بسم الله #با_معارف_نهج، شماره 10 🌾🌴🍃🌻☘🌛 #ویژگی‌های_فتنه_شماره_1(آغازِ نهان و پایانِ عیان) إِنَّ الْفِتَنَ إِذَا أَقْبَلَتْ شَبَّهَتْ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ نَبَّهَتْ يُنْكَرْنَ مُقْبِلَاتٍ وَ يُعْرَفْنَ مُدْبِرَاتٍ (#خطبه93) فتنه‌ها وقتی تازه روی می‌آورند [با فریبکاری خودشان، باطل را چنان به حق] شبیه می‌کنند [که جامعه را به خواب غفلت می‌کشانند] اما وقتی [کارشان را تمام می‌کنند و] می‌روند [جامعه را ] بیدار می‌کنند. فتنه‌ها در هنگام آمدن [توسط جامعه] انکار می‌شوند اما در هنگام رفتن (که دیگر خیلی دیر شده است) شناخته می‌شوند. 👈فتنه‌ها وقتی شروع می‌شوند، خیلی مخفیانه عمل می‌کنند چندانکه بسیاری از افراد در هنگام شروع یک فتنه، اصلاً فتنه بودن آن را انکار می‌کنند! (این چیز عجیبی نیست چون معنای فتنه یعنی "چیزی که فریب می‌دهد و خودش حقیقت خودش را فریبکارانه پنهان می‌کند") حضرت علی ع در جای دیگری درباره فتنه فرموده‌اند: «تَبْدَأُ فِي مَدَارِجَ خَفِيَّةٍ وَ تَئُولُ إِلَى فَظَاعَةٍ جَلِيَّةٍ (#خطبه151) فتنه از راه‌های پنهانی شروع به آمدن می‌کند ولی سرانجام به فجایع آشکاری منجر می‌شود. 👈نمونه‌ای از نهج البلاغه: نمونه روشنی از فتنه که اولش خواب آور و غفلت‌زا و آخرش دهشت‌زا بود، فتنه به نیزه کشاندن قرآن بود. امام ع به خوارج فرمود: أَ لَمْ تَقُولُوا عِنْدَ رَفْعِهِمُ الْمَصَاحِفَ حِيلَةً وَ غِيلَةً وَ مَكْراً وَ خَدِيعَةً: إِخْوَانُنَا وَ أَهْلُ دَعْوَتِنَا اسْتَقَالُونَا وَ اسْتَرَاحُوا إِلَى كِتَابِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ فَالرَّأْيُ الْقَبُولُ مِنْهُمْ وَ التَّنْفِيسُ عَنْهُمْ؟!! فَقُلْتُ لَكُمْ: هَذَا أَمْرٌ ظَاهِرُهُ إِيمَانٌ وَ بَاطِنُهُ عُدْوَانٌ وَ أَوَّلُهُ رَحْمَةٌ وَ آخِرُهُ نَدَامَةٌ! (هنگامی که قرآنها را حیله‌ورزانه و خدعه‌گرانه و مکارانه بلند کردند آیا شما نگفتید که برادران و هم کیشان ما جنگ را ترک کرده و به کتاب الاهی پناه آورده‌اند پس درست آن است که پیشنهاد صلحشان را بپذیریم؟!! [آیا] من به شما پاسخ ندادم که این امری است که ظاهرش مومنانه است ولی باطنش دشمنی و اولش رحمت و آخرش پشیمانی است؟!!! ) در اینجا نیز حضرت به روشنی تذکر داده‌اند که فتنه معاویه و عمروعاص اولش مکارانه و توأم با مخفی‌کاری بوده ولی آخرش به ندامت و هشیاری بی‌هنگام منجر شده است. 👈یک نکته روش‌شناختی در تفسیر: نکته تفسیری مهمی که در جمله‌ی «إِنَّ الْفِتَنَ إِذَا أَقْبَلَتْ شَبَّهَتْ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ نَبَّهَتْ» وجود دارد این است که در این جمله #حذف_احتباک به کار رفته و تقدیر جمله چنین است: إِنَّ الْفِتَنَ إِذَا أَقْبَلَتْ شَبَّهَتْ و [أغفلت الناس] وَ إِذَا أَدْبَرَتْ [کشفت عن الشبهة و] نَبَّهَتْ. این نوع حذف از زیباترین حذفهای زبان عربی است که در قرآن و متون روایی کاربرد کمی ندارد اما مفسران و شارحان غالبا از آن غفلت می‌کنند و بخش حذف شده‌ی متن را در نمی‌یابند. در حذف احتباک همیشه دو جمله وجود دارد که از اولی چیزی حذف شده ولی قرینه‌اش در دومی ذکر شده در مقابل در دومی هم چیزی حذف شده که قرینه‌اش در اولی ذکر شده است. #فتنه #اول_فتنه #آخر_فتنه #معاویه #حکمیت @Banahjolbalaghe