بسم الله
🔵پنج چیز که از پنج چیز دیگر بهتر است
1. عطای ناچیزی که [منّتش فقط] از سوی خدا باشد بهتر و کریمانهتر است از عطای زیادی که [منّتش] از سوی خلق باشد.
2. جبران آنچه با سکوت از دست رفته سادهتر است از جبران آنچه با سخن گفتن از دست رفته باشد.
3. نگهداشتن آنچه که داری دوستداشتنی تر است از به دست آوردن آنچه که در دست دیگران است.
4. تلخی نومیدی بهتر است از اینکه نیازهایت را سوی مردم ببری.
5. تنگدستیِ همراه با خویشتنداری بهتر است از داراییِ همراه با گناه!
👈إِنَّ الْيَسِيرَ مِنَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ أَكْرَمُ وَ أَعْظَمُ مِنَ الْكَثِيرِ مِنْ خَلْقِهِ وَ إِنْ كَانَ كُلٌّ مِنْهُ
👈وَ تَلَافِيكَ مَا فَرَطَ مِنْ صَمْتِكَ أَيْسَرُ مِنْ إِدْرَاكِكَ مَا فَاتَ مِنْ مَنْطِقِكَ...
👈و حِفْظُ مَا فِي يَدَيْكَ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ طَلَبِ مَا فِي يَدَيْ غَيْرِكَ
👈وَ مَرَارَةُ الْيَأْسِ خَيْرٌ مِنَ الطَّلَبِ إِلَى النَّاسِ
👈وَ الْحِرْفَةُ مَعَ الْعِفَّةِ خَيْرٌ مِنَ الْغِنَى مَعَ الْفُجُور
#نامه_31
#با_معارف_نهج، شماره 136
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵ترجمه #کلمه_الحرفة د ر نامه 31
در زبان فارسی واژهی «حِرفه» به معنای پیشه و شغل به کار میرود اما در زبان عربی دو کلمه وجود دارد: یکی حُرفه (با حاء مضموم) به معنای «محرومیت ونداری» و دیگری حِرفة (با حاء مکسور) که میتواند به معنای پیشه و شغل باشد(ن ک: مجمع البحرین و مفردات راغب)
🔸در جمله «و الْحرْفَةُ مَعَ الْعِفَّةِ خَيْرٌ مِنَ الْغِنَى مَعَ الْفُجُور» (#نامه_31) کلمه حرفة (به قرینه مقابله با کلمهی «الغنی») باید همان حُرفهی مضموم به معنای محرومیت و نداری باشد.
بنابراین معنای درست حدیث این است که :
«محرومیت و نداری همراه با خویشتنداری [از هر عمل زشت] بهتر است از بینیازی همراه با گناه!
➖نکته دیگر این است که #کلمه_العفة نیز در فارسی به معنای پاکدامنی (خویشتنداری از گناه جنسی) به کار میرود اما در عربی معنای عامی دارد و به معنای خویشتنداری از هر گونه عمل قبیح است.
البته در همه متون همین معنای عام خودش را نمیدهد بلکه گاهی ممکن است به اقتضای قرائن، منصرف به خویشتنداری از گناه خاصی بشود.
😮متاسفانه اکثر مترجمان نهج البلاغه در این جمله هر دو کلمه «حرفة» و «عفة» را به صورت نادرستی معنا کردهاند؛ یعنی حُرفه را با حِرفه (که به معنای شغل است) اشتباهی گرفتهاند و عفة را هم به معنای پاکدامنی برگرداندهاند!!!
#با_مترجمان_نهج، شماره51
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
به مناسبت فاطمیه س
🔵برشی از مرثیه فاطمی امیرالمومنین ع، شماره3
#خطبه_202 نهج البلاغه مرثیه ای است که امام علی ع پس از دفن حضرت زهرا س به صورت مناجاتی با پیامبر ص ایراد کرده اند، در این خطبه آمده است:
...یا رسول الله... أُخِذَتِ الرَّهِينَةُ
ای رسول خدا، ...رهن [از من] گرفته شد!
⁉️⁉️کلمه رهینه از چه رو به حضرت زهرا س اطلاق شد است؟
🌾کسی که چیزی به کسی قرض میدهد برای اینکه مطمئن باشد که قرض گیرنده قرضش را برمیگرداند، چیزی ارزشمند (که دست کم به اندازه همان قرض ارزش داشته باشد) از قرض گیرنده به عنوان رهن (گرو) میگیرد و تا زمان رسیدن به مال خود، دلش به همان رهن خوش است.
