🔶 استنادی سه‌گانه برای زیارت #اربعین
🔺 معنای دیگر «الحسین یَجمَعُنا» چیست؟
✅ #زیارت_اربعین و جایگاه رفیع آن در فرهنگ #تشیع، لااقل از سه جنبه‌ی مختلف، دارای استنادی قوی و متقن است؛ اگرچه ممکن است بتوان جنبه‌های دیگری را نیز به آن اضافه کرده، بر اتقان آن افزود.
این جنبه‌های سه‌گانه، عبارت‌اند از:
🔹 جنبه تاریخی:
مستند بودن یا نبودنِ زیارت قبر #سیدالشهدا (ع) در اولین اربعینِ پس از شهادت آن حضرت، از جمله مسائل پرچالشِ تاریخ تشیع محسوب می‌شود که تاکنون از سوی علمای مختلفی، مورد نقادی قرار گرفته است. در این میان، عده‌ای آمدن خاندان پیغمبر (ص) در روز اربعین به کربلا و ملاقتشان با جابربن‌عبداللّه انصاری را تصدیق کرده و در مقابل، عده‌ای دیگر، تنها به زیارت جناب #جابر در روز اربعین بر سر مزار سیدالشهدا بسنده کرده و صحبتی از حضور اهل‌بیت پیغمبر (ص) به میان نیاورده‌اند. اما به نظر می‌رسد که فصل مشترک میان اقوال مختلف، همانا زیارت قبر سیدالشهدا توسط جابر در اربعین شهادت آن حضرت باشد.
🔹 جنبه حدیثی:
مؤید مهم دیگری که در اثبات اهمیت و فضیلت زیارت اربعین سیدالشهدا (ع) وارد شده، روایت منسوب به #امام_عسکری (ع) است که #شیخ_طوسی، در #تهذیب‌الأحکام آورده است:
«از ابومحمد، حسن‌بن‌على العسکرى (ع) نقل شده که فرمودند: مؤمن پنج علامت دارد: پنجاه رکعت نماز، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن، گونه بر خاک ساییدن و بلند گفتنِ بسم الله الرحمن الرحیم»
🔹 جنبه کلامی:
از حیث اعتقادی و کلامی، جذبه‌ی عجیبی در زیارت اربعین نهفته، به نحوی که به عنوان نمونه، در ایران اسلامیِ خودمان، هموطنان بسیاری هستند که با فرارسیدن این ایام، حس می‌کنند که گویی جاذبه‌ای، آن‌ها را به سمت کربلا جذب می‌کند؛ احساس می‌کنند که اگر در سیل خروشان جمعیتِ حاضر در پیاده‌روی نجف تا کربلا، برای یکبار هم که شده، حاضر نشوند، دچار خسران شده، از قافله عقب خواهند ماند. گویی از درون، ندایی به آن‌ها می‌گوید: اگر به این سفر نورانی نروی، دچار نوعی کمبود در درونت خواهی شد که با چیز دیگری قابل جبران نخواهد بود!
این جذبه‌ی عجیب، با جمعِ دو روایت از ائمه (ع)، قابل فهم‌تر خواهد شد:
1️⃣ در حدیثی، ابن‌عباس از امیرالمومنین (ع) نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: «ما از نورِ خدا خلق شدیم و شیعیان ما از شعاعِ نور ما خلق شدند.»
2️⃣ در گفتگویی میان مُفَضَّل‌بن‌عمر و امام صادق (ع) اینطور آمده است:
«امام صادق (ع) فرمود: آگاه باش ما از نور خدا خلق شدیم و شیعیان ما از مادون آن نور و هنگامی که روز قیامت فرا برسد، پایین‌ترین (مادون) به بالاترین ملحق می‌شود. سپس آن حضرت بین دو انگشت مسبحه و انگشت وسط را جمع کرد و فرمود: مانند این دو. سپس آن حضرت فرمودند: ای مفضل! آیا می‌دانی که چرا شیعه، شیعه نامیده شد؟ [زیرا که] شیعیان ما، از ما هستند و ما از شیعیان‌مان. آیا نمی‌بینی که این خورشید از کجا شروع به حرکت می‌کند؟ گفتم از مشرق. سپس فرمود: به سوی کجا برمی‌گردد؟ گفتم به سوی مغرب. امام (ع) فرمود: شیعیان ما چنین هستند. از ما شروع می‌شوند ـ شروع به حرکت می‌کنند ـ و به سوی ما برمی‌گردند.»
🔹 مبتنی بر این روایات، در فرهنگ تشیع، هویت امام و شیعیان، هویتی واحد و نوری یکپارچه است؛ به نحوی که شیعیانِ امام، در حکمِ شعاعی نورانی از خورشیدِ وجود امام هستند و پیوسته در تلاش برای بازگشت به سوی اصلِ نورانی‌شان ـ که همان امام معصوم است ـ می‌باشند؛ این رفتار، همانگونه که در قبال جنبه‌ی نورانیِ امام معصوم صادق است، قطعاً می‌بایست در قبال جنبه‌ی جسمانیِ امام نیز صادق باشد که تجلی تامّ آن، فعلاً زیارت سیدالشهدا در کربلا و در ایام اربعین است.
لذا تلاش و دغدغه‌ی شیعیان و محبین سیدالشهدا در اقصی‌نقاط عالم برای رساندن خودشان به حرم امن آن حضرت و تبدیل پراکندگی‌شان در زمین به اجتماع گسترده‌ی اربعین، نشان‌دهنده هویت یکپارچه و نورانیِ امام ـ امت است و این معنا، تفسیر همان شعار معروف #الحسین_یجمعنا است.
✅ کانال بصیرت
@basiratbasir
