چهارمین جلسه از سلسله نشست‌های عاشوراپژوهی ۲ مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام ارائه‌دهنده: استاد سید محمود طباطبایی نژاد موضوع: بررسی رویکردهای مشهور در تفسیر واقعه عاشورا ۱ چهارشنبه ۱ شهریور، ساعت ۱۷:۳۰ قم، خیابان دورشهر، کوچه ۱۵، پلاک چهار شرکت به صورت حضوری و مجازی 📱لینک شرکت مجازی در جلسه: https://aparat.com/CHSIQS/live دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید: @chsiqs

صوت سومین جلسه از سلسله نشست‌های عاشوراپژوهی ۲ مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام ارائه‌دهنده: استاد حامد قرائتی موضوع: مناسک عزاداری در دولت‌های شیعه دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید: @chsiqs

هفتم صفر؛ ولادت یا شهادت؟ (1) بخش اول: ولادت امام کاظم (ع) درباره اینکه هفتم صفر روز ولادت امام کاظم (ع) هست یا خیر و همچنین اینکه شهادت امام حسن (ع) در همین هفت صفر بوده یا بیست و هشت صفر دست‌کم در هر مورد دو دیدگاه مشهور وجود دارد. درباره ولادت امام کاظم (ع) برخی هفت صفر را تعیین کرده‌اند و برخی ولادت ایشان را در ماه ذی الحجه دانسته‌اند. همچنین در خصوص روز شهادت امام حسن (ع) برخی هفت صفر را روز شهادت می‌دانند و برخی بیست و هشتم صفر را. پیش‌تر در همین کانال دیدگاه استاد یوسفی غروی و آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی را در خصوص ولادت امام کاظم (ع) منتشر کرده بودیم که هر دو به ولادت ایشان در ماه ذی‌الحجه قائل بودند و نه صفر (دیدگاه این دو بزرگوار را می‌توانید از اینجا و اینجا بخوانید). اما دیدگاه دیگر درباره ولادت امام کاظم (ع) روز هفت صفر است که محقق ارجمند استاد یدالله مقدسی بدان قائل است. ایشان در کتاب «بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان (ع)» می‌نویسد: «درباره ماه ولادت امام هفتم (ع) ناهمگونی چندانی در میان منابع کهن به چشم نمی‌آید. بخشی از آنها در این خصوص سخنی ننگاشته‌اند و تنها به ذکر سال تولد بسنده کرده‌اند [...] ولی آن دسته از منابع که در این باره سخن گفته‌اند بر تولد آن گرامی در ماه صفر تأکید کرده‌اند. تنها طبری امامی ماه ذی‌الحجه را به نام ماه تولد آن بزرگوار گزارش کرده و حاسب طبری هم ماه جمادی الآخر را ثبت کرده است. با توجه به متفرد بودن گزارش این دو و فزونی منابع گویۀ نخست باید گفت آن امام در همان هفت صفر متولد شده است. گفتنی است روایتی از ابوبصیر و منهال قصاب در خصوص تولد آن گرامی در منطقۀ ابواء نقل شده مبنی بر اینکه این دو نفر در سال تولد آن حضرت در سفر خج حضور داشتند و در طول سفر وقتی به ابواء رسیدند خبر تولد امام کاظم (ع) را شنیدند. ابوبصیر می‌گوید: «به محضر امام صادق (ع) تشرف یافتم و بر سفرۀ نهار امام نشسته بودم که بشارت تولد امام کاظم (ع) به پدرش داده شد». منهال نیز می‌گوید: «در حالی از ابواء عبور کردم که موسی پسر امام صادق (ع) تولد یافت و من پیش از امام صادق (ع) به مدینه رفتم و آن حضرت پس از یک روز وارد مدینه شد و سه روز به مردم اطعام کرد». اما در روایت این دو راوی هیچ گونه تصریح و اشاره‌ای نیست که این تشرف و حضور و بشارت و اطعام در چه ماهی بوده است. هرچند در شرایط کنونی رایج این است که غالب حاجیان پس از اعمال حج از مکه خارج می‌شوند لیکن آیا در آن زمان هم چنین بوده و آیا ابوبصیر و منهال هم چنین کردند یا مدتی در مکه ماندند و در بازگشت - با فاصلۀ طولانی که میان مکه و مدینه بود - در چه تاریخی به ابواء رسیده‌اند، هیچ یک از اینها روشن نیست [...] وانگهی گزارش ابوصیر با دو سند در کافی نقل شده و مجلسی هر دو سند را ضعیف دانسته است. و در روایت منهال هم شخصی به نام علی بن حدید حضور دارد که شیخ طوسی روایت او را در صورتی که در نقلش منفرد باشد غیر قابل اعتماد می‌داند و او در این گزارش از منهال منفرد است. به هر روی با استناد به این دو نقل نمی‌توان گفت امام کاظم (ع) در ماه ذی‌الحجه تولد یافت؛ چنان که کلینی هم که روایت ابوبصیر را در باب موالید ائمه ثبت کرده، در باب تاریخ امام کاظم (ع) درباره ماه و روز تولد آن گرامی اظهار نظر نکرده است» (برگرفته از کتاب «بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان (ع)، ص401-406). #هفت_صفر #امام_کاظم #مقدسی #یوسفی_غروی #شبیری_زنجانی دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید: @chsiqs

