📜 آیا حضرت زهرا وصیت کرد تا کسی ایشان را پس از رحلت غسل ندهد؟ 🔹️بنابر گزارشی که احمد بن حنبل نقل کرده، حضرت زهرا ساعتی پیش از آنکه از دنیا برود، غسل کرد و لباس های جدید پوشید و رو به قبله دراز کشید و به خدمتکارش خبر رحلت خود را داد و وصیت کرد که پس از رحلت، کسی ایشان را غسل ندهد، زیرا ایشان خود غسل کرده است. 🏷عن أم سلمى قالت: اشتكت فاطمة شكواها التي قبضت فيها فكنت أمرضها فأصبحت يوما كأمثل ما رأيتها في شكواها تلك قالت وخرج علي لبعض حاجته فقالت: يا أمه، اسكبي لي غسلا فسكبت لها غسلا فاغتسلت كأحسن ما رأيتها تغتسل ثم قالت يا أمة، أعطيني ثيابي الجدد فأعطيتها فلبستها ثم قالت لي: يا أمه، اجعلي لي فراشي في وسط البيت ففعلت فاضطجعت واستقبلت القبلة وجعلت يدها تحت خدها ثم قالت: يا أمه، إني مقبوضة الآن، قد تطهرت الآن، فلا يكشفني أحد فقبضت مكانها قالت: فجاء علي فأخبرته. 📚مسند احمد(الرسالة): 45، 587. 🔺️على بن عيسى اربلی، تاریخ نگار شیعه قرن هفتمی، این گزارش را مخالف احکام فقهی موجود می داند، زیرا نبایستی جسد مرده را بدون غسل دادن دفن کرد مگر در موارد خاصی که این مورد از آن موارد محسوب نمی شود. اربلی از اینکه شیعه و سنی، این گزارش را نقل کرده بدون آنکه درباره اش توضیحی بدهند و منافات آن با فقه را گوشزد کنند، تعجب می کند. 🔺️واتفاقهما من طرق الشيعة و السنة على نقله مع كون الحكم على خلافه عجيب فإن الفقهاء من الطريقين لا يجيزون الدفن إلا بعد الغسل إلا في مواضع ليس هذا منه فكيف رويا هذا الحديث و لم يعللاه و لا ذكرا فقهه و لا نبها على الجواز و لا المنع و لعل هذا أمر يخصها و إنما استدل الفقهاء على أنه يجوز للرجل أن يغسل زوجته بأن عليا غسل فاطمة و هو المشهور. 📚کشف الغمة(بنی هاشمی): 1، 502. 🔺️گفتنی است، گزارش مذکور با روایتی که مرحوم کلینی، با اسنادی نامعتبر، نقل کرده دال براینکه امام علی حضرت زهرا را غسل داده، زيرا حضرت زهرا صدیقه بوده اند و صدیقه را بایستی فردی که جزو صدیقان است، غسل دهد، در تنافی می باشد. 🏷عن مفضّل بن عمر قال: قلت لأبي عبد اللَّه جعلت فداك من غسّل‌ فاطمة عليها السلام؟ قال ذاك أمير المؤمنين عليه السلام قال: فكأنّي استعظمت ذلك من قوله قال فكأنّك ضقت ممّا أخبرتك به؟ قلت فقد كان ذلك جعلت فداك قال لا تضيقنّ فإنّها صدّيقة لم يكن يغسّلها إلّا صدّيق أما علمت أنّ مريم لم يغسّلها إلّا عيسى‌. 📚الکافی: 1، 459. 🔺️به نظر می رسد، اینکه راوی روایت یادشده یعنی مفضل بن عمر تعجب کرده و برایش سخت آمده که چگونه امام علی همسر خود را غسل داده است، به این بر می گردد که او عراقی بوده و فقیهان عراقی در این باره، برخلاف فقیهان اهل مدینه همچون مالک، بر این باور بودند که مرد نبایستی همسر خود را غسل دهد. 🏷 تغسّل المرأة زوجها ولايغسّل الرجل امرأته. 📚الآثار (ابويوسف قاضي): 1، 78. 🔺️با توجه به اینکه در چند روایات دیگری که کلینی با اسناد معتبر از امام صادق نقل کرده و غسل دادن همسر توسط شوهر را بی اشکال دانسته، روایت پیشین نیز از جهت متنی مورد سؤال قرار می گیرد، زیرا مفضل بن عمر که ظاهرا حکم شرعی جواز غسل همسر توسط شوهر را نمی دانسته، چرا در جواب او به این مطلب اشاره نشده بلکه جواب به گونه ای بیان شده که گویی غسل همسر توسط شوهر اختصاص به غسل صدیقه توسط صدیق دارد. البته ممکن است، کسی احتمال بدهد که مفضل بن عمر به دلیل تحت تأثیر فضای فقهی عراق بودن، جواب امام یعنی جواز غسل زن توسط شوهر را به گونه ای گزارش کرده که این کار فقط به حضرت زهرا و امام علی اختصاص داشته باشد تا به دیگران اجازه ندهد که مرتکب چنین کاری شوند. 🏷سألته عن الرجل يغسّل إمرأته؟ قال نعم إنما يمنعها أهلها تعصبا. 📚الكافي: ۳، ۱۵۹. @chsiqs