✍️#ابن_ابی_الحدید معتقد است که پیامبر ص وقتی چهره در خاک کشید و صورت زیبای خود را از دسترسی (و میدان دید) علی ع خارج کرد، متاع با ارزشی از دست علی ع رفت و علی باید تا آخر عمر صبر میکرد تا دوباره به آن چهره دلربا دسترسی بیابد.
به همین خاطر پیامبر ص باید در نزد علی ع چیزی را به رهن میگذاشت که علی ع تا وقت دسترسی به آنچه که از دست داده (چهره پیامبر ص) به همان رهن دلخوش باشد.
🔸این رهن همان چهره حضرت زهرا س بود که در فراق پیامبر ص موجب آرامش قلب علی ع بود. اوج مرثیه علی ع همین بود که حالا دیگر نه به چهره پیامبر ص دسترسی داشت و نه به جمال فاطمه س! یعنی هم مال از دستش رفته بود و هم رهن.
◀️برای همین در ادامه همین جمله فرمود: رهن از من گرفته شد؛ پس حزنم ابدی خواهد شد و شبهایم به بیخوابی خواهد گذشت تا زمانی که خداوند همجواری با تو را برایم رقم بزند (أُخِذَتِ الرَّهِينَةُ أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّدٌ إِلَى أَنْ يَخْتَارَ اللَّهُ لِي دَارَكَ الَّتِي أَنْتَ بِهَا مُقِيم)
#استعاره #رهینة
#مناسبتی، شماره15 #فاطمیه
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵#کلمه_مسهّد
أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّد #خطبه_202
این جمله از خطبه مرثیه فاطمی امیرالمومنین انتخاب شده است. (#فاطمیه)
فرموده اند: اندوهم دائمی شد و شبهایم را هم خوابزده کردند
🔸کلمهی مسهّد در اینجا اسم مفعول از #باب_تفعیل و ریشهی آن فعلِ «سهّد» است. کلمه سهّد به این معنا است که خواب کسی را با ایجاد مزاحمت بپرانند. برخی لغویان گفتهاند: «سَهَّدْتُ فلاناً، إِذا أَطَرْتَ نومَه». (معجم مقائیس اللغة) لغوی دیگری گفته است: تعبیر فلانی مسهّد شده یعنی رهایش نمیکنند تا بخوابد «فلان يُسَهَّدُ، أَي لا يُتْرَكُ أَنْ يَنامَ»!
➕چنین تعبیری به دلالت اقتضا میخواهد نشان دهد که این بیخوابی با ظلم و مزاحمت، برای شبهای من ایجاد شده اما به کیستی آن مزاحمان ظالم اشارهای نمیکند! (#تقریب #مصلحت)
🔻کلمه "سهد" در اصل ریشهاش به معنای «خمودگی و غیرفعال بودن» نیز به کار میرود. بنابراین این بیخوابی که در واژه مسهّد وجود دارد بیخوابی مفید نیست که بتوان در فرصت بیداری کاری انجام داد بلکه به معنای بیخوابی خاصی است که در آن، فرصت اقدام و عمل نیز از شخص ربوده میشود.
با این حال مسهّد را به خودشان نسبت نداده اند بلکه به شبها نسبت دادهاند که #مبالغه زیادی دارد.
↩️متاسفانه مترجمان، معادل فارسی مناسبی برای کلمه «مسهد» پیدا نکردهاند!
#با_مترجمان_نهج، شماره52
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
با عرض سلام و احترام خدمت اعضای محترم کانال وزین "با نهج البلاغه" و تسلیت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها
چندکلمه ای در تکمیل "اما نومی فمسهد"
بنظر قاصر این عبارت دارای #استعاره باشد .
یعنی حضرت علی علیه السلام خواستند بفرمایند حالت آرامشی که من با فاطمه زهرا سلام الله علیها داشتم با شهادتش به هم ریخت.
به این بیان که حال آرام و نیکوی آن حضرت، درکنار حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها همانند حالت نوم بود، به جامع آرامش و سکینه ای که با خواب بدست می آید و انسان را از غم های روزمره و روزگار جدا می کند اما آن حال خوش ، بعد از شهادت حبیبه اش ، تبدیل به خواب آشفته و بهم ریخته شده است که تنها ثمره اش ناآرامی و ناراحتی است.