هفتم صفر؛ ولادت یا شهادت؟ (1) بخش دوم: شهادت امام حسن (ع) استاد یدالله مقدسی: گزارش شهادت امام حسن (ع) در هفتم صفر در میان منابع متقدم و نخستین گزارشگر آن شهید اول (786 ق) است. در اینکه مأخذ وی در این نقل چه کتاب و گزارشی بوده است مطلب روشنی در دست نیست. اما دو دستۀ دیگر گزارش در میان منابع متقدم وجود دارد که «آخر صفر» یا «بیست و هشت» صفر را روز شهادت این بزرگوار دانسته‌اند. شیخ مفید، شیخ طوسی در مصباح، ابن شهرآشوب - با منابع فراوانی که در اختیار داشته - اربلی، علامه حلی، شیعی سبزواری، کفعمی در بلد الامین و حائری کرکی بر بیست و هشت صفر به عنوان روز شهادت امام حسن (ع) تأکید کرده‌اند. تأکید می‌شود در هیچ یک از این منابع نامی از شهادت آن گرامی در هفتم صفر حتی به صورت «قیل» هم برده نشده است. هرچند مرحوم مفید در «ارشاد» و «مقنعه» تنها از ماه صفر نام برده است، لیکن در «مسار الشیعه» بر دو شب باقی‌مانده از ماه صفر تأکید کرده است. شیخ مفید درباره تاریخ‌های ثبت‌شده در کتاب «مسار الشیعه» - که یکی از آنها شهادت امام حسن (ع) در بیست و هشت صفر و نه غیر آن است - می‌گوید: «این تاریخ‌ها همواره در طول روزگاران پیشین مورد توجه صالحان شیعه بوده و آنان روزهای شادی و حزن را پاس می‌داشتند». این سخن شیخ مفید از این نکته حکایت دارد که شیعیان دوران وی و پیش از او در روز بیست و هشت صفر برای امام حسن (ع) مراسم عزا برگزار می‌کردند (برگرفته از کتاب بازپژوهشی تاریخ ولادت و شهادت معصومان، ص 263-264) استاد یوسفی غروی: شیعیان عراق، همچنان در هفتم صفر به عنوان شهادت امام حسن (ع) عزاداری می‌کردند. مرحوم آیت‌الله‌ شیخ عبدالکریم حائری یزدی که درس‌خوانده نجف و کربلا بود، بعد از هجرت از نجف به ایران، عزاداری در هفتم صفر را نیز (علاوه بر آخر صفر) از علمای نجف و کربلا به ایران و قم انتقال داد و از آن وقت به بعد، علمای ایران علاوه بر بیست و هشتم صفر، هفتم صفر را نیز برای امام حسن (ع) عزاداری می‌کنند. #هفت_صفر #امام_حسن #مقدسی #یوسفی_غروی #حائری دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید: @chsiqs

پنجمین جلسه از سلسله نشست‌های عاشوراپژوهی ۲ مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام ارائه‌دهنده: استاد سید محمود طباطبایی نژاد موضوع: بررسی رویکردهای مشهور در تفسیر واقعه عاشورا 2 پنجشنبه 2 شهریور، ساعت ۱۷:۳۰ قم، خیابان دورشهر، کوچه ۱۵، پلاک چهار شرکت به صورت حضوری و مجازی 📱لینک شرکت مجازی در جلسه: https://aparat.com/CHSIQS/live دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید: @chsiqs

صوت چهارمین جلسه از سلسله نشست‌های عاشوراپژوهی ۲ مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام ارائه‌دهنده: استاد سید محمود طباطبایی‌نژاد موضوع: بررسی رویکردهای مشهور در تفسیر واقعۀ عاشورا 1 دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید: @chsiqs

صوت پنجمین جلسه از سلسله نشست‌های عاشوراپژوهی ۲ مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام ارائه‌دهنده: استاد سید محمود طباطبایی‌نژاد موضوع: بررسی رویکردهای مشهور در تفسیر واقعۀ عاشورا 2 دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید: @chsiqs

