چرا #حضرت_ام_البنین_سلام_الله_علیها در کربلا حضور نداشت؟
✍ استادمحقّق آیة الله یوسفی غروی:
ایشان در آن زمان بانوی میان سالی بود؛ یعنی اگر هنگام ازدواج با امیرالمؤمنین(ع) در سال بیستم هجری حدوداً بیست ساله بوده، در هنگام واقعه کربلا که ابتدای سال ٦١ق اتفاق افتاد در حدود شصت سال داشته.
و بعنوان همسر امیرالمؤمنین(ع) از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است.
از سوی دیگر، ظاهر حرکت کاروان امام حسین(ع) در همان ابتدا اینطور نبود که به قصد کربلا و شهادت باشد؛ خروج شبانۀ امام(ع) و اهل بیتش در شب بیست و نهم رجب سال شصت هجری قمری از مدینه به سمت مکه بود، نه کربلا!
و به این قصد بود که در پناه حرم امن الهی در امان باشند بدین صورت که یزید از اینکه امام را بین دوراهیِ قتل یا بیعت مطلقه گذاشته بود کوتاه بیاید.
که در این سفر، فرزندان امالبنین همراه امام حسین(ع) و در رکاب ایشان بودند.
و دعوت کوفیان از امام(ع) در این مدتِ اقامتِ حدوداً چهار ماهۀ امام در مکه انجام گرفت، نه پیش از خروج امام(ع) از مدینه!
اهل کوفه که خود از خلافت یزید ناراضی بودند و نمیخواستند زیر بار بیعت او روند هنگامی که از خود داری امام(ع) از بیعت با یزید و پناه بردن ایشان به حرم مکه مطلع شدند با فرستادن نامههایی ایشان را به کوفه دعوت، و آمادگی خود جهت حمایت و دفاع از ایشان، و حتی آمادگیشان جهت اخراج حاکم کوفه را اعلام نمودند.
امام(ع) اقامتش در پناه حرم مکی را ادامه داد تا آنکه با شروع ایام حج و سرازیر شدن مسلمانان از سراسر مناطقِ دور و نزدیکِ سرزمین پهناور اسلامی به مکه و بالا رفتن احتمال پیوستن آنان به امام یا دستکم تحت تأثیر قرار گرفتنشان جهت خروج از بیعت با یزید، تهدیدها و فشارهای یزید بر امام(ع) شدیدتر شد و به جایی رسید که دستور خونریزی مطلق یعنی حتی در داخل مسجدالحرام و در جوار کعبه را صادر کرد.
با این تشدّد دستگاه خلافت، امام برای جلوگیری از شکسته شدن امنیت و احترام خانۀ خدا چارهای نداشت جز اینکه یا ذلت بیعت مطلقه را بپذیرد یا از حرم مکه خارج شود تا تهوّر و گستاخی و بیپروایی یزید و آل ابیسفیان در جنگ طلبی و خونریزی، در منطقۀ حرم انجام نگیرد و موجب شکسته شدن حرمت مکه و مسجدالحرام نشود.
لذا امام(ع) و همراهانش در روز هشتم ذی حجه، روز ترویه، از مکه خارج شدند.
و در انتخاب مقصد، از آنجا که در تمام این مدتِ اقامت امام در مکه، اهالی هیچ منطقهای جز کوفه از بیعت با یزید خودداری نکرده و ارتباطی با امام برقرار نکرده بودند.
بنابراین به طور طبیعی راه و مقصدی برای امام(ع) نبود مگر کوفه.
و این سفر هم ظاهرش از ابتدا معلوم نبود که به کربلا منجر میشود، بلکه هجده هزار نفر از کوفیان و اهل عراق با مسلم بن عقیل سفیر امام بیعت کرده بودند، و چهار هزار نفرشان در خانههای اطراف محل سکونت مسلم از او نگهبانی میکردند.
شاید اگر این سفر امام به عراق به فرجام میرسید و پرچم عدل علی(ع) و خلافت اولاد معصومش در کوفه برپا میشد، فرزندان امالبنین(س)، مادر را نیز به کوفه دعوت نموده و در آنجا میزبان او میشدند.