📜 روایت زنی معترض در برابر معاویه 🔸به گزارش ابن ابی طیفور، عالم قرن سوم، بَکّاره هِلالیه، خاله‌ٔ میمونه، همسر پیامبر(ص) بود. او در سالخوردگی، در دورهٔ حکومت معاویه، برای عرض حاجتی به دیدار او رفت. 🔺به گزارش او، بکاره اشعاری سروده که حاکی از صراحت و شجاعتش در بیان حق بوده و در آن، خلافت، برازنده‌ علی(ع) دانسته شده است. 🏷 أترى ابن هند للخلافة مالكا هيهات ذاك، و إن أراد، بعيد ارجع بأنكد طائرٍ منحوسة لاقت علياً أسعد وسعود 📚بلاغات النساء: ۳۹-۴۰. 🔺به گزارش ابن بکار، تاریخ‌نگار قرن سوم، با وجود انتقاد تند بکّاره هلالیه، در شعر مذکور و عدم تکذیب آن نزد معاویه، خلیفه خواست حاجت او را برآورده کند که نپذیرفت. 📚اخبار الوافدات من النساء على معاویه بن ابى سفيان: ۷۲. @chsiqs

📜 حبس زن معترضِ دربار معاویه 🔸 ابن ابی‌طیفور، تاریخ‌نگار قرن سوم، گزارش می‌کند آمنه دختر شریدکوفی، زنی است که معاویه، سرِ بریده شوهرش را برای تحقیر و ارعاب، بر دامن او افکند. 🔺او همسر عمرو بن حَمِق خزاعی، از شیعیان امام علی(ع) بود و دو سال در زندان معاویه حبس شد. 🔺 وی در سخنانی معاویه را نفرین و انزجارش را بی‌واهمه بیان کرد. 🏷وقالت لرسول معاوية، قل له: "أيْتَمَ الله وِلْدَكَ، وأوحش منكَ أهلكَ، ولا غفرَ لكَ ذنبكَ." فرجع الرسول إلى معاوية فأخبره بما قالتْ، فأرسل إليها معاوية وقال لها: "أأنتِ يا عدوّة الله صاحبة الكلام الذي بلغني به؟" فأجابته: "نعم ، غير مُنازعة عنه، ولا مُعتذرة منه، ولا مُنكرة له...وبعد حوار بينهما قال لها معاوية: اُخرجي من بلادي. فأجابته: أفعل والله ما هو لي بوطن. 📚 بلاغات النساء: ۲۹. 🔸 عمرو بن حمق خزاعی، همسر آمنه، در سال ۵۰ هجری به شهادت رسیده است. 📚 أسدالغابة: ۴، ۲۳۱. 🔺به نظر می‌رسد با توجه به محدودیت‌های حفظ و نگهداری سر، در آن دوره، دیدار آمنه با معاویه نیز در همین سال رخ داده است. @chsiqs

📜حریم مقدس 🔸در منابع روایی امامیه، برای تربت امام حسین(ع) محدوده‌ای خاص با تعابیر گوناگون ذکر شده است؛ از جمله بیست ذراع، چهار میل، ده میل و حتی پنج فرسخ. برای این محدوده، آثار معنوی و شفابخشی تربت ذکر شده است. 🔹مرحوم طبرسی به نقل از امام صادق(ع) محدوده حریم مرقد امام حسین(ع) را پنج فرسخ از چهار طرف مزار معرفی کرده است. 📚 مکارم الاخلاق: ۱، ۳۶۰. 🔸 ابن قولویه در گزارشی از ابوحمزه ثمالی به نقل از امام صادق(ع) درباره تربت امام حسین(ع) ضمن تأیید این ویژگی شفا و تبرک، محدوده تربت را از مزار تا چهار میل برشمرده است. 📚 کامل الزیارات: باب ۹۳، ۲۸۰. @chsiqs

📜نامه‌ای از امام صادق(ع) 🔸به گزارش شهید ثانی، عبدالله بن نجاشی پس از انتصاب به حکومت اهواز و فارس، از طرف منصور عباسی، به امام صادق(ع) نامه‌ای فرستاده و با ایشان در این زمینه مشورت کرده است. امام در پاسخ به وی، نامه‌ای بسیار طولانی نوشته و در متن آن، با شرایطی به وی اجازه قبولِ ولایت این دو منطقه را داده‌اند. 📚رسائل: ۳۲۷-۳۳۳. 🔹بر اساس گزارش نجاشی، نواده عبدالله بن نجاشی، این نامه بسیار مشهور بوده و تنها متن مکتوب شناخته شده از امام صادق(ع) است. 📚الرجال: ۱۰۱. @chsiqs

