🔰 #یادداشت | مختصات جهش تولید در سال ۱۴۰۳ _ ١ ✏️ دانیال داودی – دانشجوی دکترای توسعه اقتصادی 📝#خط_رهبری به مناسبت نامگذاری سال ۱۴۰۳ به «جهش تولید با مشارکت مردم» در این یادداشت به قلم آقای دانیال داودی مختصات کلیدی #جهش_تولید را بررسی و تحلیل کرده است: 🔹 رهبر معظم انقلاب اسلامی سال جدید را سال «جهش تولید با مشارکت مردم» نام‌گذاری کردند. ایشان در پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال ۱۴۰۳ فرمودند: «در مورد شعار سال ۱۴۰۲ که عبارت بود از مهار تورم و رشد تولید، کارهای خوبی انجام گرفت. پیشرفتهایی هم اتفاق افتاد، البته نه به قدر مطلوب... آنچه انجام گرفته خوب بود ولی باید ادامه پیدا کند.» بنابراین اگر بپذیریم که پرونده‌ی شعار سال‌های مختلف با پایان سال‌ بسته نمی‌شود و در واقع شعار هر سال ابزاری برای تاکید بر یک راهکار مهم از مجموعه راهکارهای حرکت کشور به سوی پیشرفت است، با بررسی هم‌زمان شعار سال‌های گذشته و سال جاری، می‌توان مختصات «جهش تولید» مدنظر رهبر معظم انقلاب را استخراج کرد. 🔸چرا جهش!؟ شعار سال ۱۴۰۳ «جهش تولید با مشارکت مردم» است. سال ۱۴۰۲ «مهار تورم و رشد تولید» نام داشت. شعار سال ۱۴۰۱ «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» بود. سال ۱۴۰۰ «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» نام داشت و بالاخره سال ۱۳۹۹ نیز سال «جهش تولید» بود. در همه‌ی این سال‌ها «تولید» ترجیع‌بند بیانات اقتصادی رهبر معظم انقلاب بود و تکرار عبارت «جهش تولید» در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۳ نشان می‌دهد ایشان به رشد متعارف و عادی تولید قانع نیستند. دلیل این تاکید بر رشد بالا و مستمر را نیز باید در «عقب‌ماندگی و تعطیل نسبی مسائل اقتصادی در دهه‌ی ۱۳۹۰» ( ۱۴۰۱/۱۱/۱۰) جست‌و‌جو کرد. رهبر انقلاب معتقدند: «یکی از مهم‌ترین مسائلی که ما نیاز داریم برای اینکه وضع اقتصاد کشور بهتر بشود، رشد مستمر و سریع است. رشد اقتصادی ما ضعیف بوده. ما در سیاست‌های اقتصادی‌ای که به دولتها اعلام کردیم، رشد هشت درصدی را اعلام کردیم؛ در حالی که در بسیاری از سال‌های دهه‌ی ۹۰ رشد ما زیر صفر بوده است.» (۱۴۰۲/۱/۱) 🔹۴ ویژگی مهم بنابراین برای جبران عقب‌ماندگی‌های اقتصادی دهه‌ی ۹۰، راهی جز «جهش تولید» به معنای رشد مستمر و سریع وجود ندارد. طبعاً برای تحقق جهش تولید، دو دسته سیاست اقتصادی باید دنبال شود: سیاست‌هایی در راستای پشتیبانی از تولید و سیاست‌هایی در راستای از میان برداشتن موانع پیش روی تولید. اما این تولید باید چه مختصات و ویژگی‌هایی داشته باشد!؟ با مروری بر شعار سال‌های ۹۹ تا ۱۴۰۳ می‌توان چهار ویژگی مهم برای جهش تولید احصاء کرد: «دانش‌بنیان»، «اشتغال‌آفرین»، متناسب با سیاست «مهار تورم» و مبتنی بر «مشارکت مردم». این چهار ویژگی برای جهش تولید در کنار هم، الزاماتی را بر سیاست‌گذار اقتصادی تحمیل می‌کند. به‌طور مثال «مهار تورم» در کنار جهش تولید، به سیاستگذار می‌گوید که او حق ندارد از سیاست انبساطی پولی برای تحریک رشد تولید استفاده کند؛ چرا که با توجه به رشد بالای نقدینگی ، این سیاست می‌تواند از طریق رشد تورم ثبات اقتصاد کلان را به‌خطر انداخته و از این طریق حتی مانع «استمرار» رشد تولید در میان‌مدت شود. به همین خاطر است که رهبر انقلاب اخیراً بر «کاهش رشد نقدینگی» (۱۴۰۲/۱۱/۱۰) تاکید کردند. درمقابل نیز باید توجه داشت که مهار تورم از طریق افراط در سیاست انقباضی، منجر به رکود نشود؛ به همین دلیل رهبری در بند دوم از بخش اقتصادی سیاست‌های کلی برنامه‌ی هفتم، «تک‌رقمی کردن تورم طی ۵ سال» را به عنوان هدف تعیین کردند. در سال ۱۴۰۲ تورم نقطه‌به‌نقطه از ۵۵.۵ درصد در فروردین ۱۴۰۲ به ۳۲.۳ درصد در اسفند ۱۴۰۲ رسید. کاهش سریع‌تر تورم از طریق سیاست‌های انقباظی پولی شدیدتر می‌تواند به جهش تولید آسیب بزند. 🔸دانش‌بنیان برای ارتقای بهره‌وری بنابراین «مهار تورم» ملاحظاتی را بر سیاست‌گذاری «جهش تولید» تحمیل می‌کند. همچنین باید توجه داشت که تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین نیز هنوز در اولویت قرار دارد. در مورد «تولید دانش‌بنیان» در بیانات رهبر معظم انقلاب گاه یک سوء تفاهم شکل می‌گیرد، اینکه برخی گمان می‌کنند مقصود ایشان از «تولید دانش‌بنیان» حمایت دولت از برآمدن چند صنعت محدود و خاص با فناوری پیشرفته (High tech) است و با این ایده مخالفت می‌کنند؛ چون معتقدند صنایع با فناوری پیشرفته، سهم بالایی در ایجاد اشتغال و ارزش‌ افزوده در اقتصاد ما ندارند. این در حالی است که منظور رهبر انقلاب از «اقتصاد دانش‌بنیان» این است که «دانش و فناوری پیشرفته، نقش‌آفرینی فراوان و کاملی داشته باشد در همه‌ی عرصه‌های تولید».(۱۴۰۱/۱/۱) به عبارت دیگر، خواسته‌ی رهبری این است که پیشرفت دانش در کشور باید بتواند مشکل «بهره‌وری همه‌ی عوامل تولید (منابع انسانی، سرمایه، فناوری و مدیریت)» را حل کرده و از این طریق، به رشد ارزش افزوده و اشتغال کمک کند. @rahbari_plus