⚡️خاموشیِ روشن در جهان اسلام: بررسی آماری آتئیست و الحاد در جهان اسلام، جک الر، مجله اسکوپوسی مطالعات سکولار، ۲۰۲۲ میلادی.
📉 آمارهای آتئیست ها، خداناباوران، بیدینان، شکاکان و منتقدانِ دین در کشورهای مسلماننشین معمولاً محل بحث و اختلاف نظر بوده است.
📈 از یک سو، نهادها و مراجع دینی و سیاسیِ این کشورها تمایل دارند که تعداد این دسته از شهروندان خود را اندک جلوه دهند و از سوی دیگر، منتقدان و خداناباوران میکوشند چنین آمارهایی را گسترده و فراگیر نشان بدهند.
📈 متأسفانه به علت مخاطرات دینی، سیاسی، فرهنگی و محدودیتهایِ روشی پیمایشها و نظرسنجیها نیز هیچگاه اطمینانآور نبودهاند. در چنین شرایطی شاید بررسی و تحلیل چندین پیمایش در کشورهای مسلماننشین بتواند فرآیندی که در این جوامع شکل گرفته است را اندکی آشکار کند.
📉 بسیاری از پیمایشها و تخمینهای غیرحکومتی نشاندهنده افزایش گروندگان به بیدینی و خداناباوری در کشورهایی هستند که اکثریت جمعیتشان را مسلمانان تشکیل میدهند، برای نمونه نتیجه یکی از آنها اینچنین است:
📊 ترکیه ۱۷ درصد
📊 اندونزی ۱۵ درصد
📊 ایران ۱۶ درصد
📊 مراکش ۸ درصد
📊 مصر ۷ درصد
📈 البته بنا به داده های این مقاله، میزانِ گرایش به بیدینی و خداناباوری در گروههای سنیِ پایینتر (زیر ۳۰سال) افزایش چشمگیری دارد مییابد:
📊تونس ۵۰ درصد
📊الجزایر ۲۵ درصد
📜 مجله اسکوپوسی «مطالعات سکولار» یا Secular Studies که انتشارات سرشناس بریل آن را منتشر میکند، در اُکتبر سال گذشته میلادی مقاله فوق را منتشر کرده و بررسی پدیدهی استراتژیک، اما خاموش و نادیدهگرفتهشده بیدینی و خداناباوری در جهان اسلام پرداخته است.
📙 مقاله مذبور، افزون بر اینکه نتایج تعدادی از پیمایشها و نظرسنجیها در کشورهای اسلامی را آورده است، به معانی و دلالتهای بیدینی و خداناباوری در جوامع مسلمان نیز پرداخته است و مخاطرات زندگی با بیدینی یا خداناباوری در چنین کشورهایی را نیز بررسی کرده است.
📋 چکیده:
هم دانشمندان و هم عموم مردم تمایل دارند که تصور کنند جهان اسلام، از مدرنشدن و سکولارشدن مصون است و همه مسلمانان مذهبیهایی متعصباند. با این حال، مراجع مذهبی افزایش تعداد بیایمانان در کشورهایی که اکثریتِ جمعیتِ آنها مسلماناند را «سونامی» خواندهاند. این مقاله، در یک فراتحلیل، به بررسی پژوهشها و پیمایشهای موجود دربارهی بیدینی و خداناباوری در کشورهای اسلامی پرداخته است. مقاله پس از بررسی اطلاعات آماری بیدینی و خداناباوری در کشورهای اسلامی، از جمله مصر و ایران و عربستان، معانی و دلالتهای «بیدینی» را در زبان کشورهای اسلامی بررسی میکند و نشان میدهد که معنای این واژهها الزاماً معادل معنایشان در زبان انگلیسی نیست، بلکه در رابطه با مفاهیم محلیِ «دین» و «دینداری» ساخته شدهاند.
این مقاله سپس درباره خطرات اجتماعی و حقوقی که افراد بیایمان و خداناباور را در جوامع دینی تهدید میکنند بحث میکند؛ و در نهایت به بررسی زندگی و فعالیتهای بیدینان و خداناباوران به صورت فردی، گروهی، و مجازی میپردازد. مقاله با تأملاتی درباره مدرنسازی و سکولارسازی پایان مییابد و به نیروهایی اشاره میکند که بیایمانی را در زمینههای اکثریت مسلمان ممکن و رایج کردهاند و منجر به ظهور سکولاریسمها و خداناباوریهای خاص و گوناگون شدهاند.
✍ مدیریت سایت و کانال علمی- تخصصی مسلمنا ضمن توجه اکید به داده های این پژوهش، پیشنهاد پژوهش در این موضوع حساس جهت ارائه در همین مجله به پژوهشگران و جریان شناسان پیشنهاد می کند.
📗 مطالعه این مقاله در:
https://brill.com/view/journals/secu/4/2/article-p117_1.xml?language=en
#چالشهای_جوامع_مسلمان
https://eitaa.com/muslimnair
➖➖➖➖➖
@daghdagheha