eitaa logo
پژوهش‌های تاریخ اسلام
3.6هزار دنبال‌کننده
270 عکس
30 ویدیو
10 فایل
مرکز پژوهش های تاریخ اسلام لینک دعوت به کانال: @chsiqs قم، خیابان دورشهر، روبروی کوچه ۲۱ تلگرام: https://t.me/chsiqs جهت ارتباط با ادمین: @Chsi_qs نکات تاریخی که توسط ادمین در کانال گذاشته می‌شود، به معنای موافقت و تایید مرکز با مضمون آن نکات نیست.
مشاهده در ایتا
دانلود
📜 دیدگاه نوبختی درباره تعداد دختران پیامبر و چرایی برتری حضرت زهرا 🔹️بنابر گزارش شیخ طوسی، حسین بن روح نوبختی، سومین نائب امام زمان در غیبت صغری، تعداد دختران پیامبر را چهار نفر دانسته است و وقتی از او پرسیده شد که چرا حضرت زهرا برتر از باقی دختران پیامبر می باشد؟ در جواب، به دو دلیل اشاره کرد؛ یکی اینکه حضرت زهرا برتر است، چون وی فقط از پیامبر ارث برده است. دو اینکه خدا نسل پیامبر را فقط در فرزندان حضرت زهرا قرار داده است. بنابر این گزارش، کسی که چراییِ یادشده را از نوبختی پرسیده بود، با شنیدن جواب او قانع شد و اذعان کرد که تا قبل از این جواب، کسی را ندیده بود که در این زمینه پاسخی درست تر و کوتاه تر از آنچه گفته شد ارائه کند. 🏷وسأله بعض المتكلمين وهو المعروف بترك الهروي فقال له: كم بنات رسول الله؟ فقال: أربع، قال: فأيهن أفضل؟ فقال: فاطمة فقال: ولم صارت أفضل، وكانت أصغرهن سنا وأقلهن صحبة لرسول الله قال: لخصلتين خصها الله بهما تطولا عليها وتشريفا وإكراما لها إحداهما أنها ورثت رسول الله ولم يرث غيرها من ولده والأخرى أن الله تعالى أبقى نسل رسول الله منها ولم يبقه من غيرها ولم يخصصها بذلك إلا لفضل إخلاص عرفه من نيتها قال الهروي: فما رأيت أحدا تكلم وأجاب في هذا الباب بأحسن ولا أوجز من جوابه. 📚الغیبة: 388. @chsiqs
📜 گزارشی درباره اینکه چرا امام علی در زمان حضرت زهرا ازدواج مجدد نکرد 🔹️امام علی در زمان زندگانی حضرت زهرا ازدواج مجدد نکرد، با اینکه ظاهرا ازدواج برای ایشان اشکال شرعی نداشت و به همین دلیل حرام نبودن ازدواج مجدد، ایشان پس از رحلت حضرت زهرا چند همسر داشت. در این راستا، گزارشی از شیخ طوسی، از امام صادق، وجود دارد دال براینکه ازدواج مجدد بر امام علی تا زمانیکه حضرت زهرا در این دنیا بود حرام بود، زیرا که حضرت زهرا پاک بود و هیچ وقت مبتلا به دروه ماهیانه نمی شد. 🏷حرم اللَّه النساء على علي ما دامت‏ فاطمة حيّة قلت وكيف؟ قال لأنها طاهر، لا تحيض‏. 📚تهذیب الأحکام: 7، 475. 🔺️علامه مجلسی از پدر خود، در توضیح چرایی حرمت ازدواج مجدد و تبیین کلام منسوب به امام صادق، نقل می کند؛ چون حضرت زهرا مبتلا به عادت ماهیانه نمی شد و در هیچ وقتی مشکلی برای همبستری با ایشان وجود نداشت، امام علی به همسر دیگری نیاز نداشت. از این رو به دلیل رعایت احترام به حضرت زهرا، امام علی ازدواج مجدد نکرد. 🏷قوله عليه السلام: لأنها طاهرة قال الوالد العلامة طاب مضجعه: أي لم يكن من قبلها مانع من الوطء، فلم يكن عليه السلام يحتاج إلى زوجة أخرى مع‏ رعاية حرمتها. انتهى. 📚ملاذ الأخیار: 12، 486. 🏠 @chsiqs
