.
شب چله و رسم ماندگار چلسرو
چلسرو همانطور که از نامش پیداست از چهل تک بیت درست شده است که هر کدام از آنها به نوعی ریشه در اعتقادات قوم لک ولر دارد واز نسلهای پیشین سینه به سینه ونسل به نسل نقل شده اند؛به این صورت که در آن یک نفر که مسئول اداره کردن مجلس است با گرفتن یک تسبیح در دست 40عدد از دانه های تسبیح را جدا کرده وبه قصد تبرک کردن آن ابتدا سه عدداز آنهارا به نامهای (الله، محمد و علی) جدا می کند و سپس در میان 40عدد داخل می کند و آنگاه ازبین اشخاص دیگری که در مجلس هستند یک نفر بصورت توافقی جهت انجام فال نیت می کند و کل مجلس شروع به گفتن تک بیت هایی به زبان لکی می کنند و باخواندن هر تک بیت فردی که دانه های تسبیح را دردست دارد دانه های تسبیح را هرکدام پس از دیگری جدا می سازد تا نوبت به دانه ی چهلم می رسد ودر اینجا اخرین بیت همان نتیجه ی فال است وشخصی که اداره ی مجلس را بر عهده دارد به تفسیر فال می پردازد و مفهوم کلی آن را بیان می کند ؛در این زمان شخصی هم که نیت کرده است مفهوم بیت را به نیت خود تطبیق می دهد
به هر حال این ابیات که در فالی موسوم به چهل سرو که تمین وتبرک شده با نام (الله،علی،محمد)می باشد می تواند فرهنگ ایلیاتی لک زبانان را تا آنجا که ممکن است روزآمد کند
مهمترین ویژگی های چهل سرو :
1-مضمون ابیات آن بیشتر عشق ،طبیعت،حماسه،سرخوشی و ستایش است
2_صد درصد ابیات چل سرو به زبان لکی است و ابیاتی که با لهجه ی لری در طی سال های اخیر آن به آن ورود کرده است مجعول می باشند
3-زمان وشخص وتاریخ سرایش آنها نامعلوم بوده و به اصطلاح ادبی "لاادری "است
با این تعابیر به طور کلی اصولا شعر لکی چه در قسمت چهل سرو و چه در قسمت مویه و هوره از شعر شاعران دیگر زبان ها چیزی کم ندارد و به لحاظ جوهره ی شعری و حتی به لحاظ مضمون و محتوا واز نظر برخورداری از صنایع لفظی و معنوی بابرخی از شاهکارهای ادبیات هم سطحی می کند
بااین همه قدرت تاثیر شعر لکی زمانی به چشم می آید که به نحو مطلوبی اجرا گردد
در این میان ذکراین نکته لازم و ضروری به نظر می رسد که مینورسکی بیان می دارد
"اگر شعر کردی را نمی توانیم همردیف با شعر اسلامی و شاعر کرد را همردیف با شاعر اسلامی بدانیم مشکل از ادبیات و شعر و شاعر نیست بلکه کم بودن تحقیق در این زمینه است
"به نظر این گفته قابل تعمیم به زبان لکی است و شعر وشاعران لک وبطور کلی ادبیات لکی است لذا در خواست ما از تمامی کسانیکه دستی بر قلم دارند و به قول دهخدا" قلم خوبی دارند"تحقیق و پژوهش درزمینه ی ادبیات لکی است تا نسل های امروزی با غنای ادبیات لکی بیگانه نباشند
چند نمونه از ابیات چل سرو رو با ترجمه و تفسیر آن ها به عنوان نمونه ذکر می کنیم
کلی ژَه کَلما سرایر آوردی
شکارچی به رَس شانست آوِردی
تلفظ:
kaley z a kalma sar_ir_owerdey
s eka rc i beras s a nset owerde
y
معنی:
کََل «شکار کوهی» از مخفی گاه سر برون آورد. شکارچی خودت را به محل شکار برسان که شانس به تو روی آورده است
نتیجه:
میانه است، حد وسط، برای رسیدن به هدف باید تلاش کرد و کوشید، تا به نتیجه دل خواه رسید، رفتن به دنبال هدف بی نتیجه نیست
_
دَنگِ سازی هات ژَه قُویلی دَروَن
سُوزَه شِنَفتی خِرّ دای وَ سَروَن
تلفظ:
dang sa zey ha t z a qoeili darvan
soza s enaftey x err da y va sar
van
معنی:
صدای سازی از عمق درّه دَروَن به گوش رسید، سبزگونه این صدا را شنید از شوق سربند خود را محکم بست
نتیجه:
خوب است. صدای نای و نی و ساز خبر از خوبی و خوشی می دهند. روزگار بر وفق مراد می گردد و شادی از راه می رسد. باید به انجام کار امیدوار بود
__
تَرسِم دُورهِ بُو دُورِ نا کَس بُو
نا کس حاکِم بُو ئو قِلَم وَدَس بُو
ت
لفظ:
tarsem dore budor nakas bu
nakas hakem bu_o_qelam va d
as bu
معنی:
ترس من از آن است که دوره، دوره ناکسان باشد، ناکسان حاکم باشند و حکم و قلم هم درست داشته باشند
نتیجه:
نوعی بدبینی به نظام اجتماعی است، که امور بر این منوال پیش نمی رود. از این نوع ابیات در «چل سرو» فراوان است و در لفافه ابیات این روایت اجتماعی شرایط حال نیز انعکاس پیدا می کند. بنابراین از چنین فالی نمی توان انتظار امور درست داشت. زیرا امور اجتماعی نابه سامان است و نظم درست ندارد. تا به آن امید بست و به نتیجه رسید.
✍ مهدی کیانی برخوردار
فرهنگی و فعال رسانه ای
#لک
#بلوطستان
#لرستان
#چله
#چلسرو
#تازهترین_و_تحلیلیترین_ #اخبار #لرستان_در_بلوطستان
🅱 eitaa.com/joinchat/135528452C8840727e87