📜تقیه از شیعه 🔹️بنابر گزارش شهید آیت الله مطهری، روزی آیت الله بروجردی در درسش، به مناسبت روایتی که در آن، امام صادق از تقیه کردن خود در برابر اصحاب و راویان پدرش گفته است، درباره پدیده تقیه از شیعه سخن می گوید و به طور ضمنی، این باور که تصور می شود تقیه فقط از غیر شیعیان صورت پذیرست را به چالش می کشد و آن را مردود می شمارد. شهید مطهری در ادامه گزارشش، نمونه ای از تقیه از شیعه را در رفتار حاج شیخ عبدالکریم حائری بیان می کند. 🏷... يك روز در درس فقه، حديثى به ميان آمد به اين مضمون كه از حضرت صادق سؤالى كرده‏اند و ايشان جوابى داده‏اند. شخصى به آن حضرت مى‏گويد: قبلًا همين مسئله از پدر شما امام باقرسؤال شده، ايشان طور ديگر جواب داده‏اند، كدام يك درست است؟ حضرت صادق در جواب فرمود: آنچه پدرم گفته درست است. بعد اضافه كردند: "انَّ الشّيعَةَ اتَوْا ابى مُسْتَرْشِدينَ فَافْتاهُمْ بِمُرِّ الْحَقِّ وَ اتَوْنى شُكّاكاً فَافْتَيْتُهُمْ بِالتَّقِيَّةِ" ... چون اين حديث متضمن تقيّه از خود شيعه بود نه از مخالفين شيعه، فرصتى به دست آن مرحوم داد كه درد دل خودشان را بگويند. گفتند: تعجب ندارد، تقيّه از خودمانى مهم‏تر و بالاتر است. من خودم در اول مرجعيت عامّه گمان مى‏كردم از من استنباط است و از مردم عمل، هرچه من فتوا بدهم مردم عمل مى‏كنند. ولى در جريان بعضى فتواها كه برخلاف ذوق و سليقه عوام بود، ديدم مطلب اين طور نيست.»... مرحوم آيت‏اللَّه حاج شيخ عبد الكريم حائرى يزدى مؤسس حوزه علميه قم، به فكر افتادند يك عده از طلاب را به زبان خارجى و بعضى علوم مقدماتى مجهز كنند تا بتوانند اسلام را در محيطهاى تحصيل‏كرده جديد بلكه در كشورهاى خارج تبليغ نمايند. وقتى كه اين خبر منتشر شد، گروهى از عوام و شبه عوام تهران رفتند به قم و اولتيماتوم دادند كه اين پولى كه مردم به عنوان سهم امام مى‏دهند براى اين نيست كه طلاب زبان كفّار را ياد بگيرند، اگر اين وضع ادامه پيدا كند ما چنين و چنان خواهيم كرد. آن مرحوم هم ديد كه ادامه اين كار موجب انحلال حوزه علميه و خراب شدن اساس كار است، موقتاً از منظور عالى خود صرف‏نظر كرد. 📚مجموعه آثار استاد شهید مطهری: ۲۴، ۴۹۹. 🏠 @chsiqs