📜 سست شدن دندان امام باقر 🔹️بنابر گزارش مرحوم کلینی، با اسنادی معتبر، دندان های امام باقر ضعیف شده بود و ایشان مجبور شده تا آن ها را با مفتول طلا سفت کند و از این رو، ایشان برای تقویت دندان های خود، سقز( نوعی آدامس طبیعی) می جوید. بنابر این گزارش و گزارش دیگری که مرحوم کلینی نقل کرده که به نظر می رسد، در اصل، هر دو یک گزارش بوده و در مقام نقل تبدیل به دو روایت شده است، امام دلیل لق شدن دندان های خود را استفاده از رنگ و وسمه دانسته است. 🏷عن محمد بن مسلم: رأيت أبا جعفر يمضغ علكا فقال: يا محمّد نقضت‏ الوسمة أضراسي‏ فمضغت هذا العلك لأشدّها قال: و كانت استرخت فشدّها بالذهب. 🏷عن محمّد بن مسلم قال: قال أبو جعفر عليه السّلام: نقضت أضراسي الوسمة. 📚الکافی: 6، 483. 🏠 @chsiqs
📜زنى که به دستور شهید اول، مرجع زنان شد 🔹️بنابر گزارش شیخ حر عاملی، فاطمه دختر شهید اول، که مشهور به ست المشایخ (بزرگ مشایخ) بود، زنی فقیه و دانشمند پرهیزگار بود و پدرش او را می ستود تا آنجا که به دستور وی، زنانِ (منطقه جزین و جبل عامل) در مسائل فقهی به او رجوع می کردند. 🏷أم الحسن فاطمة المدعوة بست‌ المشايخ‌، بنت الشهيد محمد بن مكي العاملي الجزيني‌، كانت عالمة فاضلة فقيهة صالحة عابدة، سمعت من المشايخ مدحها و الثناء عليها، تروي عن أبيها و عن ابن معية شيخه إجازة و كان أبوها يثني عليها و يأمر النساء بالاقتداء بها و الرجوع إليها في أحكام الحيض و الصلاة و نحوها. 📚أمل الآمل: 1، 193. 🔺️بنابر سندی که سید حسن صدر بدان دست یافته، ست المشایخِ مذکور ارث خود از املاک پدری در منطقه جزین را به برادرانش بخشیده تا در مقابل، نسخه کتاب تهذیب الأحکام و کتاب المصباح نوشته شیخ طوسی و کتاب من لایحضره الفقیه و نسخه کتاب الذکری نوشته شهيد اول که از ماترک پدر بوده را مالک شود. صدر پس از اینکه متن سند یادشده را گزارش می کند، خواننده را به تأمل در آن دعوت می کند تا به بزرگی ست المشایخ پی ببرد و بنگرد چگونه او برای رسیدن به چند نسخه کتاب از مال دنیا چشم پوشی کرده است. 🏷أما بعد؛ فقد وهبت الست فاطمة أمّ الحسن أخويها الشيخ أبا طالب محمدا و أبا القاسم عليا سلالة السعيد الأكرم و الفقيه الأعظم... محمد بن أحمد بن حامد بن مكّي .. جميع ما يخصّها من تركة أبيها في جزّين وغيرها هبة شرعيّة ابتغاء لوجه اللّه تعالى، ورجاء لثوابه الجزيل وقد عوّضا عليها كتاب التهذيب للشيخ (رحمه اللّه) وکتاب المصباح له وكتاب من لا يحضره الفقيه وكتاب الذكرى لأبيهم (رحمه اللّه) والقرآن المعروف بهديّة علي بن المؤيد... فتأمّل فيه حتّى تعرف أن الست فاطمة ممّن تؤثر الكتب على العقار و أموال الدنيا. 📚تکملة أمل الآمل: 6، 409-410. 🔺️جالب اینکه بنابر گزارش حرعاملی، همسر شهید اول نیز از فقیهان بوده و مرجع زنان در احکام فقهی به حساب می‌آمده است. @chsiqs
