🔴شبی یک سرگذشت:
🌹امشب جشن یلدا (شب چله)🌹
✅کلمه جشن از واژه اوستایی یَسنَ ودرپهلوی یَزشن گرفته شده معنی آن ستایش و نیایش کردن به پیشگاه اهورامزدا میباشد.
💠این جشنها از دوران قبل از هخامنشیان درتمدن ایرانی و سنگ نبشته های هخامنشیان ودیگر متون آمده است ، یکی ازاین جشنها که جنبه آئینی هم دارد جشن یلدا یا شب چله است این جشن چون درشب ودرمنزل بر گذارمیگردد بیشتر جنبه خانوادگی و فامیلی دارد.
💠یلدا یک واژه سُریانی به معنای میلاد است که قدمت آن طبق علم گاه شماری ایرانیان باستان به هفت هزارسال میرسد ، مطابق گاه شماری ایرانی در انارم روز از آذر ماه مدت تابش خورشید به زمين به کوتاه ترین زمان میرسد وتاریکی شب دربلند ترین زمان بر کشور مستولی میگردد، درباور ایرانیان باستان ، شب یلدا که شب زایش خورشید است که بر ظلمت وتیرگی پیروز میگردد،
دراندیشه مردمان آنروزگار شایسته تکریم بوده وهمواره بر آن بودند تا با نیایش وشب زنده داری آنرا گرامی بدارند ، از آنجا که خورشید نماد فروغ ایزدی پنداشته می شده وبسیار مقدس بوده است ماهی راکه در آغاز آن خورشید متولد می شود، دیماه یعنی ماه دادارهستی نام نهادند وتطابق آن با دی روز برای انان بسيار مقدس ومبارک بوده است .
🌹درآئین ایران باستان ، شب یلدا جشنی شبانه بوده است که درآن به نماد کهنسالی خورشید ، بزرگان خانواده ها گردهمایی سالانه را ترتیب میدادند.
💠درزمان تازش تازیان به ایران واستیلای آنان بر ایران گاه شماری خورشیدی دگرگون واز آن تاریخ به بعد گاه شماری مطابق عقاید تازیان بر پایه ماه صورت میگرفت در نیمه قرن چهارم بود که خیام با مطالعات گسترده در مورد حرکت خورشید در مواضع سالانه سبب احیای گاه شماری خورشیدی گشت.
✅ماه دی درایران باستان از ویژگی خاصی برخوردار است ، بر اساس گاه شماری زردشتی چهار جشن که با جشن یلدا (چله) شروع میشود در این ماه وجود دارد ، در پیوندی اساطیری خورشید وایزد مهر بایک دیگر نشانی ابدی از خود بیادگار گذاشتند ایزد مهر درنقش شیر ، خورشید را بر پشت دارد ، این پیوند درگفتار هم ادامه دارد وما معنای کلمه شیر وخورشید را با هم بکار می‌بریم ، در پایان این شب طولانی که نماد اهریمن است ، خورشید طلوع وچون روز درحال بلند شدن است ، پس امشب را تولد خورشید می نامیم
💠 این جشن درقبل از آمدن دین زرتشت دربین ایرانیان مرسوم بوده زرتشتیان بخوبی از این رسم نگهداری انرا درکنار دیگر جشنها بکار گرفتند ، با آمدن اسلام این جشن با تمام محدودیت ها همچنان با صلابت وسربلندی دربرابر تهاجمات ایستادگی نموده و باشکوه گردن فرازی می نماید ، در گردهمایی امشب نقل خاطره از بزرگان فال کوزه ، فال حافظ و اکنون ، شاهنامه خوانی برگذار میشود ، در قدیم میوه های خشک و(آونگ) شده و آجیل( لرک ) داخل سینی برروی کرسی در کنار چراغ نفتی از صفای خاصی برخورداربود ، این جشن درپهندشت ایران اجرا وهر استان بارسمی مخصوص بخود برگذار می کنند .
💠این جشن وآئین میترائیسم همراه با برآمدن هخامنشیان آرام آرام به غرب رانده شده جایگاه خودش را در آن کشورها باز کرد.
♦️ادامه دارد *
🌹سُرورتان بی انتها ، دلتان شاد ، محفل تان یلدایی باد🌹
#کاظم_مزینانی
#موزه_آب_شاهرود
#موزه_هنرمعاصرشاهرود
#مجموعه_تاریخی_تکیه_برنجی
#مرکز_اسناد_مردمی_و_هویت_تاریخی_شاهرود