📜تقیه از شیعه (2) 🔹️بنابر نقل علامه محمد تقی مجلسی، استادش، عبدالله شوشتری، در یکی از درس های خود این مطلب را تقویت می کند که شهادت ثالثه جزو اذان نیست و ترک کردن آن در اذان و اقامه بهتر است. علامه مجلسی از استاد می خواهد، به علمش عمل کند و در اذان شهادت ثالثه را نگوید. پس از اصرار مجلسی، شوشتری به پیشنهاد شاگرد عمل می کند و در اذان واقامه خود، این شهادت را در اذان و اقامه خود نمی گوید. پس از چند روز برخی از مردم زبان به شکایت باز کرده و او را متهم به سنی گری می کنند تا اینکه مجلسی مجبور می شود از پیشنهاد خود عقب نشینی کند و از استادش بخواهد که تقیه کند و شهادت ثالثه را در اذان بگوید. از این رو، به باور مجلسی نگفتن شهادت ثالثه در اذان بهتر است ولی در جاهایی که تقیه از شیعیان لازم است، گفتن آن لازم خواهد بود. 🏷 و اگر نگويند بهتر است مگر از روى تقيه؛ چون در اكثر بلاد شايع است و بسيار شنيده‏ايم كه جمعى ترك كرده‏اند و متهم به تسنّن شده‏اند. تا آن كه در وقتى كه خدمت استاد مولانا عبد اللَّه طاب ثراه درس قواعد مى‏خوانديم در مبحث اذان سخنان صدوق را ذكر فرمودند. بنده عرض نمودم كه‏ شما چرا در اذان و اقامه اشهد انّ عليّا ولىّ اللَّه را دو مرتبه مى‏گوييد؟ فرمودند كه تيمّنا و تبرّكا مى‏گوييم و بحثها شد تا آن كه فرمودند كه ديگر نگوييم چند روز ترك كردند. خود از جمعى شنيدم كه فلانى سنّى است. باز عرض نمودم كه ظاهر شد كه واجبست گفتن آن تقية. فرمودند كه در اول نيز همين منظور من بود نخواستم كه بلفظ تقيه بگويم. مجملا ديگر مى‏گفتند در مدّت حيات‏. 📚لوامع صاحبقرانی: 3، 566-567. 🏠 @chsiqs

📜 بخشندگی و مسامحه گری معاویه 🔹️بنابر گزارش های بلاذری، معاویه با پول پاشی، بسیاری از افراد را به خود جذب می کرد. اگر یکی از اشراف و بزرگان عرب، در برابرش اظهار نداری می کرد، به داد او می رسید و با بخشیدن اموال، او را به خود متمایل می کرد. البته اگر کسی اظهار بی نیازی می نمود و نیازی به جذب کردن او نبود، به او هیچ کمکی نمی کرد و به قول خودش او را با بی نیازی اش تنها می گذاشت. از طرف دیگر، وی به راحتی خشمگین نمی شد و نسبت به منتقدانش ساکت می شد و گاهی هم اظهار ملاطفت می کرد؛ به طوری که عقیل بن ابی طالب در یکی از گفتگوهای انتقادیش با او به ملایمت و تسامح مکارانه او اشاره می کند. 🔺️با این چند جمله ای که خود معاویه گفته می توان با شیوه مزورانه او و معاویه صفتان بیشتر آشنا شد: تا وقتی بودجه مالی کمکیارم باشد، زبانم را خسته نمی کنم و تا زمانیکه با زبان بتوانم دیگران را با خود همراه کنم از تازیانه استفاده نمی کنم و تا وقتی تازیانه مرا از شمشیر بی نیاز سازد، از شمشیر استفاده نمی کنم ولی وقتی هیچ یک از مال و زبان وتازیانه، به کار نیاید، نوبت شمشیر فرا می رسد و با آن به جنگ دیگران می روم. 🏷 واما اعطائي ایاکم قبل المسألة فمن سألناه اعطیناه ومن استغني عنّا وكلّناه الى غناه وأحبّكم الينا السائل. 🏷وأما أنتم فإنّ فِي لينكم غدرًا. 🏷لا أضع لساني حيث يكفيني مالي ولا أضع سَوْطي حيث يكفيني لساني ولا أضع سيفي حيث يكفيني سوطي فإذا لم أجد من السيف بدًا ركبته. 📚 أنساب الأشراف: 5، 91، 114، 21. 🏠 @chsiqs

📜پاسبانی از ممالک اسلامی تکلیف عامه مردم است 🔹️آخوند خراسانی، محافظت از ممالک اسلامی را تکلیف یکایک مسلمانان می داند و از این رو، وی فراگیری آموزش های نظامی را بر هر فرد مسلمانی واجب اعلام می کند و از نمایندگان مجلس شورای ملی زمان خود می خواهد، قوانین مرتبط با آن را در اسرع وقت تصویب کنند. 🏷حفظ اسلام وپاسبانی ممالک اسلامیه، تکلیف عامه مردم است و بر هرفردی از افراد مسلمین واجب است که بر حسب قوه و استعداد خود، در مقام تحصیل مقدمات آن بر آید و چون اعظم مقدمات آن، تعلیم وتعلم آداب حربیه است که به مقتضای هر زمانی معمول می باشد، پس بر عموم جوانان مسلمین و ابناء ملت اسلامیه واجب است که در مشق نظامی و تعلم قواعد حربیه جدید که معمول این است، هیچگونه مسامحه و مساهله ننمایند و کمال اقدام و اهتمام در این باب داشته باشند... تأکیدا مجلس محترم شورای را عرض می شود هیچ عذری برای تعیین قانون مشق نظامی در نظر نمی آید. البته تعجیل در این امر هم خواهند نمود. 📚مکتوبات و بیانات سیاسی و اجتماعی علمای شیعه (نشر نی): 4، 370. 🏠 @chsiqs