📜تقریر و تأیید امامان بر سنتِ پرسش از فقیهان زن 🔹️مرحوم سید رضا صدر، یکی از فقیهانی است که مرد بودن را شرط مرجع تقلید ندانسته و این فرض که زنی که دارای تحصیلات فقهی بوده و شرایط مرجعیت را دارا است، بتواند فتوا بدهد و افراد از او تقلید بکنند را منتفی نمی داند، زيرا وی بر این باور است که هیچ دلیل شرعی بر اینکه بایستی مرجع تقلید مرد باشد، وجود ندارد بلکه به باور او می توان شواهدی یافت که مشروط بودن مرجعیت به مرد بودن مفتی را نفی می کند. 🔺️در این راستا، صدر از نکته ای تاریخی بهره برده است. آن نکته این که اهل تسنن از مسلمانان، همسران پیامبر از جمله عائشه را به عنوان افرادی که حکم فقهی را بیان می کنند، می دانستند و از آنان مسائل شرعی خود را پرسیده و فتواهای همسران پیامبر را ثبت وضبط می کردند. رجوع مسلمانان به همسران پیامبر و عائشه که به نوعی، سنت و سیره مسلمانان بود در مرأی و مسمع امامان قرار داشت ولی هیچ یک از آنان، نفس مراجعه به یک زن در مسائل شرعی و استفتاء از او را نادرست نشمرده اند، درحالیکه اگر چنین مراجعه ای از نظر امامان نادرست بود، حتما به نادرستی آن اشاره می کردند. از این رو همین که این رفتار مورد اشکال امامان قرار نگرفته، دلیلی است بر اینکه مراجعه به فقیهان زن برای پرسش از احکام فقهی، مورد تایید امامان بوده است. 🏷... ويشهد لعدم اعتبار الرجولة في المفتي اتّفاق أهل السنّة على جواز تقليد المرأة فإنّهم يعدّون عائشة أُمّ المؤمنين من المفتين وهذا الاتّفاق كان بمرأى من الأئمّة الطاهرين جميعاً ولم يصدر عنهم تخطئة له ولو صدر لوصل وذلك يكشف عن إمضائهم له. 📚الاجتهاد والتقلید(بوستان کتاب): 107-108. 🏠 @chsiqs
📜همسر فقیه و محدّث شیخ بهائی 🔹️بنابر گزارش افندی، دختر شیخ علی منشار، یکی از عالمانِ اهل جبل عامل، همسر شیخ بهائی است که فقیه و محدّث بود و تدریس می کرد و زنان در درسش شرکت می کردند و از پدرش چهار هزار کتاب به ارث برده است. گفتنی است، حاصل ازدواج شیخ بهائی با دختر منشار، فقط یک دختر بود و بیش از آن، بچه دار نشده اند. 🏷ولم يخلف ولدا ذكرا و كان له بنت‏... وكانت زوجة البهائي بنت‏ الشيخ علي المنشار و كانت فاضلة عالمة وقد سمعت أنها بقيت بعد البهائي وكانت تقرأ عليها النسوان. 🏷فاضلة عالمة فقيهة محدثة وكانت زوجة شيخنا البهائي وقد قرأت على والدها وقد سمعنا من بعض المعمرين الثقات الذي قد شاهدها في أوان صباه أنها كانت تدرس في الفقه و الحديث و نحوها وکانت النسوان يقرأن عليها وقد ورثت عن أبيها أربعة آلاف مجلد من الكتب وذكر لنا بعض الافاضل أنها وافرة العلم كثيرة الفضل وقد بقيت بعد وفاة الشيخ البهائي أيضا. 📚ریاض العلماء: 5، 94، 407. 🔺️شایسته اشاره است، به دلايل مختلف، از جمله بی توجهی به جنس زن، ظاهرا اسم این زن فقیه و محدث، ثبت و ضبط نشده و فقط با این که دختر منشار بوده یا همسر شیخ بهائی، مشخص شده است. 🏠 @chsiqs
📜عائشه و همسران پیامبر در خصوص یک موضوع معصومند 🔹️بنابر گزارش مرحوم شرف الدین، نویسنده المراجعات، محمد طه نجف، فقیه و استاد شرف الدین، در درس خود به وجوب عصمت عائشه از بی عفتی و تردامنی تصریح کرده است، زیرا عقلا پیامبران بایستی از هر گونه آلودگی در عِرْض و ناموس خود پاک باشند. از این رو شرف الدین به تبع استاد خود، بر این باور است که عائشه پاک تر از آنست که نسبت به گناه ناپاک دامنی متهم شود. 🏷..