📙 کارکرد دیوار حائل در دوره قاجار 🔺 در دوره قاجار (1789-1925)، ایران به منزله دیوار حائل تلقی می‌شد. استفاده از این عنوان به دلیل آن بود که ایران یک سد مهم میان دو قدرت بزرگ امپراتوری آن زمان یعنی انگلیس (بریتانیا) و روسیه محسوب می‌شد. بدین معنا که هر دو کشور روسیه و انگلیس از ایران به عنوان دیواری در برابر زیاده‌روی‌های استعماری رقیب خود استفاده می‌کردند. 🔺 این وضعیت تبعات خاصی برای ایران داشت. از جمله آن که ایران را وارد بازی سیاسی میان دو کشور یعنی «بازی بزرگ» کرد. وارد شدن اجباری ایران به این بازی و ایفای نقش دیوار حائل، متاثر از اهمیت جغرافیایی، دسترسی به مسیرهای تجاری، منافع اقتصادی و عوامل فرهنگی و اجتماعی ایران بود. ادامه را اینجا بخوانید https://www.cafetarikh.com/news/49976 شناسه ما در #تلگرام http://t.me/cafetarikhcom @cafetarikh

📙 گوری در بنای مجلل! 🔺 در بخشی از سفرنامه «دون گارسیا» سفیر اسپانیا در دربار صفوی آمده است: «پس از آنکه دیداری ویژه از این بنا به عمل آوردیم در سراشیبی کوه به گوری برخوردیم که گویا این بناهای عظیم جز به افتخار آن برپا نگردیده است. 🔺 می‌توان گفت بنیادگذار این بنای مجلل و تحسین‌برانگیز خواسته است بدین وسیله یاد عظمت و قدرت خویش را نزد اخلاف جاودانی کند و این همان سودائی است که فراعنه مصر را به ساختن بناهای تو در توی اهرام واداشت و چون این ساختمان مرکب از بسیاری قسمت‌های مجزا از یکدیگر است و فضای بسیاری را در بر می‌گیرد و دیواری محکم و قطور آن را احاطه کرده است. 🔺 ناگزیر باید معتقد شویم که این تالارها و درها و پنجره‌های مزین بدین گونه تزئینات جز همان کاخ شاهان ایران و در شهر پرسپولیس نیست که بهترین مصنفان هنگام شرح انهدام امپراطوری ایران به وسیله اسکندر کبیر پادشاه مقدونی به اشباع از آن سخن رانده‌اند.» https://www.cafetarikh.com/news/49977 شناسه ما در #تلگرام http://t.me/cafetarikhcom @cafetarikh

📙 در قحطی جنگ جهانی اول؛ چند میلیون ایرانی از بین رفتند؟ 🔺 سال ۱۹۱۰ جمعیت ایران ۱۵ میلیون بوده است و در سال ۱۹۲۰ با توجه به روند رشد جمعیت می‌بایستی چیزی حدود ۱۸ تا ۲۰ میلیون باشد، ولی عملا در سال ۱۹۲۰ جمعیت ایران را فقط ۱۰ میلیون گزارش کرده‌اند؛ این ۸ تا ۱٠ میلیون چه شده‌اند؟ 🔺 بعضی‌ها می‌گویند این ۸ تا ۱۰ میلیون مهاجرت کرده‌اند، ولی در جنگ جهانی اول امکان مهاجرت به جاهای دیگر نبوده و اصلا آنقدر حمل و نقل مشکل بوده که حتی مقامات دولتی قادر به سفر به محل خودشان نبوده‌اند‌‌‌‌؛ یعنی اگر مثلا یک مقام دولتی می‌خواست از تهران به شیراز برود امکان سفر وجود نداشته است. 🔺 می‌توانیم بگوییم موضوع مهاجرت یک تخیل است و به این نتیجه می‌رسیم که حدود ۸ تا ۱۰ میلیون ایرانی در قحطی جنگ از بین رفته‌اند؛ چیزی در حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد جمعیت. 🔺 اسنادی که در کتاب «قحطی بزرگ» ارائه شده به خوبی نشان می‌دهد رقم عظیمی از جمعیت ایران در جنگ جهانی اول تلف شده‌اند. مثلا گزارشاتی هست که اجساد در خیابانها افتاده بوده و گاری‌ها اجساد را جمع می کرده‌اند. https://www.cafetarikh.com/news/32396 شناسه ما در #تلگرام http://t.me/cafetarikhcom @cafetarikh