📜مشاغل شیعیان متقدم: پارچه‌فروشی‌ 🔹به گزارش کتب رجالی امامیه، ۲۶ نفر از اصحاب امامان به فروش پارچه سابُری مشغول بودند. 🔺به دلیل تولید پارچه در شهر شاپور به پارچه سابُری(معرب شاپوری) معروف است. پارچه‌ای نازک که برای تزیین لباس اشراف به کار می‌رفت. 📚صورة الارض: ۲، ۲۶۴. 🔹به گزارش شیخ طوسی، «حذیفة بن منصور بن کثیر» و «کامل» دو تن از اصحاب امامین صادقین(ع) بودند، که به بَیّاع سابُری شهرت داشتند. همچنین «عمر بن يزيد» بيّاع سابُری، ثقة و‌ صاحب كتاب بوده است. 📚الرجال: ۱۳۳-۱۹۲-۱۴۴ـ۲۷۴، ۳۳۹. 🔹به گزارش شیخ صدوق، «هشام بن حکم» در زمان امام کاظم(ع) مدتی به شغل فروشندگی پارچه سابُری، مشغول بوده است. 📚کتاب من لایحضره الفقیه:۳، ۱۷۲. @chsiqs

📜مشاغل شیعیان متقدم: تجارت روغن 🔹️تعداد راویانِ امامیه که در کتب رجالی امامیهٔ موجود با شغل روغن فروشی ثبت شده‌اند، ۴۹ نفر است. 🔹️به گزارش نجاشی، حریز بن عبدالله سجستانی، تاجر روغن زیتون و کنجد بوده است. بنابر این گزارش، وی اصالتاً کوفی بوده ولی به دلیل اینکه به منطقه سجستان رفت و آمد داشته و از آنجا روغن را فراهم می‌کرده، به سجستانی مشهور شده است. 📚الرجال: ۱۴۴. 🔺️حریز بن عبدالله، احادیثی را با موضوع نماز در نوشته‌ای با عنوان «كتاب الصلاة» گزارش کرده که آن اثر، مورد رجوع برخی از اصحاب بوده است. 📚الکافی: ۳، ۳۱۱. 🔺️شیخ صدوق، در مقدمه کتاب من لایحضره‌الفقیه، کتاب‌های حریز را از منابع امامیه می‌داند. 📚کتاب من لایحضره‌الفقیه: ۱، ۳-۴. @chsiqs

📜 مشاغل شیعیان متقدم: تجارت روغن 🔸به گزارش شیخ طوسی، عمرو بن سعید الزیات المدائنی از جمله راویان ائمه بود که به شغل روغن فروشی مشهور شد. 📚الفهرست: ۱۸۰. 🔹بر اساس گزارش طبرسی، عثمان بن سعید العمری، اولین نواب اربعه، مدتی به شغل روغن فروشی مشغول بود‌ه و به «سمّان» یعنی روغن کنجد فروش یا «زیّات» یعنی روغن زیتون فروش، شهرت یافته است. 📚الاحتجاج: ۲، ۲۷۷. @chsiqs

هفتمین جلسه از سلسله‌نشست‌های تاریخ و ماوراء 🔸بازکاوی "معنا" در "تاریخ قدسی" بر پایه روشهای فهم پسا مدرن🔸 🎙ارائه دهنده: 🔹خانم دکتر زهره باقریان عضو هیات علمی پژوهشکده زن و خانواده 📁دبیر علمی: 🔹خانم دکتر راحله ضائفی عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان تهران محورهای بحث: 🔸بررسی توانمندی روش تحلیل گفتمان تاریخی در استفاده از روایات ماورائی 🔸چگونگی استفاده از روش های پسا مدرن در فهم روایات ماورایی ⏰ زمان: پنج شنبه ۱۳ آذر ماه ۱۴۰۴ ساعت ۱۵:۳۰ الی ۱۷ 🏢مکان: خیابان دورشهر، مقابل کوچه ۲۱، مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام @chsiqs

📜عالم‌خیزی شیراز 🔹به گزارش ابن حوقل، جغرافی‌نگار قرن چهارم، شهر شیراز مرکز ایالت فارس بود. 📚صورةالارض: ۲، ۲۶۴. 🔸به باور اصطخری، جغرافی‌دان قرن چهارم، شیراز بزرگ‌ترین شهر منطقه فارس بوده است. 📚المسالک و الممالک: ۱۲۸. 🔹شیخ طوسی، گزارش می‌کند که احمد بن محمد بن عیسی قَسری در دوران غیبت صغری می‌زیسته و در شیراز نزد محمد بن علاء تحصیل کرده و در سال۲۸۱ه.ق توقیعی از جانب امام زمان عج در شأن او صادر شده است. 📚الفهرست: ۴۱۳. 🔺به گزارش نجاشی، موسی بن محمد اشعری، نوهٔ دختری سعد بن عبدالله اشعری قمی و یکی از علمای امامیه، در شیراز ساکن بوده است. 📚الرجال: ۴۰۷. 📚محمد بن ابی زینب نعمانی، عالم امامیه قرن چهارم و یکی از راویان اصلی کتاب کافی، گزارش می‌کند مدتی به شیراز سفر کرده و حدیثی از استادش موسی بن محمد اشعری شنیده است. 📚الغیبة: ۶۲. @chsiqs