انّها عند الإماميّة وفي نفس الأمر و الواقع أنقى جيبا وأطهر ثوبا وأعلى نفسا وأغلى عرضا وأمنع صونا وأرفع جنابا وأعزّ خدرا وأسمى مقاما من أن يجوز عليها غير النزاهة أو يمكن في حقّها إلّا العفّة و الصيانة وكتب الإماميّة- قديمها وحديثها- شاهد عدل بما أقول.. ولذا صرّح فقيه الطائفة وثقتها استاذنا المقدّس الشيخ محمّد طه النجفي- أعلى اللّه مقامه و هو على منبر الدرس- بوجوب عصمتها من مضمون الإفك عملا بما يستقلّ بحكمه العقل من وجوب نزاهة الأنبياء عن أقلّ عائبة ولزوم طهارة أعراضهم عن أدنى وصمة. فنحن و اللّه لا نحتاج في براءتها إلى دليل.. 📚موسوعة الامام عبدالحسین شرف الدین: 3، 173. 🏠 @chsiqs
📜شرف الدین: بزرگداشتِ بیشتر اصحاب پیامبر واجب است 🔹️علامه شرف الدین بر این باور بوده که دوست داشتن اکثریت یاران پیامبر لازم و ضروری بوده و دعای خیر برای آنان لازم است. به باور وی، اینکه شیعه نسبت به منافقین از اصحاب پیامبر حساس است، دلیل نمی شود تا نسبت به درستکارانِ از آنان که بیشتر یاران پیامبر می باشند، بی احترامی کند. به باور وی، اشکالی به اصحابی که به خاطر وجود شبهه از امام علی کناره گرفتند یا به دلیل حفظ عظمت امت سالامی با حاکمیت پس از پیامبر مماشات کردند، وارد نیست. 🏷وما ضرّنا لو صدعنا بحقيقة اولئك المنافقين فإنّ الامّة في غنى عنهم بالمؤمنين المستقيمين من الصحابة، وهم أهل السوابق و المناقب، وفيهم الأكثريّة الساحقة، ولا سيّما علماؤهم وعظماؤهم حملة الآثار النبويّة وسدنة الأحكام الإلهيّة.. وهم في غنى عن مدحة المادحين بمدحة اللّه تعالى وثنائه عليهم في الذكر الحكيم، وحسبهم تأييد الدين، ونشر الدعوة إلى الحقّ المبين. على أنّا نتولّى من الصحابة كلّ من اضطرّ إلى الحياد- في ظاهر الحال- عن الوصيّ (كل من سبق في عدم تشيعه بشبهة اضطرته إلى الحياد) أو التجأ إلى مسايرة أهل السلطة بقصد الاحتياط على الدين والاحتفاظ بشوكة المسلمين وهم السواد الأعظم من الصحابة رضي اللّه تعالى عنهم فإنّ مودّة هؤلاء لازمة و الدعاء لهم فريضة. "رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونا بِالْإِيمانِ وَ لا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنا غِلًّا لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنا إِنَّكَ رَؤُفٌ رَحِيم‏" 📚موسوعة الإمام شرف الدین: 4، 16، الفصول المهمة في تأليف الأمة: 309. 🔺️شرف الدین، در مسأله یاران پیامبر، به بیان دیدگاه خود پرداخته و قرائن و شواهد مؤید آن را بیان نکرده است. 🏠 @chsiqs
📜 فتوحاتِ پس از پیامبر مورد تأیید امام علی بود 🔹️به باور علامه محمد تقی مجلسی، کشور گشایی هایی که توسط حاکمیتِ پس از پیامبر در خارج از جزیرة العرب صورت گرفت، مورد رضایت امام علی بود. از این رو به باور وی، مناطقی که توسط لشکر مسلمانان با هجوم فتح شد، در حکم زمین های مفتوح عنوة بود و امام علی این حکم را تنفیذ کرد و کار حاکمیت را مورد تأیید قرار داد. 🏷غرض آن كه همه بلاد حكم مفتوح العنوه دارد و ليكن آن چه بنده يافته‏ام آنست كه حضرت امير المؤمنين صلوات اللَّه عليه راضى بوده‏اند به اصل‏ فتحها و اين را بهتر مى‏دانستند كه در دست مسلمانان باشد پس يا رخصت فرموده‏اند يا تنفيذ فرموده‏اند. 📚لوامع صاحبقرآنی: 5، 569. 🏠 @chsiqs