📙 پیامدهای رشد سرمایه‌داری در اروپا؛ از انقلاب #فرانسه تا توسعه #استعمارگری 🔺 رشد ‌‌#سرمایه‌داری در #اروپا باعث شد که انقلابی قاطع در سال ۱۷۸۹در فرانسه به وقوع بپیوندد و حکومت اشراف را سرنگون کند. 🔺 این #انقلاب در ابتدا باعث رشد و گسترش نیرو‌های تولیدی اروپا شد و نظر بسیاری از آزادیخواهان اروپا را به خود جلب کرد و می‌رفت که سراسر اروپا را دگرگون کند اما به زودی با قدرت گرفتن ناپلئون که راه توسعه طلبی جدید یعنی #توسعه‌طلبی ‌‌سرمایه‌داری را در پیش گرفته بود، جنگ‌های فراوانی در شرق و اروپا در گرفت که حدود بیست سال ادامه داشت. 🔺 این #جنگ‌ها برای به دست آوردن بازار‌های بیشتر برای فروش کالا‌های صنعتی و سرزمین‌های بیشتر برای دستیابی به مواد خام جهت صنایع، ضروری بوده است. همچنین ایالات متحده آمریکا که بخشی از مستعمرات انگلیس بود، توانست در جنگی قاطع استقلال خود را به دست آورد و وارد جرگۀ کشور‌های ‌‌سرمایه‌داری آن زمان گردد. https://www.cafetarikh.com/news/49974 شناسه ما در #تلگرام http://t.me/cafetarikhcom @cafetarikh

📙 نقش شمس و اشرف پهلوی در مسمومیت ثریا 🔺 ثریا همسر دوم شاه عمدتا بیمار بود؛ آنقدر که به تدریج صدای مادر و خواهران شاه در آمد. جالب اینکه پیرامون بیماری ثریا شایعات زیادی نیز ایجاد شد؛ شایعاتی که بر مبنای آن می‌شد اختلافات درونی دربار را دریافت. 🔺 «ثریا در پایان سومین هفته نامزدی، پس از بازگشت از اسب‌سواری با شاه دچار تب و لرز شدیدی می‌شود. داروهای مسکن و رختخواب گرم و استراحت تاثیری در پایین آوردن تب او نمی‌کند و روز بعد با تب بیش از چهل درجه به حال اغما می‌افتد. 🔺 خبر بیماری ثریا در شهر می‌پیچد و همراه آن شایعه‌ای نیز دهان به دهان نقل می شود که اشرف خواهر شاه که دختر دیگری را برای شاه در نظر گرفته بود، ثریا را مسموم کرده است! اشرف از شنیدن این شایعه که تلفنی به گوش او می‌رسانند شوکه می‌شود و نزد شاه می رود و می گوید: «این کار شمس است... این شایعه دروغ را او سر زبانها انداخته است تا مرا ضایع کند...!» https://www.cafetarikh.com/news/36382 شناسه ما در #تلگرام http://t.me/cafetarikhcom @cafetarikh

