eitaa logo
پژوهش‌های تاریخ اسلام
3.6هزار دنبال‌کننده
270 عکس
30 ویدیو
10 فایل
مرکز پژوهش های تاریخ اسلام لینک دعوت به کانال: @chsiqs قم، خیابان دورشهر، روبروی کوچه ۲۱ تلگرام: https://t.me/chsiqs جهت ارتباط با ادمین: @Chsi_qs نکات تاریخی که توسط ادمین در کانال گذاشته می‌شود، به معنای موافقت و تایید مرکز با مضمون آن نکات نیست.
مشاهده در ایتا
دانلود
. 📜فضیلت سجده بر تربت امام حسین(ع) ▫️شیخ طوسی، در گزارشی نقل می‌کند که امام صادق (ع) قطیفه‌ای از جنس دیباج داشتند و در آن مقداری تربت امام حسین(ع) قرار داده بودند و هر گاه می‌خواستند نماز بخوانند، مقداری از خاک تربت امام حسین(ع) را بر سجده‌گاه خود می‌ریختند. 📚 مصباح المتهجد: 2، 733. ▫️شیخ صدوق، ضمن نقل گزارش فوق، می‌افزاید که امام می‌فرمودند که سجده بر تربت امام حسین(ع) زمین‌های هفت‌گانه را روشن می‌کند. 📚کتابُ من لا یحضره الفقیه: 1، 268. @chsiqs
. 📜چرا حضرت معصومه(س) و دختران امام کاظم(ع) ازدواج نکرده‌اند؟ 🔹️درباره اينکه دختران امام کاظم (ع) ازدواج نکرده‌اند، دو نقل تاریخی وجود دارد: 1️⃣ یعقوبی، نقل می‌کند که امام کاظم(ع) وصیت کرده تا دخترانش که بیست و سه نفر بودند ازدواج نکنند. همه دختران این وصیت را عملی کردند جز یکی. (در گزارش یعقوبی، دلیل این که چرا امام کاظم(ع) چنین وصیتی کرده، نیامده است. علاوه بر اینکه مشخص نیست؛ آیا مراد از وصیت امام، توصیه‌ای است که ایشان به دختران خود داشته است و فرزندان ایشان نیز این توصیه پدرانه را پذیرفته‌اند و اصراری بر ازدواج کردن خود نداشته‌اند یا اینکه مقصود، وصیتی است که فرد برای بعد از وفات خود می کند.) 🏷وكان له من الولد ثمانية عشر ذكرا وثلاث وعشرون بنتا... وأوصى موسى بن جعفر ألّا تتزوج بناته فلم تتزوج واحدة منهن إلا أم سلمة.. 📚 تاریخ یعقوبی: 2، 415. 2️⃣ در ترجمه کتاب تاریخ قم، که اصل این کتاب وجود ندارد و فقط ترجمه فارسی آن که در حدود سال 805 نگاشته شده، موجود است، گزارشی آمده دال بر اینکه دلیل ازدواج نکردن دختران امام کاظم، که نویسنده کتاب تاریخ قم، تعداد آنان را بیست و یکی می‌داند، یافت نشدن مردان مناسب برای ازدواج با دختران ایشان بوده است. بنابراین گزارش، دلیل یادشده، سبب شد تا ازدواج نکردن در دختران امام رضا و امام جواد هم مرسوم شود و از این رو امام جواد مجبور شد تا برای تأمين زندگی دختران و خواهرانش که ازدواج نکرده اند، ده روستا را وقف کند. 🏷 به من رسیده است که رضائیه، دختران خود را به شوهر نمی دادند زیرا که کسی که همسر و هم کفو ایشان بود نمی یافتند و موسی بن جعفر علیه السلام را بیست و یک دختر بوده است و از این جهت هیچ یک از ایشان را به شوهر نداده است، تا غایتی که این معنی در میان دختران ایشان عادت شده است. و محمدبن علی الرضا به شهر مدینه، ده دیه وقف کرده است بر دختران و خواهران خود که شوهر نکرده‌اند و از ارتفاعات آن دیه‌ها، نصیب و قسط رضائیه که به قم ساکن بوده‌اند، از مدینه جهت ایشان آورده‌اند. 📚 تاریخ قم، چاپ مرعشی: 599، 600. ▫️در نقلی از شیخ صدوق، آمده است که امام کاظم (ع) وقتی از عدد نان‌خورهای خود برای هارون، خلیفه وقت، سخن می‌گوید و تعداد آنان را بيش از پانصد نفر می‌داند، هارون به امام(ع) می‌گوید: چرا دخترانت را شوهر نمی‌دهی؟ ایشان پاسخ می‌دهد، دستم کوتاه است از این کار. ظاهرا کنایه از اینکه توان مالی شوهر دادن آنان را ندارم. در گزارش دیگر صدوق، امام کاظم (ع) به مجرد بودن فرزندان خود اشاره کرده و گفته است "اگر مجردهای خانواده ابوطالب نبودند، هدایای هارون را قبول نمی کردم و من این هدیا را قبول می کنم تا بتوانم آنان را همسر بدهم. 🏷ما عليك من العيال؟ فقال يزيدون على الخمسمئه قال: اولاد كلهم؟.. قال: فلم لا تزوج النسوان من بني عمومتهن واكفائهن؟ قال: اليد تقصر عن ذلك.. 🏷والله لو لا انى ارى ازوج بها من عزاب بني أبي طالب لئلا ينقطع نسله ابدا ما قبلتها.. 📚عيون أخبار الرضا: 2، 76، 85. ▫️ممکن است، کسی ادعا کند که بنابر این دو نقل می‌توان یکی از دلایل ازدواج نکردن دختران امام کاظم(ع) تا آخر عمر را تنگدستی ایشان دانست! به نظر می‌رسد، حتی اگر این گزاره که امام کاظم(ع) از جهت مالی فقیر بوده است، قابل تقویت و احتمال درستی آن بالا باشد که البته درست نیست، علاوه بر اینکه دختر شوهر دادن ارتباطی به ثروتمند بودن پدر دختر ندارد، بنابر مضمون دو نقل یادشده پیشوای هفتم علیه السلام از فقر بیرون آمده است. با وجود این، دختران امام کاظم و حضرت معصومه(س) ازدواج نکرده اند. بدین ترتیب، مضمون این دو نقل را نمی توان دلیلی برای ازدواج نکردن دختران امام کاظم (ع) دانست. 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs
. 📜تاریخ وفات حضرت معصومه(س) ▫️به باور ذبیح‌الله محلاتی، اطلاعات چندانی دربارهٔ زندگی حضرت معصومه (س)در دست نیست؛ از جمله تاریخ تولد و وفات، میزان عمر، اینکه چه زمانی از مدینه حرکت کرده و آیا پیش از شهادت امام رضا (ع) فوت کرده یا پس از آن، در تاریخ ثبت نشده است. 📚 ریاحین الشریعه:۵، ۳۱. ▫️علی‌اصغر فقیهی عمر آن حضرت را کمتر از ۲۳ سال ندانسته است؛ زیرا امام کاظم علیه‌السلام از سال ۱۷۹ق تا پایان حیات(۱۸۳ق)، زندانی بوده و وفات حضرت معصومه سلام الله علیها سال ۲۰۱ق و قبل از شهادت امام رضا(ع)(۲۰۳ق) رخ داده است. 📚تاریخ مذهبی قم: ۹۹. 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs
. 📜روزهای هفته ▫️بنا بر نقلی از امام هادی(ع) ایام هفته به معصومین (ع) تعلق دارد: «منظور از «ایام» ما هستیم تا آنگاه که آسمان‌ها‏ و زمین بر پا است، شنبه رسول خدا (ص)، یک‌شنبه کنایه از امیرالمؤمنین، دوشنبه امام حسن و امام حسین، سه‌شنبه علی بن الحسین، محمد بن علی و جعفر بن محمد، چهارشنبه موسی بن جعفر، علی بن موسی، محمد بن علی و من (امام هادی)، پنج‌شنبه پسرم حسن بن علی(ع)، و جمعه هم فرزند فرزندم است.» ▫️مرحوم سید بن طاووس در کتاب جمال الاسبوع بدون سند برای روزهای هفته زیاراتی را نقل کرده‌اند. علامه مجلسی و شیخ عباس نیز به تبع ایشان آورده‌اند. 📚جمال الأسبوع:٣٦؛ بحارالأنوار: ۹۹، ۲۱۱: مفاتیح الجنان:۹۶. ▫️به نظر می‌رسد با توجه به اعتماد علما به سید بن طاووس، خواندن این زیارت‌ ایام متعلق به معصومین به امید ثواب بوده است. 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs
. 📜لقب امیرالمومنین1⃣ ▫️لقب امیرالمومنین برای نخستین بار در عصر نبوی و در مدینه به حضرت علی علیه‌السلام اختصاص يافته است. ▫️به گزارش اسعد بن زراره این لقب در جنگ بدر به ایشان نسبت داده شده است. 📚طبقات الكبری: 3، 611. 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs
. 📜لقب امیرالمومنین2⃣ ▫️لقب امیرالمومنین برای نخستین بار در عصر نبوی و در مدینه به حضرت علی(ع) اختصاص يافته است. 🏷«عن أنس قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم يا أنس اسكب لي وضوءا ثم قام فصلى ركعتين ثم قال يا أنس أول من يدخل عليك من هذا الباب أمير المؤمنين ... » 📚 تاريخ مدينة دمشق: 42، 386. 🏷«عن ابن عباس ... يا أم سلمة ، هذا علي سيد مبجَّل مؤمَّل المسلمين وأمير المؤمنين وموضع سرّي وعلمي وبابي الذي أُوِيَ إليه ...». 📚 المحاسن والمساوى: بيهقي،40. ▫️برخی منابع کاربرد واژه امیرالمومنین را در بازه زمانی بعد از جنگ بدر از انس بن مالك و ابن عباس، نقل کرده‌اند. 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs
. 📜پیشینه نیروی انتظامی در اسلام ▫️ «شرطه الخمیس» به عنوان مهم‌ترین تشکیلات انتظامی و از ابتکارات حکومت علوی است. ▫️سه گروه و جمعیت در زمان امام علی(ع)بودند: گروه نظامی که براساس تشکیلات قبایل بود و دو گروه انتظامی. یکی «شرطه الخمیس» که حضرت ایجاد کرد و سابقه نداشت و گروه انتظامی دیگری که امنیت شهر را به عهده داشته و در عملیات مختلف شرکت داشتند. ▫️ از عنوان «شرطه الخمیس» قبل و بعد از امام علی (ع) در منابع تاریخی یاد نشده است. طبری، ایشان را مبدع «شرطه الخمیس» و ایجاد کننده تشکیلات منسجم شرطه در اسلام دانسته‌اند. 📚تاریخ طبری: ۵، ۱۵۷. ▫️اعضای «شرطه الخمیس» به امنیت شهرها و مبارزه با شورشیان، مفسدان و متجاوزان می‌پرداختند و در هنگام جنگ هم فعال و به کمک نیروهای پیشگام نظامی، می‌رفتند. در هنگام جنگ جمل و صفین نیز حاضر بودند. 📚طبقات الکبری: ۵، ۳۲۱. ▫️در منابع تعداد شرطة الخمیس متفاوت بیان شده‌است: ✔️ابن سعد، شمار آن‌ها را پس از شهادت امام علی(ع) ۱۲هزار نفر معرفی کرده‌است. 📚طبقات الکبری: ۵، ۳۲۱. ✔️طبری تعداد آنان را ۴۰ هزار نفر دانسته است. 📚 تاریخ طبری: ۵، ۱۵۸.   🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs
. 📜لقب امیرالمومنین 3⃣ 🏷أمرنا رسول الله أن نسلم على علي بأمير المؤمنين ونحن سبعة وأنا أصغر القوم يومئذ. 📚 تاريخ مدينة دمشق:42، 303. 🏷 امرنا النبي ان نسلّم علي عليّ بن ابي طالب بـ «يا اميرالمؤمنين و رحمة الله و بركاته» 📚 مناقب علي بن أبي طالب:55. 🏷 «ابن مردويه، عن سالم مولى عليّ ، أنّ أبا بكر وعمر دخلا على عليّ وقالا السلام عليك يا أمير المؤمنين ورحمة الله وبركاته» 📚مناقب علي بن أبي طالب: 56. ▫️ در عصر نبوی کاربرد واژه امیرالمومنین گاهی نمود اجتماعی داشت. به عنوان نمونه در قالب دستور رسول خدا صلی الله‌علیه‌وآله به صحابه برای سلام كردن به آن حضرت با عنوان اميرالمؤمنين، بوده است كه نقل بريده اسلمی، حذيفة بن يمان و سالم مولی علی، شاهد اين مدعا است. 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs
. 📜انتشار کتاب ▫️کتاب «تطورشناسی روایات مهدوی چهارده معصوم (ع)، در منابع فریقین تا قرن هفتم»، اثر جمعی از بانوان پژوهشگر با نظارت علمی خانم فرزانه حکیم‌زاده ▫️بدون تردید، یکی از بایسته‌های شیعیان دوران غیبت، کسب معرفت نسبت به امام زمان (عج)، و شناخت مسائل مختلف مربوط به ویژگی‌ها و صفات ایشان، غیبت و ظهور آن حضرت است. این مهم جز با غور در احادیث مهدوی ائمه (ع)، ممکن نخواهد بود. ▫️از همان قرن اول هجری تاکنون، جریان‌های فکری-سیاسی و مدعیان دروغین، برای نیل به اهداف خود، جعل و تحریف احادیث مهدوی را در دستور کار قرار داده‌اند. به همین دلیل، با پرداختن به احادیث مهدوی تلاش شده تا احادیث صحیح از جعلیات و تحریفات جدا گردیده و برخی از جریان‌های دخیل در جعل احادیث شناسایی شوند. ▫️این کتاب فتح بابی است تا خوانندگان با موضوعاتی که هر یک از ائمه اطهار (ع)، درباره مهدی موعود (عج)، بیان کرده‌اند و چگونگی انعکاس این روایات در منابع شیعه و اهل سنت آشنا شوند. 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs
. 📜لقب امیرالمومنین4⃣ 🏷وأهل بدر من أصحاب رسول الله(ص) مُتوافرون يدعونه بأميرالمؤمنين. ▫️کاربرد واژه امیرالمومنین برای حضرت علی(ع) در میان صحابه رواج داشت چنان که احمد بن حنبل می‌گفت: اهل بدر به فراوانی او را امیرمؤمنان می‌خواندند. 📚 أخبار و حکایات: ۴۱. 🏷من أراد أن يلقى أمير المؤمنين حقاً فليأت عليا. ▫️حذيفة بن یمان نیز در مدائن در زمان جنگ جمل می‌گفت هر کسی می‌خواهد فردی را ببیند که به حق و به حق امیر مؤمنان است نزد علی بن ابی طالب بیاید. 📚 انساب الاشراف: ۲، ۳۶۶ و ۳، ۱۷. ▫️چند نکته به نظر می‌رسد: ✔️ با توجه به اینکه در جنگ جمل، فرد دیگری به عنوان حاکم اسلامی در مقابل امیر مؤمنان نبود و معاویه نیز تنها از سوی عثمان امارت شام را عهده‌دار بود. ✔️از نظر حذیفه بن یمان، افراد دیگری که این لقب را در گذشته برای خود برگزیده بودند، شایسته این عنوان نیستند و لقب یاد شده مختص حضرت علی(ع) است؛ چنان که وی این معنا را با تکرار کلمه «حقا» بیان کرد. 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs
. 📜معجزه در تاریخ ▫️اولین مورخی که در یک تاریخ عمومی خود را از توجیه خوارق «معجزات» در تاریخ مستغنی یافت -مسکویه بود، او در تاریخ خود موسوم به تجارب الامم و تعاقب الهمم در اوایل قرن پنجم نه فقط به قصص انبیاء سلف توجه نکرد بلکه در احوال پیامبر صلی‌الله علیه وآله هم از معجزات صرف نظر کرد. با این عنوان که از آن‌ها تجربه‌ای عملی برای زندگیِ بشری نمی‌توان به دست آورد. ▫️در اروپا فقط از عهد اسپینوزا بود که فکر معجزه به طور جدی مورد بررسیِ انتقادی شد. دیوید هیوم نیز مساله را ضمن «تحقیق در باب فهم انسان» بررسی کرد و به این نتیجه رسید که معجزه از لحاظ دلالت و وضوح از قانون طبیعت که وقوع معجزه در حکم نقض آن است به حکم ضرورت فروتر است. ▫️البته شلایر ماخر حکیم آلمانی می‌گوید معجزه را نه می‌توان از طریق طبیعت توجیه کرد. نه آن را می‌توان از طبیعت به کلی بیگانه تلقی کرد. این طرز فکر به مورخ امروز اجازه می‌دهد که در تاریخ از هر آنچه به قلمرو معجزه تعلق دارد صرف نظر کند؛ اما مسئله‌ی منشا اقوام عالم که از داستان «هبوط آدم» تا خاتمه‌ی «طوفان نوح» صحنه‌ی آن شرق باستانی بود چنان تاثیری در فرهنگ قرون وسطی که هنوز در تاریخ، نژادهای انسان را به اولاد نوح یعنی سام و حسام، منسوب می‌دارند. 📚 تاریخ در ترازو: عبدالحسین زرین کوب 🌐https://t.me/chsiqs 🌐http://www.chsiqs.ir 🌐@chsiqs