اما وضعیت به گونۀ دیگری پیش رفت و حضرت امالبنین(س) به طبیعت حال همچنان در مدینه ماند و خبر واقعه کربلا و شهادت فرزندانش را به او رساندند.
کانال رسمی مجتمع بنی فاطمه سلام الله علیهامشهد
🆔@banifateme_mashhad
اگر مطلع بودن #حضرت_ام_البنین_سلام_الله_علیها از فرجام خروج امام حسین(ع) از مدینه که به شهادت امام(ع) و اسارت اهل بیتش میانجامد، موجب همراهی ام البنین(س) میشد پس ام سلمه که توسط خود امام(س) از سرانجام این سفر مطلع شده بود چرا با امام نرفت؟ آیا به دلیل آیۀ ﴿وَقَرۡنَ فِی بُیُوتِكُنَّ﴾(أحزاب/٣٣)؟ و آیا این آیه شامل ام البنین(س) نمیشد؟
✍استادمحقّق آیةالله یوسفی غروی :
اصل خبر أم سلمه از طریق سید بن طاووس شهرت پیدا کرده و سند معتبری ندارد.
از لحاظ محتوا نیز خبر ابن طاووس با محتوای اخبار معتبر همخوانی ندارد؛ زیرا اخبار معتبر گویای اینست که خروج امام از مدینه بصورت ناگهانی و شتابان و در دل تاریکی شبِ ۲۹ ماه یعنی شب غیرمهتاب بوده، حال آنکه خبر ابن طاووس متضمن این معناست که مردم از تصمیم امام بر خروج از مدینه آگاه شده بودند.
و اگر چنین میبود که مردم مطلع می بودند عوامل حکومتی گزارش میدادند و مانع میشدند.
همچنین در آن خبر اینطور آمده که در هنگام روز أمسلمه آمده گریه کرده و امام دلداریش داده و أمسلمه میگوید :
«وَلدي إن ذهبتَ فلا تذهبْ إلی العراق...»
فرزندم! اگر حتماً رفتنی هستی پس به عراق نرو!
در حالیکه در آن برهه هیچ حرفی از عراق و کربلا نبوده، و اصلاً فرستادن مأموران والیِ مدینه جهت احضار و اجبار امام(ع) بر بیعت در هنگام غروب بود و امام به مأموران فرمود :
حالا باشد فردا صبح تا ببینیم چه می شود، و امام(ع) در دل همان شب به همراه فرزندان و برادران و اهل بیتش شتابان راهی مکه شد؛ یعنی بعد از این ابلاغ و احضار از طرف حاکم مدینه دیگر اصلاً امام در مدینه نماند تا أم سلمه خدمت ایشان برسد و نصیحتی کند و گفتگویی میانشان باشد.
و بالاخره با غیر معتبر بودن اصل خبر دیگر جایی برای توجیه و تأویلش نمیماند.
کانال رسمی مجتمع بنی فاطمه سلام الله علیهامشهد
🆔@banifateme_mashhad
اگر #حضرت_ام_البنین_سلام_الله_علیها یا ام سلمه همراه امام حسین(ع) میبودند آیا مانع از وقوع خونریزی و هتک حرمت و لااقل مانع از اسارت زنان نمیشدند؟
✍ استادمحقّق آیةالله یوسفی غروی :
خیلی بعید است..
بلکه احتمالاً آنها را هم خارجی حساب کرده و اسیر میکردند؛ یزیدی که حتی جوار کعبه و معلق بودن به پردۀ کعبه را حرمت نمینهد، بلکه خودِ کعبه را نیز به هدف چیره شدن بر رقبای سیاسیاش به منجنیق میبندد، گستاخیاش در حدی هست که برای زیر پا گذاشتن اعتبار و وجاهت أمسلمه نیز بیبهانه نماند.
📚منبع :
پرسش و پاسخهای شفاهی از آیةالله یوسفی غروی مدّظله العالی
کانال رسمی مجتمع بنی فاطمه سلام الله علیهامشهد
🆔@banifateme_mashhad