💥 تخصیص اکثر! 💥
🔶 بررسی #مواد و #متون آموزشیِ معرفی شده در برنامه‌های درسی حوزه‌های علمیه که از گذشته تاکنون در حوزه‌های مختلف و بزرگ #جهان_تشیّع، کم و بیش و با اندک تفاوت و تغییری، مورد تدریس بوده‌اند به خوبی نشانگر این واقعیت است که از قرار معلوم، آن برنامه‌ها یعنی برنامه‌های درسی رایج و سائد در حوزه‌ها نیز اوّلاً و بالذات، با همین #هدف_غایی و چشم انداز عالی که عبارت است از #تربیت_مجتهدین و متخصصینی در امر اسلام‌شناسی و #اسلام‌پژوهی که کاشف و حافظ فرامین شرع مقدّس باشند تنظیم شده بوده‌اند. اما همان طور که مشاهده می‌کنیم، گویا #تخصیص_اکثر پیش آمده است!
🔶 و متأسفانه اکثر طلابی که بر اساس آن برنامه یا برنامه‌ها به تحصیل می‌پردازند، لااقل در زمانه ما، به دلایل مختلف و متأثر از عوامل و اشکالات گوناگون، هیچگاه به هدف عالی و نهاییِ مورد نظر یعنی به #درجه_اجتهاد نمی‌رسند. و در بهترین حالت و در صورت اختتام به خیر و البته متّکی بر تلاش‌ها، مطالعات و دانش‌پژوهی‌های شخصی، به یک #اسلام‌شناسیِ_عمومی و #ترویجی دست می‌یابند.
🔶 شاید گفته شود که به هیچ روی، تخصیص اکثر لازم نیامده است، چرا که تربیت مجتهد، تنها یکی از اهداف برنامه‌نویسانِ برنامه درسی حوزه بوده است و مثلاً تربیت فضلایی که بتوانند دین خدا را در بین عمومِ مردم، ترویج و تبلیغ نمایند نیز هدف مهمّ دیگری بوده که دستیابی به آن در تدوین برنامه درسی و آموزشیِ حوزه لحاظ شده است. پس دست کم و علی الفرض، هدف، رسیدن طلبه به #اِحدی_الحسنیین – #اجتهاد یا #تبلیغ عمومی – بوده است و نه انحصاراً اجتهاد.
⏮ امّا پاسخ آن است که در اینجا فقط از قصد و #نیّت_مدیران و برنامه‌ریزان سخن نمی‌گوییم بلکه سخن از نتیجه کار یعنی برنامه عامّ موجود است. به تعبیر دیگر، بحث اصلی بر سر #انگیخته است و نه #انگیزه!.
🔶 برنامه عامّی که در حوزه جریان دارد و معمول واقع می‌شود و مشتمل بر خواندن دروسی نظیر #فقه و اصولِ نیمه استدلالی و تمام #استدلالی و درس‌های تخصصیِ دیگر و نیز #بحوث_خارج، و خواندن کتبی همانند #کفایه، #رسائل، #مکاسب و حتی #شرح_لمعه و #متون_فنّی و تخصصیِ دیگر است، خواسته یا ناخواسته و دانسته یا بر فرض محال، ندانسته، تناسب حدّاکثری با #مجتهدپروری و هماهنگی حداقلّی با #مبلّغ‌پروری دارد.
⏮ در نتیجه می‌توان گفت برنامه موجود و معمول در #حوزه_قم، #نجف و برخی حوزات دیگر نیز برنامه‌ای #اجتهادمحور است اما کسانی که مطابق آن، به تحصیل می‌پردازند، قلّما یتّفق که به اجتهاد برسند.
🔵 قسمتی از کتاب برنامه درسی برای رسیدن به اجتهاد، تالیف آیت‌الله ملک زاده؛
http://eitaa.com/joinchat/1962278932Cb131348d00
هدایت شده از آیت‌الله ملک زاده
✅ #گفتگوهای_فقهی
🔶 آیت‌الله ملک زاده
*⃣ موضوع: تعریف #فقه و #فقیه
⏮ #پرسش:
یکی از امور مسلّم برای هر مسلمانِ پیرو #مذهب_اهل_بیت (ع) این است که در زمان #غیبت_امام_زمان (عج)، در مورد مسائل شرعی، اگر فقیه نیستیم و احتیاط هم برایمان سخت است، که حقیقتاً هم سخت بلکه احتیاط کامل، آن هم در عصر حاضر، ناممکن است، پس باید از یک فقیه #تقلید نماییم. لطفاً به اختصار و روشنی توضیح دهید که دقیقاً منظور از فقه و فقیه چیست؟
💥 #پاسخ
می‌توان «فقه» را به عنوان یک اصطلاح خاص که نام علمی مشخّص و شناخته شده می‌باشد – و نه صرفاً به معنای لغوی اولیّه‌اش و یا معنای اصطلاحیِ عامّش که شامل آگاهی عمیق نسبت به همه #آموزه‌های_اسلامی می‌شود – این‌گونه تعریف کرد:
◾️ «فقه، دانش فرایندهای استنباطِ قوانین الهی، برای سامان‌بخشی به زندگی انسان و جهت‌دهی به وی است.»
و یا به بیان دیگر:
◾️ «فقه، دانش کشف، تبیین و ارائه احکام شریعت و قوانین الهی و متعلقات آنها، برای سامان‌بخشی به ابعاد گوناگون زندگی بشر است.»
و یا به طور خلاصه، فقه عبارت است از:
◾️«دانش #کشف و #استنباط شریعت»
بر اساس تعریفی که از علم فقه ارائه کردیم، در تعریف «فقیه» می‌توان گفت:
◾️ «فقیه» عالم و دانشمندی است که گذشته از اسلام‌شناسیِ عام (شامل احاطه بر هر سه شاخۀ آموزه‌های اسلامی یعنی #عقائد، #اخلاق و #احکام شریعت)، به شکل خاص در زمینه کشف و شناخت دقیق و فنّیِ احکام و #قوانین_شریعت اسلامی و استخراج دیدگاه‌های شارع مقدّس با استفاده از ادلۀ نَقلی و عقلی، تخصّص کامل دارد.
http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9