بر همین اساس ، لفظ "نوم" را ،استعاره کردند و با اسناد لفظ "مسهد" به آن ، حال خود را به زیبایی به تصویر کشیدند.
#خطبه_202 #فاطمیه
┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄
✍️استاد محمودرضا مختاری؛ حوزه زنگنه همدان.
#کلمه_مسهد
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
📢#آشنایی_با_خطبه 10
1️⃣فضای صدور خطبه
این خطبه راجع به جنگ #جمل بوده و قبل از وقوع جنگ در زمانی ایراد شده است که فرستادگان امام که برای پیشگیری از وقوع جنگ به نزد #طلحه و #زبیر و #عایشه رفته بودند، با دست تهی برگشتند.
2️⃣مضامین خطبه
1. تشبیه سرکردگان جنگ جمل به شیطان و پیروان آنان به حزب شیطان با بیانی استعاری.
2. اشاره به اینکه با همه قوا به میدان آمدهاند باتعبیر گردآوردی لشکری متشکل از سواره نظام و پیاده نظام.
3. اشاره به بصیرت و آگاهی خویش که نه خود، امور را بر خویشتن مشتبه ساخته و نه در دام شبهه افکنی دیگران گرفتار میآید.
2. پیشگویی سرنوشت جنگ جمل در قالب این تشبیه زیبا که حضرت، حوضی پر از آب فراهم خواهد ساخت که دشمنان، یا در آن غرق شده و یا اگر از آن فرار کنند، هرگز بدان بازنخواهند گشت.
3️⃣لطایف خطبه
از تعبیر «و إنّ معی لبصیرتی: ما لبّستُ علی نفسی» به دست میآید که بصیرت صرفا جنبه اجتماعی نداشته و در بُعد فردی نیز برای محفوظ ماندن از مکاید نفس، باید بصیر بود تا نفس اماره، حق و باطل را در هم نیامیزد چرا که بدترین گمراهی، انحرافی است که صاحبش، معتقد به درستی مسیر خود باشد. اولین گام برای هدایت چنین فردی، خارج کردن او از این اشتباه است؛ یعنی همان بصیرت؛ یعنی همان خوب دیدنی که بر همگان واجب عینی شده است.
4️⃣مصادر #خطبه_10
الارشاد شیخ مفید
┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄
✍️استاد علی رحیمی ؛ حوزه علمیه شیراز
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
با زیبایی های نهج
🔵شب های از غصه بیدار... 🏴🏴🏴🏴🏴
در #خطبه_202 امیرالمومنین علیه السلام در درددل های خود با رسول خدا صلوات الله علیه وآله می فرماید :
أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّد.
حزن من بی پایان است و شب های من ( از غصه ) بیدار خواهد بود.
🌹عنصر زیبایی شناختی :
۱. #مسهّد به معنای بیدار بودن است و طبیعتا به کسی که شب را نمی خوابد نسبت داده می شود نه به خودِ شب. در حالیکه در این عبارت بیدار بودن به شب نسبت داده شده. شب نماد آرامش و قرار است اما شب های علی علیه السلام بعد از فاطمه سلام الله علیها با غم و غصه سپری می شود. نسبت دادن بیدار بودن به شب برای بزرگ نمایی و نشان دهنده عظمت این مصیبت است. #فاطمیه
صاحب کتاب الدیباج الوضی در مورد این عبارت می گوید : نسبت دادن بیدار بودن به شب برای #مبالغه است.
در علم بیان به این صنعت #مجازعقلی گفته می شود که در اینجا #علاقه آن زمانیه است.
۲. #حذف فاعل. ماده سهّد از باب تفعیل است یعنی خواب را از کسی دور کردن. اما در اینجا فاعل حذف شده و از اسم مفعول استفاده شده. یعنی کسی که خواب از او دور شده.
به راستی دلیل این حذف چیست؟
آیا بردن نام این ظالمان ارزشی نداشته که بخواهد در گفت وگوی با رسول خدا ص مطرح شود؟
آیا بجهت حفظ مصلحت مسلمین نامی برده نشد؟
و آیا...
اما یک مطلب روشن است و آن اینکه مظلومیت مولا در این عبارت به خوبی حس می شود.
۳. #سجع کلمه های سرمد و مسهد هم بر تاثیرگذاری این عبارت افزوده است.
✍️استاد محمد سرافراز، حوزه علمیه قم
#بازیباییهای_نهج، شماره 48
https://eitaa.com/banahjolbalaghe