📜 تبانی شیعه و سنی! 🔹️بنابر گزارش مرحوم سید احمد زنجانی، آیت الله شیخ عبدالکریم حائری افراد را به احترام گذاردن به قرآن تشویق می کرد و از این که در مجالس ختم، قرآن خوانده می شود و افراد توجهی به قرآن ندارند و در زمان قرائت آن پذیرایی صورت می پذیرد، انتقاد می کرد. بنابر این گزارش، حائری معتقد بود که شیعه و سنی با یکدیگر تبانی کرده تا هریک، به یکی از ثقلین بی توجهی کنند؛ سنی ها به عترت بی التفاتند و شیعه به کتاب الله. 🏷مرحوم آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری زیاد اصرار داشت که احترام ظاهری قرآن کاملا محفوظ شود؛ همان طوری که اهل تسنن هنگام قرائت قرآن برای رعایت احترام آن چای و قلیان در مجالس نمی دهند. می فرمود در مجالس ترحیم شیعه نیز اگر این رسم و رویه جاری بشود، بسیار خوب و به موقع است ولی در مجالس شیعه چون عادت برخلاف جاری بود، ترک آن در نهایت دشواری بوده و فرامایش آن مرحوم عملی نمی شد، آنگاه می فرمود پیغمبر دو سنگین درمیان ما گذاشت: کتاب الله و عترت طاهره ولی ما با سنّی ها دست به دست داده هر دوی آن ها را از بین بردیم. ما کتاب الله را از بین بردیم، آنها نیز عترت طاهره را. 📚الکلام یجرّ الكلام(حق مبین): 423. 🏠 @chsiqs

پوشۀ شنیداری پنجمین جلسه از سلسله‌ نشست‌های تاریخ و روایت حاکم نیشابوری، رویکردی تاریخی به روایات کتاب «فضائل فاطمة الزهراء» سلام الله علیها 🎙با حضور: 🔹حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید محمد طباطبایی یزدی (ارائه) 🔸حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید ناصر موسوی (دبیر) 🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید: 🏠 @chsiqs

📜 امام علی به كمك مصيبت پیامبر، فقدان حضرت زهرا را تاب آورد 🔹️بنابر گزارش مرحوم کلینی و به تبع وی، سید رضی، امام علی هنگام دفن حضرت زهرا با پیامبر مناجات گونه سخن می گوید و پس از اینکه به ایشان از جانب خود و حضرت زهرا سلام می دهد، از بی طاقتیش نسبت به فقدان حضرت زهرا می گوید ولی در ادامه ابراز می کند، پس ازاینکه سختی جدایی از پیامبر را احساس کرده و سنگینی مصیبت ایشان را تاب آورده، می تواند مصیبت حضرت زهرا را (که کوچکتر از مصیبت پیامبر است) تحمل کند. 🏷السلام عليك يا رسول الله عني و السلام عليك عن ابنتك و زائرتك و البائتة في الثرى ببقعتك و المختار الله لها سرعة اللحاق بك قل يا رسول الله عن صفيتك صبري و عفا عن سيدة نساء العالمين تجلدي إلا أن‏ّ لي‏ في‏ التأسي‏ بسنتك‏ في‏ فرقتك‏ و فادح مصیبتک موضع‏ تعز... 📚الکافی: 1، 459، نهج البلاغة: 320. 🏠 @chsiqs