📜 استفاده نجاشی از داده های تاریخی زنان کهنسال فامیلش 🔹️نجاشی درباره اینکه عبدالرحمن بن حجاج، مشهور به بیاع سابُری، که یکی از اصحاب امام صادق و امام کاظم و امام رضا بوده، اهل عبادت فراوان و بندگی بوده، گزارشی را از دختر دختر پسرعبدالرحمن یعنی نتیجه وی که با برخی از زنان فرتوت ِ خانواده نجاشی دوست بوده نقل کرده است. این، تا اندازه ای نشان می دهد که برخی از زنان فامیل نجاشی با پاره ای از موضوعات تاریخی آشنایی داشته اند و وی ضمن گفتگو با آنان، ازاطلاعات تاریخیشان بهره برده است. 🏷وكان ثقة ثقة ، ثبتا ، وجها وكانت بنت بنت ابنه مختلطة مع عجائزنا تذكرعن سلفها ما كان عليه من العبادة. 📚رجال النجاشی: 238. @chsiqs
📜دو گزارش درباره التفات امام علی به ماه رجب 🔹️بنابر گزارش عبدالله بن جعفر حمیری، که در قرن سوم هجری می زیسته، امام علی دوست داشت تا کارهای متفرقه خود را در شب اول رجب و شب نیمه شعبان و شب اول شوال و شب عید قربان کنار بگذارد و این شب ها را اختصاص به عبادت بدهد. 🏷كان‏ يعجبه‏ ان‏ يفرّغ‏ نفسه أربع ليال في السنة وهي أوّل ليلة من رجب وليلة النّصف من شعبان وليلة الفطر وليلة الأضحى‏. 📚قرب الإسناد: 54. 🔸️بنابر نقل شیخ مفید، امام علی ماه رجب را روزه می گرفت و می گفت ماه رجب ماه من می باشد و ماه شعبان، ماه پیامبر و ماه رمضان، ماه خدا است. به نظر می رسد، اینکه در این گزارش آمده امام علی روزهای ماه رجب را روزه می گرفت و آن ماه را ماه خود می دانست و در برابر آن، به اختصاص شعبان به پیامبر اشاره می کرد، نشان از این دارد که امام، ابراز بندگی و عبادت خود را در روزه گرفتن ماه رجب قرار داده بود، همچنانکه پیامبر روزهای شعبان را خاص روزه گرفتنِ خود گذاشته بود. 🏷فقد روي عن أمير المؤمنين کان يصومه‏ و يقول رجب‏ شهري‏ وشعبان شهر رسول اللَّه وشهر رمضان شهر اللَّه‏. 📚مسار الشیعة: 56، المقنعة: 374. 🏠 @chsiqs
📜دیدگاه شهید صدر درباره لزوم اصلاح مفاتیح الجنان 🔹️شهید آیت الله صدر، در نامه ای، یکی از برنامه های اصلاحی که بایستی انجام شود را نوشتن کتاب دعائی مستقل از مفاتیح الجنان می داند و بر این باور است که چنانچه امکان نوشتن کتاب دعایی مستقل فراهم نشد، بایستی در مفاتیح الجنان اصلاحاتی صورت پذیرد. در دیدگاه آیت الله صدر، کتاب دعای مطلوب، کتابی است که در آن، دعاها و زیارت های دارای سند معتبر آورده شود و علاوه بر این، دعاها و زیارت های مشهوری که دارای متن معتبر است، افزوده شود و اگر در قسمتی از این دعاها یا زیارت های مشهور، پاره ای از مطالب غیر قابل قبول بود، بایستی آن مطالب حذف یا ویرایش شود. 🏷ولكن كان لدينا مشروعٌ كلّفنا به بعض تلامذتنا وهو كتابة كتاب تأسيسي في الأدعية، فإن تهيّأ ذلك فهو وإلّا فلا بدّ في نظري من إدخال تعديلات على المفاتيح‏ الموجودة، وكانت الفكرة في الكتاب التأسيسي تقوم على أساس جمع ما صحّ سنده من الأدعية والزيارات ويضاف إليه المشهور الصحيح المتن وإن لم يكن صحيح السند مع إجراء التهذيب بحذف بعض الجمل إذا اقتضى الأمر التهذيب والحذف. 📚السیرة والمسيرة:5، نامه 446. 🏠 @chsiqs