشد؟ 🔹اینها را نوشتم تا عرض کنم که برحذر باشید از آنهایی که به رغم شعارهای اسلامی و انقلابی در کلام، در عمل مروّج سبک زندگی غربی هستند. از همانهایی که با هزار و یک توجیه مختلف، مروّج مال‌سازی در مقابل توسعه کسب و کارهای خُرد محلی هستند؛ همانهایی که لانه‌‌های آپارتمانی را جایگزین خانه‌های ایرانی کرده‌اند؛ همانهایی که پیشگیری و نظام سلامت اسلامی ایرانی را فدای درمان و نظام سلامت غربی کرده‌اند؛ همانهایی که اقتصاد اسلامی را به مذبح اقتصاد سرمایه‌داری برده‌اند؛ و در یک کلام، همانهایی که سَبک زندگی اسلامی را چنان سبُک شمرده‌اند که از آن چیزی به جز شعر و شعار نفهمیده‌اند! #سبک_زندگی #معماری_اسلامی #اقتصاد_اسلامی #طب_اسلامی #جوانگرایی @baladetayyeb