📜شهیدِ مخالفت با امام 🔹️بنابر گزارش نجاشی، فردی با نام علی بن محمد کلینی که مشهور به علّان بوده و دایی مرحوم کلینی می شود و از افراد راستگو بوده و در عصر غیبت صغری می زیسته، از امام عصر اجازه حج رفتن می گیرد ولی امام به او اجازه رفتن به حج نمی دهد. با این حال، وی با دیدگاه امام مخالفت می کند و به حج می رود و پیش از رسیدن به مکه، کشته می شود. (شایسته توجه است، در این گزارش نیامده دلیل کشته شدن وی چه بوده است) 🏷علي بن محمد بن إبراهيم بن أبان الرازي الكليني‏ المعروف بعلان يكنى أبا الحسن. ثقة، عين. له‏كتاب أخبار القائم [عليه السلام‏]، أخبرنا محمد قال: حدثنا جعفر بن محمد قال: حدثنا علي بن محمد. و قتل علان بطريق مكة و كان استأذن الصاحب عليه السلام في الحج فخرج: توقف عنه في هذه السنة فخالف. 📚رجال النجاشی: 260-261. 🔸️در این میان، علامه امینی، از فرد یادشده، در کتابی که قرار بوده در آن سرگذشت شهیدان فضیلت خواهی بیان شود، به عنوان دومین فرد از این افراد نام می برد و او را جزو شهیدانی می داند که در راه فضیلت و درستکاری جان خود را از دست داده اند. مرحوم امینی نسبت به مخالفت وی با دستور امام، این مخالفت را مخالفتِ غیر عمدی می داند. 🏷وثاقته کشهادته من المتسالم علیها بین علماء الرجال وأمّا حجّه فلم يكن عن مخالفة عمدية لأمر الامام عليه السلام. 📚شهداء الفضیلة: 9. 🔺️به نظر می رسد، اینکه مخالفت علّان کلینی با امام را غیر عمدی بدانیم، درست نمی نماید زیرا وقتی امام معصوم به او امری کرده و آن امر به او رسیده و وی مخالفت کرده، دیگر مخالفت غیر عمدی معنایی نخواهد داشت و از طرف دیگر، شاید نتوان چنین فردی راکه با امر صریح امام مخالفت کرده، از شهیدانی دانست که در مسیر فضیلت خواهی از دنیا رفته اند. 🔺️گفتنی است، راستگویی یک فرد لزوما به معنای اینکه از آن فرد هیچ معصیتی صادر نمی شود، نیست. از این رو اینکه علّان کلینی از افراد ثقه شمرده شده، منافاتی با اینکه او با امر امام مخالفت کرده ندارد. علاوه بر این، مخالفت کردن فرد مذکور با امام معصوم در آخر عمر وی بوده و نه پیش از آن، از این رو ممکن است؛ او تا پیش از مخالفت با امام، دارای وثاقت بوده ولی پس از مخالفت کردن با امام در آخر عمر و پیش از کشته شدن، از مرتبه وثاقت دور شده باشد. 🔸️آیت الله خوئی، در این زمینه، بر این باور است که مخالفت علّان کلینی با امام معصوم منافاتی با وثاقت او ندارد و از طرف دیگر، ممکن است، علّان امر امام را امری مولوی نپنداشته و آن را ارشادی دانسته و از این رو با امام مخالفت کرده است. جالب اینکه آیت الله خوئی، احتمال می دهد اغلب اوامر شخصیه امامان به اصحابشان ارشادی بوده و نه مولوی. 🏷إنّ مخالفة علي بن محمد علان لأمر الحجة بتوقفه عن الخروج لا ينافي وثاقته مع أنه يمكن أن علي بن محمد لم يفهم من أمره ع أنه أمر مولوي، فلعله حمله على الإرشاد كما لعله الغالب في أوامرهم الشخصية إلى أصحابهم. 📚معجم رجال الحديث: 13، 138. 🔺️ظاهراً اینکه علّان از امام، اجازه حج رفتن می خواهد، اجازه خواستن وی از امام، به خودی خود، احتمال اینکه او امر امام را ارشادی پنداشته، تضعیف می کند و به وی این اشکال را متوجه می کند که چرا از امام اجازه سفر به حج خواسته در حالیکه تصمیم گرفته، در هرصورت، به حج برود؟ 🏠 @chsiqs

