بسم الله 🔵#کلمه_مسهّد أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّد #خطبه_202 این جمله از خطبه مرثیه فاطمی امیرالمومنین انتخاب شده است. (#فاطمیه) فرموده اند: اندوهم دائمی شد و شبهایم را هم خواب‌زده کردند 🔸کلمه‌ی مسهّد در اینجا اسم مفعول از #باب_تفعیل و ریشه‌ی آن فعلِ «سهّد» است. کلمه سهّد به این معنا است که خواب کسی را با ایجاد مزاحمت بپرانند. برخی لغویان گفته‌اند: «سَهَّدْتُ فلاناً، إِذا أَطَرْتَ نومَه». (معجم مقائیس اللغة) لغوی دیگری گفته است: تعبیر فلانی مسهّد شده یعنی رهایش نمی‌کنند تا بخوابد «فلان يُسَهَّدُ، أَي لا يُتْرَكُ أَنْ يَنامَ»! ➕چنین تعبیری به دلالت اقتضا می‌خواهد نشان دهد که این بی‌خوابی با ظلم و مزاحمت، برای شبهای من ایجاد شده اما به کیستی آن مزاحمان ظالم اشاره‌ای نمی‌کند! (#تقریب #مصلحت) 🔻کلمه "سهد" در اصل ریشه‌‌اش به معنای «خمودگی و غیرفعال بودن» نیز به کار می‌رود. بنابراین این بی‌خوابی که در واژه مسهّد وجود دارد بی‌خوابی مفید نیست که بتوان در فرصت بیداری کاری انجام داد بلکه به معنای بی‌خوابی خاصی است که در آن، فرصت اقدام و عمل نیز از شخص ربوده میشود. با این حال مسهّد را به خودشان نسبت نداده اند بلکه به شبها نسبت داده‌اند که #مبالغه زیادی دارد. ↩️متاسفانه مترجمان، معادل فارسی مناسبی برای کلمه «مسهد» پیدا نکرده‌اند! #با_مترجمان_نهج،‌ شماره52 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

به نام خدا برای تشخیص عامل حال (غیرَ) باید چند نکته را در نظر داشت: نکته اول: در «ألا» دو احتمال وجود دارد: احتمال ١: ادات تحضیض (طلب فعل با عنف و شدت) باشد. طبق این احتمال، ألَا تَرَى به معنای «أطلبُ منك الرؤية» خواهد بود. احتمال ٢: همزه استفهام (به داعی انکار) و لای نافیه باشد. طبق این احتمال، أ لَا تَرَى به معنای «أستفهمُ عن عدم رؤيتك» خواهد بود. نکته دوم: مقصود از «تَرَى» در اینجا، رؤیت قلبی به معنای دانستن هست نه رؤیت بصری به معنای دیدن. نکته سوم: در «مخبر» دست کم چهار نسخه بدل وجود دارد [1]: ١.مُخْبَر، اسم مفعول از باب افعال، به معنای خبر داده شده. ٢.مُخَبَّر، اسم مفعول از #باب_تفعیل، به معنای خبر داده شده. ٣.مُخْبِر، اسم فاعل از باب افعال، به معنای خبر دهنده ۴.مُخَبِّر، اسم فاعل از باب تفعیل، به معنای خبر دهنده. نکته چهارم: مقصود اصلی امام از عبارت «غَيْرَ مُخبرٍ لَكَ»، طبق هر چهار نسخه این است که تو _معاویه_ خود از فضائل بنی هاشم خبر داری و لذا معنا ندارد که من تو را بدان خبردار کنم یا تو از آن خبردار شوی. به بیان ساده‌تر امام می‌خواهد بفرماید: آیا نمی‌دانی _که می‌دانی_ بنی هاشم چه فضایلی دارند؟ با توجه به این نِکات چهارگانه، طبق دو نسخه اول، «غیرَ» حال از فاعل تَرَی یعنی معاویه (علیه اللعنة و الهاوية) است. در این صورت، «تَرَی» عامل نصب غیر خواهد بود. و المعنی: ألا تعلم حالَ كونك غيرَ مخبَر لك. (در حالی که تو خبردار نشده‌ای). و اما طبق نسخه سوم و چهارم، «غیرَ» حال از فاعل أطلبُ یا أستفهمُ یعنی امام علی (صلوات الله و سلامه علیه) است. در این صورت، معنای ألای تحضیضیه یا همزه استفهام عامل نصب غیر خواهد بود. و المعنی: أطلب منك العلم أو أستفهم عن عدم علمك حالَ كوني غيرَ مخبِر لك. (در حالی که تو را خبردار نکرده‌ام). [1]. نهج البلاغه (قیس العطار). ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ #اختلاف_نسخ ✍️ استاد محمد نادری حوزه علمیه قم. https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵ترجمه باب تفعیل (یسفّه) فَإِنَّكَ قَدْ جَعَلْتَ دِينَكَ تَبَعاً لِدُنْيَا امْرِئٍ ظَاهِرٍ غَيُّهُ مَهْتُوكٍ سِتْرُهُ يَشِينُ الْكَرِيمَ بِمَجْلِسِهِ وَ يُسَفِّهُ الْحَلِيمَ بِخِلْطَتِهِ امیرالمؤمنین علیه السلام در #نامه_39 خطاب به عمرو عاص می‌نویسند: تو دینت را تابع دنیای کسی کرده‌ای که گمراهی‌اش آشکار و پرده‌هایش دریده است. کریمان را به خاطر هم‌مجلس شدن با خود زشت و عاقلان را به خاطر هم‌معاشرتی با خودش نادان می‌کند. در این عبارت کلمه‌ی «یسفّه» به کدام یک از معانی #باب_تفعیل به کار رفته است؟ 1️⃣از ترجمه‌ برخی مترجمان برمی‌آید که آن را به معنای تعدیه انگاشته‌اند: ✍️و با آميزش خويش دانا را نادان مى‏گرداند (فیض) ✍️عاقل را با آميزش خود نادان مى‏نمايد. (انصاریان) 2️⃣از ترجمه‌ برخی دیگر از مترجمان برمی‌آید که آن را به معنای نسبت انگاشته‌اند: ✍️به هنگام معاشرت، بردبار را سفيه خواند. (ایتی) ✍️بردبار را به هنگام آميزش سفيه مى‏شمارد.(شهیدی) #با_مترجمان_نهج البلاغه شماره 70 https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a