داستان نگاشته شدن رساله‌ای با عنوان «مشروبات الکلی عامل عقبگرد انسان» به قلم علامه طباطبایی از زبان آیت الله جعفر سبحانی نگارنده در محضر مرحوم آیت الله بروجردی بود و حضرت علامه طباطبایی نیز آنجا تشریف داشتند. ناگهان خبر دادند که دبیر کل «کنگرۀ جهانی مبارزه با مواد الکلی» قصد شرفیابی دارند. چیزی نگذشت که دبیر به معیت آقای میرسپاسی وارد شدند. پس از گفت‌وگو پیرامون علل تحریم الکل، دبیر کل از محضر آیت الله بروجردی درخواست کرد که بسیار مناسب است رساله‌ای پیرامون تحریم الکل از نظر اسلام نوشته شود و این رساله پس از ترجمه به زبان انگلیسی در کنگره به عنوان نظریۀ اسلام درباره الکل منتشر و قرائت گردد. در همین لحظات بود که مرحوم آقای بروجردی نگاهی پرمحبت به مرحوم علامه طباطبایی کرده و درباره ایشان چنین گفتند: «آقا سید محمدحسین طباطبایی تبریزی از علمای بزرگ اسلام‌اند و تفسیر پرارزشی دارند. ایشان می‌توانند این کار را انجام دهند و رسالۀ درخواستی آقایان را بنویسند». مرحوم طباطبایی در ظرف چند روز رساله‌ای در این باره تنظیم کرد و به حضور مرحوم آقای بروجردی فرستاد و ایشان نیز آن را به کنگرۀ جهانی مبارزه با مواد الکلی که در آن سال بنا بود در آنکارا تشکیل گردد فرستاد و رساله به دو زبان چاپ و منتشر شد (کتاب سیمای فرزانگان، ج8، ص 262). برای مطالعه یادداشت علامه درباره مشروبات الکلی می‌توانید به کتاب «معنویت تشیع به ضمیمۀ چند مقالۀ دیگر، فصل 10 ص 167 مراجعه کنید یا آن را اینجا مطالعه کنید. #علامه_طباطبایی #الکل #سبحانی دوستان خود را از طریق لینک زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید:⬇️⬇️ @chsiqs

📓معرفی کتاب #وقعة_الطف 📜دست‌یابی به روایتی معتبر و دقیق از واقعه کربلا همواره دغدغه علاقمندان و پژوهشگران تاریخ عاشورا بوده است. کتاب #ابومخنف با نام #مقتل_الحسین نزدیک‌ترین روایت از این واقعه را گزارش کرده است. 📔 محقق ارجمند استاد محمدهادی #یوسفی_غروی کتاب ابومخنف را بر اساس منابع معتبر، بازسازی و احیا کرده است. این اثر با نام «وقعه الطف» منتشر شده و در سالیان اخیر جزو منابع اصلی واقعه عاشورا بوده است. 📒 #وقعه_الطف» کهن‌ترین گزارش مکتوب از واقعه کربلا است و با این کتاب به گزارشی تاریخی از واقعه عاشورا، بدون افزوده‌های متأخر دست یافته‌ایم. در وقعه الطف همه نقل‌های بازمانده از کتاب ابومخنف گردآوری شده و می‌توانیم بگوییم اکنون ساختار اصلی کتاب مقتل الحسین را در اختیار داریم.

💠 سلام علیکم 💠 ✳️ با توجه به هماهنگی‌های مؤسسه با استاد معظم و ناشر، امکان تهیه تعداد معدودی از ۲ اثر پژوهشی زیر با #تخفیف_ویژه برای شرکت‌کنندگان دوره "امام‌حسین‌شناسی با رویکرد تاریخی 2" وجود دارد: 1⃣ *موسوعة التاریخ الاسلامی*؛ 8 جلد؛ قم، نشر مجمع الفکر الاسلامی؛ زبان عربی 2⃣*وقعة الطف* "، قم، مرکز الدراسات التاریخیة، زبان عربی 🔶 علاقمندان برای خرید و ارسال آن می‌توانند با واحد پشتیبانی دوره تماس بگیرند: ۰9334914141 ✳ قیمت نهایی کتاب‌ و درصد تخفیف، به تعداد تقاضا بستگی دارد. لذا پس از تهیه لیست متقاضیان، متعاقباً اعلام خواهد شد.