📜 یا در سنایی رو کند یا بو دهد عطار را 🔹️بنابر باور علامه محمدتقی مجلسی، موعظه گران و سخنوران بایستی از گفتارهای حکمت آمیز ابتکاری و بدیع استفاده کنند تا تأثیر بهتری بر مخاطبان بگذراند. وی برای نشان دادن نمونه هایی از گفتار خردمندانه و نغز، از اشعار حکیم سنائی، عطار نیشابوری و جلال الدین محمد بلخی معروف به مولوی نام برده است. 🏷و اگر مناسب داند سخنان حكيمانه تازه كه تأثيرش بيشتر باشد، ذكر كند چنانكه در حسن كالصحيح از حضرت امير المؤمنين صلوات اللّٰه عليه منقول است كه فرمودند كه ترويح كنيد نفوس خود را به حكمت هاى تازه؛ به درستى كه نفوس را كلال و ماندگى دست مى‌دهد چنانكه بدن را دست مى‌دهد و از اين جمله است اشعار محققان مثل حكيم غزنوى و حكيم رومى و عطار. 📚لوامع صاحبقرانی: 4، 566. 🏷و روي أن من الشعر لحكما و هو ما يكون في التوحيد و المدح و المنقبة و الزهد و المواعظ كأشعار الحكيم الغزنوي و الحكيم الرومي و الحكيم العطار. 📚 روضة المتقین: 13، 4. 🏠 @chsiqs

📜 یزدی: حفظ تمامیت ارضی امپراتوری عثمانی و ایران واجب است 🔹️بنابر گزارش مجله "نجف" که در سال 1329قمری منتشر شده، آیت الله سید محمد کاظم یزدی، مؤلف کتاب فقهی العروة الوثقی، همزمان با اشغال ایران توسط روس ها و انگلیسی ها و همچنین با حمله ایتالیایی ها و غربیان به دولت پهناور عثمانی که نتیجه این لشکرکشی ها توافق نامه استعماری سایکس- پیکو بود، در پی پیامی، دفاع از کشورهای اسلامی را واجب شمرده و اخراج غاصبان را از مهم ترین تکالیف مسلمانان دانسته است. 🏷امروز که دول اروپا از هرطرف حمله به ممالک اسلامی آورده؛ از یک طرف ایتالیا به طرابلس هجوم کرده و از طرف دیگر، روس به شمال ایران را اشغال کرده و انگلیس به جنوب ایران قشون وارد کرده... فلهذا بر عموم مسلمین عرب و عجم واجب است که خود را مهیای دفاع کفر از ممالک اسلام نموده و از بذل مال و جان در فراهم آوردن اسباب اخراج قشون ایتالیا از طرابلس غرب و اخراج قشون روس و انگلیس از شمال و جنوب ایران که از اهم فرایض اسلامیه است، به هیچ نحو دریغ و مضایقه ننمایند تا بعون الله مملکتین اسلامیتین، عثمانی و ایران از تهاجم صلیبیان مصون و محفوظ بماند. 📚 مجله نجف، شماره 29، سال دوم، 15ذی الحجة. 🔺️نویسنده تاریخ جراید و مجلات ایران، درباره مجله جریده نجف چنین گزارش می کند: روزنامه نجف در شهر نجف، به مدیری سید مسلم راون زاده و حاجی محمد بن حاجی حسینی و شیخ حسین طهرانی تأسیس و در سال 1328ق به طور هفتگی منتشر شده است. وجه اشتراک آن در نجف 25 روپیه، در ترکستان 30 روپیه، در ایران 15 قران و در سایر ممالک 8 فرانک. 📚تاریخ جراید ومجلات ایران: 4، 280. 🏠 @chsiqs

