هدایت شده از اندیشکده روایت
🧠 #نقشه_ذهن | مدیریت توجه در میدان روایت‌ها
🎯 از حکمت تا راهبرد رسانه‌ای: چگونه با «نادیدنِ آگاهانه» باطل را می‌میرانیم
🔹 ۱. بنیان اندیشه‌ای:
حدیث می‌گوید:
هرچه باطل را بیشتر یاد کنید، زنده‌تر می‌شود؛ و اگر رهایش کنید، می‌میرد.
در حوزهٔ رسانه، این گزاره به اصل «مدیریت توجه» (Attention Management) ترجمه می‌شود. یعنی رسانه‌ای که توجه را هدایت کند، قدرت را هدایت کرده است.
🔹 ۲. اصل محوری: «مدیریت توجه»
در جنگ روایت‌ها، توجه همان اکسیژن است.
هر شایعه، شبهه یا پیام برساخته‌ای تا وقتی از افکار عمومی سوخت دریافت می‌کند، زنده می‌ماند. با قطع این توجه، می‌میرد؛ بدون نیاز به درگیری پرهزینهٔ تبلیغی.
📊 شاخص راهبردی:
False Narrative Coverage Rate (FNCR نسبت میزان پرداخت رسانه‌ای به روایت‌های باطل؛ باید تا حد ممکن به صفر میل کند.
🔹 ۳. راهبرد مکمل: «ایزوله‌سازی روایت غلط»
🔸 به‌جای پاسخ‌دهی مستقیم و تقابل دائم با هر محتوای نادرست، آن را از چرخه‌ی انتشار و گفت‌وگو بیرون بکش.
🔸 در میدان شناختی، نادیدنِ هدفمند = قطع اکسیژن جنگ روانی دشمن.
📍این همان کاری‌ست که در نظریهٔ ارتباطات به‌عنوان Gatekeeping شناخته می‌شود:
سردبیر تصمیم می‌گیرد چه چیزی وارد دستور کار رسانه نشود تا «دستور کار ذهنی جامعه» آلوده نگردد.
🔹 ۴. ابزارهای عملیاتی
📍سطح شناختی Strategic Ignoring
بی‌توجهیِ آگاهانه و کنترل‌شده به باطل؛ هدایت ذهن مخاطب از اغتشاش فکری به سمت موضوعات سازنده و معنازا.
📍سطح رسانه‌ای Narrative Isolation
قطع مدار توجه از روایت دشمن و بیرون‌کشیدن آن از چرخه‌ی گفت‌وگو عمومی؛ حذف خوراک ذهنی جریان رقیب.
📍سطح عاطفی Audience Refocusing
تغییر سوژه‌ی ذهنی و احساسی جامعه از «بحران» به سمت «امید، ابتکار و بازسازی اعتماد جمعی».
📍سطح تولیدی Amplification of Truth
بازتولید و تقویت روایت‌های حق، مؤثر و معناآفرین از طریق تکرار هوشمند، تصویرسازی و چارچوب‌گذاری مثبت.
🔹 ۵. لایه روان‌شناختی مخاطب
پژوهش‌ها (Illusory Truth Effect) نشان می‌دهد:
صرفِ تکرار حتی برای نقد باعث پذیرش ناخودآگاه پیام می‌شود.
پس حتی «نقد زیادِ باطل» می‌تواند در ذهن مردم، آن را آشنا و معتبر جلوه دهد.
🔹 ۶. پیوست اجرایی رسانه‌ای
طراحی Black List از موضوعاتی که بازنشرشان فقط دشمن را تقویت می‌کند.
تخصیص انرژی و بودجه‌ی رسانه‌ای به روایت‌های حق، رشدبخش و امیدآفرین.
پیمایش دوره‌ای «شاخص تغذیهٔ باطل» برای سنجش سلامت گفتمان.
🔹 ۷. پیام نهایی
در جنگ ادراک‌ها، پیروزی از آنِ کسی نیست که بیشتر فریاد بزند؛
از آنِ کسی است که دستور کار سکوت و توجه جامعه را می‌نویسد.
📍 اندیشکده روایت | Narrative & Cognitive Influence Unit
@revaiat_tink