📙 قابی از تاجگذاری آخرین شاه قاجار 🔺  بیست و دوم فروردین ۱۳۰۲ به مناسبت جشن تاجگذاری احمدشاه‌ سه روز در کشور تعطیل عمومی اعلام و خیابان‌های تهران و شهرستان‌ها چراغانی شد. 🔺 مراسم تاجگذاری وی دو سال پس از کودتای رضاخان و دو سال قبل از انقراض سلسله قاجار برگزار شد. در این روز احمدشاه و برادرش محمدحسن میرزا، ولیعهد با لباس نظامی از رژه قشون دیدن كردند. 🔺تصویر بالا آذين‌بندی و چراغانی عمارت عالی قاپوی تبريز به مناسبت تاجگذاري احمدشاه قاجار با حضور گروهي از مقامات لشگري و كشوري است. https://www.cafetarikh.com/news/49602 شناسه ما در #تلگرام http://t.me/cafetarikhcom @cafetarikh

📙 دلیل همسازی روس و انگلیس بر سر ایران در قرارداد ۱۹۰۷ 🔺 انگلستان خواهان محدود کردن روسیه در نواحی شمالی و مرکزی فلات ایران شد تا بتواند ضمن حمایت از تجاوز و تجارت خود، به منافع نفتی تازه‌ای که کشف کرده بود دسترسی داشته باشد. 🔺 امپراتوری بریتانیا بر خلاف روسیه تزاری در آن مقطع تاریخی هرگز خواستار توسعه ارضی در ایران نبود و همواره هدف اقتصادی خود را دنبال می‌کرد. شایان ذکر است که رشد و گسترش آلمان در منطقه خاورمیانه چالشی بود که هر دو قدرت را برای حفظ منافع خود در منطقه فرا خواند. بنابراین دو قدرت به یکدیگر نزدیک شدند و اختلافات را کنار نهادند. https://www.cafetarikh.com/news/30212 شناسه ما در #تلگرام http://t.me/cafetarikhcom @cafetarikh

📙 دلیل سردرگمی شاه در سال ۵۷ 🔺 در سال ۱۳۵۷ شاه همچنان شدت و دامنه نارضایتی‌ها را کوچک انگاشته بود. او که از چندی پیش نظام را در یک جریان کاهش فشار قرار داده بود، به ناگاه خود را در مقابل هجوم شدید نیروهای مخالف که هر دم ضرب آهنگ مخالفتشان بیشتر می‌شد، می‌یابد. 🔺 در این حال، جریان مخالف مذهبی یعنی گسترده‌ترین و پرنفوذترین جریان مخالف، استحکام و قاطعیت رهبری خویش را در مقابل سردرگمی و صاحبان قدرت نشان می‌دهد. 🔺 این سردرگمی ناشی از عدم اطمینان در انتخاب رهیافت‌ها بود. بحران‌ها، زمان اندیشه را کوتاه می‌کنند و زمان اندک انتخاب‌ها را نامطمئن می‌سازد. ادامه در: https://www.cafetarikh.com/news/49979 شناسه ما در #تلگرام http://t.me/cafetarikhcom @cafetarikh

📙 قم در دوره صفوی چگونه بود؟ 🔺در بخشی از «سفرنامه اولئاریوس» درباره شهر قم دوران صفویه می‌خوانیم: «حومه شهر کشتزارهای بسیار وجود دارد که در آنها انواع غلات و نیز پنبه کشت می‌شود. 🔺مهم‌ترین صنایع دستی اینجا شمشیرسازی و سفالگری است. می‌گویند که بهترین تیغ در اینجا ساخته می‌شود که به بهای چهار تا بیست تالر می‌فروشند. فولادی را که برای تهیه تیغ به کار می‌برند از شهر نیریز که در مسافت چهار روز مسافرت از اصفهان در پشت پشت واقع است می‌آورند؛ گویا در رشته کوه‌های دماوند معادن پولاد و آهن زیادی وجود داشته باشد. 🔺 از سفال انواع و اقسام ظروف تهیه می‌کنند. کوزه سنگی آب نیز می‌سازند که همراه با ظروف سفالین به تمام شهرهای کشور صادر می‌شود. می‌گویند که آب حتی در تابستان گرم چنانچه مدت کوتاهی در این کوزه بماند تازه و سرد می‌شود. https://www.cafetarikh.com/news/49980 شناسه ما در #تلگرام http://t.me/cafetarikhcom @cafetarikh