📜 تاریخ سازی برای فرار از مشکل 🔹️در روایتی از شیخ طوسی، با اسناد معتبر، درباره اختلاف دیدگاه میان امام باقر و امام صادق، مطلبی در ارتباط با یکی از احکام زکات گزارش شده است. 🏷كنت قاعدا عند أبي جعفر و ليس عنده غير ابنه جعفر فقال: يا زرارة، إنّ أبا ذرّ و عثمان تنازعا على عهد رسول اللّه فقال عثمان: كلّ مال من ذهب أو فضّة يدار و يعمل به و يتّجر به ففيه زكاة إذا حال عليه الحول، فقال أبو ذرّ: أمّا ما اتّجر به أو دير أو عمل به فليس فيه زكاة، إنّما الزكاة فيها إذا كان ركازا أو كنزا موضوعا، فإذا حال عليه الحول ففيه الزكاة، فاختصما في ذلك إلى رسول اللّه فقال القول ما قال أبو ذرّ فقال أبو عبد اللّه لأبيه: ما تريد إلّا أن يخرج مثل هذا فيكفّ الناس أن يعطوا فقراءهم و مساكينهم فقال أبوه: إليك عنّي لا أجد منها بدّا. 📚تهذیب الأحکام: 4، 70-71. 🔺️برخی بر این باورند که اختلاف میان دو امام به هیچ وجه قابل پذیرش نیست. براساس این دیدگاه، می توانیم این روایت را از اساس باطل اعلام کنیم؛ هرچند روایت یادشده، از سند معتبری برخوردار است. در طرف مقابل، گاهی پاره دیگری از عالمان اختلاف میان دو امام را در احکام ثانویه یا شبیه به آن معقول می دانند و از این رو صدور این روایت را تکذیب نمی کنند. (ر.ک: معجم الأحادیث المعتبرة: 5، 318). برای توضیح بیشتر در این زمینه، مناسب است به کتاب «تاریخ یار» بخش ارزش گذاری گزارش ها، قسمت سنجش با باورهای ایمانی مراجعه شود. 🔸️در این میان، میرزا محمد حسن آشتیانی، شاگرد مشهور شیخ انصاری، نه راه اول را انتخاب کرده و نه راه دوم را. ایشان چون معتقد است، میان دو امام هیچ اختلافی پدید نمی آید، اختلاف موجود در روایت را پذیرا نیست و از طرف دیگر چون نمی خواهد این روایت را تکذیب کند، تاریخ سازی کرده و این احتمال را داده که امام باقر دو فرزند به نام جعفر داشته که آن جعفری که امام نیست، با امام باقر اختلاف دیدگاه پیدا کرده است. 🔺️وهذا السؤال والجواب ربما يشعر بأنّ له عليه السّلام ابنا غير أبي عبد اللّه عليه السّلام و أنّه المراد بجعفر فتأمّل. 📚الزکاة: 1، 176. 🏠 @chsiqs

📜چرا در رثای مشرکی شعر گفته ای؟ 🔹️سید رضی، به مناسبت در گذشت ابراهیم بن هلال، یکی از شاعران و ادیبان هم عصر خود که نه شیعه بوده و نه مسلمان بلکه مشرک بوده و از صابئیان به حساب می آمده، قصیده ای با بیش ازهشتاد بیت در بزرگداشت او سروده است. در فهرستِ ابن ندیم آمده، سید رضی با او مراسلاتی داشته است. 📚دیوان الشریف الرضي: 1، 355-359، الفهرست: 194. 🔺️بنابر گزارش ابن خلّكان، برخی بر سید رضی اعتراض کرده و این مطلب را مطرح کردند که چه لزومی دارد سید و فرزند پیامبر، فردی که مشرک بوده را تجلیل کند. سید رضی، در جواب این اعتراض گفته بود: من فضیلت او را ستوده ام و نه دینش را. در حالیکه بنابر گزارش صفدی، مورخ قرن هفتمی، برخی از حاضران در مجلسی که سید رضی قصیده خود را برای آنان خوانده، نسبت به آن شاعر بددهنی کرده و او را سگ پسر سگ خوانده اند. 🏷و عاتبه الناس في ذلك لكونه شريفا يرثي صابئا فقال: إنما رثيت فضله. 📚وفیات الأعیان: 1، 54. 🏷 وقد عتب على الشريف الرضي كونه رثاه بمثل ذلك فقال: إنّما رثيت فضله لا دينه ويقال إنّه أنشدها يوما فقال أولها «أ رأيت من حملوا على الأعواد» فقال بعض الحاضرين: كلب بن كلب ويقال إنّه لمّا زار قبره نزل عن مركوبه أول ما وقع عليه‏. 📚الوافي بالوفيات: 6، 161. 🏠 @chsiqs