💠طراحی زیرساختهای تحول، راهبرد تحولی آیتالله اعرافی
🖋محمد وکیلی
💠 سه سال قبل و در حالی که مطالبات و توقعات تحولی و اصلاحی طلاب در حال رسیدن به اوج بود و نگرانی از انزوایی که مقام معظم رهبری هشدارش را داده بودند جدیتر میشد، آیتالله اعرافی که عملکرد درخشان در ساماندهی جامعه المصطفی در پرونده خود داشت، به مدیریت حوزههای علمیه انتخاب شد.
💠 این انتخاب، بارقۀ امید را در دل طیفهای مختلف حوزویان روشن نمود و آثار این امید بویژه در میان طلاب جوان و نخبههای دغدغهمند حوزه، بوضوح قابل مشاهده بود.
💠 اکنون بعد از گذشت سه سال از این انتخاب، زمزمههایی از #ارزیابی_عملکرد_3ساله ایشان آغاز شده. ارزیابیهایی که در یک سوی آن رنگ باختن امید به اصلاح و تحول حوزه به دست ایشان قرار دارد و در سوی دیگر عدهای با نگرانی همچنان منتظر آشکار شدن نشانههای تدبیر ایشان هستند.
💠 طیف اول برای اثبات این ناامیدی، به استمرار ضعفهای سابق و عدم تغییر چشمگیر برنامههای حوزه در این سه سال استناد میکنند. اما برای ارزیابی منصفانه عملکرد ایشان بهتر است مولفههای مختلفی که گاهی از زبان مدیر محترم حوزههای علمیه در مناسبتهای مختلف طی یک سال اخیر بیان شده است توجه نمود.
💠 بیشک تحقق تحول (اگر تب و تاب جوانی را کنار بگذاریم و با نگاهی جامع به مسئله بنگریم) نیازمند #زیرساختها و #بسترسازیهایی است که بدون آنها، اجرای برنامههای تحولی هر چند ممکن است در کوتاه مدت عدهای را راضی کند، اما نهتنها منجر به تحول نخواهد شد؛ بلکه در دراز مدت میتواند خسارت جبرانناپذیری به بار آورد. همچنان که تعدادی از تصمیمات سالهای قبل، هم اکنون تبدیل به گره کوری شده است که گشودنش به غایت مشکل مینماید.
💠 از همین رو، طی این سه سال #مهمترین برنامه آیتالله اعرافی طراحی و نهاییسازی #اسناد_کلان حوزه است، که بدون آنها هرگونه برنامهریزی راهبردی و اجرای برنامه یا ناممکن میگردد و یا به کلاف سردرگم بیبرنامگی مرکز مدیریت میافزود. از جمله:
۱. تدوین و نهاییسازی برنامه ۵ساله حوزه و برشهای آن در عرصههای مختلف (که برای اولین بار صورت گرفت)
۲. طرح آمایش سرزمینی حوزه
۳. تکمیل نظامهای جامع (که سالها نیمهکاره رها شده بود)
۴. سند چشمانداز حوزه
و دهها سند راهبردی بالادستی دیگر که تدوین آنها بخش زیادی از انرژی مرکز مدیریت را در #دو_سال_اول مدیریت آقای اعرافی گرفته بود، و طبق وعدۀ ایشان، از ابتدای سال۹۸ به اجرا درخواهد آمد.
💠 در کنار اسناد زیربنایی، #طرحهای_مهم همچون:
۱. کارویژههای روحانیت
۲. درختواره رشتههای حوزوی (در بیش از ۲۶۰ رشته علوم اسلامی)
۳. تأسیس مرکز آموزشهای کاربری
۴. طرح اصلاح نظام اساتید حوزه
۵. تأسیس کانونهای علمی تربیتی مدارس
۶. اصلاح نظام جذب و پذیرش حوزه (حرکت بسوی کیفیگزینی)
۷. احیای طرحهای مدرسهمحور
۸. طرح اصلاح سیستم پایاننامههای حوزوی
۹. حمایت از تأسیس کرسیهای درس خارج فقه معاصر
۱۰. توسعه دروس خارج شهرستانها
و دهها طرح و برنامه دیگر نیز طراحی شده است.
💠 انجام این امور بنیادین در حالی صورت گرفته است که مرکز مدیریت طی این دو سال در بدترین شرایط بودجهای و به تعبیر آیتالله اعرافی، در #برهوت_بودجهای قرار داشته است.
💠 همچنین به دلیل شرایط پیچیده و شبکهای مدیریت نهادهای حوزوی، تغییر و تحولاتی که میتوانست در عملکرد آیتالله اعرافی مؤثر باشد، طولانی و زمانبر بوده. از جمله: انفکاک ایشان از مدیریت المصطفی (که قریب به دو سال طول کشید)، تغییر دبیر شورای عالی، و... که تسریع در آنها، مدیریت ایشان را تسهیل میکرد.
💠 با توجه به آماده شدن چنین اسناد و طرحهای مهم، در صورتی که پشتوانه کافی (اعم از بودجه، همراهی و همدلی علما، فضلا، و نهادهای حوزوی و...) برای اجرای آنها موجود باشد، امید است که تحول بنیادین مورد انتظار تحقق یابد و مرکز مدیریت همچون جامعه المصطفی به سمت ساماندهی و ارتقا حرکت نماید.
💠 البته ضروری است جلسات هماندیشی و گفتگوهای انتقادی در جهت همراهسازی طیفهای مختلف حوزوی از طلاب جوان گرفته تا نخبگان، اندیشمندان، علما و زعمای حوزه، بصورت جدی، منظم و مستمر از طرف آقای اعرافی و نیروهای فکری حوزه صورت گیرد.
💠 حسن ختام این مقال میتواند بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اخیر طلاب باشد:
«جناب آقای اعرافی اشاره کردند به برنامهای که تهیه شده و بناست اجرا کنند. برنامهای با این اصول که ایشان ذکر کردند، بسیار جالب است. و بسیاری از این خواستههایی که گفته شد را پوشش میدهد. و چون آقای اعرافی (با تأکید) این را بیان میکنند، بنده کاملاً امیدوار هستم که تحقق پیدا کند. چون ایشان بحمدالله ظرفیت بسیار مغتنمی هستند و امیدواری زیادی دارم که این کارها انجام بگیرد»
✅ کانال دانشپژوهان: @dph110
http://eitaa.com/joinchat/2263875587C5a248fd4a0