لزوم تذکر دادن علما به اهل منبر آیت‌الله یوسفی غروی: لازم است علما نسبت به اهل منبر حساسیت داشته باشند و در مواردی که مطالب ضعیف یا کم‌اعتبار نقل می‌شود (چه رسد به نقل مطالب بی‌سند و جعلی) تذکر دهند و اهل منبر را از بازگو کردن مطالب ضعیف برحذر دارند. عده‌ای گمان می‌کنند منبر رفتن و نقل مطالب تاریخی و نسبت‌های غیرواقع دادن به اهل بیت علیهم السلام چندان مشکلی ندارد و لذا دقت‌های علمی را مخصوص فقه و اصول می‌دانند و علم تاریخ را عرصۀ تسامح. نباید گمان شود منبر رفتن نسبت به اجتهاد و تفقه بسیار آسان‌تر است و بدون آمادگی و مطالعه می‌توان برای مردم منبر رفت. بلکه برعکس، منبر به دو مهارت و اجتهاد نیاز دارد؛ یکی برای تشخیص صحت و سقم احادیث و دیگری مهارت فنون بیان مطلب و شیوۀ تأثیرگذاری در مخاطب. متأسفانه گاهی گمان می‌شود منبری فقط به مهارت دوم نیاز دارد و همین که بیان خوبی داشته باشد و شور خوبی در مجالس ایجاد کند رسالتش را انجام داده و نیازی به تحقیق و بررسی مطالبی که می‌گوید ندارد. علما نیز باید نسبت به اهل منبر حساس باشند و کژی‌ها و ناراستی‌های احتمالی آن‌ها را تذکر دهند. مرحوم والد ما نقل می‌کرد که مرحوم محدث قمی در مسجد بزرگ نجف، مسجد هندی، بعد از نماز مرحوم آیت‌الله شاهروی منبر می‌رفت. شبی که مرحوم محدث قمی از منبر پایین آمد، آیت‌الله شاهروی به ایشان رو کرد و گفت: «آقای شیخ عباس! از خدا بترس! قبل از نقل این مطالب یک قیل و قالی راه بینداز»، یعنی بگو «قیل» یا «قال فلان» و این‌قدر مطمئن مطالب را نسبت نده. خب مرحوم محدث قمی خودش کارشناس حدیث و شاگرد مرحوم محدث نوری بود ولی می‌بینیم از سوی آیت‌الله شاهروی مورد این خطاب قرار گرفت. یعنی علما به مطالب منقول در منبرها حساس بوده‌اند و حتی به سخنان منبریِ با شأن و عظمتی مثل مرحوم محدث قمی هم با توجه گوش می‌کردند و در موارد لزوم تذکر می‌دادند. منبری‌ها باید توجه داشته باشند که مطالبی که جنبۀ خارق‌العاده و اعجازی دارند یا باید متواتر باشند یا دست‌کم به استفاضه نیاز دارند تا معتبر تلقی شوند. اسم بردن از کسانی که عادت و رویۀ منبرهایشان بیان مطالب ضعیف و کم‌اعتبار است و معرفی آنان به مردم و برحذر داشتن مؤمنان از دعوت این افراد برای سخنرانی هیچ اشکالی ندارد. یکی از موارد استثنای غیبت «قدح مقالات باطله» است. با توجه به همین موردِ استثنای غیبت است که می‌بنیم گاهی علما در لابه‌لای مطالب علمی‌شان در رد و نقل مطالب دیگری گاهی عبارات تندی را درباره قائلین به آن مطالب بیان می‌کنند و این غیبت نیست بلکه از باب «قدح مقالات باطله» لازم است که از آن‌ها اسم برده شود و ضعف علمی‌شان بر مردم آشکار شود. دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید:⬇️⬇️ @chsiqs

صوت مجموعه نشست‌های عاشوراپژوهی 2 مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام برگزارشده در بازۀ 29 مرداد تا 2 شهریور 1402 1. ارائه‌دهنده: استاد ابراهیم گودرزی موضوع: تأملی در پاسخ «شهید جاوید» به چرایی ادامۀ حرکت سیدالشهدا (ع) پس از رسیدن خبر شهادت مسلم 2. ارائه‌دهنده: استاد حسین قاضی‌خانی موضوع: کاوشی درباره نخستین منزلگاه مسلم در کوفه 3. ارائه‌دهنده: استاد حامد قرائتی موضوع: مناسک عزاداری در دولت‌های شیعه 4. ارائه‌دهنده: استاد سید محمود طباطبایی نژاد موضوع: بررسی رویکردهای مشهور در تفسیر واقعه عاشورا 1 5. ارائه‌دهنده: استاد سید محمود طباطبایی نژاد موضوع: بررسی رویکردهای مشهور در تفسیر واقعه عاشورا 2 دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید: @chsiqs