📙 جوشش انقلابی شهرهای جنوب استان فارس 🔺 شهر جهرم در جنوب استان فارس از جمله مراکز مهم انقلاب در کشور بود. علت اساسی آن هم این بود که روحانیت پاک و کم نظیر شهر مثل مرحوم آیت‌الله حق شناس که در زهد و تقوا و اخلاق اگر نگویم بی‌نظیر کم نظیر بود و حضرات آیات حاج سیدحسین آیت‌اللهی، شب زنده‌دار، محجوب و سیدحسن شریعتمدار و بسیاری از چهره‌های برجسته که در جهرم و قم و تهران هر کدام شخصیت بارزی بودند همه یا بیشتر آنها از شاگردان سرسخت امام بودند و نسبت به نهضت روحانیت پیشقدم بودند؛ مخصوصاً آیت‌اللهی که نواده عالم شهیر و مجتهد مجاهد آیت‌الله العظمی حاج سید عبدالحسن لاری بود. ادامه در: https://www.cafetarikh.com/news/49981 شناسه ما در #تلگرام http://t.me/cafetarikhcom @cafetarikh

📙 بی‌تابی شعبان جعفری در فراغ حسنعلی منصور! 🔺 در یکی از اسناد به جای مانده از دوران پهلوی دوم، مقامات امنیتی وقت به ارائه گزارشی درباره سوء قصد به حسنعلی منصور پرداخته اند. در یکی از این گزارشها نکات جالبی درباره شعبان جعفری آمده است. 🔺 محترماً به عرض می‌رساند: در صفحه چهارم مجله شماره ۵۹۱ مورخه هشتم بهمن ماه ۴۳ روشنفکر جزو اخبار مربوط به ترور شادروان حسنعلی منصور در زیر عکسی که چاپ نموده نوشته شده «بعد از شنیدین خبر سوءقصد عده‌ای در جلو بیمارستان می‌گریستند» در این عکس شعبان جعفری (معروف به شعبان بی‌مخ) نشان داده شده که در حال گریه است (هیچ یک از سایر افراد که در عکس هستند به جز شخص فوق در حال گریه نمی‌باشند) https://www.cafetarikh.com/news/36008 شناسه ما در #تلگرام http://t.me/cafetarikhcom @cafetarikh

📙 عزاداری و انجمن‌های زنانه 🔺مشارکت زنان در مراسم عزاداری فقط در ایام محرم نبود بلکه شب‌های پنجشنبه، ایام وفات اهل بیت با اهداف دیگری مثل آموزش احکام و اطلاعات دینی، دیدار بزرگان و علما، احسان کردن به جامعه مومنین نیز انجام می‌شد که همین عمل فی نفسه باعث تقویت همبستگی اجتماعی شیعیان با یکدیگر و بالاخص شکل گیری روابط و انجمن‌های زنانه در دل این هیئت‌ها برای زنان متدین شیعه شد. 🔺 مشارکت گسترده زنان در مراسم اهل بیت معلومات و دانش‌های عمومی آنها را زیاد می‌کرد با اینکه زنان از سواد خواندن و نوشتن محروم بودند و سیستم آموزش منسجمی وجود نداشت اما به معنای این نبود که زنان فرهیختگی خود را پرورش نمی‌دادند بلکه آنها شعر ادبیات و احکام و اطلاعات سیاسی اجتماعی خود را با با گوش دادن به موعظه‌ها بیشتر می‌کردند. https://www.cafetarikh.com/news/49983 شناسه ما در #تلگرام http://t.me/cafetarikhcom @cafetarikh